ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಜಾನ್ ಪೀಟರ್ ಸಾಲ್ಡಾನಾ

ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಜಾನ್ ಪೀಟರ್ ಸಲ್ದಾನಾ ( ಕೊಂಕಣಿ-विन्सॆंट जॊन पीटर सल्दान्हा  ; 9 ಜೂನ್ 1925 – 22 ಫೆಬ್ರವರಿ 2000) ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷೆಯ ಸಾಹಿತಿ, ನಾಟಕಕಾರ, ಕಾದಂಬರಿಕಾರ, ಸಣ್ಣ-ಕಥೆಗಾರ ಮತ್ತು ಕವಿ. ಅವರು ಕವಿ, ನಾಟಕಕಾರ, ಕಾದಂಬರಿಕಾರ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತಿಯಾಗಿ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ತನ್ನ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಬಲವಾದ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಗುರುತನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು 1784 ರಿಂದ 1799 ರವರೆಗೆ ಮುಸ್ಲಿಂ ಆಡಳಿತಗಾರ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ನಿಂದಾಗಿ ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ 15 ವರ್ಷಗಳ ಸೆರೆಯಲ್ಲಿ 60,000 ಮಂಗಳೂರಿನ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕರು ಅನುಭವಿಸಿದ ನೋವುಗಳು ಮತ್ತು ಗೋವಾ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕರ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ ಅವರ ಮುಖ್ಯ ವಿಷಯಗಳಾಗಿವೆ. ವಿಚಾರಣೆ . ಅವರ ಕಾವ್ಯನಾಮ ಖಡಪ್ (ದಿ ರಾಕ್) ನಿಂದ ಅವರನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ

ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಜಾನ್ ಪೀಟರ್ ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಅವರು 9 ಜೂನ್ 1925 ರಂದು ಮಂಗಳೂರಿನ ಓಂಜೂರ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಟಿನ್ ಲಿಗೌರಿ ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಮತ್ತು ಥೆರೆಸಾ ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಎಂಟು ಮಗುವಾಗಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಮಂಗಳೂರಿನ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕರು, ಮತ್ತು ಓಂಜೂರಿನ ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ-ಪ್ರಭು ಕುಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು. ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಅವರು ಮಂಗಳೂರಿನ ಸೇಂಟ್ ಜೋಸೆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಲಿಮೆಂಟರಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದರು. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಅಭ್ಯುದಯ ಎಂಬ ಶಾಲಾ ಕೈಬರಹದ ಪತ್ರಿಕೆಗೆ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಬರೆದರು ಕನ್ನಡ . ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಕಿಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಕಿರು ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಬರೆಯುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರು ಬಹಳ ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು. ನಂತರ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಧ್ಯಂತರ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಮಂಗಳೂರಿನ ಸೇಂಟ್ ಅಲೋಶಿಯಸ್ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಸೇರಿದರು.

ಅವರ ಮಧ್ಯಂತರ ಶಿಕ್ಷಣದ ನಂತರ, ಅವರು ಮಂಗಳೂರಿನ ಪದುವಾ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ದೈಹಿಕ ಬೋಧಕರಾಗಿ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಕ್ರೀಡೆ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಸ್ನಾಯು ನಿರ್ಮಾಣದ ಬಗ್ಗೆ ವಿದೇಶಿ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದುತ್ತಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಯುವಕರಿಗೆ ವೇಟ್‌ಲಿಫ್ಟಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. ನಂತರ ಅವರು ಬಾಂಬೆಗೆ ವಲಸೆ ಹೋದರು. ಅವರ ಉತ್ತಮ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮತ್ತು ಕೈಬರಹ ಕೌಶಲ್ಯದಿಂದಾಗಿ, ಅವರಿಗೆ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಇನ್ಶುರೆನ್ಸ್ ಕೋಆಪರೇಟಿವ್ ಸೊಸೈಟಿಯಿಂದ ಉದ್ಯೋಗ ದೊರಕಿತು. ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ 1950 ರಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು, ಅದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

ಸಾಹಿತ್ಯ ವೃತ್ತಿ

ಮಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಕನ್ನಡವಾಣಿ ಎಂಬ ಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿ ಸಂಪಾದಿಸಿದರು . ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಆರು ಪುಟಗಳ ಕೊಂಕಣಿ ವಾರಪತ್ರಿಕೆ ಪೊಯಿನ್ನಾರಿ (ಪ್ರಯಾಣಿಕ) ಅನ್ನು 10 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1950 ರಂದು ಬಾಂಬೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಪೊಯಿನ್ನಾರಿ ಮಂಗಳೂರಿನ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕರು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಮೂರನೇ ಕೊಂಕಣಿ ವಾರಪತ್ರಿಕೆ; (ಮೊದಲನೆಯದು ಕೊಂಕಣಿ ದಿರ್ವೆಮ್ (ಕೊಂಕಣಿ ಟ್ರೆಷರ್), 1912 ರಲ್ಲಿ ಲೂಯಿಸ್ ಮಸ್ಕರೇನ್ಹಸ್ ಅವರು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದು ಮತ್ತು ಎರಡನೆಯದು ಮಂಗಳೂರಿನ ರೋಮನ್ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಡಯಾಸಿಸ್ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ವಾರಪತ್ರಿಕೆ ರಾಕ್ನೋ (ಗಾರ್ಡಿಯನ್). ) ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ 1958 ರವರೆಗೆ ಪೊಯಿನ್ನಾರಿಯ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ಇದ್ದರು ಅದೇ ವರ್ಷ ಮಂಗಳೂರಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದ ಅವರು ನವಭಾರತ (ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾ) ಎಂಬ ಕನ್ನಡ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಉಪಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಹಣದ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ದಿನನಿತ್ಯದ ನಂತರ ಮುಚ್ಚಲಾಯಿತು.

ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಅವರು ಮಂಗಳೂರಿನ ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕರು ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಸೆರೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಅನುಭವಿಸಿದ ನೋವುಗಳು, ಗೋವಾ ವಿಚಾರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗೋವಾದ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕರ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನರ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ 14 ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ . ಅವರು ತೊರಿಚಿ ದಾಲ್ (ಪಾರಿವಾಳ ಬಟಾಣಿ), ತಂಬಡ್ಡಿ ಪಿತುಲ್ (ಕೆಂಪು ತಾಮ್ರ) ಮತ್ತು ರುಜ್ವಾತ್ (ಸಾಕ್ಷ್ಯ) ನಂತಹ ಕೆಲವು ಪತ್ತೇದಾರಿ ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ತನ್ನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾದಂಬರಿಗಳು ಬೆಳ್ತಂಗಡಿಛೋ ಬಾಲ್ಟಾಜಾರ್ (ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ ಆಫ್ ಬಾಲ್ಟಾಜಾರ್ ), ದೇವಚೆ ಕೃಪೇನ್ (ದೇವರ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಮೂಲಕ), ಸರ್ದಾರಾಚಿ ಸಿನೋಲ್ ಮತ್ತು Infernachi Daram (ನರಕದ ಗೇಟ್ಸ್). ಈ ಮೇಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಕಾದಂಬರಿಗಳು ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ 1784 ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನನಿಂದ 60,000 ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ಕರ ಬಂಧನ ಮತ್ತು ಗಡೀಪಾರು ಕುರಿತಾಗಿವೆ. ಈ ಕಾದಂಬರಿಗಳಲ್ಲಿ ಟಿಪ್ಪುವನ್ನು ಕುತಂತ್ರಿ, ಅಹಂಕಾರಿ, ಕಠಿಣ ಹೃದಯಿ, ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ, ಆದರೂ ಸ್ವಯಂ ನಿಯಂತ್ರಣದಿಂದ ಕೂಡಿರುವವನಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಅವರು ಹದಿನೆಂಟನೇ ಶತಮಾನದ ಮಂಗಳೂರಿನ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಧೈರ್ಯಶಾಲಿ, ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮ ಮತ್ತು ನಿಸ್ವಾರ್ಥಿ ಎಂದು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಕಾದಂಬರಿಗಳ ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಪಾತ್ರಗಳಾದ ಬೆಳ್ತಂಗಡಿಯ ಬಾಲ್ತಜಾರ್, ಓಂಜೂರಿನ ಸರ್ದಾರ್ ಸಿಮಾನ್ ಪ್ರಭು, ಫಳ್ನೀರ್‌ನ ಸರ್ದಾರ್ ಆಂಥೋನ್ ಶೇಟ್, ದುಮ್ಗಾ ಪೀಂತ್ ಮತ್ತು ಆಗ್ನೆಸ್ ಕುವೋರ್ನ್ ಅವರು ಅಪಾರ ಧೈರ್ಯ, ಉದಾತ್ತತೆ ಮತ್ತು ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಅವರ ಕಾದಂಬರಿ ಸೈಬಾ ಭೋಗೋಸ್ (ಓ ದೇವರೇ ಕ್ಷಮಿಸಿ!) ಹದಿನೆಂಟನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಗೋವಾದ ಹಿಂದೂಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಗೋವಾ ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯ ಕುರಿತಾಗಿದೆ. ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಅವರ ಕಾದಂಬರಿಗಳಿಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರಶಂಸೆ ಮತ್ತು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರ ಕಾದಂಬರಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಸರ್ದಾರಾಚಿ ಸಿನೋಲ್ ಅನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ನಾಟಕವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಯಿತು. ಸಲ್ಡಾನ್ಹ ಕೂಡ ಒಬ್ಬ ಕವಿ; ಕೊಂಣ್ ಚೆ ಶೆತ್ಕರ್ (ಕೊಂಕಣದ ರೈತರು) ಅವರ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಕವಿತೆ. ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಅವರ ಸಮೃದ್ಧ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಅವರು ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಗೆ , ವಿಶೇಷವಾಗಿ 1975 ರಲ್ಲಿ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಲೇಖಕರ ಸಮ್ಮೇಳನದಿಂದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಿದ್ದರು

ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ

ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಒಬ್ಬ ಧರ್ಮನಿಷ್ಠ ರೋಮನ್ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ಮತ್ತು ವರ್ಜಿನ್ ಮೇರಿಯ ಭಕ್ತರಾಗಿದ್ದರು. 44 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಅವರು 29 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1969 ರಂದು ಕಾಸರಗೋಡಿನ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಕಿ ಲಿಲ್ಲಿ ಡಿಸೋಜಾ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ಎಲ್ವಿಯೋ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಮತ್ತು ರಾನ್ಸಮ್ ಇಬ್ಬರು ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪಡೆದರು: . ಅವರ ಹಿರಿಯ ಮಗನು, ೧೧ ವರ್ಷದವನಾಗಿದ್ದಾಗ 25 ಫೆಬ್ರವರಿ 1981 ರಂದು ಅಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಮರಣ ಹೊಂದಿದನು . ಪತ್ನಿ 21 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2009 ರಂದು ನಿಧನರಾದರು.

ಕಡೆಯ ವರ್ಷಗಳು

1978 ರಲ್ಲಿ, 53 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ಅವರು ಪರ್ಯಾಯ ಔಷಧ (ಹೆಚ್ಚು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಪಾಯಿಂಟ್ ಒತ್ತಡ ) ವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ಡಾ. ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಬಾಚ್ ಅವರ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳ ಪರಿಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಾಸಕ್ತಿಯ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರು ಡಾ.ಐ.ಜಿ.ಹುಕ್ಕೇರಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಕೃತಿಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಕುರಿತು ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ, ಅವರು ಪ್ರಕೃತಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಕೋರ್ಸ್ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ND, DHM, MD (AM) ಮತ್ತು RMP (AM) ಪದವಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು.

ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಅವರ ಜೀವನದ ಕೊನೆಯ ದಶಕವು ಇಂಗ್ಲಿಷ್-ಕೊಂಕಣಿ ನಿಘಂಟಿನ ಸಂಕಲನಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾಗಿತ್ತು. 20 ನೇ ಶತಮಾನದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್-ಕೊಂಕಣಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ( ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿಗಳು ) ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಈ ಕೃತಿಯು ಅವರ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎಂದಿಗೂ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಅಪ್ರಕಟಿತವಾಗಿ ಉಳಿತು. ನಿಘಂಟಿನಲ್ಲಿ 160,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೊಂಕಣಿ ಪದಗಳ ಅರ್ಥಗಳಿವೆ. 16 ಜನವರಿ 1994 ರಂದು, ಸಲ್ಡಾನ್ಹಾ ಅವರನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವು ಕರ್ನಾಟಕ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತು. ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ, ಅವರು ದುರ್ಬಲವಾದ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿಗೆ ಒಳಗಾದರು, ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಸೀಮಿತರಾಗಿದ್ದರು. ಫೆಬ್ರವರಿ 2000 22 ಹೃದಯಸ್ತಂಭನದಿಂದ ಮರಣಿಸಿದ್ದರು