Muttanna A. Anegundi

ರಾಯಚೂರು ಜಿಲ್ಲೆ ನವೆಂಬರ್ 1, 1956 ರಂದು ರಾಜ್ಯ ಮರು ಸಂಘಟನೆಯಾಗುವವರೆಗೂ ಹೈದರಾಬಾದ್ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. ಜಿಲ್ಲೆಯ ದಾಖಲೆಯ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಮೂರನೇ ಕ್ರಿ.ಪೂ: ಶತಮಾನದ ಅಶೋಕನ ಮೂರು ಚಿಕ್ಕ ಶಿಲಾ ಶಾಸನಗಳು ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಲಿಂಗಸೂಗೂರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಮಸ್ಕಿ ಮತ್ತು ಕೊಪ್ಪಲ್ ಸಮೀಪದ ಇನ್ನೆರಡರಲ್ಲೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಮಹಾನ್ ಮೌರ್ಯ ರಾಜ ಅಶೋಕನ (273 – 236 ಬಿ.ಸಿ.) ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸೇರಿದೆ ಎಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಅಶೋಕನ ವೈಸ್ರಾಯ್ ಅಥವಾ ಮಹಾಮತ್ರ ಆಡಳಿತದಡಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಯುಗದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಜಿಲ್ಲೆಯು ಸತಾವಾಹನಗಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಕ್ರ.ಶ 3 ನೇ ಮತ್ತು 4 ನೇ ಶತಮಾನದ ನಲ್ಲಿ ಆಳಿದ ವಕತಕರು ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ರಾಯಚೂರಿನ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿದ್ದರು ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ, ನಂತರ ಅದು ಕದಂಬ ಪ್ರಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿದೆ ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಳಿದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಮುಂದಿನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಬಾದಾಮಿಯ ಚಾಲುಕ್ಯರದು. ಐಹೊಳೆಯಿಂದ ಶಾಸನವೊಂದರ ಪ್ರಕಾರ, ಪಲ್ಲವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ಪುಲೇಕೇಶ್ -2 ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನ ಮಗ ಆದಿತ್ಯವರ್ಮ ಆಡಳಿತದಡಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಂತ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡನು. ನಂತರ ಈಗಿನ ರಾಯಚೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಅವರು ಎಂಟನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದರು, ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ಆ ಕಾಲದ ಶಾಸನಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು. ಮಾನವಿ ತಾಲೂಕಿನ ಶಾಸನವೊಂದರ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ರಾಜನ ಕೃಷ್ಣ II ನೇ ಅಧೀನದಲ್ಲಿರುವ ಒಬ್ಬ ಜಗತ್ತುಂಗ, ಅಡೆದೋರ್ ಎರಡು ಸಾವಿರ ಪ್ರಾಂತ್ಯವನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು, ಅಂದರೆ, ಪ್ರಸ್ತುತ ರಾಯಚೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ರಚಿಸುವ ಪ್ರದೇಶ. ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ರಾಜನಾದ ನೃಪತುಂಗ ಅವರು ಕೊಪ್ಪಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಕನ್ನಡ ಕೃತಿಯಾದ ಕವಿರಾಜಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಕೋಪನಗರ ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ.