ವಿ. ಅರ್ . ಕೃಷ್ಣ ಐಯ್ಯರ್
ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ವೈದ್ಯನಾಥಪುರಂ ರಾಮ ಕೃಷ್ಣ ಅಯ್ಯರ್ (೧೫ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೧೫ - ೪ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೧೪) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು [೧] ಅವರು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಕ್ರಿಯಾವಾದದ ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ನೆರವು ಚಳುವಳಿಯ ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಅವರು ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವ ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ವಕೀಲರಾಗಿ, ಅವರು ತಮ್ಮ ಬಡ ಮತ್ತು ಹಿಂದುಳಿದ ಗ್ರಾಹಕರ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು. [೨] [೩] ಅವರು ಒಬ್ಬ ಉತ್ಕಟ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತನಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದರು. [೪] ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಪರವಾಗಿಯೂ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. [೫] ಕ್ರೀಡಾ ಉತ್ಸಾಹಿ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧ ಲೇಖಕ, [೬] ಅವರಿಗೆ ೧೯೯೯ರಲ್ಲಿ ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅವರ ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಂಗದಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
Justice V. R. Krishna Iyer | |
| |
ಜನನ | Palakkad, Madras Presidency, British India | ೧೫ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೧೫
---|---|
ಮರಣ | 4 December 2014 Kochi, Kerala, India | (aged 99)
ಜೀವನಸಂಗಾತಿ |
Sarada (m. ೧೯೪೧–ಪದವಿನ್ಯಾಸ ದೋಷ: ಗುರುತಿಸಲಾಗದ ವಿರಾಮ ಚಿಹ್ನೆ"೨".) |
ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿವೈದ್ಯನಾಥಪುರಂ ರಾಮ ಅಯ್ಯರ್ ಕೃಷ್ಣಯ್ಯರ್ ಅವರು ತಮಿಳು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ [೭] ನವೆಂಬರ್ ೧೫, ೧೯೧೫ ರಂದು ಆಗಿನ ಮದ್ರಾಸ್ ರಾಜ್ಯದ ಮಲಬಾರ್ ಪ್ರದೇಶದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದ ಪಾಲಕ್ಕಾಡ್ನ ವೈದ್ಯನಾಥಪುರಂ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ರಾಮ ಅಯ್ಯರ್ ಎಂಬ ವಕೀಲರಾಗಿದ್ದ, ತಂದೆಗೆ ಜನಿಸಿದರು. ನಾರಾಯಣಿ ಅಮ್ಮಾಳ್ ಅವರ ತಾಯಿ. ಅವರ ಪೋಷಕರಿಗೆ ಜನಿಸಿದ ಏಳು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಹಿರಿಯರಾಗಿದ್ದರು, ಅವರಲ್ಲಿ ಕಿರಿಯವರಾದ ವಿ.ಆರ್. ಲಕ್ಷ್ಮಿನಾರಾಯಣನ್ ಅವರು ತಮಿಳುನಾಡು ಪೊಲೀಸ್ನಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದುವ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಅಗತ್ಯವಿರುವವರ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ ಕಾನೂನನ್ನು ಬಳಸುವ ಗುಣಗಳನ್ನು ಅವನು ತನ್ನ ತಂದೆಯಿಂದ ಪಡೆದರು. [೮]
ಅಯ್ಯರ್ ಅವರು ತಲಸ್ಸೆರಿಯ ಬಾಸೆಲ್ ಇವಾಂಜೆಲಿಕಲ್ ಮಿಷನ್ ಪಾರ್ಸಿ ಹೈಸ್ಕೂಲ್, ಪಾಲಕ್ಕಾಡ್ನ ಸರ್ಕಾರಿ ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಕಾಲೇಜು, ಅಣ್ಣಾಮಲೈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮತ್ತು ಚೆನ್ನೈನ ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾನೂನು ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದರು. [೯] ಅವರು ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಮಲಬಾರ್ನ ತಲಶ್ಶೇರಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ತಂದೆಯ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. [೩] ೧೯೪೮ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ವಿಚಾರಣೆಗಾಗಿ ಪೊಲೀಸರಿಂದ ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆಯ ದುಷ್ಟತನವನ್ನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿದಾಗ, ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟರಿಗೆ ಕಾನೂನು ನೆರವು ನೀಡುವ ಕಟ್ಟುಕಥೆಯ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಅವರನ್ನು ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿರಿಸಲಾಯಿತು. [೬]
ವೃತ್ತಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿಕಾನೂನು ಅಭ್ಯಾಸ
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಯ್ಯರ್ ೧೯೩೮ರಲ್ಲಿ ವಕೀಲ ವೃತ್ತಿಗೆ ಸೇರಿದರು, ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದ ತಲಸ್ಸೆರಿಯಲ್ಲಿ ವಕೀಲರಾಗಿದ್ದ ಅವರ ತಂದೆ ವಿ.ವಿ. ರಾಮ ಅಯ್ಯರ್ ಅವರ ಜತೆಯಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. [೧೦]
ರಾಜಕೀಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನ
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಯ್ಯರ್ ಅವರು ೧೯೫೨ ರಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಧಾನಸಭೆಗೆ ತಲಶ್ಶೇರಿಯಿಂದ ಪಕ್ಷೇತರ, ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು ಮತ್ತು ೧೯೫೬ರವರೆಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು [೩] ೧೯೫೭ ರಲ್ಲಿ, ಅಯ್ಯರ್ ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ತಲಶ್ಶೇರಿ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಚುನಾವಣೆಗೆ ನಿಂತರು. ಅವರನ್ನು ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪಾರ್ಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಬೆಂಬಲಿಸಿತು. [೧೧] ಅವರು ೧೯೫೭ ಮತ್ತು ೧೯೫೯ರ ನಡುವೆ ಇ.ಎಂ.ಎಸ್. ನಂಬೂದರಿಪಾಡ್ ನೇತೃತ್ವದ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದರು, ಗೃಹ, ಕಾನೂನು, ಜೈಲು, ವಿದ್ಯುತ್, ನೀರಾವರಿ, ಸಮಾಜ ಕಲ್ಯಾಣ ಮತ್ತು ಒಳನಾಡು ನೀರಿನ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. [೧೧] ಅವರು ಬಡವರಿಗೆ ಕಾನೂನು ನೆರವು, ಕೈದಿಗಳ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಜೈಲು ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾ ಗೃಹಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. [೩] [೬] ಅವರು ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಭೂಸುಧಾರಣಾ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದರು. ಅವರು ಹೊಸದಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ನೆರೆಯ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ಕೇರಳ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡು ನಡುವಿನ ಅಂತರರಾಜ್ಯ ಜಲ ವಿವಾದವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಿದರು. ಈ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ವಜಾಗೊಳಿಸಿದಾಗ, ಅವರು ಆಗಸ್ಟ್೧೫೯ರಲ್ಲಿ ವಕೀಲ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅವರು ೧೯೬೫ ರ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸೋತರು, ಅವರು ಮತ್ತೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು.
ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವೃತ್ತಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿಅವರು ೧೨ಜುಲೈ ೧೯೬೮ ರಂದು ಕೇರಳ ಹೈಕೋರ್ಟಿನ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡರು [೧೦] ಅವರು ೧೭ಜುಲೈ ೧೯೭೩ ರಂದು ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಾಗಿ ನೇಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಇದನ್ನು ಆನುಸರಿಸಿ, ವಕೀಲರ ಗುಂಪೊಂದು ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಪತ್ರವನ್ನು ಬರೆದು, ಅವರನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸುವುದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿತು. [೧೦]
ಭಾರತದ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗ
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಯ್ಯರ್ ಅವರು ೧೯೭೧ ರಿಂದ ೧೯೭೩ ರವರೆಗೆ ಭಾರತದ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಮಗ್ರ ವರದಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿದರು, ಇದು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ನೆರವು ಚಳುವಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. [೩]
ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರ
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಯ್ಯರ್ ಅವರು ಸಾಮಾಜಿಕ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಕಾನೂನಿನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ತೀರ್ಪುಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಉಲ್ಲೇಖಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು. [೧೦]
ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ದಾವೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಯ್ಯರ್ ಅವರು ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಮಹತ್ವದ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಕೇಳಲು ಮತ್ತು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ಸಲುವಾಗಿ ಹಲವಾರು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುವ ಬಗ್ಗೆ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಸಡಿಲಿಸಿದರು. ಹಲವಾರು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಅಯ್ಯರ್ ಅವರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಳಕಳಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಬರೆದ ಪತ್ರಗಳು ಅಥವಾ ಪೋಸ್ಟ್ಕಾರ್ಡ್ಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಆಲಿಸಲು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡರು. [೧೦] ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಪಿಎನ್ ಭಗವತಿ ಜೊತೆಗೆ, ಅವರು PIL ಗಳು (ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ದಾವೆಗಳು) ಅಥವಾ "ಜನರ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ" ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ದೇಶದ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸರಣಿ ಪ್ರಕರಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. [೧೨] ಈ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಸಾಧನವು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮನೋಭಾವದ ನಾಗರಿಕರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಸಮಾಜದ ವರ್ಗಗಳ ಪರವಾಗಿ ಪಿಐಎಲ್ಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು, ದಶಕಗಳ ನಂತರವೂ ಜನರ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಕೇಳಿರದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತರುತ್ತಲೇ ಇದೆ. [೧೩] ಇದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಅವರು ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ: ? [೧೪]
ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರ
ಬದಲಾಯಿಸಿಜೂನ್ ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ, ಅಲಹಾಬಾದ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಸಂಸತ್ತಿಗೆ ಆದ ಆಯ್ಕೆ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿತು. ಅಯ್ಯರ್ ಅವರು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಈ ಆದೇಶದ ವಿರುದ್ಧ ಮೇಲ್ಮನವಿಯ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದ ಪೀಠದಲ್ಲಿದ್ದರು. ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ವಿರುದ್ಧ ರಾಜ್ ನಾರಾಯಣ್ ನಲ್ಲಿ, ಅವರು ಶ್ರೀಮತಿ ಗಾಂಧಿಯವರು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಧಾನಿ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅರ್ಹರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದರು. [೧೦] ಷರತ್ತುಬದ್ಧ ತಡೆಯನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರನ್ನು ದೂಷಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಬೇಷರತ್ತಾದ ತಡೆಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಶಂಸಿಸಲಾಯಿತು. [೧೫] ಇದನ್ನು ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುವ ಜನಾದೇಶವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳು ಆಕೆಯ ರಾಜೀನಾಮೆಗೆ ಕರೆ ನೀಡಿದವು. ಮರುದಿನ ಗಾಂಧಿಯವರು ದೇಶದಲ್ಲಿ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು. [೧೬]
ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಸಾಮಾಜಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹಲವಾರು ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅಯ್ಯರ್ ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ಬರೆದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿ ವಿರುದ್ಧ ಭಾರತದ ಒಕ್ಕೂಟ, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ೨೧ ನೇ ವಿಧಿಯು ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಕ್ಕನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ, ಹಲವಾರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಇದನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು[೧೭] ರತ್ಲಾಮ್ ಮುನ್ಸಿಪಾಲಿಟಿ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಕೊಠಡಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೊರಗೆ ಹೋಗಿ ನೆಲದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ನೋಡುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.[೧೮] [೧೯] ಇದಲ್ಲದೆ, ಈ ಪ್ರಕರಣವು " ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಯ ತತ್ವ ", " ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕನಿಂದ ಪಾವತಿ " ಮತ್ತು " ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ " ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ ಮೇಲೆ ನಂತರ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾದ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದೆ. [೨೦] ಮುತ್ತಮ್ಮನ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆಗೆ ಅಯ್ಯರ್ ಕರೆ ನೀಡಿದರು.
ನಾಗರಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಹಕ್ಕುಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಯ್ಯರ್ ಹಲವಾರು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿನೀಡಿದ ತೀರ್ಪು, ಕಸ್ಟಡಿ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು, ಜಾಮೀನು ಷರತ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ತೀರ್ಪು ನೀಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಬಂಧಿತರಿಗೆ ಕಾನೂನು ಸಹಾಯದ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಗಮನಹರಿಸಿತು. [೩] ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರಕರಣಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸದ ವಿರುದ್ಧವೂ ಅಯ್ಯರ್ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದರು. [೧] ಅಯ್ಯರ್ ಅವರು "ಸರಿಪಡಿಸುವ ಕ್ರಮಗಳ" ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಪ್ರತೀಕಾರದ ನ್ಯಾಯವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು, ಪುನರಾವರ್ತಿತತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಜೈಲು ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನದಂತಹ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳಿಗೆ ಕರೆ ನೀಡಿದರು. [೨೧] ಇವರು ಏಕಾಂತ ಬಂಧನ ಪದ್ಧತಿಯ ವಿರುದ್ಧವೂ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದರು. [೨೨]
ಅಯ್ಯರ್ ಮರಣದಂಡನೆಯ ವಿರೋಧಿಯಾಗಿದ್ದರು. "ಅಪರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪದ" ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಅದನ್ನು ವಿಧಿಸಬಹುದು ಎಂಬ ಮಾನದಂಡವನ್ನು ಹಾಕಿದರು. [೨೩] [೧೦] ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಈಡಿಗ ಅಣಮ್ಮ ವಿರುದ್ಧ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮರಣದಂಡನೆಗಳನ್ನು ಜೀವಾವಧಿಯವರೆಗೆ ಸೆರೆವಾಸಕ್ಕೆ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಅಂತಹ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದಾದ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುವ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದರು. [೧೦]
ನಿವೃತ್ತಿ ಮತ್ತು ನಂತರದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಮರಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿಅವರು ೧೪ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೮೦ ರಂದು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಾಗಿ ನಿವೃತ್ತರಾದರು. ಆದರೆ, ಪ್ರತಿ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಬರಹಗಳ ಮೂಲಕ ನ್ಯಾಯದ ಗುರಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು, ಬೀದಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. [೨೪] ಅವರ ಮನೆ ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಯಾವಾಗಲೂ ತೆರೆದಿತ್ತು, ಅವರ ಸಹಾಯ ಅಥವಾ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದ ಎಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ ಸಡಗರದಿಂದ ಬೆರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. [೨೫] . [೨೬] ಅವರು ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ಆಡಳಿತಾರೂಢ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ನ ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಆರ್.ವೆಂಕಟರಾಮನ್ ವಿರುದ್ಧ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು. ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ನಿವೃತ್ತ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಪಿ.ಬಿ. ಸಾವಂತ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರರೊಂದಿಗೆ ನಾಗರಿಕರ ಸಮಿತಿಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಗುಜರಾತ್ ಗಲಭೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದರು. ಅವರು ೨೦೦೯ರಲ್ಲಿ ಕೇರಳ ಕಾನೂನು ಸುಧಾರಣಾ ಆಯೋಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ಮರಣದ ಕೆಲವು ವಾರಗಳ ಮೊದಲು, ಅನಾರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ವೃದ್ಧಾಪ್ಯವು ಅವರ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿತು. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಯಾಗಿ ಅಯ್ಯರ್ ಅವರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಕಲಾ ಸಂಘಗಳು, ಕ್ರೀಡಾ ಮಂಡಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. [೨೭]
ಅವರು ೪ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೧೪ ರಂದು ತಮ್ಮ ೯೯ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು, [೨೮] [೨೧] ಮತ್ತುಸಕಲ ಸರ್ಕಾರಿ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಅವನ ಹೆಂಡತಿ ಶಾರದಾ, ಅವರ ಕೆಲಸದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವುದನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದರು, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅವರು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ತನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ನೀಡಿದ ನಂತರ ಅವರು ತನ್ನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. [೨೨] ಪತ್ನಿಯು ಅವರ ಹಿಂದೆಯೇ ಇದ್ದರು. ಅವರ ನಿಧನದ ನಂತರ, ಅವರ ಖಾಸಗಿ ಗ್ರಂಥಾಲಯವನ್ನು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಲೀಗಲ್ ಸ್ಟಡೀಸ್ಗೆ ದಾನ ಮಾಡಲಾಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಜಸ್ಟಿಸ್ ಕೃಷ್ಣ ಅಯ್ಯರ್ ಸಂಗ್ರಹವು ಇನ್ನೂ ನೆಲೆಸಿದೆ. [೨೯] ಅವರು ರಮೇಶ್ ಮತ್ತು ಪರಮೇಶ್ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರರನ್ನು ಅಗಲಿದ್ದಾರೆ.
ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಅವರು ೭೦-೧೦೦ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾನೂನು ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು ಪ್ರವಾಸ ಕಥನಗಳು. ಅವರು ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ ನೀತಿಮಂದ್ರಮುಂ ಸಮನ್ವಯ ಮನಿತಾನುಂ ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕವನ್ನೂ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಲೀವ್ಸ್ ಫ್ರಮ್ ಮೈ ಪರ್ಸನಲ್ ಲೈಫ್ ಅವರ ಆತ್ಮಕಥೆ. [೨೨] ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಇತರ ಲೇಖಕರು ಬರೆದ ಸುಮಾರು ಐದು ಪ್ರಕಟಿತ ಪುಸ್ತಕಗಳಿವೆ.
ಪುಸ್ತಕದ ಹೆಸರು | ವರ್ಷ | ಪ್ರಕಾಶಕರು |
---|---|---|
ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಜನರು | ೧೯೭೨ | ಪೀಪಲ್ಸ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಹೌಸ್, ರಾಣಿ ಝಾನ್ಸಿ ರಸ್ತೆ, ನವದೆಹಲಿ. |
ಕಾನೂನು, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಬದಲಾವಣೆ | ೧೯೭೫ | ಸಂಯೋಜಿತ ಈಸ್ಟ್ ವೆಸ್ಟ್ ಪ್ರೆಸ್ ಪ್ರೈ. ಲಿಮಿಟೆಡ್, 5, ಜನರಲ್ ಪ್ಯಾಟರ್ಸ್ ರಸ್ತೆ, ಮದ್ರಾಸ್ |
ಕಾನೂನು ಭಾರತ, ಕೆಲವು ಸಮಕಾಲೀನ ಸವಾಲುಗಳು | ೧೯೭೬ | ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಲಾ, ನಾಗ್ಪುರ. |
ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಜ್ಯೂರಿಸ್-ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿ ಎ ಲಾ ಗಾಂಧಿ | ೧೯೭೬ | ಗಾಂಧಿ ಪೀಸ್ ಫೌಂಡೇಶನ್, 221/3-ದೀನ್ ದಯಾಳ್ ಉಪಾಧ್ಯಾಯ ಮಾರ್ಗ, ನವದೆಹಲಿ-2 |
ಕಾನೂನಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಿಷನ್ | ೧೯೭೬ | ಓರಿಯಂಟ್ ಲಾಂಗ್ಮನ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್, 160, ಅನ್ನಾ ಸಲೈ, ಮದ್ರಾಸ್-2 |
ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಅವಲೋಕನ | ೧೯೭೮ | ಪಬ್ಲಿಕೇಶನ್ ಬ್ಯೂರೋ, ಪಂಜಾಬ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಚಂಡೀಗಢ |
"ನನ್ನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನದಿಂದ ಹೊರಡುತ್ತದೆ" | ೨೦೦೧ | ಜ್ಞಾನ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಹೌಸ್ |
ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಅಂಗವಿಕಲ ಮಾನವರು | ೧೯೭೮ | ದಿ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಲೀಗಲ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್ಸ್, ಪುನ್ನನ್ ರಸ್ತೆ, ತಿರುವನಂತಪುರಂ-695001 |
ಭಾರತದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಸಮಗ್ರ ಯೋಗ | ೧೯೭೯ | ದಿ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಮತ್ತು ಸಂಸದೀಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳು, ವಿಠಲ್ ಭಾಯಿ ಪಟೇಲ್ ಹೌಸ್, ರಫಿ ಮಾರ್ಗ, ನವದೆಹಲಿ |
ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಜೀವನ | ೧೯೭೯ | ವಿಕಾಸ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಹೌಸ್ ಪ್ರೈ. ಲಿಮಿಟೆಡ್, 20/4 ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಏರಿಯಾ, ಗಾಜಿಯಾಬಾದ್, ಯುಪಿ |
ಒಂದು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಮಿಸಲೆನಿ | ೧೯೮೬ | ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಬುಕ್ ಕಂಪನಿ |
ಸಾವಿನ ನಂತರದ ಜೀವನ [೩೦] | ೨೦೦೫ | ಡಿಸಿ ಬುಕ್ಸ್, ಕೊಟ್ಟಾಯಂ |
ಅನೇಕ ಲೋಕಗಳಲ್ಲಿ ಅಲೆದಾಡುವುದು | ೨೦೦೯ | ಪಿಯರ್ಸನ್ ಶಿಕ್ಷಣ |
ಯಾದೃಚ್ಛಿಕ ಪ್ರತಿಫಲನಗಳು | ೨೦೦೪ | ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಕಾನೂನು ಪ್ರಕಟಣೆ |
ಭಾರತೀಯ ಕಾನೂನು (ಅಮೂರ್ತದ ಡೈನಾಮಿಕ್ ಆಯಾಮಗಳು) | ೨೦೦೯ | ಯುನಿವರ್ಸಲ್ ಲಾ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ |
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಯ್ಯರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವುಗಳೆಂದರೆ: [೧೧]
- ಸೋವಿಯತ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ ನೆಹರು ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೬೮.
- ಶ್ರೀ. ಜಹಾಂಗೀರ್ ಗಾಂಧಿ ಪದಕ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೮೨.
- ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಫೆಲೋ, ಇಂಡಿಯನ್ ಲಾ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, ನವದೆಹಲಿ.
- ಕುಮಾರಪ್ಪ – ಅಜಾಗರೂಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೮೮. (ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಕ್ರಿಮಿನಾಲಜಿ ) [೩೧]
- ಭಾರತೀಯ ದಲಿತ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿಯಿಂದ ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಬಿಆರ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ.
- ರಾಮಾಶ್ರಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ೧೯೯೨.
- ೧೯೯೫ ರಲ್ಲಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಕೀಲರ ಸಂಘವು ಕಾನೂನು ವೃತ್ತಿಗೆ ಮತ್ತು ಕಾನೂನಿನ ನಿಯಮಕ್ಕೆ ಬದ್ಧತೆಗಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸೇವೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಕೃಷ್ಣಯ್ಯರ್ ಅವರಿಗೆ 'ಲಿವಿಂಗ್ ಲೆಜೆಂಡ್ ಆಫ್ ಲಾ" ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ೧೯೯೫ರಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಯಿತು.
- MA ಥಾಮಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ೧೯೯೮. [೩೨]
- ೧೯೯೯ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಿಂದ ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಭಾರತ ರತ್ನದ ನಂತರದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಪ್ರಶಸ್ತಿ).
- ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಕಾನೂನು, ಆಡಳಿತ ಇತ್ಯಾದಿ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಸೇವೆಗಾಗಿ ವೈಲೋಪಿಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ೧೯೯೯ ಪುರಸ್ಕೃತರು. ಫೆಬ್ರವರಿ೨೦೦೦ ರಲ್ಲಿ ಸಹೃದಯ ವೇದಿಕೆ, ತ್ರಿಶೂರ್ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು.
- ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೦೦ ರಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಪುಟಿನ್ ಅವರಿಂದ 'ದಿ ಆರ್ಡರ್ ಆಫ್ ಫ್ರೆಂಡ್ಶಿಪ್', ಎರಡು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮತ್ತು ಸಮಯ-ಪರೀಕ್ಷಿತ ಸ್ನೇಹ, ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಶಾಶ್ವತವಾದ ಪ್ರೀತಿಯ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ರಷ್ಯಾದ ಉನ್ನತ ರಾಜ್ಯ ಗೌರವ. [೩೩]
- ೨೦೦೩ ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಕಟ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ [೩೪]
ಸಹ ನೋಡಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಪ್ರಾಣಿ ಹಕ್ಕುಗಳ ವಕೀಲರ ಪಟ್ಟಿ
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ ೧.೦ ೧.೧ "V.R. Krishna Iyer – The Super Judge (1st VRK Memorial Lecture by Fali Nariman)". Live Law. 2016-10-28. Retrieved 2017-08-06.
- ↑ "A voice for the poor and deprived fades away". The Hindu(Kochi Bureau). 4 December 2014. Retrieved 6 December 2014.
- ↑ ೩.೦ ೩.೧ ೩.೨ ೩.೩ ೩.೪ ೩.೫ Philip, Shaju (5 December 2014). "Former Supreme Court judge V R Krishna Iyer dead". The Indian Express (Thiruvananthapuram). Retrieved 6 December 2014.
- ↑ Dam, Shubhankar. "Criminal Rights and Constitutional Wrongs: A View from India (page 718)" (PDF). Singapore Academy of Law Journal. (2013) 25 SAcLJ: 714–735. Archived from the original (PDF) on 19 December 2014. Retrieved 8 December 2014.
- ↑ Preston, Hon. Justice Brian J (5 August 2013). "A précis of Justice Krishna Iyer 's contribution to the environmental jurisprudence of the Supreme Court of India" (PDF). The Land and Environment Court of New South Wales, Australia. Retrieved 7 December 2014.
- ↑ ೬.೦ ೬.೧ ೬.೨ "The Many Lives of Justice Krishna Iyer". The Indian Express. (News Bureau). 5 December 2014. Archived from the original on 23 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2014. Retrieved 8 December 2014.
- ↑ "Justice V.R.Krishna Iyer passes away". Deccan Herald (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2014-12-04. Retrieved 2022-01-15.
- ↑ Kylasam Iyer, Deepa; Kuriakose, Francis (July 2016). "Balancing Power: Analysing Socially Transformative Jurisprudence of VR Krishna Iyer through New Genre Leadership Theory (Working Paper)". ResearchGate (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2017-08-06.
- ↑ Gopakumar, K. c (4 December 2014). "Leaving a light, Justice Krishna Iyer passes away". The Hindu (in Indian English).
- ↑ ೧೦.೦ ೧೦.೧ ೧೦.೨ ೧೦.೩ ೧೦.೪ ೧೦.೫ ೧೦.೬ ೧೦.೭ Venkatesan, V. (2014-12-24). "Justice at heart". Frontline (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2017-08-06.
- ↑ ೧೧.೦ ೧೧.೧ ೧೧.೨ Suresh, Sreelakshmi. "V.R.KRISHNA IYER". Kerala Niyam Sabha (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Archived from the original on 2020-07-11. Retrieved 2020-08-19.
- ↑ Preston, Hon. Justice Brian J (5 August 2013). "A précis of Justice Krishna Iyer 's contribution to the environmental jurisprudence of the Supreme Court of India" (PDF). The Land and Environment Court of New South Wales, Australia. p. 7. Retrieved 7 December 2014.
- ↑ Andhyarujina, T. R. (6 August 2012). "Disturbing trends in judicial activism". The Hindu. Retrieved 8 December 2014.
- ↑ Krishna Iyer, Justice V. R. (1 February 2003). "A democratic demand". Frontline. 20 (3). Retrieved 10 December 2014.
- ↑ Andhyarujina, T. R. (6 December 2014). "Justice for the helpless". The Indian Express. Archived from the original on 15 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2014. Retrieved 10 December 2014.
- ↑ Ananth V. Krishna (1 September 2011). India Since Independence: Making Sense of Indian Politics. Pearson Education India. p. 149. ISBN 978-81-317-3465-0.
- ↑ "Maneka Gandhi v. Union of India". (page 115 of 154 - Supreme Court of India). [1978 AIR 597] [1978 SCR (2) 621] [1978 SCC (1) 248]. 25 January 1978. Archived from the original on 11 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2014. Retrieved 11 December 2014.
- ↑ Sudhanshu Ranjan (21 March 2014). Justice, Judocracy and Democracy in India: Boundaries and Breaches. Taylor & Francis. p. 69. ISBN 978-1-317-80977-7.
- ↑ Preston, Hon. Justice Brian J (5 August 2013). "A précis of Justice Krishna Iyer's contribution to the environmental jurisprudence of the Supreme Court of India" (PDF). The Land and Environment Court of New South Wales, Australia. p. 8. Retrieved 7 December 2014.
- ↑ Thomas Greiber (2006). Judges and the Rule of Law: Creating the Links : Environment, Human Rights and Poverty : Papers and Speeches from an IUCN Environmental Law Programme (ELP) Side Event at the 3rd IUCN World Conservation Congress (WCC) Held in Bangkok, Thailand, 17-25 November 2004. IUCN. p. 28. ISBN 978-2-8317-0915-4.
- ↑ ೨೧.೦ ೨೧.೧ Gopakumar, K. c. (4 December 2014). "Leaving a light, Justice Krishna Iyer passes away". The Hindu. Retrieved 4 December 2014.
- ↑ ೨೨.೦ ೨೨.೧ ೨೨.೨ V. R. Krishna Iyer (2009). Wandering in Many Worlds: An Autobiography. Pearson Education India. p. 189. ISBN 978-81-317-1835-3.
- ↑ "Lethal Lottery The Death Penalty in India: A study of Supreme Court judgments in death penalty cases 1950-2006 (pages 63-72)". Amnesty International India and People's Union for Civil Liberties (Tamil Nadu & Puducherry) May 2008. pp. 1–244. Retrieved 14 December 2014.
- ↑ "Vaiko shocked over Krishna Iyer's participation in Human Chain stir". webindia123.com. 11 December 2011. Archived from the original on 2017-08-07. Retrieved 2017-08-07.
- ↑ "Keralites with Bengal connection cautioned". Indian Vanguard. 2008-01-28. Retrieved 2017-08-06.
- ↑ Baxi, Upendra; Bhushan, Prashant (6 December 2014). "...their respective articles on Justice Krishna Iyer". The Indian Express. Archived from the original on 15 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2014. Retrieved 10 December 2014.
- ↑ "A Trailblazer in Indian Jurisprudence: | Global South Colloquy".
- ↑ "Former Supreme Court judge V R Krishna Iyer passes away at 100". NetIndian. Archived from the original on 8 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2014. Retrieved 4 December 2014.
- ↑ "NUALS Library". National University of Advanced Legal Studies.
- ↑ "The Hindu : Book Review / Language Books : Life after death". The Hindu.
- ↑ "Awards". Indian Society of Criminology. Archived from the original on 11 December 2014. Retrieved 11 December 2014.
- ↑ "M.A. Thomas National Human Rights Award". (Vigil India Movement). Archived from the original on 13 December 2014. Retrieved 12 December 2014.
- ↑ "President Vladimir Putin awarded the Order of Friendship to prominent Indian public and political figures". Russian Presidential Executive Office. 4 October 2000. Retrieved 15 December 2014.
- ↑ "Former Honorary Degree Recipients" (PDF). University of Calicut. Archived from the original (PDF) on 2013-11-07. Retrieved 2020-11-05.