ಸದಸ್ಯ:AishwaryaUjjini/sandbox

ಸೌರಾತೀತ ಗ್ರಹಗಳು

ಹಲವು ನಕ್ಷತ್ರಗಲು ಗುರುತ್ವಕವಾಗಿ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿರುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ(galaxy).ಒಂದು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಕೇಂದ್ರದ ಸುತ್ತ ಆ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ನಕ್ಷತ್ರಗಳೆಲ್ಲವೂ ಸುತ್ತುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ,ಸೂರ್ಯನಿರುವ- ಆಕಾಶಗಂಗೆ(milky way) ಎಂಬ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಕೇಂದ್ರದ ಸುತ್ತ ಭೂಮೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಅಷ್ಟ ಗ್ರಹಗಳು,ಉಪಗ್ರಹಗಳು,ಧೂಮಕೇತು ಹಾಗೂ ಕ್ಷುದ್ರಗ್ರಹಗಳೆಲ್ಲಾ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಸೂರ್ಯನನ್ನು ಪರಿಭ್ರಮಿಸುತ್ತಿದ್ದಾವೆ.ಈ ಒಂದು ಪರಿಭ್ರಮಣೆಗೆ ತಗಲುವ ಅವಧಿ ಸುಮಾರು ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ಕೋಟಿ ವರ್ಷ್ಗಳು. ಈ ಅವಧಿಯನ್ನು ಒಂದು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡೀಯ ವರ್ಷ(galactic year) ಎಂದು ಹೇಳಿದರೆ,ಸೂರ್ಯ ಜನಿಸಿದ್ದು ೧೮.೬ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡೀಯ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ. ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು ೪೬೦ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ.

ಆಕಾಶಗಂಹೆ

ಆಕಾಶಗಂಗೆಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠವೆಂದರೆ ಸಾವಿರ ಕೋಟಿ ನಕ್ಷತ್ರಗಳಿವೆ ಎಂದು ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಆಒದಾಜಿಸಿದ್ದಾರೆ;ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಆಕಾಶಗಂಗೆಯಂಥ ಇನ್ನು ಸಾವಿರ ಕೋಟಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದಲ್ಲೂ ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ನಕ್ಷತ್ರಗಳಿವೆ. ಇಂಥ ಅಸಂಖ್ಯ ನಕ್ಷತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಸೂರ್ಯನಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೫೦೦ ಲಕ್ಷ ಕಿಮಿ ದೂರದಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ ಒಂದು ಖಗೋಳಮಾನ(astronomical unit)ದೂರದಲ್ಲಿ ನಾವಿದ್ದೇವೆ. ಇದು ಸಹನೀಯ ದೂರ.

ಸೌರವ್ಯೂಹದಾಚೆಗಿನ ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ಸುತ್ತ ಪರಿಭ್ರಮೆಸುತ್ತಿರುವ ಕಾಯಗಳ-ಅಂದರೆ ಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಎಕ್ಸೋಪ್ಲಾನೆಟ್(extra solar planets)ಎಂದು ಹೆಸರು. ಕನ್ನಡೀಕರಿಸಿದರೆ ಸೌರಾತೀತ ಗ್ರಹಗಳು ಎನ್ನಬಹುದು.

ಈ ಸೌರಾತೀತ ಗ್ರಹಗಳು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೋಲುವುದಿಲ್ಲಾ ಎಂದು ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಗಮನಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಅನಿಲ ದೈತ್ಯ - ಅವರು ಗುರು ಅಥವಾ ನೆಪ್ಚೂನಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಹೋಲಿಕೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳು

ಬಣ್ಣ ಮತ್ತು ಹೊಳಪು:

ವಾಯುಮಂಡಲದಲ್ಲಿರುವ ಸಿಲಿಕೇಟ್ ಹನಿಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ಆಳವಾದ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ ನೀಲಿ ಬೆಳಕನ್ನು ಹರಡುತ್ತವೆ. 2013 ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೌರಾತೀತ ಗ್ರಹದ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.ಒಂದು ಗ್ರಹದ ಸ್ಪಷ್ಟ ಹೊಳಪು (ಸ್ಪಷ್ಟ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು), ವೀಕ್ಷಕ ಎಷ್ಟು ದೂರ, ಗ್ರಹ ಎಷ್ಟು ಪ್ರತಿಫಲಿತ (ಕಾಂತಿಯ),ಮತ್ತು ಅದು ಎಷ್ಟು ಬೆಯಳಕನ್ನು ತನ್ನ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿರುವ ನಕ್ಷತ್ರದಿಂದ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದರ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ತನ್ನ ಸ್ಟಾರ್ ಹತ್ತಿರವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಕಡಿಮೆ ಕಾಂತಿಯ ಗ್ರಹ, ಸ್ಟಾರ್ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಎಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾಂತಿಯ ಗ್ರಹಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. TrES-2b ತನ್ನ ಹತ್ತಿರ ಇರುವ ನಕ್ಷತ್ರದ 1% ಬೆಳಕನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಬಿಸಿ ಗುರುವಿನಷ್ಟು(hot jupiters) ಗಾತ್ರ ಇದರದು, ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಅಥವಾ ಕಪ್ಪು ಅಕ್ರಿಲಿಕ್ ಬಣ್ಣಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರತಿಫಲಿತ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಹಾಟ್ Jupiters ತಮ್ಮ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಸೋಡಿಯಂ ಮತ್ತು ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಮ್ ಸಾಕಷ್ಟು ಇರುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಇಲ್ಲಿ ಕತ್ತಲು ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ ಆದರೆ TrES-2bನಲ್ಲಿ ಇರೌವ ಅಪರಿಚಿತ ರಾಸಾಯನಿಕದಿಂದ ಕತ್ತಲು ಆಗಿರಬಹುದು.

ಅನಿಲ ದೈತ್ಯಗಳ ತಾಪಮಾನ ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಸ್ಟಾರಿನ ಅಂತರ ಹೆಚ್ಚಾದಂತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ತಾಪಮಾನ ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ ಮೋಡಗಳು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಕಾಂತಿಯ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಕಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ, ನೀರು ಮೋಡಗಳು ಮತ್ತಷ್ಟು ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಕಾಂತಿಯ ಹೆಚಿಸ್ಸುತ್ತದೆ.ಕಡಿಮೆ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಅಮೋನಿಯ ಮೋಡಗಳು ರೂಪಗೊಂಡು, ಅತ್ಯಂತ ಅತ್ಯಧಿಕ albedos ಪರಿಣಾಮವಾಗುತ್ತದೆ.

ಕಾಂತತೆ:

ಗೆಲಿಲಿಯೋ ಉಪಗ್ರಹಗಳು ಗುರುಗ್ರಹದ ಮೇಲೆ ಆರೋರೆ(aurorae) ಉತ್ಪತ್ತಿ ಹೇಗೆ ಮಾಡುತ್ತದೋ ಹಾಗೆ ನಕ್ಷತ್ರ ಕಲೆಗಳು ಒಂದು ಗ್ರಹದ ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರ ಮತ್ತು ನಕ್ಷತ್ರ ನಡುವಿನ ಪರಸ್ಪರದಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಟ್ ಜ್ಯೂಪಿಟರ್(Jupiters) ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ ದೊಡ್ಡ ತ್ರಿಜ್ಯ ಹೊಂದಲು ಗಮನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ನಾಕ್ಷತ್ರಿಕ ವಾಯುವಿನಿಂದ ಮತ್ತು ಕಾಂತತ್ವದಿಂದ. ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್ ಆಕ್ಸೈಡ್, ಕಂಡುಬರುವ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಶಾಖದ ಕಾರಣದಿಂದ ದ್ರವ ಲೋಹದ ರೂಪದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಸೌರಾತೀತ ಗ್ರಹಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು.

ಪ್ಲೇಟ್ ರಚನೆಗಳು:

2007 ರಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧಕರು ಎರಡು ಸ್ವತಂತ್ರ ತಂಡಗಳು ದೊಡ್ಡ ಸೌರಾತೀತ ಗ್ರಹಗಳ ಮೇಲೆ ಪಲೇಟ್ ಟೆಕ್ಟಾನಿಕ್ಸ್  ಸಂಭಾವ್ಯತೆಯ ತೀರ್ಮಾನಗಳು ಎದುರಾಳಿ ಬಂದಿತು. ಒಂದು ತಂಡ ಆ ಭೂಭಾಗಗಳು ಪ್ರಾಸಂಗಿಕ ಅಥವಾ ನಿಂತಿರುವತಹವು ಮತ್ತು ಇತರ ತಂಡದ ಪ್ಲೇಟ್ ಟೆಕ್ಟಾನಿಕ್ಸ್ ಇರುವ ಸಧ್ಯತೆ ಇಲ್ಲವೆಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತರೆ.

ಚಂದ್ರ:

ಡಿಸೆಂಬರ್ 2013 ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಕ್ಷಸ ಗ್ರಹದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಎಕ್ಸೋ ಮೂನ್ ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ಯಾವುದೇ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಎಕ್ಸೋ ಮೂನ್ ಖಚಿತಪಡಿಸಿಲ್ಲ.

ಕಾಮೆಟ್ ತರಹದ ಬಾಲ:

KIC 12557548 b ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕಲ್ಲಿನ ಗ್ರಹ. ಇದು ಸ್ಟಾರ್ ಅತಿ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಇರುವುದರಿಂದ, ಆವಿಯಾಗಿ ಕಾಮೆಟ್ ನಂತಹ ಮೋಡದ ಮತ್ತು ಧೂಳಿನ ಬಾಲ ಹಿಂದುಳಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಧೂಳು, ಆ ಸಣ್ಣ ಗ್ರಹದಲ್ಲಿರುವ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಯ ಬೂದಿಯಿಂದ ಉಗಮವಾಗಿ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಮೇಲ್ಮೈ ಗುರುತ್ವ ಇರುವುದರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿರಬೇಕು. ಅಥವಾ, ಈ ಸೌರಾತೀತ ಗ್ರಹದ ಮೇಲೆ ಇರುವ ಲೋಹವು ಆವಿಯಾಗಿ, ಅದು ನಂತರ ಸಾಂದ್ರೀಕರಿಸಿ, ಧೂಳಾಗಿರಬಹುದು.

ಸೌರಾತೀತ ಗ್ರಹಗಳ ಹುಡುಕಾಟ

ನಮ್ಮ ಆಕಾಶಗಂಗೆಯಲ್ಲಿಯೇ ನೂರ ಅರ್ವತ್ತು ಬಲಿಯ ಅಥವಾ ಹದಿನಾರು ಸಾವಿರ ಕೋಟಿ ಗ್ರಹಗಳು ಇರಬಹುದೆಂದು ಊಹಿಸಲಾಗಿದೆ.ವಿಶ್ವ ಅದೆಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದೆಂದರೆ ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ನಡುವಣ ಅಂತರ ಜ್ಯೋತಿರ್ವಷ್೯ಗಳಲ್ಲಿದೆ. ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ,ಮೂರು ಲಕ್ಷ ಕಿಮೀ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಸಾಗುವ ಬೆಳಕು ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸಗುವ ದೂರವೇ ಜ್ಯೋತಿವ೯ಷ೯. ಸೂಯ೯ನನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ನಮ್ಮ ಸಮೀಪತಮ ನಕ್ಷತ್ರವಾದ ಪ್ರಾಕ್ಸಿಮಾ ಸೆಂಟಾರಿ ೪.೨ ಜ್ಯೋತಿವ೯ಷ೯-ಅಂದರೆ ಇದು ೩೯,೯೦೦,೦೦೦,೦೦೦,೦೦೦ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.ಅಂದರೆ ಅಲ್ಲಿಂದ ಈಗ ತಾನೆ ಹೊರಟ ಬೆಳಕಿನ ಕಿರಣ ನಮ್ಮನ್ನು ಸೇರುವುದು ಇನ್ನು ೪.೨ ವರ್ಷಗಳ ಬಳಿಕ.ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಇಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ನಕ್ಷತ್ರವನ್ನು ಪ್ರಬಲ ದೂರದಶ್೯ಕದಿಂದ ನೋಡಿದರೂ ಅದು ಕೇವಲ ಹೊಳೆವ ಬೆಳಕಿನ ಮಚ್ಚೆಯಗಿ ಕಾಣಿಸೌತ್ತದೆ ಅಷ್ಟೇ.

1.ಒಂದು ನಕ್ಷತ್ರ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತುವ ಗ್ರಹಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ನಿದಿ೯ಷ್ಟ ರಾಶಿಕೇಂದ್ರವಿದೆ(center of mass).ಈ ರಾಶಿಕೇಂದ್ರದ ಮೂಲಕ ಸಾಗುವಂತೆ ಒಂದು ಅಕ್ಷವನ್ನು ಊಹಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಆ ಅಕ್ಷದ ಸುತ್ತ ನಕ್ಷತ್ರ ಮತ್ತು ಗ್ರಹ ಸುತ್ತುತ್ತವೆ. ಅಗಾಧ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯ ನಕ್ಷತ್ರದ ಸನಿಹದಲ್ಲಿಯೇ ರಾಶಿಕೇಂದ್ರವಿದ್ದರೆ, ಕಡಿಮೆ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯ ಹ್ರಹವು ರಾಶಿಕೇಂದ್ರದಿಂದ ದೂರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಗ್ರಹದ ಚಲನೆಯಿಂದ ಈ ರಾಶಿ ಕೇಂದ್ರದ ಸ್ಥಾನ ಆಗಾಗ ವ್ಯತ್ಯಾಸ್ತಗೊಂಡು ನಕ್ಷತ್ರದ ರೋಹಿತ ರೇಖೆಗಳಲ್ಲಿ(spectral lines) ತುಸು ವಿಚಲನೆ ಕಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಡಾಪ್ಲರ್ ವ್ಯತ್ಯಯ ಅಥವಾ ಶಿಫ್ಟ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಡಾಪ್ಲರ್ ಶಿಫ್ಟನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ನಕ್ಷತ್ರದ ಚಲನೆಯ ವೇಗವನ್ನು ಅಳೆಯಬಹುದು. ಒಂದು ವೇಲೆ ಈ ವೇಗದಲ್ಲಿ ನೆಯತವಾದ ಏರಿಳಿತಗಳು ಕಂಡು ಬಂದರೆ ಅದು ಅಲ್ಲಿರಬಹುದಾದ ಗ್ರಹದ ಸೂಚನೆ ಸೌರತೀತ ಗ್ರಹಗಳ ಪತ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಈ ವಿಧಾನ ವ್ಯಪಕವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ.

2.ಒಂದು ಸೌರಾತೀತ ಗ್ರಹ ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತೊಂದು ರೀತಿ ಮೂಲ ನಕ್ಷತ್ರದ ಹೊಳಪು ವೀಕ್ಷಿಸುವುದು. ಅಲ್ಪಾವಧಿ ಇದರ ಬೆಳಕು ಕಡಿಮೆ ಆದರೆ,ಅದು ಏನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದರೆ ಒಂದು ಗ್ರಹ ಅದರ ಮುಂದೆ ಬಂದಿದೆ ಅಂಥ.ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಎರಡನೇ ಅತ್ಯಂತ ಉಪಯುಕ್ತ ರೀತಿಯಾಗಿದೆ,ಆದರೆ ಧನಾತ್ಮಕ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚು.

3.ಸೌರಾತೀತ ಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಭೂ ಆಧಾರಿತ ದೂರದರ್ಶಕವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕೂಡ ಗುರುತಿಸಬಹುದು,ಆದರೆ ಅಂತರಿಕ್ಷ ದುರ್ಬೀನುಗಳು ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವು.

4.ಖಗೋಳಮಿತಿ(Astrometry): ಖಗೋಳಮಿತಿ ನಿಖರವಾಗಿ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿನ ನಕ್ಷತ್ರದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಅಳೆದು, ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಆ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುವುದು.ಒಂದು ನಕ್ಷತ್ರದ ಚಲನೆಯು ಗ್ರಹದ ಕಾರಣದಿಂದಾ

5. ಪ್ರಕಾಶಿಸುವುದು (Relativistic beaming): ಇದು, ಸ್ಟಾರ್ ಚಲನೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಅದರ ಫ್ಲಕ್ಸ್ ಅಳೆಯುತ್ತದೆ.ನಕ್ಷತ್ರದ ಹೊಳಪು ಗ್ರಹ ಚಲಿಸಿದಾಗ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತದೆ.

6.ಅಂಡಾಕಾರದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು(Ellipsoidal variations): ಬೃಹತ್ ಗ್ರಹಗಳು ತಮ್ಮ ಹೋಸ್ಟ ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ಹತ್ತಿರ ಬಂದಾಗ, ನಕ್ಷತ್ರದ ಆಕಾರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತವೆ. ಇದರ ಕಾರಣವಾಗಿ,ಅದರ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು.

ಅನ್ಯ ವಿಧಾನಗಳೆಂದರೆ, ಪಲ್ಸರ್ ಸಮಯ(pulsar timing),ಪ್ರತಿಫಲನ / ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಸಮನ್ವಯತೆಗಳ(Reflection/emission modulations.