ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ (ನೃತ್ಯ)
ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿಪರಿಶೀಲನೆಗಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಲ್ಲೇಖಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. (September 2009) |
ಅಂಗಸಾಧನೆಯ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ಲಿಂಡಿ ಹಾಪ್ನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಒಂದು ವ್ಯಾಯಾಮದ, ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ನೃತ್ಯ ಶೈಲಿಯಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಲಿಂಡಿ ಹಾಪ್ಗೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಇದು ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ರೂಪಿಸಲಾದ ಒಂದು ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಜೋಡಿಗಳಾಗಿ ಮತ್ತು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ಎರಡೂ ರೀತಿಯಲ್ಲೂ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಮಹಿಳೆಯರು ಅಥವಾ ೪-೮ ಜೋಡಿಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಇರಬಹುದು. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತುಂಬಾ ವೇಗವಾದ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಕೌಶಲ ಮತ್ತು ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಅವಶ್ಯಕವಾದ ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ.
Genre | Lindy hop |
---|---|
Time signature | 4/4 measure |
Year | 1955 |
Country | United States |
ಇತಿಹಾಸ
ಬದಲಾಯಿಸಿಸಂಗೀತ ಶೈಲಿ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಸಂಗೀತದೊಂದಿಗೆ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುವುದನ್ನೂ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೨೦ರಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಗೆ ಬಂದ ತೂಗಾಟದಿಂದ ಲಿಂಡಿ ಹಾಪ್ ಅಂಗಸಾಧನೆಯ ಚಲನೆಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡ ಮೊದಲ ಜೋಡಿ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ವೇಗವಾದ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಸರಿಹೊಂದಿಸಲು ಸುಮಾರು ೧೯೪೦ರಲ್ಲಿ ಲಿಂಡಿ ಹಾಪ್ಅನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಿ, ಬೂಗಿ ವೂಗಿ ಎಂಬ ಶೈಲಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ಸಂಗೀತವು ೧೯೫೫ರಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಗೆ ಬರುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಅದರ ಬೆಂಬಲಿಗರು ಬೂಗಿ ವೂಗಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಅಂಗಸಾಧನೆಯ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ನೃತ್ಯವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದರು.
೧೯೫೯ರ ನೃತ್ಯ ಪುಸ್ತಕವೊಂದು "ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್" ಅನ್ನು ಹೀಗೆಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ - ಇದನ್ನು ದೇಹ ಮತ್ತು ಕಾಲುಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಬಗ್ಗಿಸಿ ಸಂಗೀತದ ತಾಳಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಸಹಯೋಗದ ದೈಹಿಕ ಲಯಬದ್ಧ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಿರುವಂತೆ ವಿಪರೀತ ಒತ್ತಡವಿಲ್ಲದೆ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಶೈಲಿ, ಚಲನೆ, ಲಯ ಮತ್ತು ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ರಚಿಸಿದ ರೀತಿ ಮೊದಲಾದವುಗಳಲ್ಲಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡುವ ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಮೂಲಭೂತ ಲಯವೆಂದರೆ ನಿಧಾನ, ನಿಧಾನ, ಬೇಗ, ಬೇಗ. ನಿಧಾನವಾದ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ಮೊದಲು ಪಾದದ ಬಾಲ್ನಿಂದ ನಂತರ ಕೆಳಗಿಳಿಸುವ ಹಿಮ್ಮಡಿಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧]
ಕೌಶಲಗಳು ಮತ್ತು ಮೂಲಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ನೃತ್ಯದ ಸುವ್ಯಕ್ತ ಲಕ್ಷಣಗಳೆಂದರೆ ಒದೆತ ಗಳು (ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ) ಹಾಗೂ ಎತ್ತುವಿಕೆ , ನೆಗೆತ , ಎಸೆಯುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಚಿಮ್ಮುವಿಕೆ ಮೊದಲಾದ ಅಂಗಸಾಧನೆಯ ಚಲನೆಗಳು. ಇಂದಿನ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ದಾ-ನೃತ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದೆ ಹಾಗೂ ಹೆಸರನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಅದು ಹಿಂದಿನ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ಚಲನೆಯ ಯಾವೊಂದು ಅಂಶವನ್ನೂ ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ಜೋಡಿಗಳಾಗಿ ಅಥವಾ ಗುಂಪಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ನೃತ್ಯವು ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ: ಹಿಂದಿನ ೬-ಮೂಲ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಅದರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಿಕ್ ಬಾಲ್ ಬದಲಾವಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಆಧುನಿಕ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯ ೯-ಮೂಲ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇತರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕೌಶಲಗಳೆಂದರೆ - ಪುರುಷನ ದೇಹ ತೂಗಾಡಿಸುವ ಚಲನೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಜೊತೆಗಾರ್ತಿಯನ್ನು ಕುಳಿತಿರುವ ಭಂಗಿಯಿಂದ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಎಸೆಯುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಎಸೆಯುವ ಮೂಲ ಚಲನೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಆಕೆ ಆತನ ಕೈಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಲ್ಲುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಗೋಣು ಮುರಿಯುವ ನೆಗೆತವನ್ನು ಮಾಡಲು ಆಕೆಯನ್ನು ರಭಸವಾಗಿ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಎಸೆಯುತ್ತಾನೆ. ವಿಶೇಷ ಗಮನವನ್ನು ನೀಡಬೇಕಾದ ಕುಶಲ ಚಲನೆ, ಹೆಚ್ಚು ವೇಗ ಮತ್ತು ಅಂಗಸಾಧನೆಗಳಿಂದಾಗಿ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ಆಯಾಸಗೊಳಿಸುವ ಹೆಚ್ಚು-ಪ್ರಯತ್ನದ ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಿರಿಯ ನೃತ್ಯಗಾರರು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಮೂಲದ ಹೆಸರು ಅನೇಕ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಚಲನೆಗಳಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ೬-ಮೂಲ ಹೆಜ್ಜೆಯಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯಗಾರರು (೧)ಹೆಜ್ಜೆ (೨)ಹೆಜ್ಜೆ (೩)ಒದೆತ (೪)ಸೆಟಲ್(ಸ್ಥಿರವಾಗುವುದು) (೫)ಒದೆತ (೬)ಸೆಟಲ್ ಅಥವಾ (೧)ಒದೆತ (೨)ಸೆಟಲ್ (೩)ಒದೆತ (೪)ಸೆಟಲ್ (೫)ಒದೆತ (೬)ಸೆಟಲ್ ಅನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅದೇ ೯-ಮೂಲ ಹೆಜ್ಜೆಯಲ್ಲಿ (೧)ಒದೆತ (೨)ಬಾಲ್ (೩)ಬದಲಾವಣೆ (೪)ಒದೆತ (೫)ಸೆಟಲ್ (೬)ಸೆಟಲ್ (೭)ಒದೆತ (೮)ಸೆಟಲ್ (೯)ಸೆಟಲ್ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಂದರೆ ಸರಿಯಾದ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ಒದೆತದಲ್ಲಿ, ಒದೆಯುವ ಪಾದವು ಸ್ಥಿರವಾಗುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲಿನ ಒಂದು ಕ್ಷಣದ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಂಬಲದ ಪಾದವು ನೆಲದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರವಾಗುತ್ತದೆ.
ನೃತ್ಯ ವರ್ಗಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಪ್ರಪಂಚ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ಒಕ್ಕೂಟವು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಿಗೆ ಈ ಕೆಳಗಿನ ನೃತ್ಯ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ: [೨]
- ಯುವ: ಯಾವುದೇ ಅಂಗಸಾಧನೆಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ. ಜೋಡಿಗಳು ೧೪ ವರ್ಷ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.
- ಜೂನಿಯರ್ಗಳು: ವರ್ಗದ ಸುರಕ್ಷತಾ ನಿಯಮಗಳಡಿಯಲ್ಲಿ ಗರಿಷ್ಠ ನಾಲ್ಕು ಅಂಗಸಾಧನೆಯ ಚಲನೆಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶವಿರುತ್ತದೆ. ಜೋಡಿಗಳು ೧೨ರಿಂದ ೧೭ ವರ್ಷಗಳವರೆಗಿನ ವಯಸ್ಸಿನವರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.
- B-ವರ್ಗ: ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಜೋಡಿಯು ಎರಡು ನೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು. ಒಂದು ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅಂಗಸಾಧನೆಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ (ಕಾಲ್ಚಳಕ ಅಥವಾ ಕಾಲಿನ-ಕುಶಲಚಲನೆ ), ಮತ್ತೊಂದರಲ್ಲಿ (ಅಂಗಸಾಧನೆಯ ) ಆರು ಅಂಗಸಾಧನೆಯ ಚಲನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು. ಪುರುಷನು ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಎಸೆಯಬಹುದು, ಆದರೆ ತಿರುಗಿಸುವಿಕೆಗೆ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ. ೧೪ ವರ್ಷವು ಇದರ ಕನಿಷ್ಠ ವಯಸ್ಸು.
- ಪ್ರಮುಖ ವರ್ಗ: B-ವರ್ಗದಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಎರಡು ನೃತ್ಯಗಳಿರುತ್ತವೆ. B-ವರ್ಗಕ್ಕಿರುವ ಏಕೈಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಗಸಾಧನೆಗಳಿಗೆ (ಉದಾ, ಎತ್ತುವಿಕೆ, ನೆಗೆತ, ಎಸೆಯುವಿಕೆ ಮತ್ತು ತಿರುಗಿಸುವಿಕೆ) ಇದರಲ್ಲಿ ಅವಕಾಶವಿದೆ. ೧೫ ವರ್ಷವು ಕನಿಷ್ಠ ವಯಸ್ಸಾಗಿದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ (ಉದಾ, ಆರಂಭದ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ನೃತ್ಯಗಾರರಿಗಾಗಿ C ವರ್ಗವಿರುತ್ತದೆ). ಆದರೆ ಎಲ್ಲವೂ ಮೇಲೆ ಸೂಚಿಸಿದ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಗಗಳನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ (ಆದರೂ ಕೆಲವು ನಿಯಮಗಳು ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳಬಹುದು).
ತಾಳ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ
ಬದಲಾಯಿಸಿರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ನೃತ್ಯವನ್ನು ೪/೪ ತಾಳದಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಮೂಲವು ಆರು ಲಯಗಳನ್ನು ಆದ್ದರಿಂದ ಒಂದೂವರೆ ತಾಳಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ತಾಳದಲ್ಲಿ ಘಾತಕ್ಕೆ ಮೇಳೈಸದ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಈ ನೃತ್ಯವು ಪ್ರತಿ ತಾಳದ ಮೊದಲನೇ ಮತ್ತು ಮೂರನೇ ಲಯಗಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹಾಕುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಗೀತವು ತುಂಬಾ ವೇಗವಾಗಿ, ೧೭೬ ರಿಂದ ೨೦೮ bpm ನಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ತಾಳದಲ್ಲಿ ಘಾತಕ್ಕೆ ಮೇಳೈಸುವ ಮತ್ತು ವೇಗವಾದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ಸಂಗೀತದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಡಿಸ್ಕೊ ಮತ್ತು ಪಾಪ್ ಸಂಗೀತವು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.
ಉಡುಪು
ಬದಲಾಯಿಸಿಮೂಲಭೂತ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ನರ್ತಕರು ಧರಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಪ್ರಸ್ತುತದ ಸುಧಾರಿತ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ನರ್ತಕರು ಪೆಟಿಕೋಟ್ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಜೀನ್ಸ್ಅನ್ನು ಧರಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಪ್ಲ್ಯಾಸ್ಟಿಕ್ ಕೃತಕ ನಾರಿನಿಂದ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಬಹು-ಬಣ್ಣದ ಉಡುಪುಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವನ್ನು ವಿಶೇಷ ಟೈಲರ್ಗಳಿಂದ ಕೇವಲ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಉಡುಪಾಗಿ ಖರೀದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಅಂಗಸಾಧನೆಯ ಚಲನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಅಪಾಯಾಕಾರಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆದಿವೆ ಹಾಗೂ ಇಂತಹ ಉಡುಪುಗಳು ಸರಾಗವಾಗಿ ಚಲಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹರಿದುಹೋಗದೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಬಾಳಿಕೆ ಬರುತ್ತವೆ.
ಶೂಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವುದು ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮುಖ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳ ಅಡಿಭಾಗವು ಜಾರುವ ಮತ್ತು ಹಿಡಿಯುವ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ನೃತ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳೆಂದರೆ ಜಾಸ್ ಶೂಗಳು. ಅದೇ ಅಂಗಸಾಧನೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಆಧಾರವು ಬೇಕಾಗುವುದರಿಂದ ಆರೋಬಿಕ್ಸ್ ನರ್ತಕರಿಗಾಗಿ ತಯಾರಿಸುವ ಸ್ನೀಕರ್(ಮೆದು ಅಟ್ಟೆಯ ಪಾದರಕ್ಷೆ)ಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]
ಸಂಘಟನೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಪ್ರಪಂಚ ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ ಒಕ್ಕೂಟ ವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಗಳ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗಮನ ಹರಿಸುವ ಸಂಘಟನೆಯಾಗಿದೆ. ಅದು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜೋಡಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ನಡೆಸಲಾಗುವ ವರ್ಲ್ಡ್ ಕಪ್, ಯುರೋಪಿಯನ್ ಚಾಂಪಿಯನ್ಶಿಪ್ ಮತ್ತು ವರ್ಲ್ಡ್ ಚಾಂಪಿಯನ್ಶಿಪ್ ಮೊದಲಾದವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಡೆದ ಅಂಕಗಳ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಮುಖ ನರ್ತಕರು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಮಿಗ್ವೆಲ್ ಆಂಗ್ಯುಯೆರಾ
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ ದಿ ಗರ್ಲ್ಸ್ ಬುಕ್ ಆಫ್ ಬ್ಯಾಲ್ರೂಮ್ ಡ್ಯಾನ್ಸಿಂಗ್. ವೀರ ವಿಲ್ಸನ್. ರಾಯ್ ಪಬ್ಲಿಷರ್ಸ್. ೧೯೫೯. ಪುಟಗಳು ೧೧೭. ೧೧೮. LoC# ೫೯-೧೨೯೨೬
- ↑ WRRC - ರೂಲ್ಸ್ - ರಾಕ್ ಆಂಡ್ ರೋಲ್ Archived 2011-05-26 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ೨೦೧೦-೦೩-೧೦ ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.