ಮೊನಾಲಿಸಾ ಚಾಂಗ್ಕಿಜಾ

ಮೊನಾಲಿಸಾ ಚಾಂಗ್ಕಿಜಾ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಭಾರತೀಯ ಪತ್ರಕರ್ತೆ ಮತ್ತು ಕವಯಿತ್ರಿ. ಅವರು ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯಾದ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಪೇಜ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕ ಸಂಪಾದಕರು ಮತ್ತು ಪ್ರಕಾಶಕರು. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಜನಾ ಆಯೋಗದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು.

ಜೀವನ

ಟಿಯಾಮೆರೆನ್ಲಾ ಮೊನಾಲಿಸಾ ಚಾಂಗ್ಕಿಜಾ ಅವರು ಅಸ್ಸಾಂನ ಜೋರ್ಹತ್‌ನಲ್ಲಿ ೨ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೬೦ ರಂದು ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಆಓ ನಾಗಾ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ.

ಅವರು ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಜೋರ್ಹತ್ ಮತ್ತು ಕೊಹಿಮಾದಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಓದಿದರು. ಅವರು ದೆಹಲಿಯ ಹಿಂದೂ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ರಾಜ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪದವಿಪೂರ್ವ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪಡೆದರು, ನಂತರ ದೆಹಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು.

ಚಾಂಗ್ಕಿಜಾ ಬೆಂಡಾಂಗ್ಟೋಶಿ ಲಾಂಗ್ಕುಮರ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರಿಗೆ ಇಬ್ಬರು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಪತಿ ೨೦೧೭ ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.

ವೃತ್ತಿ

ಚಾಂಗ್ಕಿಜಾ ೧೯೮೫ ರಲ್ಲಿ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಟೈಮ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪತ್ರಕರ್ತೆಯಾಗಿ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅವರು ಈ ಪತ್ರಿಕೆಗಾಗಿ "ದಿ ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ಅಫೇರ್ಸ್" ಎಂಬ ಅಂಕಣವನ್ನು ಬರೆದರು ಮತ್ತು ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಪತ್ರಿಕೆ ಉರಾ ಮೇಲ್ ಗಾಗಿ "ಆಫ್ ರೋಸಸ್ ಅಂಡ್ ಥಾರ್ನ್ಸ್" ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆದರು. ಎರಡೂ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ದಿಮಾಪುರದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದ್ದವು.

ಆಶಾ೦ತಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಟೀಕಿಸಿ ,ಗಲಾಟೆಗಳ ವಿರುದ್ದ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಮಾಡಿದ ಚಾ೦ಗ್ಕಿಜಾ ಅವರು ಪದ್ಯ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಕತೆಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲು ಶುರು ಮಾಡಿದರು. ಚಾ೦ಗ್ಕಿಜಾ ಅವರ ಬರೆಯುವಿಕೆ ಅವರನ್ನು ಉಗ್ರಗಾಮಿಗಳಿ೦ದ ಗ೦ಭೀರ ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಒಳಪಡಿಸಿತು. ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಉರಾ ಮೆಲ್ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಸ೦ಪಾದಕನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲಾಯಿತು. ಅವನ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ನಾಟ್ ಟು ಬಿ ಡೆಡ್ ಎ೦ಬ ಪದ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸಿದರು.

ಚಾಂಗ್ಕಿಜಾ ಅವರು ೧೯೯೯ ರಲ್ಲಿ ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಪುಟವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್ ರಾಜ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದ ಅವರು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಹೋರಾಟಗಾರರೆರಡನ್ನೂ ಅಸಮಾಧಾನಗೊಳಿಸಿದರು. "ರಾಜ್ಯವು ಒಂದು ವಾಸ್ತವ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವವು ಒಂದು ಪುರಾಣ" ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ತನ್ನ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಲೇಖನವು ಲೇಖಕರ ಹೆಸರನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವಂತೆ ಭಯೋತ್ಪಾದಕರಿಂದ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಅವರು ನಿರಾಕರಿಸಿದಾಗ, ಪ್ರತೀಕಾರದ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕಲಾಯಿತು.

೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಹಾ೦ಗ್ ಕಾ೦ಗ್ ನ ದಿಮಾಪುರ್ ನಲ್ಲಿ ಬಾ೦ಬ್ ಸ್ಪೋಟದಿ೦ದ ನೂರಾರು ಜನರ ಸಾವಾಗಿತ್ತು. ಅದ್ದರಿ೦ದ ಭಾವೋದ್ವೇಗಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ ಚಾ೦ಗ್ಕಿಜಾ ಅವರು ಚೈಡ್ ಆಫ಼್ ಕೆನ್ ಅನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಿದರು.

ಚಾಂಗ್ಕಿಜಾ ಅವರ ೨೦೧೪ ರ ಪುಸ್ತಕ ಕೊಗಿಟೇಟಿಂಗ್ ಫಾರ್ ಎ ಬೆಟರ್ ಡೀಲ್ ಅನ್ನು ಎಂ ಸೆಂಡೆನ್ ನಿಷೇಧಿಸಿದೆ, ಇದು ಒಂದು ಶಾಸನಬದ್ಧ ಅಪೆಕ್ಸ್ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಸಂಸ್ಥೆ . ಇದು ಎಂ ಬುಡಕಟ್ಟು ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಾಯ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಿಂತ ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಆಕ್ಷೇಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿತು.

ಆಯ್ದ ಕೃತಿಗಳು

ಕಾವ್ಯ

• ಮಾನ್ಸೂನ್ ಮೋರ್ನಿಂಗ್. ಧಿಮಾಪುರ: ಹೆರಿಟೇಜ್ ಪಬ್ಲಿಶಿಂಗ್ ಹೌಸ್. ೨೦೧೩.
• ಚಾಂಗ್ಕಿಜಾ, ಮೋನಾಲಿಸಾ (೧೯೯೩). ವೆಪನ್ಸ್ ಆಫ್ ವರ್ಡ್ಸ್ ಆನ್ ಪೌಜಸ್ ಆಫ್ ಪೇನ್. ISBN 978-9380500508.

ಕಾಲ್ಪನಿಕವಲ್ಲದ

• ಚಾಂಗ್ಕಿಜಾ, ಮೋನಾಲಿಸಾ (೨೦೧೪). ಕೋಜಿಟೇಷನ್ ಫಾರ್ ಎ ಬೆಟರ್ ಡೀಲ್. ISBN 9789380500614.

ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು

• ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಾಗಿ ಚಮೇಲಿ ದೇವಿ ಜೈನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (೨೦೦೯)
• ೨೦೧೩-೨೦೧೪ ರ ವರ್ಷದ ೩೦ ನೇ ಎಫ್‌ಐ‌ಸಿ‌ಸಿ‌ಐ ಮಹಿಳಾ ಸಾಧಕಿ ಪತ್ರಕರ್ತರಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ (೨೦೧೪)

ಸಹ ನೋಡಿ

• ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಪುಟ

ಮೂಲಗಳು

• "Bendangtoshi Longkumer passes away". Nagaland Post. 7 November 2017.
• Subir Bhaumik (21 November 2014). "Naga editor's book banned by tribal body". The Hoot.
• "FICCI award for women achievers". Nagaland Post. 30 April 2014.
• Indrani Raimedhi (2014). "The Only Man: Monalisa Changkija". My Half of the Sky: 12 Life Stories of Courage. SAGE Publishing India. ISBN 978-93-5150-474-0.
• Sangeetha Barooah Pisharoty (31 August 2013). "Nagaland's fiery female voice". The Hindu. Retrieved 3 June 2018.
• "Shoma, Monalisa to share Chameli Devi award". The Hindu. 11 March 2010. Retrieved 3 June 2018.