ಭಾಸ್ಕರನ ಚಕ್ರ
ಭಾಸ್ಕರನ ಚಕ್ರವು ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೧೫೦ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಭಾಸ್ಕರ II ರಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಶಾಶ್ವತ-ಚಲನೆಯ ಯಂತ್ರ ವಿನ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ. ಚಕ್ರವು ಬಾಗಿದ ಅಥವಾ ಬಾಗಿದ ಅರೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಅವುಗಳನ್ನು ಭಾಗಶಃ ಪಾದರಸದಿಂದ ತುಂಬಿಸಲಾಗಿತ್ತು. [೧] ಒಮ್ಮೆ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿರುವಾಗ, ಪಾದರಸವು ಅರೆಯ ಒಂದು ಬದಿಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದಕ್ಕೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಚಕ್ರವು ನಿರಂತರ ಸಮತೋಲನದ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.
ಎಲ್ಲಾ ಶಾಶ್ವತ-ಚಲನೆಯ ಯಂತ್ರಗಳಂತೆ, ಭಾಸ್ಕರನ ಚಕ್ರವು ಕೂಡ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲಾಗದ ಯಂತ್ರ ವಿನ್ಯಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಎಂಬ ಅಪಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಚಕ್ರವನ್ನು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಅತಿಯಾಗಿ ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸಲು (ಅಂದರೆ ಒಂದು ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿಯ ಬಲವು ಇನ್ನೊಂದು ದಿಕ್ಕಿನಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ) ಮತ್ತು ಚಲನೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಲು, ಚಕ್ರದ ಚಲನೆಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಕಡ್ಡಿಗಳ ತ್ರಿಜ್ಯವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ. ಹಾಗೂ ಹೀಗೆ ಮಾಡಲು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವ್ಯಯಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಯಂತ್ರವು ಶಾಶ್ವತ-ಚಲನೆಯ ಎಂಜಿನ್ ಆಗಲಾರದು. ಚಕ್ರವು ಚಲಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಅದನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವುದು ಸಹ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅದನ್ನು ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಮೀರಿದಂತೆ ಕಾಣಿಸಬಹುದು ಹಾಗೂ ಇದರಿಂದ ಗಣಿತದ ಪ್ರಕಾರ ಒಟ್ಟಾರೆ ಬಲ ಇದೆ ಎಂದು ತೋರಿಬರುತ್ತದೆ. [೨] ಚಕ್ರವು ಸಮತೋಲನದಿಂದ ಹೊರಗುಳಿದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಚಲನೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಲು ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಾಧ್ಯ. ಆದರೆ ಆ ಚಲನೆಯು ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ.
ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
- ↑ Lynn Townsend White (April 1960). Tibet, India, and Malaya as Sources of Western Medieval Technology. p. 65.
- ↑ Magical Machines - The Overbalanced Wheel