ಅಪ್ಪಚ್ಚ ಕವಿ: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ

{{Infobox person

| name = ಹರದಾಸ ಅಪ್ಪಚ್ಚ ಕವಿ

}}

==ಜನನ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾಭಾಸ==

==ಉದ್ಯೋಗ==

==ನಾಟಕ ರಂಗ==

೧೮೯೬ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಅಪ್ಪಚ್ಚನವರು ಮಡಿಕೇರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದಾಗ ಕೆಲವು ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ-ಪುಟ್ಟ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸುವ ಅವಕಾಶ ದೊರೆಯಿತು. ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಾದ ಮೇಲೆ ವೆಂಕಟದ್ರಿ ಶಾಮರಾಯರ ಜತೆ ಸೇರಿ ಒಂದು ನಾಟಕ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಇಲ್ಲಿ ರಾಮರಾಯರಿಂದ ವಿರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ‘ಚಂದ್ರಹಾಸ’ ನಾಟಕದ ರಾಜನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸುವ ಅವಕಾಶ ದೊರೆಯಿತು.೧೯೦೪ರಿಂದ ೧೯೦೬ರ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪಚ್ಚನವರು ‘ಯಯಾತಿ ರಾಜಂಡ ನಾಟಕ’, ‘ಶ್ರೀ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಮಹಾತ್ಮೆ’ ಮತ್ತು ‘ಸತೀ ಸಾವಿತ್ರಿ’ ಎಂಬ ಮೂರು ನಾಟಕಗಳನ್ನು [[ಕೊಡವ ತಕ್ಕ್]] ನಲ್ಲಿ ಬರೆದರು. ನಾಟಕಕಾರರೆಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅಪ್ಪಚ್ಚ ಕವಿಗಳು ೧೯೦೭ರಲ್ಲಿ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಕ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ತಮ್ಮ ಮನವೊಲಿದ ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡರು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರು ‘ಶ್ರೀ ಕಾವೇರೀ ಮಹಾತ್ಮೆ’ ಎಂಬ ನಾಟಕವನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ೧೯೦೮ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಇಪ್ಪತ್ತೆರಡು ಕಲಾವಿದರ ಒಂದು ಕೊಡವ ನಾಟಕ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಕೊಡಗಿನಾದ್ಯಂತ ತಮ್ಮ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು.

ಕೊಡವ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ನೋಡುವವರು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದ್ದರೂ ಆ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಮಾಡಿ ಕೊಡಗಿನ ನಾಟಕ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪಚ್ಚ ಕವಿಗಳು ಕೀರ್ತಿಭಾಜನರಾದರು. ೧೯೦೯ರಲ್ಲಿ ಪಕ್ಕದ [[ಮೈಸೂರು]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡು ಕನ್ನಡ ನಾಟಕ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ತಾವು ರಚಿಸಿದ ‘ವಿರಾಟ ಪರ್ವ’, 'ಸತೀ ಸುಕನ್ಯಾ’ ಮತ್ತು ‘ಘೋಷಯಾತ್ರೆ’ ಎಂಬ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು. ೧೯೧೦ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ನಾಟಕದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿ, ಭಾಗಮಂಡಲದ ಶ್ರೀ ಭಗಂಡೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯ ಹುದ್ದೆಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದರು. ೧೯೧೭ರವರೆಗೆ ಅಲ್ಲಿ ದುಡಿದು ತಮ್ಮ ೪೯ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾದರು.

==ಹರದಾಸರು==

ಇವರು [[ಶಿವ]]ನ ಪರಮ ಭಕ್ತರಾಗಿದ್ದದರಿಂದ ತಮ್ಮನ್ನು ‘ಹರದಾಸ’ನೆಂದು ಕರೆದುಕೊಂಡರು. ಆದರೂ ಅವರ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ‘ಕಾಪಾಡ್ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನೇ...’ ಎನ್ನುವ ಹಾಡು ‘ತುದಿಪೆನೋ ನಾ ನಿನ್ನ ಶಿವನೇ...’ (ಸ್ತುತಿಸುವೆನೋ ನಾ ನಿನ್ನ ಶಿವನೇ..) ಎಂಬ ಹಾಡಿನಷ್ಟೇ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿರುವದಕ್ಕೆ ಇಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯೂ ಈ ಎರಡೂ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಿರುವದೇ ಸಾಕ್ಷಿ! ಅವರ ಕೊಡವ ಹಾಗೂ ಕನ್ನಡ ನಾಟಕಗಳು ನವರಸಗಳಿಂದ ತುಂಬಿವೆ. ಪೌರಾಣಿಕ ವಸ್ತುಗಳಾದರೂ ಅಪ್ಪಚ್ಚ ಕವಿಗಳು ಕೊಡವ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ರಂಗಕ್ಕೆ ತಂದಾಗ ಕೊಡವರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಡುಗೆ-ತೊಡುಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರಧಾರಿಗಳು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ರಂಜಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲದೆ ಕೊಡವರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪುವಂತೆ ತುಂಬಿ ತಮ್ಮ ಕಲೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಮೆರೆದಿರುವರು. ಸಂದರ್ಭಾನುಸಾರವಾಗಿ ಅವರ ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಡಗಿನ ವೃಕ್ಷ, ಪಕ್ಷಿ, ಪ್ರಾಣಿ, ಫಲ, ಪುಷ್ಪ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಉಲ್ಲೇಖವಿರುವದು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಪೂರ್ಣವಾಗಿರುವದೇ ಅಲ್ಲದೆ, ತಮ್ಮ ನಾಡಿನ ಪರಿಸರ, ಪರಂಪರೆ, ಮೊದಲಾದವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅವರಿಗಿದ್ದ ಕಾಳಜಿಯನ್ನೊ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

==ಆಧಾರ ಗ್ರಂಥಗಳು==