ಖ್ಯಾತ ಕರ್ನಾಟಕ ವೃತ್ತ: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ

ಖ್ಯಾತಕರ್ಣಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ವಕವಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ವೃತ್ತವೆ೦ದರೆವೃತ್ತವೆಂದರೆ ಚ೦ಪಕಮಾಲೆಚಂಪಕಮಾಲೆ. ಇದು ಸ೦ಸ್ಕ್ರತದಸಂಸ್ಕ್ರತದ ೨೧ ಅಕ್ಷರಗಳ ಪ್ರಕೃತಿ ಛ೦ದಸ್ಸಿಗೆಛಂದಸ್ಸಿಗೆ ಸೇರಿದ ವೃತ್ತ.ಚ೦ಪಕಮಾಲೆಯ ಚಂಪಕಮಾಲೆಯ ಲಕ್ಶಣ ಕೈಪಿಡಿಕಾರರು ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

:ಸೂತ್ರ:ನಜಭಜ ಜ೦ಜರ೦ಜಂಜರಂ ಬಗೆಗೊಳುತ್ತಿರೆ ಚ೦ಪಕಮಾಲೆಯೆ೦ದಪರ್ಚಂಪಕಮಾಲೆಯೆಂದಪರ್

ಚ೦ಪಕಮಾಲೆಯಚಂಪಕಮಾಲೆಯ ಪ್ರತಿ ಪಾದಗಳಲ್ಲಿ ೨೧ ಅಕ್ಷರಗಳಿದ್ದು, ನಗಣ, ಜಗಣ, ಭಗಣ, ಜಗಣ, ಜಗಣ, ಜಗಣ, ರಗಣಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಬರುತ್ತವೆ.ಚ೦ಪಕ ಚಂಪಕ ಮಾಲೆಯು ಸ೦ಸ್ಕೃತದಸಂಸ್ಕೃತದ ಸರಸೀವೃತ್ತವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಎರಡರಲ್ಲಿ ಗಣಗಳು ಒ೦ದೆಒಂದೆ ರೀತಿ, ಎರಡರಲ್ಲಿಯೂ ಯತಿ ೧೩ನೇ ಅಕ್ಷರಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ.ಆದುದರಿ೦ದ ಚ೦ಪಕಮಾಲೆಯುಆದುದರಿಂದ ಸ೦ಸ್ಕೃತದಚಂಪಕಮಾಲೆಯು ಸರಸೀವೃತ್ತದಿ೦ದಸಂಸ್ಕೃತದ ಬ೦ದಿರಬೇಕುಸರಸೀವೃತ್ತದಿಂದ ಬಂದಿರಬೇಕು. ಕನ್ನಡ ಚ೦ಪೂಚಂಪೂ ಕಾವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕ೦ದದಕಂದದ ತರುವಾಯ ಚ೦ಪಕಮಾಲೆಯನ್ನೇಚಂಪಕಮಾಲೆಯನ್ನೇ ಕವಿಗಳು ಅದಿಕವಾಗಿಅಧಿಕವಾಗಿ ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ.ಚ೦ಪಕಮಾಲೆ ಚಂಪಕಮಾಲೆ ಲಯ ಕನ್ನಡದ ಗತಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೊ೦ದಿಕೊ೦ಡುಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಹೊಗುವುದೆಹೋಗುವುದೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆನ್ನಬಹುದು.

ಚ೦ಪಕಮಾಲೆಯಚಂಪಕಮಾಲೆಯ ಭಾವಾಭಿವ್ಯಕ್ತಿ:ನಯವಾದ ನಡಿಗೆಯುಳ್ಳ ಚ೦ಪಕಮಾಲೆಚಂಪಕಮಾಲೆ ಮೃದುವಾಗಿರುವ ಶೃ೦ಗಾರಶೃಂಗಾರ, ಕರುಣೆ, ಸ್ನೇಹ, ಭಕ್ತಿ ಮೊದಲಾದ ಭಾವಗಳನ್ನು ಸೊಗಸಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸಬಲ್ಲದು. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ [[ಚ೦ಪಕಮಾಲೆಚಂಪಕಮಾಲೆ]]ಯ ಗತಿಯು ಸು೦ದರವಾಗಿರುವ೦ತೆಸುಂದರವಾಗಿರುವಂತೆ ಬ೦ದುರವೂಬಂದುರವೂ

ಉದಾ:ನೆನೆಯದಿರಣ್ಣ [[ಭಾರತ]]ದೊಳಿ೦ದೊಳಿಂ ಪೆರರಾರುಮನೊ೦ದೆಪೆರರಾರುಮನೊಂದೆ ಚಿತ್ತದಿ೦ಚಿತ್ತದಿಂ.

ಚ೦ಪಕಮಾಲೆಯಚಂಪಕಮಾಲೆಯ ಲಕ್ಶಣವನ್ನು ಹೀಗೆ ಹೆಳಬಹುದು.

* ಪ್ರತಿ ಪಾದಗಳಲ್ಲಿ ೨೧ ಅಕ್ಷರಗಳಿರುತ್ತವೆ.