ವಿ.ಕೆ.ಕೃಷ್ಣ ಮೆನನ್
ವೆಂಗಲಿಲ್ ಕೃಷ್ಣನ್ ಕೃಷ್ಣ ಮೆನನ್ (3 ಮೇ 1896 - 6 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1974) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ, ವೃತ್ತಿ-ಅಲ್ಲದ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿ. ಅವರ ಮಿತ್ರರಾದ ನಂತರ, ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ಅವರ ನಂತರ ಅವರನ್ನು ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ಕೆಲವರು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಮುನ್ನುಡಿಯ ಮೊದಲ ಕರಡನ್ನು ಬರೆದರು. ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಮತ್ತು ಇವರನ್ನು ಅಲಿಪ್ತ ಚಳವಳಿಯ ಜನಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು 'ಅಲಿಪ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಚಲುವಳಿ' 'ಅಲಿಪ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಒಕ್ಕೂಟ,'ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಿದರು,[೧]
- ಜನನ : ವೆಂಗಲಿಲ್ ಕೃಷ್ಣನ್ ಕೃಷ್ಣ ಮೆನನ್: - 3 ಮೇ 1896;ಟೆಲ್ಲಿಚೇರಿ, ಮಲಬಾರ್ ಜಿಲ್ಲೆ, ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಡಿಯಾ(ಇಂದಿನ ತಲಶೇರಿ, ಕಣ್ಣೂರು ಜಿಲ್ಲೆ, ಕೇರಳ, ಭಾರತ)
- ನಿಧನ: 6 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1974 ರಂದು ನಿಧನರಾದರು (ವಯಸ್ಸು 78); ದೆಹಲಿ, ಭಾರತ
- ಶಿಕ್ಷಣ : ಅಲ್ಮಾ ಮೇಟರ್= ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ ಕಾಲೇಜು (ಬಿಎ); ಮದ್ರಾಸ್ ಕಾನೂನು ಕಾಲೇಜು;ಲಂಡನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್ (ಬಿಎಸ್ಸಿ, ಎಂಎಸ್ಸಿ); ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಕಾಲೇಜ್ ಲಂಡನ್ (ಎಂಎ); ಮಿಡ್ಲ್ ಟೆಂಪಲ್ - (ನ್ಯಾಯವಾದಿ-ಕಾನೂನು);
- ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷ: ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್;
- ಚಳುವಳಿ : ಇಂಡಿಯಾ ಲೀಗ್ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿ;
- ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು: ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ್ (1954);
- ಹುದ್ದೆ : ಭಾರತದ 5 ನೇ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವ; ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿ –
- ಅವಧಿ: 17 ಏಪ್ರಿಲ್ 1957 - 31 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1962
- ಪೂರ್ವ: ಕೈಲಾಶ್ ನಾಥ್ ಕಟ್ಜು
- ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ: ಯಶ್ವಂತ್ರಾವ್ ಚವಾಣ್
- ಲೋಕಸಭಾ ಸದಸ್ಯ : ತಿರುವನಂತಪುರದಿಂದ -ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ; 1971-1974 (ಪಿ.ವಿಶ್ವಂಭರನ್ ಮೊದಲಿನವರು) - ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ
ಎಂ. ಎನ್. ಗೋವಿಂದನ್ ನಾಯರ್
- ಲೋಕಸಭಾ ಸದಸ್ಯ: ಮಿಡ್ನಾಪುರದ
- ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ :1969-1971
- ಲೋಕಸಭಾ ಸದಸ್ಯ = ಉತ್ತರ ಮುಂಬೈಯಿಂದ
- ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ : 1957-1967
- ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಭಾರತೀಯ ರಾಯಭಾರಿ : -
- ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ : 1952-1962
- ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಸದಸ್ಯ= ಕೇರಳದಿಂದ
- ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ= 1956-1957
- ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಸದಸ್ಯ : ಮದ್ರಾಸ್ ರಾಜ್ಯದಿಂದ
- ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ : 1953-1956
- ಭಾರತೀಯ ಹೈಕಮಿಷನರ್ : ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಂನಲ್ಲಿ
- ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ= 1947-1952
- ಸ್ಥಾಪಿತ ಸ್ಥಾನದ- ಪೂರ್ವ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ: ಬಿ. ಜಿ. ಖೇರ್
ಪ್ರತಿಭೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಅವರು 1953 ರಿಂದ 1962 ರವರೆಗೆ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ, 1953 ರಿಂದ 1956 ರವರೆಗೆ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಟ್ರಸ್ಟೀಶಿಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ನ ಅಧಿವೇಶನಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಿರಸ್ತ್ರೀಕರಣದ ಹದಿನೆಂಟು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು.
- ಅವರ ವಾಕ್ಚಾತುರ್ಯ, ತೇಜಸ್ಸು ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಅಪಘರ್ಷಕ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಮೆನನ್, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಕೋಪಗೊಂಡ ವಿರೋಧಿನೆಡೆಯನ್ನು (angry detraction) ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದರು. ಅವರ ಬೆಂಬಲಿಗರಿಗೆ, ಅವರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿಯ ಮುಖಾಂತರ ಭಾರತದ ನಿಸ್ಸಂದೇಹವಾದ ಚಾಂಪಿಯನ್ (unapologetic champion of India) ಆಗಿದ್ದರು, ಅವರು "ಬಿಳಿ ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕಲಿಸಿದರು". ಅವರ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ವಿರೋಧಿಗಳಿಗೆ, ಅವರು "ನೆಹರೂ ಅವರ ದುಷ್ಟ ಪ್ರತಿಭೆ". ಯು.ಎಸ್. ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡ್ವೈಟ್ ಐಸೆನ್ಹೋವರ್ ಅವರನ್ನು "ಭೀತಿ ... ಸ್ವತಃ ಮಾಸ್ಟರ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಮ್ಯಾನಿಪ್ಯುಲೇಟರ್ ಮತ್ತು ಯುಗದ ರಾಜಕಾರಣಿ ಎಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುವ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ" ಎಂದು ನಿರೂಪಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಭಾರತೀಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕೆ.ಆರ್. ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರು, ಅವರನ್ನು ನಿಜವಾದ ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. 'ಅವರ ಮರಣದ ದಶಕಗಳ ನಂತರ, ಮೆನನ್ ಒಂದು ನಿಗೂಢ ಮತ್ತು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ,' ಎಂದರು. [೨]
ಆರಂಭ ಜೀವನ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಮೆನನ್ ಅವರು ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಜೀವನ ಆರಂಭಿಸಿದರು. 1919 - 22ರಲ್ಲಿ ಅಡ್ಯಾರ್ನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. 1918 - 24ರ ತನಕ ಮದರಸು ಕೊಚ್ಚಿನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಚಮೂ ದಳದ ಕಮಿಷನರಾಗಿದ್ದ ಮೆನನ್ನರು ಅನಂತರ ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿಗೆ ಹೋದರು. ಲ್ಯಾಚ್ವರ್ತ್ನ ಸೇಂಟ್ ಕ್ರಿಸ್ಟೋಫರ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು. ಇದೇ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇವರು ಅಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯಾ ಲೀಗನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಅದರ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ (1929 - 47) ಅಲ್ಲಿಯ ಜನರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಬಗ್ಗೆ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನೂ ಅರಿವನ್ನೂ ಸಹಾನುಭೂತಿಯನ್ನೂ ಮೂಡಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿದರು. ಲಂಡನ್ನಿನ ಸೇಂಟ್ ಪ್ರ್ಯಾನ್ಕ್ರಾಸ್ನ ಕೌನ್ಸಿಲರೂ (1934 - 47) ಅಲ್ಲಿಯ ಆಟ್ರ್ಸ್ ಕೌನ್ಸಿಲಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರೂ ಆಗಿದ್ದರು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಇವರಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾದ ಆಸಕ್ತಿಯಿತ್ತು. ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡಿನ ದಂಡಿಯಿಂದ ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷದ ಸಂಸದೀಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದರು (1939 - 42).[೩]
ಲಂಡನ್ನಿನಲ್ಲಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಯುವಕನಾಗಿದ್ದಾಗ, ಮೆನನ್ ಪೆಂಗ್ವಿನ್ ಬುಕ್ಸ್ನ ಪೆಲಿಕನ್ ಮುದ್ರೆ ಸ್ಥಾಪಕ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯ ಸಾಗರೋತ್ತರ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು, ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯಾ ಲೀಗ್ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಗಳಿಸಲು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಂನೊಳಗೆ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿಯಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದಂತಹ ವಿಶ್ವ ಶಕ್ತಿಗಳ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿದರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ತಕ್ಷಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಮೆನನ್ ಭಾರತದ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಮತ್ತು ವಕ್ತಾರರಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು, ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಒಗ್ಗೂಡಿಸದ(the non-aligned movement) ಚಳವಳಿಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ. ಅವರು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಭಾರತದ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸೂಯೆಜ್ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಸೇರಿದಂತೆ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡರು. 1957 ರಲ್ಲಿ, ಮೆನನ್ ಯು.ಎನ್. ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮುಂದೆ ಸುದೀರ್ಘ ಭಾಷಣಕ್ಕಾಗಿ (8 ಗಂಟೆಗಳ) ದಾಖಲೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು, ಆದರೆ ವಿವಾದಿತ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಭಾರತದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಮತ್ತು "ಹೀರೋ ಆಫ್ ಕಾಶ್ಮೀರ" ಎಂಬ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. [೪]
ಭಾರತದಲ್ಲಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ಅವರು, ತಮ್ಮ ಸಂಸತ್ತಿನ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಮುಂಬೈ, ಬಂಗಾಳ ಮತ್ತು ತಿರುವನಂತಪುರದಂತಹ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಂದ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಉಭಯ ಸದನಗಳಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರು ಪೋರ್ಟ್ಫೋಲಿಯೊ ಇಲ್ಲದೆ ಸಚಿವರಾಗಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು, ಭಾರತೀಯ ಮಿಲಿಟರಿಯ ಆಧುನೀಕರಣ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಮಿಲಿಟರಿ-ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಗೋವಾವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸುವ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ಚೀನಾ-ಭಾರತೀಯ ಯುದ್ಧದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು, 'ಭಾರತದ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಿದ್ಧತೆ ಇಲ್ಲದ- ಮಾಡದ' ಆರೋಪದ ನಂತರ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು, ಆದರೆ ನೆಹರೂ ಅವರಿಗೆ ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಮತ್ತು ಹಿರಿಯ ರಾಜಕಾರಣಿಯಾಗಿ ಸಾಯುವವರೆಗೂ ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದರು.
ವಿಸ್ವಸಂಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಅವರು 1953 ರಿಂದ 1962 ರವರೆಗೆ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ, 1953 ರಿಂದ 1956 ರವರೆಗೆ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಟ್ರಸ್ಟೀಶಿಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ನ ಅಧಿವೇಶನಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಿರಸ್ತ್ರೀಕರಣದ ಹದಿನೆಂಟು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು.
ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಅವರ ವಾಕ್ಚಾತುರ್ಯ, ತೇಜಸ್ಸು ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಅಪಘರ್ಷಕ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಮೆನನ್, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಕೋಪಗೊಂಡ ವಿಚಲನವನ್ನು(ವಿರೋಧಧ ಭಾವ) ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದರು. ಅವರ ಬೆಂಬಲಿಗರಿಗೆ, ಅವರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿಯ ಮುಖಾಂತರ ಭಾರತದ ನಿಸ್ಸಂದೇಹವಾದ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿದ್ದರು, ಅವರು "ಬಿಳಿ ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕಲಿಸಿದರು(ತೋರಿಸಿದರು)". ಅವರ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ವಿರೋಧಿಗಳಿಗೆ, ಅವರು "ನೆಹರೂ ಅವರ ದುಷ್ಟ ಪ್ರತಿಭೆ". ಯು.ಎಸ್. ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡ್ವೈಟ್ ಐಸೆನ್ಹೋವರ್ ಅವರನ್ನು "ಭೀತಿ ... ಸ್ವತಃ ಮಾಸ್ಟರ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಮ್ಯಾನಿಪ್ಯುಲೇಟರ್ ಮತ್ತು ಯುಗದ ರಾಜಕಾರಣಿ ಎಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುವ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ" ಎಂದು ನಿರೂಪಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಭಾರತೀಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕೆ.ಆರ್. ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರನ್ನು ನಿಜವಾದ ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. ಅವರ ಮರಣದ ದಶಕಗಳ ನಂತರ, ಮೆನನ್ ಒಂದು ನಿಗೂಢ ಮತ್ತು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ.
ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯಾ ಲೀಗ್
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಯುವಕನಾಗಿದ್ದಾಗ, ಮೆನನ್ ಪೆಂಗ್ವಿನ್ ಬುಕ್ಸ್ನ ಪೆಲಿಕನ್ ಮುದ್ರೆ ಸ್ಥಾಪಕ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯ ಸಾಗರೋತ್ತರ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು, ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯಾ ಲೀಗ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಗಳಿಸಲು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಂನೊಳಗೆ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿಯಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದಂತಹ ವಿಶ್ವ ಶಕ್ತಿಗಳ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿದರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ತಕ್ಷಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಮೆನನ್ ಭಾರತದ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಮತ್ತು ವಕ್ತಾರರಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು, ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಒಗ್ಗೂಡಿಸದ ಚಳವಳಿಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ. ಅವರು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಭಾರತದ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸೂಯೆಜ್ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಸೇರಿದಂತೆ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡರು. 1957 ರಲ್ಲಿ, ಮೆನನ್ ಯು.ಎನ್. ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮುಂದೆ ಸುದೀರ್ಘ ಭಾಷಣಕ್ಕಾಗಿ (8 ಗಂಟೆಗಳ) ದಾಖಲೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು, ಆದರೆ ವಿವಾದಿತ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಭಾರತದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಮತ್ತು "ಹೀರೋ ಆಫ್ ಕಾಶ್ಮೀರ" ಎಂಬ ಸಂಭ್ರಮದ ಬಿರುದನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.
ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ಅವರು, ತಮ್ಮ ಸಂಸತ್ತಿನ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಮುಂಬೈ, ಬಂಗಾಳ ಮತ್ತು ತಿರುವನಂತಪುರದಂತಹ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಂದ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಉಭಯ ಸದನಗಳಿಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರು ಪೋರ್ಟ್ಫೋಲಿಯೊ ಇಲ್ಲದೆ ಸಚಿವರಾಗಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು, ಭಾರತೀಯ ಮಿಲಿಟರಿಯ ಆಧುನೀಕರಣ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಮಿಲಿಟರಿ-ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಗೋವಾದ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾಧೀನದ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ಚೀನಾ-ಭಾರತೀಯ ಯುದ್ಧದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು, ಭಾರತದ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಿದ್ಧತೆ ಇಲ್ಲದ ಆರೋಪದ ನಂತರ, ಆದರೆ ನೆಹರೂ ಅವರಿಗೆ ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯ ಮತ್ತು ಹಿರಿಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಸಾಯುವವರೆಗೂ ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದರು. [೫]
ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಮೆನನ್ ತಿರುವಂಗಡ್ ತಲಶೇರಿಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮಂತ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಕೇರಳದ ಕೋಜಿಕೋಡ್ನ ಪನ್ನಿಯಂಕರಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಮಲಬಾರ್ನ ವೆಂಗಲಿಲ್ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆ ಅಡ್ವ. ಕೊಟ್ಟಪ್ಪಳ್ಳಿಯ ಕೋಮತ್ ಕೃಷ್ಣ ಕುರುಪ್,- ಒರ್ಲತಿರಿ ಉದಯವರ್ಮ ಅವರ ಪುತ್ರ ವಟಕಾರ, ಕಡತನಾಡಿನ ರಾಜ ಮತ್ತು ಕೋಮತ್ ಶ್ರೀದೇವಿ ಕೆಟ್ಟಿಲಮ್ಮ ಅವರು ಶ್ರೀಮಂತರು ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಿ ವಕೀಲರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ತಾಯಿ ರಾಮನ್ ಮೆನನ್ ಅವರ ಮೊಮ್ಮಗಳು, ರಾಮನ್ ಮೆನನ್ ಅವರು 1815 ಮತ್ತು 1817 ರ ನಡುವೆ ತಿರುವಾಂಕೂರಿನ ದಿವಾನ್ ಆಗಿದ್ದರು, ಗೌರಿ ಪಾರ್ವತಿ ಬೇಯಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಮೆನನ್ ತನ್ನ ಆರಂಭಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಕೋಜಿಕೋಡ್ನಲ್ಲಿ ಮೊರಿನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಪಡೆದರು. 1918 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಚೆನ್ನೈನ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಬಿ.ಎ. ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಗಳಿಸಿದರು. ಮದ್ರಾಸ್ ಕಾನೂನು ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಅವರು ಥಿಯೊಸೊಫಿಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅನ್ನಿ ಬೆಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಹೋಮ್ ರೂಲ್ ಚಳುವಳಿ(ಮೂವ್ಮೆಂಟ್) ಯೊಂದಿಗೆ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಅನ್ನಿ ಬೆಸೆಂಟ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ "ಬ್ರದರ್ಸ್ ಆಫ್ ಸರ್ವಿಸ್" ನ ಪ್ರಮುಖ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅನ್ನಿ ಬೆಸೆಂಟ್ ಅವರು ಮೆನನ್ನರ ಪ್ರತಿಭೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದರು ಮತ್ತು 1924 ರಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು.[೬][೭]
ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ನಲ್ಲಿ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಮೆನನ್ ಲಂಡನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಲಂಡನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್ನಿಂದ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಚುಲರ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಾಸ್ಟರ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಗಳಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಹೆರಾಲ್ಡ್ ಲಾಸ್ಕಿ ಅವರನ್ನು ತಾವು ಹೊಂದಿದ್ದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದರು. 1930 ರಲ್ಲಿ, ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಕಾಲೇಜ್ ಲಂಡನ್ನಿಂದ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ತಾರ್ಕಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಮಾನಸಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಅಧ್ಯಯನ ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಪ್ರಬಂಧಕ್ಕಾಗಿ, ಎಂ.ಎ. ಪದವಿಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಲಾಯಿತು. 1934 ರಲ್ಲಿ ಹದಿನೇಳನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ಥಾಟ್ ಎಂಬ ಪ್ರಬಂಧಕ್ಕಾಗಿ ಲಂಡನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್ನಿಂದ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಎಂಎಸ್ಸಿ ಪಡೆದರು. ಅವರು ಕಾನೂನು ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು 1934 ರಲ್ಲಿ “ಮಿಡ್ಲ್ ಟೆಂಪಲ್ “ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆದರು, ಹೀಗಾಗಿ ಅವರ 37 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅವರ ಔಪಚಾರಿಕ (formal)ಶಿಕ್ಷಣದ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಕಂಡಿತು.
- 1930 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಮೆನನ್ ಬೋಡ್ಲಿ ಹೆಡ್ ಮತ್ತು ಇಪ್ಪತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ಗ್ರಂಥಾಲಯದ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಮತ್ತು ನಂತರ "ಪೆಂಗ್ವಿನ್ ಬುಕ್ಸ್"ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಸರ್ ಅಲೆನ್ ಲೇನ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಎಸ್ ಮುಥಯ್ಯ ಪ್ರಕಾರ, ಪೆಂಗ್ವಿನ್ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಕಲ್ಪನೆಯು ಮೆನನ್ ಅವರದು. ಹಳೆಯ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಬಂದರು ಮದ್ರಾಸ್ ಮಿಸಲ್ಲೆನಿಯ ಅವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅವರು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ:
- ... ಅವರು (ಮೆನನ್) ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳ ಅಗ್ಗದ ಪೇಪರ್ಬ್ಯಾಕ್ ಆವೃತ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಪ್ರವಾಹ ಮಾಡುವ ಕನಸು ಕಂಡಿದ್ದರು. ಅವರು ಬೋಡ್ಲಿ ಹೆಡ್ನ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಯೊಂದಿಗೆ ಈ ವಿಚಾರವನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅಲೆನ್ ಲೇನ್ ಅದನ್ನು ಕುತೂಹಲದಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. 1935 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಬೋಡ್ಲಿ ಹೆಡ್ ಅನ್ನು ತೊರೆದರು ಮತ್ತು 100 ಪೌಂಡ್ಸ್ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್ನೊಂದಿಗೆ, ಸೇಂಟ್ ಪ್ಯಾನ್ಕ್ರಾಸ್ ಬರೋ ಚರ್ಚ್ನ ರಹಸ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಚೇರಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಹೀಗೆ ಜನಿಸಿದ್ದು ಪೆಂಗ್ವಿನ್ ಬುಕ್ಸ್.
- ಪೆಲಿಕನ್ ಬುಕ್ಸ್ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳನ್ನು ಮೆನನ್ ಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದು (ಪೆಲಿಕನ್) ನಂತರ ಉತ್ತಮ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು. [೮]
ಯು.ಕೆ.ಯಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಮೆನನ್ ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ನಂತರ ಅವರು ಲಂಡನ್ನ ಸೇಂಟ್ ಪ್ಯಾನ್ಕ್ರಾಸ್ನ ಬರೋ ಕೌನ್ಸಿಲರ್ ಆಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಸೇಂಟ್ ಪ್ಯಾನ್ಕ್ರಾಸ್ ನಂತರ ಅವರಿಗೆ "ಬರೋದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ" ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಜಾರ್ಜ್ ಬರ್ನಾರ್ಡ್ ಶಾ ಅವರು ಹೀಗೆ ಗೌರವಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಏಕೈಕ ವ್ಯಕ್ತಿ.
- ಲೇಬರ್ ಪಾರ್ಟಿ ಮೆನನ್ ಅವರನ್ನು 1939 ರಲ್ಲಿ ದುಂಡಿ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟರಿ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ತನ್ನ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಲು ಸಿದ್ಧತೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು ಆದರೆ ಇವರ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪಕ್ಷದೊಂದಿಗಿನ ಸಂಪರ್ಕದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅದು ಕುಸಿಯಿತು. ಮೆನನ್ ಅವರು ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಾಗಿ ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು (ಅಥವಾ ಇತರ ಮೂಲಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಹೊರಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟರು) ಆದರೆ 1944 ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. [೯][೧೦]
ಇಂಡಿಯಾ ಲೀಗ್ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಮೆನನ್ ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಭಾವೋದ್ರಿಕ್ತ ಪ್ರತಿಪಾದಕರಾದರು, ಪತ್ರಕರ್ತರಾಗಿ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯಾ ಲೀಗ್ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ 1928 ರಿಂದ 1947 ರವರೆಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಸಹ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿ ನಾಯಕ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಪ್ರಧಾನಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ಅವರ ಆಪ್ತರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಬರ್ಟ್ರಾಂಡ್ ರಸ್ಸೆಲ್, ಜೆಬಿಎಸ್ ಹಾಲ್ಶಿನ್, ಮೈಕೆಲ್ ಫೂಟ್, ಅನ್ಯೂರಿನ್ ಬೆವನ್, ಮತ್ತು ಇ.ಎಂ.ಫಾರ್ಸ್ಟರ್, ಅವರ “ಎ ಪ್ಯಾಸೇಜ್ ಟು ಇಂಡಿಯಾ” ಅವರು (ಶಶಿ ತರೂರ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ) ಅನುಮತಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡರು. [೧೧]
- ನೆಹರೂ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಮೆನನ್ ಅವರ 'ದಂತಕಥೆಯ ಸಂಬಂಧ'ವನ್ನು ನಂತರ ಸರ್ ಯೆಶಾಯ ಬರ್ಲಿನ್ ಅವರು ಎಜ್ರಾ ಪೌಂಡ್ ಮತ್ತು ಟಿ.ಎಸ್. ಎಲಿಯಟ್ ಅವರ ಸಂಬಂಧದಂತೆ ಚರ್ಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. . 1932 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಸದ ಎಲ್ಲೆನ್ ವಿಲ್ಕಿನ್ಸನ್ ನೇತೃತ್ವದ ಸತ್ಯ-ಶೋಧನಾ ನಿಯೋಗವನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು "ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು" ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ವರದಿಯನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದರು, ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತ ಬರ್ಟ್ರಾಂಡ್ ರಸ್ಸೆಲ್ ಅವರಿಂದ ಮುನ್ನುಡಿ ಪಡೆದರು. ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯ ನೈತಿಕ ನಾಯಕ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರಾಗಿ ನೆಹರೂ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ನೆಹರೂ ಅವರ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ದಾರಿ ತೆರವುಗೊಳಿಸಲು ಮೆನನ್ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ, ಅವರು ಇಂಡಿಯಾ ಲೀಗ್ ಅನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಭಾರತೀಯ ಲಾಬಿಯಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಜನಪ್ರಿಯ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ತಿರುಗಿಸಿದರು. ಇಂಡಿಯಾ ಲೀಗ್ ಸಭೆಗಳು ಭಾರತೀಯ ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಫೆಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿವೆ, ಇವು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತೀಯರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿವೆ. ಗಮನಾರ್ಹ ಸಭೆ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಆಯುಬ್ ಅಲಿಯ ಶಾ ಜಲಾಲ್ ಕಾಫಿ ಹೌಸ್ ಮತ್ತು ಶಾ ಅಬ್ದುಲ್ ಮಜೀದ್ ಖುರೇಷಿಯವರ ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ಗಳು ಭಾರತ ಕೇಂದ್ರ ಸೇರಿವೆ. [೧೨]
- ಅಲಿಪ್ತನೀತಿಯ ರಾಜನೀತಿಯಾಗುವ ಮೂಲಗಳು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ನಲ್ಲೂ ಸಹ ಮೆನನ್ರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಹಾನುಭೂತಿಗಳಲ್ಲಿ(Menon's personal sympathies ) ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಂಡುಬಂದವು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ನಾಜಿ ಜರ್ಮನಿ ಎರಡನ್ನೂ ಖಂಡಿಸಿದರು, ಆದರೊಡನೆ ಅವರು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ನಾಜಿ ವಿರೋಧಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ನಡೆಸಿದರು. 'ಭಾರತವನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಅಥವಾ ನಾಜಿಗಳಲ್ಲಿ ಯಾರು ಆಳಲು ಭಾರತೀಯರು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ,' ಎಂದು ಕೇಳಿದಾಗ, ಮೆನನ್ ಅವರು "( ಒಬ್ಬನು) ಬೆಣ್ಣೆಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಗರೀನ್ನಲ್ಲಿ ಹುರಿಯಲು, ಹುರಿಯಲ್ಪಡುವ ಮೀನನ್ನು ಯಾವುದರಲ್ಲಿ ಹುರಿಯಲಿ ಎಂದು, ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ಕೇಳಬಹುದೇ,(ಕೇಳಿದಂತೆ) ಅದೇ ರೀತಿ " ಎಂದು ಉತ್ತರಿಸಿದರು. [೧೩]
ಸ್ವತಂತ್ರೋತ್ತರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೆನನ್ ಅವರ ಪಾತ್ರ
ಬದಲಾಯಿಸಿಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಂನ ಹೈ ಕಮಿಷನರ್
ಬದಲಾಯಿಸಿ- 1947 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಮೆನನ್ ಅವರನ್ನು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಂಗೆ ಭಾರತದ ಹೈ ಕಮಿಷನರ್ ಆಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು, ಈ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು 1952 ರವರೆಗೆ ಉಳಿದರು. ಪಶ್ಚಿಮದ ಬಗ್ಗೆ ಮೆನನ್ ಅವರಲ್ಲಿದ್ದ ತೀವ್ರ ಅಪನಂಬಿಕೆ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಂಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿಅದು ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜಕೀಯ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯಿತು. MI,S-5 (ಮಿಲಿಟರಿ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್, ಸೆಕ್ಷನ್ 5) ಮೆನನ್ ಅವರನ್ನು "ಭದ್ರತೆಗೆ ಗಂಭೀರ ಅಪಾಯದ ವ್ಯಕ್ತಿ " ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. 1929 ರಿಂದ, ಮೆನನ್ ಅವರನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರದ ಕಣ್ಗಾವಲಿನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಡಿಸೆಂಬರ್ 1933 ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಪತ್ರವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ತಡೆಯುವ ವಾರಂಟ್ನೊಂದಿಗೆ, ಅವರನ್ನು "ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಚಳವಳಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಕೆಲಸಗಾರ" ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. [೧೪] 1946 ರಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾರಿಸ್ನಲ್ಲಿ ಸೋವಿಯತ್ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ವ್ಯಾಚೆಸ್ಲಾವ್ ಮೊಲೊಟೊವ್ ಮತ್ತು ಭಾರತವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆಯುವ ನೀತಿಯೊಂ ದಿಗೆ ಮೆನನ್ ಭೇಟಿಯಾದ ನಂತರ ರಹಸ್ಯ ಕಣ್ಗಾವಲು ತೀವ್ರಗೊಂಡಿತು. 2007 ರಲ್ಲಿ, ಮೆನನ್ ಅವರ ಫೋನ್ ಸಂಭಾಷಣೆಯ ಪ್ರತಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಮತ್ತು ನೆಹರೂ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪತ್ರವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ MI5 ಫೈಲ್ಗಳ ನೂರಾರು ಪುಟಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. [೧೫]
- ಮೆನನ್ ಹೈ ಕಮಿಷನರ್ ಆಗಿದ್ದ ಅಧಿಕಾರವಧಿಯಲ್ಲಿ, 1948 ರ ಜೀಪ್ ಹಗರಣ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಮೆನನ್ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆಂದು ಆರೋಪಿಸಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ವಿಚಾರಣಾ ಸಮಿತಿಯ ಸಲಹೆಯನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿ ಸರ್ಕಾರವು 1955 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸಿತು. [೧೬]
ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಭಾರತದ ಪ್ರತಿನಿಧಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- 1949 ರಲ್ಲಿ, ಮೆನನ್ ಅವರು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಭಾರತೀಯ ನಿಯೋಗದ ನೇತ್ರತ್ವದ ಆಜ್ಞೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು, ಅವರು 1962 ರವರೆಗೆ ಈ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದರು.. ಅವರು ಯುಎನ್ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಅಧ್ಬುತ ಪ್ರತಿಭೆಗಾಗಿ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು, ಕೊರಿಯಾದ ಶಾಂತಿ ಯೋಜನೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಂಕೀರ್ಣ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಾಜಕೀಯ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸೊಗಸಾದ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ನಿರ್ದೇಶನ (ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್) ಮಾಡಿದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಡೋ-ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಕದನ ವಿರಾಮ, ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತಗೊಂಡ ನಿರಸ್ತ್ರೀಕರಣ ಮಾತುಕತೆಗೆ ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ಅಲ್ಜೀರಿಯಾದ ಮೇಲೆ ಯುಎನ್ನಿಂದ ಫ್ರೆಂಚ್ ವಾಪಸಾತಿ. [೧೭]
ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕತೆ ಮತ್ತು ಅಲಿಪ್ತನೀತಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಮೆನನ್ ನೆಹರೂ ಅವರ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯ ವಕ್ತಾರರಾಗಿದ್ದರು, ಇದನ್ನು 1952 ರಲ್ಲಿ ಅಲಿಪ್ತ ನೀತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು, [೧೮] ಯುಎಸ್ ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟ, ಈ ಎರಡು ಬಣಗಳ ನಡುವೆ ಮೂರನೇ ಮೂರನೇ ಬಣವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಲಾಯಿತು. ಮೆನನ್ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಅನ್ನು ಟೀಕಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸೋವಿಯತ್ ನೀತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಹಾನುಭೂತಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಯುಎನ್ಎಸ್ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ವಿರುದ್ಧ ಮತ ಚಲಾಯಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅನೇಕ ಭಾರತೀಯರ ಕೋಪವನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು, ಯುಎಸ್ಎಸ್ಆರ್ ಹಂಗೇರಿಯಿಂದ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಕರೆ ನೀಡಿದರು, [೧೯] ಆದರೂ ನವದೆಹಲಿಯ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಅವರು ಮೂರು ವಾರಗಳ ನಂತರ ತಮ್ಮ ನಿಲುವಿನಲ್ಲಿ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿದರು.[೨೦]
ಚೀನಾ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವರಾಜಕಾರಣದಲ್ಲಿ ಸಂಧಾನಕಾರ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ ಚೀನಾ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಮೆನನ್ ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು, ಇದು ಸೆನೆಟರ್ ವಿಲಿಯಂ ಎಫ್. ನೋಲ್ಯಾಂಡ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಅಮೇರಿಕನ್ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ದ್ವೇಷವನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. 1955 ರಲ್ಲಿ, ಚೀನಾದಿಂದ ಬಂಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದ ಹಲವಾರು ಅಮೇರಿಕನ್ ವಾಯುಪಡೆಯವರ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಮೆನನ್ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರಧಾನಿ ಆಂಥೋನಿ ಈಡನ್ ಅವರ ಕೋರಿಕೆ ಯಂತೆ, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ಗೆ ಹಾರಾಟ ನಡೆಸುವ ಮೊದಲು ಚೀನಾದ ಪ್ರಧಾನಿ ಚೌ ಎನ್-ಲೈ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕಾದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡ್ವೈಟ್ ಐಸೆನ್ಹೋವರ್ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಾಂಗ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಜಾನ್ ಫೋಸ್ಟರ್ ಡಲ್ಲೆಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಮಾಲೋಚಿಸಲು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು.. [೨೧]
ಪರಮಾಣು ನಿಶ್ಯಸ್ತ್ರೀಕರಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಮೆನನ್ ಪರಮಾಣು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳ ಉತ್ಸಾಹಭರಿತ ವಿರೋಧಿ ಯಾಗಿದ್ದರು; ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಸರಣದ ವಿರುದ್ಧದ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಅನೇಕರೊಂದಿಗೆ ಸಹಯೋಗ ಹೊಂದಿದ್ದರು. 1950 ರ ದಶಕದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಮೆನನ್ ಅವರು ಈ ಹಿಂದೆ ಇಂಡಿಯಾ ಲೀಗ್ನಲ್ಲಿ ಸಹಕರಿಸಿದ್ದ ಬರ್ಟ್ರಾಂಡ್ ರಸ್ಸೆಲ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು[೨೨]
ಸೂಯೆಜ್ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಸೂಯೆಜ್ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಮೆನನ್ ಮರುಕಳಿಸುವ ಈಜಿಪ್ಟ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಗಮಾಲ್ ನಾಸರ್ನನ್ನು ಪಶ್ಚಿಮದೊಂದಿಗೆ ರಾಜಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮನವೊಲಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಶಕ್ತಿಗಳ ನಾಸರ್ ರಾಜಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಿದ್ಧನಾಗಬೇಕು ಎಂಬ ಅರಿವಿನ ಕಡೆಗೆ ಚಲಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದನು. [32] ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಸಭೆ ಕರೆದ ಸೂಯೆಜ್ನ ತುರ್ತು ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ, ಮೆನನ್ ಜಾನ್ ಫೋಸ್ಟರ್ ಡಲ್ಲೆಸ್ ಅವರ ನಿರ್ಣಯದ ಯೋಜನೆಗೆ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಸೂಯೆಜ್ ಕಾಲುವೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಈಜಿಪ್ಟ್ಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗುವುದು. ಮೆನನ್ ಅವರ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಮೊದಲಿಗೆ ಯುಎಸ್ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕರು ಡಲ್ಲೆಸ್ ಯೋಜನೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಹಕ್ಕುಗಳೊಂದಿಗೆ ಡಲ್ಲೆಸ್ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಜೊಡಿಸುವ (ಹೈಬ್ರಿಡೈಸ್ ಮಾಡುವ) ಪ್ರಯತ್ನ ವೆಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ನೋಡಲಾಯಿತು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಡಲ್ಲೆಸ್ ಯೋಜನೆ ಜಾರಿಗೆ ಬಂತು, ಮೆನನ್ ರಷ್ಯಾ, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ವಿರುದ್ಧ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಂತಿಮ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೆನನ್ ತಮ್ಮ ವಿರೋಧವನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಮೃದುಗೊಳಿಸಿದರು, ಸೋವಿಯತ್ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ಡಿಮಿಟ್ರಿ ಶೆಪಿಲೋವ್ ಅವರನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿವಾದಕ್ಕೆ ಒಳಪಡಿಸಿದರು. [೨೩]
ಕಾಶ್ಮೀರದ ಕುರಿತು ಭಾಷಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- 23 ಜನವರಿ 1957 ರಂದು ಮೆನನ್ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಎಂಟು ಗಂಟೆಗಳ ಭಾಷಣ ಮಾಡಿ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಬಗ್ಗೆ ಭಾರತದ ನಿಲುವನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ, ಈ ಭಾಷಣವು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಅತಿ ಉದ್ದವಾದದ್ದು, ಜನವರಿ 23 ರಂದು ನಡೆದ 762 ನೇ ಸಭೆಯ ಐದು ಗಂಟೆಗಳು ಮತ್ತು 24 ರಂದು ಎರಡು ಗಂಟೆ ನಲವತ್ತೆಂಟು ನಿಮಿಷಗಳು, ಮೆನನ್ ಅವರ ಕುಸಿತದೊಂದಿಗೆ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮಹಡಿ. [28] ಎರಡು ಭಾಗಗಳ ನಡುವೆ, ಮೆನನ್ ಬಳಲಿಕೆಯಿಂದ ಕುಸಿದು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಾಗಬೇಕಾಯಿತು. [೨೫] ಫಿಲಿಬಸ್ಟರ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ನೆಹರೂ ವೇಗವಾಗಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನೆಡೆದುಕೊಂಡರು. ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವವನ್ನು ಮೆನನ್ ಭಾವೋದ್ರಿಕ್ತವಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸಿದ್ದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅವರ ಬೆಂಬಲದ ಮೂಲವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಅವರನ್ನು "ಕಾಶ್ಮೀರದ ಹೀರೋ" ಎಂದು ಕರೆಯಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. [೨೬]
ರಕ್ಷಣಾ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವ ಕೃಷ್ಣ ಮೆನನ್:
- ಕೃಷ್ಣ ಮೆನನ್ 1953 ರಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ನಿಂದ ರಾಜ್ಯಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾದರು. 1956 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಖಾತೆ-ರಹಿತ ಸಚಿವರಾಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಮಂತ್ರಿಮಂಡಲ ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಮುಂಬೈ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಲೋಕಸಭೆಗೆ ಗೆದ್ದ ನಂತರ ಏಪ್ರಿಲ್ 1957 ರಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವರಾದರು. ಮೆನನ್ ಅವರು, ಅವರ ಪೂರ್ವಜರಿಗಿಂತ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮಿಲಿಟರಿಯು ಈ ಹಿಂದೆ ತಿಳಿದಿರದ ಸರ್ಕಾರಿ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಮನವನ್ನು ಅವರೊಂದಿಗೆ ತಂದರು. ಅವರು ಸೈನ್ಯದೊಳಗಿನ ಹಿರಿತನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿದರು, ಅದನ್ನು ಮೆರಿಟ್ ಆಧಾರಿತ ವಿಧಾನದಿಂದ ಬದಲಾಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮಿಲಿಟರಿ ಕಮಾಂಡ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪುನರ್ರಚಿಸಿದರು, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಜನರಲ್ ಕೆ.ಎಸ್. ತಿಮಯ್ಯ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ರಾಜಿನಾಮೆ ನೀಡುದರುವೈಯಕ್ತಿಕ ಭಾವನೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿ ಮೆನನ್ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಆರೋಪಿಸಿದರು; ಮಿಲಿಟರಿಯ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ತಾನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಮೆನನ್ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.[೨೭]
- ತೀವ್ರ ವಿರೋಧದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಮೆನನ್, ಭಾರತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ದೇಶೀಯ ಮಿಲಿಟರಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಂಕೀರ್ಣವನ್ನು ರಚಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.[೨೮]
ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ ಭಾರತದ ಸ್ವಾಧೀನ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಗೋವಾವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು 1961 ರ ಲೋಕಸಭೆಯ ಚುನಾವಣೆಯೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ಓಟದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯೊಂದಿಗೆ, ಗೋವಾ ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ ವಸಾಹತು ಮೇಲೆ ಭಾರತೀಯ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವದ ವಿಷಯವನ್ನು ಮೆನನ್ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿಯಾಗಿ ಪರಿಹರಿಸಿದರು, ಈ ಹಿಂದೆ ಭಾರತ ಕಾಶ್ಮೀರವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದ ಭಾಗಶಃ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಂತೆ ಇತ್ತು.. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ನಲ್ಲಿ, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜಾನ್ ಎಫ್. ಕೆನಡಿ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುವ ಮೊದಲು, ಮೆನನ್ ಯುಎಸ್ ರಾಯಭಾರಿ ಮತ್ತು ಎರಡು ಬಾರಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಆಡ್ಲೈ ಸ್ಟೀವನ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು ರಹಸ್ಯಮಾತುಕತೆಗಾಗಿ (ಮುಚ್ಚಿದ ಬಾಗಿಲುಗಳ ಹಿಂದೆ) ಭೇಟಿಯಾದರು, ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ಅವರ ಆ ರಾಜ್ಯದ ಭೇಟಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮೆನನ್ ಅವರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ವಿರೋಧಿ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಇತಿಮಿತಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರು. ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ಮೊದಲು ಯುಎಸ್-ಸೋವಿಯತ್ ರಾಜಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮೆನನ್ ಕೆನಡಿಗೆ ಉಪನ್ಯಾಸ ನೀಡಿದರು. 17 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1961 ರಂದು, ಮೆನನ್ ಸಕಹೆಯಂತೆ ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯು ಗೋವಾವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿತು, ಇದು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯರಿಂದ ಖಂಡನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಅವರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ, ಕೆನಡಿ ಮತ್ತು ಸ್ಟೀವನ್ಸನ್ರ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು "ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿಯ ಕುರುಹು" ಎಂದು ಮೆನನ್ ತಳ್ಳಿಹಾಕಿದರು. ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸುಕರ್ನೊ ಅವರಂತೆ ಗೋವಾವನ್ನು ಭಾರತ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಮೆನನ್ ಮುನ್ನಡೆಸಿದ್ದು, ಪೂರ್ವ ಟಿಮೋರ್ನ ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ ವಸಾಹತುವನ್ನು ಮೆನನ್ಗೆ ಹೋಲಿಸುವ ಭೀತಿಯಿಂದ ಭಾಗಶಃ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಡೆಯಿತು . ಈ ಆಕ್ರಮಣವು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಕಾನೂನು ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿತು. [೨೯]
ಚೀನಾ-ಭಾರತ ಯುದ್ಧ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- 1962 ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿತು, ಇದು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಚೀನಾ-ಭಾರತೀಯ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಒಗ್ಗೂಡಿಸದ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಹಿಮ್ಮುಖವಾಯಿತು. ಮೆನನ್ ಅವರನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನ ಒಳಗೆ ಮತ್ತು ಹೊರಗೆ ಅಸಮರ್ಥತೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಟೀಕಿಸಿದರು. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಹೆಂಡರ್ಸನ್ ಬ್ರೂಕ್ಸ್-ಭಗತ್ ವರದಿಯು ಇದರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವ ನಾಯಕರಾಗಬೇಕೆಂಬ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯು, ಮೆನನ್ ಅವರು 1955 ರ ಹಿಂದಿನ ಗುಪ್ತಚರ ವರದಿಗಳು ದುರ್ಬಲ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಭೂ ಹಕ್ಕನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚೀನಾದ ಸಿದ್ಧತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ಲಕ್ಷೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿದರು ಎಂದು ಕೆಲವರು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತದ ಮಿಲಿಟರಿ ಸನ್ನದ್ಧತೆಯ ಕೊರತೆಗೆ ಒಬ್ಬ ಮೆನನ್ ಕಾರಣನಾಗಿದ್ದನು ಮತ್ತು ನೆಹರೂ ಅವರನ್ನು ಮೊದಲು ರಕ್ಷಣಾ ಉತ್ಪಾದನಾ ಮಂತ್ರಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ನಂತರ ಖಾತೆಇಲ್ಲದ ಸಚಿವರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಅವರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದರೂ ಸಹ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 31-1962 ರಂದು ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವರಾಗಿ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಲಾಯಿತು. [೩೦]
- ಭಾರತದ ಮಿಲಿಟರಿ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮೆನನ್ ಪಾತ್ರವು, ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಚೀನಾ-ಭಾರತೀಯ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧತೆಯಿಲ್ಲದೆ ಹಿಮ್ಮಟ್ಟಿದರೂ, ನಂತರದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಪ್ರಬುದ್ಧತೆಯು ಮಿಲಿಟರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಮೆನನ್ ಅವರ ದೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ದೂರದೃಷ್ಟಿಯು ರಕ್ಷಣೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ, ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದ ಆರ್.ವೆಂಕಟರಮಣ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ವಿ.ಆರ್ ಕೃಷ್ಣ ಅಯ್ಯರ್ ಅವರು ಮಿಲಿಟರಿ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಭಾರತದ ಏರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮೆನನ್ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತಾ ಮೆನನ್ ಅವರನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. [೩೧]
ಚುನಾವಣೆಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿರಾಜ್ಯಸಭೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಮೆನನ್ 1953 ರಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ನಿಂದ ರಾಜ್ಯಸಭೆಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು, ನಂತರ 1956 ರ ರಾಜ್ಯಗಳ ಮರುಸಂಘಟನೆ ಕಾಯ್ದೆಯ ನಂತರ ಕೇರಳದಿಂದ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದರು.
1957
ಬದಲಾಯಿಸಿ- 1957 ರಲ್ಲಿ, ಮೆನನ್ ಉತ್ತರ ಮುಂಬೈಯಿಂದ ಒಂದು ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಕೋರಿದರು. ವಿಶ್ವ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ವೀರನಾಗಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ನೋಡಲ್ಪಟ್ಟ ಮೆನನ್, ಪ್ರಚಾರದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಅತಿರೇಕದ ಸ್ವಾಗತಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪಿಎಸ್ಪಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಅಲ್ವಾರೆಸ್ ಪೀಟರ್ ಅಗಸ್ಟಸ್ ವಿರುದ್ಧ 47,741 ಮತಗಳಿಂದ (171,708 ರಿಂದ 123,967) ಜಯಗಳಿಸಿದರು.[೩೨]
1961
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೆನನ್ ಅವರನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ನಿಂದಿಸಲಾಯಿತು, ಇದನ್ನು ಟೈಮ್ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಯ 1962 ರ ಕವರ್ ಭಾವಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ "ಹಾವು-ಮೋಹಕ" (ಹಾವುಹಿಡಿಯುವವ) ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೩೪]
- ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1961 ರಲ್ಲಿ, ರಕ್ಷಣಾ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದ ಮೆನನ್ ಅವರನ್ನು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್’ನ ಹಿಂದಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಮೋಹನ್ದಾಸ್ ಗಾಂಧಿಯವರ ಆಪ್ತ ಸಹವರ್ತಿ, 74 ವರ್ಷದ ಆಚಾರ್ಯ ಕೃಪಲಾನಿ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದರು. ಓಟದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಭಾರತದ *ಅತ್ಯುನ್ನತ ಪ್ರೊಫೈಲ್ ಆಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು, ಸಂಡೇ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ "ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ರಾಜಕೀಯ ಅಭಿಯಾನವು ಇದು ಉತ್ಪಾದಿಸಿದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿಗೆ ಅಷ್ಟೊಂದು ಕಹಿ ಅಥವಾ ಗಮನಾರ್ಹವಾದುದಲ್ಲ" ಎಂದು ಮರುಮುದ್ರಣ ಮಾಡಿದೆ. ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ಅವರ ನೇರ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದ ಈ ಪ್ರಚಾರದ ರಭಸವನ್ನು ಇಬ್ಬರು ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವದಿಂದಾಗಿ ಬಹಳ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು, ಅವರನ್ನು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಿಗೆ ಅವತಾರಗಳಾಗಿ ನೋಡಲಾಯಿತು. ಈ ಹಿಂದೆ ಮೆನನ್ರ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿದ ಕೃಪಲಾನಿ, ನೆಹರೂ ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯೊಂದಿಗೆ ನೇರ ಮುಖಾಮುಖಿಯಾಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಕೋರಿ ಮೆನನ್ರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಮೇಲೆ ಪಟ್ಟುಬಿಡದೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದರು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಮೆನನ್ ಭರ್ಜರಿ ಜಯಗಳಿಸಿದರು, ಕೃಪಲಾನಿಯವರ ಒಟ್ಟು ಮೊತ್ತವನ್ನು ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಓಟು ಪಡೆದರು. ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಮುಂಬಯಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಆರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಸ್ಪಷ್ಟ ಬಹುಮತದಿಂದ ಗೆದ್ದರು. ಚುನಾವಣಾ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಮೆನನ್ ಅವರನ್ನು ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ನೆಹರೂಗೆ ಎರಡನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವು. [೩೫]
1967
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಮೆನನ್ ಅವರು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರೇತರರು ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಟಿಕೆಟ್’ನ್ನು ನೀಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದಾಗ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಗೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ನಂತರ ಈಶಾನ್ಯ ಮುಂಬೈ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ಚುನಾವಣೆಗೆ ನಿಂತರು. ಇದು ಶಿವಸೇನೆಯ ಮಣ್ಣಿನ ಮಗ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯೊಂದಿಗೆ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಹೆಚ್ಚು ಪಡೆಯಿತು.. ಅವರು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ನಿವೃತ್ತ ಐಸಿಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ ದಿವಂಗತ ಎಸ್ಜಿ ಬಾರ್ವೆ ವಿರುದ್ಧ 13,169 ಮತಗಳಿಂದ ಸೋತರು. ಬಾರ್ವೆ ಅವರ ಮರಣದ ನಂತರ ನಡೆದ ಉಪ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಬಾರ್ವೆ ಅವರ ಸಹೋದರಿ ಮೆನನ್ ವಿರುದ್ಧ ಅದೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು. ಎಂ.ಎಸ್. ತಾರಾ ಸಪ್ರೆ ಮೆನನ್ನನ್ನು ತನ್ನ ಸಹೋದರನಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಂತರದಿಂದ ಸೋಲಿಸಿದರು. [೩೬]
1971
ಬದಲಾಯಿಸಿ- 1971 ರಲ್ಲಿ, ಮೆನನ್ ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ತವರು ರಾಜ್ಯವಾದ ಕೇರಳದ ತಿರುವನಂತಪುರದಿಂದ ಲೋಕಸಭೆಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು.
- ಕೃಷ್ಣ ಮೆನನ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ, ಕೋ ಜಿಕೋಡ್’ನಲ್ಲಿ ಇದೆ . ಅಲ್ಲಿ ಮೆನನ್ ಅವರ ಮೂಲ ತೈಲ ಭಾವಚಿತ್ರಗಳು, ಜೊತೆಗೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ವಸ್ತುಗಳು, ಪತ್ರಗಳು, ಸುದ್ದಿ ತುಣುಕುಗಳು ಮತ್ತು ಮೆನನ್ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಇತರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಇಡಲಾಗಿದೆ.[೩೭]
ವಿವಾದಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಮೌಲ್ಯಮಾಪನಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಮೆನನ್ ಅವರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಮರಣದ ನಂತರವೂ ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ. ಅದ್ಭುತ ಮತ್ತು ಅಹ೦ಕಾರದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅವರು ತಮ್ಮ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಶಕ್ತಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ವಾಗ್ಮಿಗಳಾಗಿ ಅವರ ವಾಕ್ಚಾತುರ್ಯ ಮತ್ತು ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು. [೩೮]
- ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಲಾದ ಯುಎಸ್ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳು ಕೇವಲ ಸೋವಿಯತ್ ಆಕ್ರಮಣದ ವಿರುದ್ಧದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಎಂದು ಯುಎಸ್ ವಿದೇಶಾಂಗ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಜಾನ್ ಫೋಸ್ಟರ್ ಡಲ್ಲೆಸ್ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಮೆನನ್ " ಮತ್ತೊಂದು ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಬಲ್ಲ ಇನ್ನೂ ಒಂದು ಅಮೇರಿಕನ್ ಗನ್ ಅನ್ನು ಜಗತ್ತು ನೋಡಬೇಕಾಗಿದೆ" ಮತ್ತು "ನಾನು ಇನ್ನೂ ಒಂದು ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಹುಲಿಯನ್ನು ಕಾಣಲು ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ". ಎಂದು ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಹೊಡೆದರು. ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ, ಮೆನನ್ ಕಾದಂಬರಿಕಾರ ಬ್ರಿಜಿಡ್ ಬ್ರಾಫಿ ಅವರ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ನ ಗುಣಮಟ್ಟಕ್ಕೆ: ಆಶ್ಚರ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು "ನನ್ನ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಿಮ್ಮದಕ್ಕಿಂತ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ. ನೀವು ಅದನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೀರಿ: ನಾನು ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ತಿಳಿದೆ." ಎಂದರು. ಬ್ರಿಜಿಡ್ ಬ್ರಾಫಿ ಆ ಮಾತಿಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಪಟ್ಟರು. ಬ್ರಾಫಿ ಅವರು ಅಧಿಕೃತ ವಾಹನವಾಗಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದ ರೋಲ್ಸ್ ರಾಯ್ಸಸ್ ಅನ್ನು ಟೀಕಿಸಿ, "ನಾನು 10 ಡೌನಿಂಗ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ಗೆ ಕರೆ ಮಾಡಲು ಎತ್ತಿನ ಬಂಡಿಯನ್ನು ಬಾಡಿಗೆಗೆ ಪಡೆಯಲಾರೆ" ಎಂದು ಉತ್ತರಿಸಿದರು. ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ, ಮೆನನ್ ಲಂಡನ್ನ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್ಗಳನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಬಳಸಲು ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿದರು ರಾಜಕಾರಣಿಯಾಗಿ ಅವರ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೋಟ ಮತ್ತು ಅವರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ವಿರಾಗ- ಸರಳತೆಯ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಆರ್. ವೆಂಕಟರಮಣರು ನಂತರ ಅವರನ್ನು "… ಭಾರತೀಯ ರಾಜ್ಯತ್ವದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯ ಸಾಕಾರ - ಅತಿ ಸರಳತೆ; ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಅಸಹ್ಯಕರ ಆದರೆ ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಉನ್ನತ ಕಚೇರಿಯ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ರಾಜಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ" ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. [೩೯]
- ಖಾಸಗಿಯಾಗಿ, ಅವರ ಭಾರತೀಯ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು ಮಿಶ್ರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ವಿದೇಶಾಂಗ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಸುಬಿಮಲ್ ದತ್ ಅವರು ಮೆನನ್ "ಯಾವಾಗಲೂ ಅವರ ಮಾತುಗಳನ್ನು ತೂಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಿ.ಎಸ್. ಝಾ, ಮೆನನ್ "ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವಿಶ್ವ ರಾಜಕಾರಣಿ ಆದರೆ ವಿಶ್ವದ ಕೆಟ್ಟ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು, "ಅವರ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಕೈಚಳಕದ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳನ್ನು ಅವರು ಪ್ರಕ್ಷೇಪಿಸುವ ಮತ್ತು ವಿವರಿಸುವ ಅಪಘರ್ಷಕ ವಿಧಾನವು ಅನಗತ್ಯವಾಗಿ ವಿರೋಧಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮತ್ತು ನೆಹರೂ ಅವರ ಚಿತ್ರಣವು (ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ) ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಗೆ ಒಳಗಾಯಿತು, ಮೆನನ್ಗೆ "ಆಸಿಡ್ ನಾಲಿಗೆ" ("acid tongue", ಕಟುಭಾಷೆಯ ನಾಲಗೆ) ಇತ್ತು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ "ಅತಿ ಎನ್ನಿಸುವ, ಒರಟಾದ ಮತ್ತು ಪ್ರತೀಕಾರಕ" ವಾಗಿತ್ತು. ಮಾಸ್ಕೋದ ರಾಯಭಾರಿ ಕೆ.ಪಿ.ಎಸ್. ಮೆನನ್ ಅವರು "ಅಸಹನೀಯ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. [೪೦]
- ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿಂದ ಅವರ ದುರಹಂಕಾರ, ಬಹಿರಂಗ ಕಟುಮಾತು ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ವಿರೋಧಿ ನಿಲುವುಗಳನ್ನು ಅಸಹ್ಯಪಟ್ಟು ಮೆನನ್ ಅವರನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ನಿಂದಿಸಲಾಯಿತು. ಅಮೆರಿಕದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡ್ವೈಟ್ ಡಿ. ಐಸೆನ್ಹೋವರ್ ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ವಿನಯಶೀಲ ಮೆನನ್ನನ್ನು, "ಪೀಡೆ ... ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕುಶಲಕರ್ಮಿ ಮತ್ತು ಯುಗದ ರಾಜಕಾರಣಿ ಎಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುವ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು. ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು ವಾಡಿಕೆಯಂತೆ ಅವರನ್ನು "ಭಾರತದ ರಾಸ್ಪುಟಿನ್" ಅಥವಾ "ನೆಹರೂನ ದುಷ್ಟ ಜೀನಿಯಸ್" ಎಂದು ಕರೆದವು. [೪೧]
ಜೀಪ್ ಹಗರಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿ•1948 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಜೀಪ್ ಹಗರಣ ಪ್ರಕರಣ ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಪ್ರಮುಖ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಪ್ರಕರಣವಾಗಿದೆ. ಆಗ ಬ್ರಿಟನ್ಗೆ ಬಂದ ಭಾರತೀಯ ಹೈಕಮಿಷನರ್ ಆಗಿದ್ದ ಮೆನನ್, ಪ್ರೋಟೋಕಾಲ್ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿ, ವಿದೇಶಿ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗಿನ ಸೇನಾ ಜೀಪ್ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು 8 ಮಿಲಿಯನ್ ರೂ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ಮುಂಗಡವಾಗಿ ಪಾವತಿಸಲಾಗಿದ್ದು, 155 ಜೀಪ್ಗಳು ಭಾರತಕ್ಕ ಬಂದು ಇಳಿದವು. [೪೨]
ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಖಾಸಗಿಯಾಗಿ, ಮೆನನ್ ತಂಬಾಕು, ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಮತ್ತು ಮಾಂಸದಿಂದ ದೂರವಿದ್ದರು. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಉಪವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದನು. ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಹೈಕಮಿಷನ್ನಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅಧಿಕೃತ ನಿವಾಸ ಕೆನ್ಸಿಂಗ್ಟನ್ ಪ್ಯಾಲೇಸ್ ಗಾರ್ಡನ್ನಲ್ಲಿರುವ ತಮ್ಮ ಐಷಾರಾಮಿ ಟೌನ್ಹೌಸ್ ಅನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಒಂದೇ ಕೋಣೆಯ ವಸತಿಯನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಭಾರತದ ಹೈ ಕಮಿಷನರ್ ಆಗಿ, ಮೆನನ್ ತಿಂಗಳಿಗೆ ಒಂದು ರೂಪಾಯಿ ಟೋಕನ್ ಸಂಬಳವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪಡೆದರು; ನಂತರ ವೇತನವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮೆನನ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಬೆಸ್ಪೋಕ್ ಸೂಟ್ಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು (ಲಂಡನ್ನಿನಲ್ಲಿರುವ ಗಿರಾಕಿಯ ಅಳತೆಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಹೊಲಿಯುವ ಬಹಳ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಬೆಸ್ಪೋಕ್ ಟೈಲರ್ ಅಂಗಡಿಯ ಅತ್ಯಂತ ದುಬಾರಿ ಸೂಟು- ಸವೈಲ್ ಸೂಟು- ಕೋಟು,ಪ್ಯಾಂಟು, ಶರಟು; ರೆಡಿಮೇಡ್ ಉಡುಪು ಅಗ್ಗ. ಸಾಮಾನ್ಯರು ಅದನ್ನೇ ಉಪಯೊಗಿಸುವುದು). ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು "ಮೆಫಿಸ್ಟೋಫೆಲ್ಸ್ ಇನ್ ಎ ಸವೈಲ್ ರೋ ಸೂಟ್" ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. (ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆ- ನಿಷ್ಟುರ ನುಡಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಸೂಯೆಯುಳ್ಳವರು- ದೆವ್ವವು ಅತ್ಯಂತ ಸುಂದರ ಉಡುಪಿನಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡರು.) [೪೩][೪೪]
ಸಾವು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಅಕ್ಟೋಬರ್ 6, 1974 ರಂದು ಮೆನನ್ ತನ್ನ 78 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು, ನಂತರ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ "ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ನಂದಿಹೋಯಿತು" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. 1984 ರಲ್ಲಿ ಮೆನನ್ರವರ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಮಾರಕ ಉಪನ್ಯಾಸವೊಂದರಲ್ಲಿ, ಕೆ.ಆರ್.ನಾರಾಯಣನ್ ಅವರು "ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕತೆಯ ಅದ್ಭುತ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಅದೃಷ್ಟವಾಗಿದೆ ಆದರೆ ಬುದ್ಧನಿಂದ ಗಾಂಧಿಯವರೆಗೆ, ಅಶೋಕನಿಂದ ನೆಹರೂವರೆಗೆ, ಕೌಟಿಲ್ಯದಿಂದ ಮೆನನ್ ವರೆಗೆ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಪುರುಷರ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ" . "[೪೫]
ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ವಿ. ಕೆ. ಕೃಷ್ಣ ಮೆನನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಅನ್ನು ಮೆನನ್ ಅವರ ಜೀವನ, ಸಮಯ ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ಗೌರವತೋರಿಸಲು 2006 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ವಿಜ್ಞಾನ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ, ರಾಜಕೀಯ, ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕತೆ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಮಹತ್ವದ ಸಾಧನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾದ ವಲಸೆಗಾರರಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡುವುದು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. [೪೬]
- ಮೆನನ್ನನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವ ನೀಲಿ ಫಲಕವನ್ನು 2013 ರಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್ನ ಹೈಗೇಟ್ನಲ್ಲಿರುವ 30 ಲ್ಯಾಂಗ್ಡನ್ ಪಾರ್ಕ್ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಹೆರಿಟೇಜ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. [೪೭]
ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿಉಲ್ಲೇಖ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ Fuller, C. J. (30 December 1976). The Nayars today – Christopher John Fulle
- ↑ Michael Brecher, and Janice Gross Stein, eds., India and world politics: Krishna Menon's view of the world (Praeger, 1968).
- ↑ (ಮೈ.ವಿ.ವಿಶ್ವಕೋಶ)
- ↑ "Penguin Books | Making Britain". http://www.open.ac.uk. Retrieved 4 November 2017.
- ↑ T. J. S. George (1965). Krishna Menon: A Biography. Taplinger. p. 200.
- ↑ Brecher, and Stein, eds., India and world politics: Krishna Menon's view of the world (1968).
- ↑ ‘ಕೃಷ್ಣ ಮೆನನ್’;ಪ್ರೊ.ಕೆ.ಈ.ರಾಧಾಕೃಷ್ಣ Updated: 18 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2020,
- ↑ T. J. S. George (1965). Krishna Menon: A Biography.
- ↑ "Krishna Menon; The Open University-Making Britain Database. Retrieved 18 September 2012;
- ↑ Chakravarty, Suhash. "100 People Who Shaped India: V K Krishna Menon Archived 24 September 2015
- ↑ [Roy, Amit (14 October 2007). "The Telegraph – Calcutta : 7days". The Telegraph. Calcutta, India. Archived from the original on 25 May 2011]
- ↑ Chakravarty, Suhash. "100 People Who Shaped India: V K Krishna Menon Archived 24 September 2015 at theWayback Machine". India Today. 2000. Retrieved 23 March 2012
- ↑ [T. J. S. George (1965). Krishna Menon: A Biography]
- ↑ [ Communists and suspected communists. The National Archives.]
- ↑ [ "Krishna Menon a sick man, say MI5 documents". The Times of India. 3 March 2007.]
- ↑ [Dipankar Paul (30 April 2011). "The Republic of Scams: Jeep purchase (1948)]
- ↑ [Chakravarty, Suhash. "100 People Who Shaped India: V K Krishna Meno]
- ↑ [Ma'Aroof, Mohammad Khalid (1 January 1987). Afghanistan in world politics:]
- ↑ ["INDIA: The Favourite". Time. 29 April 1957]
- ↑ [UNITED NATIONS: Who Must Obey?". Time. 3 December 1956]
- ↑ [ The Eden-Eisenhower correspondence ... – Anthony Eden (Earl of Avon), Dwight David Eisenhower, Peter G. Boyle – Google Book]
- ↑ Bhandari, Romesh (April 2002). "Krishna Menon – His Contributions and Vision"
- ↑ [Kyle, Keith (15 February 2011). Suez: Britain's End of Empire in the ... – Keith Kyle – Google Books]
- ↑ [Excerpt from Menon's marathon 1957 address to the United Nations Security Council, The Hindu.]
- ↑ [ http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/longest-un-speech ]
- ↑ [ Bhandari, Romesh (April 2002). "Krishna Menon – His Contributions and Vision". Think India Quarterly. 5]
- ↑ [Thomas, Raju G. C. (1980). "The Armed Services and the Indian Defense Budget". Asian Survey. University of California Press]
- ↑ [Krishna Rao, K. V. (1 March 1991). Prepare or perish: a study of ... – K. V. Krishna Rao – Google Books]
- ↑ [George McTurnan Kahin (2003). Southeast Asia: a testament. Routledge.]
- ↑ [Wood, Glyn; Daniel Vaagenes (July 1984). "Indian Defense Policy: A New Phase?". Asian Survey. 24 (7): 721–735]
- ↑ [T. J. S. George (1965). Krishna Menon: A Biography.]
- ↑ { "A political paradigm". The Hindu. Chennai, India. 12 May 2002.}.
- ↑ [ Lewis, Charles (11 March 2007). "Krishna Menon's campaign in Mumbai". The Hindu. Retrieved 24 September 2012.]
- ↑ [49 Magazine / Columns : An unusual life. The Hindu (29 April 2007).]
- ↑ [ "India: Mandate for Menonism". Time. 9 March 1962.]
- ↑ ["1967 electionsresults" (PDF). Election Commission of India. Retrieved 24 September 2012.].
- ↑ J. S. George (1965). Krishna Menon: A Biography. Taplinger
- ↑ Hoffmann, Steven A. (18 January 1990). India and the China crisis – Steven A. Hoffmann – Google Books. ISBN
- ↑ [ Krishna Menon at the United Nations: India and the World – Vengalil Krishnan Krishna Menon – Google Boeken. Google Books]
- ↑ [H. W. Brands (1989). The Specter of Neutralism: The United States and the Emergence of the Third World, 1947-1960] ( INDIA: Folksy Diplomat". Time. 13 January 1958.)
- ↑ ["MENON, V. K. KRISHNA (1896–1974)". English Heritage. Retrieved 4 May 2014.]
- ↑ [Janaki Ram V. K. Krishna Menon: a personal memoir (1997)]
- ↑ Man of Mystery - Yogi Menon
- ↑ [ Magazine / Columns : An unusual life. The Hindu (29 April 2007).]
- ↑ [Iyer, V.R. Krishna (12 May 2002). "A political paradigm". The Hindu. Retrieved 24 September 2012.]
- ↑ ["Canadian MP to be conferred with VK Krishna Menon award 2012". HT Media Limited. 19 August 2012.]
- ↑ [MENON, V. K. KRISHNA (1896–1974)". English Heritage. Retrieved 4 May 2014.]