ಸದಸ್ಯ:Ranjitha171/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ

ಪರಿಚಯ

ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಕಾಯಿದೆ, ೨೦೦೨ ಅನ್ನು ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿತು. ಇದು ಭಾರತೀಯ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಕಾನೂನನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ೧೯೬೯ ರ ಪ್ರಾಚೀನ ಮೊನೊಪಲಿಗಳು ಮತ್ತು ನಿರ್ಬಂಧಿತ ವ್ಯಾಪಾರ ಆಚರಣೆಗಳ ಕಾಯಿದೆಗೆ ಬದಲಗಿ ಬಂದ್ದಿದ್ದು ಈ ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲು ಭಾರತದ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಆಯೋಗವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಈ ಕಾಯಿದೆ ಇಡೀ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ನೀತಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಅನಗತ್ಯವಾದ ಸರಕಾರದ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವನ್ನು ತಡೆದು ಹಾಕಲು ಇದು ಒಂದು ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ಸ್ಪರ್ಧೆ ಕಾನೂನುಗಳು ಲಿಖಿತ ಮತ್ತು ಮೌಖಿಕ ಒಪ್ಪಂದದ ಮೇಲೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಉದ್ಯಮಗಳು ಅಥವಾ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ.ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಆಕ್ಟ್, ೨೦೦೨ ರ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಕಾಯಿದೆ, ೨೦೦೭ ಮತ್ತು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಕಾಯಿದೆ, ೨೦೦೯ ರ ಮೂಲಕ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಿದೆ. ಆಕ್ಟ್ ಉಚಿತ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯೋಚಿತ ಪೈಪೋಟಿಯ (ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಸೇರಿದಂತೆ) ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕಮಿಷನ್ ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು, ಈ ಆಯೋಗದ ಕರ್ತವ್ಯವು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ (ಸಮತಲ ಮತ್ತು ಲಂಬವಾದ ಒಪ್ಪಂದಗಳು). ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಅಥವಾ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವುದು, ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ದುರುಪಯೋಗದ ನಿಷೇಧನೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಸ್ಪರ್ಧಾ ಕಾಯಿದೆ ಅದರ ಜಾರಿಗೆಗಾಗಿ ಪರಸ್ಪರ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವ ಜಾಲದ ನೆರವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೬೪ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸರ್ಕಾರವು ಸ್ವಾಮ್ಯದ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಕೆ .ಸಿ .ದಾಸ್ ಗುಪ್ತಾಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮೊನೊಪಲಿಸ್ ಎನ್ಕ್ವೈರಿ ಕಮಿಶನ್ ಅನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಿತು. ಖಾಸಗಿ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯದ ಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ಕೃಷಿಯ ಹೊರತಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಪ್ರಮುಖ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ಬಂಧಿತ ವ್ಯಾಪಾರದ  ಅಭ್ಯಾಸಗಳು. ಜಾಹೀರಾತುಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು, ೧೯೮೪ ರಲ್ಲಿ, ಸಂಸತ್ತು ೧೯೬೯ ರ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯ ಮತ್ತು ನಿರ್ಬಂಧಿತ ವ್ಯಾಪಾರ ಆಚರಣೆಗಳ ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಅನ್ಯಾಯದ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನು ನಡೆಸಿತು . ೧೯೭೦ ರಲ್ಲಿ ಮೊನೊಪಲಿಗಳು ಮತ್ತು ನಿರ್ಬಂಧಿತ ವ್ಯಾಪಾರದ ಆಯೋಗಗಳ ಕಮಿಷನ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೬೯ ರ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯ ಮತ್ತು ನಿರ್ಬಂಧಿತ ವ್ಯಾಪಾರ ಆಚರಣೆಗಳ ಕಾಯಿದೆ ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ರೂಪಿಸಲಾದ ರಾಜ್ಯ ನೀತಿಯ ಡೈರೆಕ್ಟಿವ್ ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಅದರ ಮೂಲವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇದು ೨೭ ಡಿಸೆಂಬರ್, ೧೯೬೯ ರಂದು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯ ಅನುಮತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯ ಮತ್ತು ನಿರ್ಬಂಧಿತ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಆಚರಣೆಗಳ ಕಾಯಿದೆ ಕೆಲವು ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯದ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪತ್ತಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಏರಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೦೯ ರಂದು ರದ್ದುಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ೨೦೦೨ ರ ಸ್ಪರ್ಧಾ ಕಾಯಿದೆ ಯಶಸ್ವಿಗೊಳಿಸಿತು. ಉಲ್ಲೇಖದ ಅಗತ್ಯವಿದೆಸ್ಪರ್ಧೆ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ೨೦೦೧ ರ ಆಗಸ್ಟ್ ೬ ರಂದು ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ಅರುಣ್ ಜೇಟ್ಲಿಯವರಿಂದ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಇಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಧೀನತೆ ಅಂದರೆ ಷೇರುಗಳು, ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಉದ್ಯಮದ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಉದ್ಯಮದ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನೇರವಾಗಿ ಅಥವಾ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ, ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಥವಾ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಎಂದರ್ಥ.

ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶ

ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜನೆಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪದವು ಸ್ವಾಧೀನ, ವಿಲೀನಗಳು ಅಥವಾ ಮಿಶ್ರಣಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆಸ್ತಿಯ ಅಥವಾ ವಹಿವಾಟಿನ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಿದ ಮಿತಿ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ ಸಂಯೋಜನೆ. ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧಿತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಮೇಲೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಆಯೋಗವು ಪರಿಶೀಲನೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಅನೇಕ ರೀತಿಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದ್ದಿದ್ದು ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದು 'ಸಮತಲ ಒಪ್ಪಂದ' ಎನ್ನುವುದು ಎರಡು ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ನಡುವೆ ಸಹಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಒಪ್ಪಂದ, ಮತ್ತೊಂದು ಲಂಬವಾದ ಒಪ್ಪಂದ ಇದು ಸರಬರಾಜು ಸರಪಳಿಯ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಡುವೆ ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಗ್ರಾಹಕರ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ತಯಾರಕರು ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಲಂಬವಾದ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು, ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ಅವು ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಗೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ತಮ್ಮ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತವೆ.

ಕಾಯಿದೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ

ಸ್ಪರ್ಧೆ ಆಯೋಗದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ೨೦೦೨ ರ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಕಾಯಿದೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ವಾಜಪೇಯಿ ಸರ್ಕಾರವು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ೧೯೯೧ ರ ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ಉದಾರೀಕರಣದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಅಗತ್ಯಕ್ಕಗಿ ಇ ಆಯೋಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು.ಈ ಆಯೋಗವು ಒಂದು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಸ್ತಿತ್ವವಾಗಿದ್ದು, ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಪಕ್ಷ ಎರಡು ಸದಸ್ಯರು, ಮತ್ತು ಗರಿಷ್ಠ ಆರು ಮಂದಿ ಇತರ ಸದಸ್ಯರು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಪೈಪೋಟಿ, ಉತ್ತೇಜನ ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವ ಆಯೋಗದ ಕರ್ತವ್ಯವೇ ಆಗಿದೆ. ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಪಡೆದ ಉಲ್ಲೇಖದ ಮೇರೆಗೆ ಪೈಪೋಟಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ನೀಡಲು ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ವಕಾಲತ್ತು ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾ ಆಯೋಗವು ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರಬಲ ಸ್ಥಾನ ಅಥವಾ ಸಂಯೋಜನೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಯಾವುದೇ ವಿಷಯ ಅಥವಾ ಅಭ್ಯಾಸ ಅಥವಾ ಕ್ರಮವು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹೊರಗಿದೆ.ಅಡ್ಡ ಗಡಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಮುಂಚಿನ ಅನುಮೋದನೆಯೊಂದಿಗೆ ವಿದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಯಾವುದೆ ವಿದೇಶಿ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದದ್ದಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಈ ಆಯೋಗವು ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಿದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

೧. https://www.cci.gov.in/sites/default/files/cci_pdf/competitionact2012.pdf

೨.http://www.mca.gov.in/MinistryV2/competitionact.html

೩.https://www.vakilno1.com/bareacts/laws/anti-competitive-agreements-competition-act.html

೪. https://www.quora.com/What-is-competition-act