ಫಿಲೋರ್ ಕೋಟೆ ಅಥವಾ ಮಹಾರಾಜ ರಂಜಿತ್ ಸಿಂಗ್ ಕೋಟೆ ಭಾರತದ ಪಂಜಾಬ್ ರಾಜ್ಯದ ಫಿಲೋರ್‌ನ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಟ್ರಂಕ್ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿತವಾಗಿದೆ.[][][]

ಸಟ್ಲೆಜ್‌ನ ಪಂಜಾಬ್ ಬದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಫಿಲೋರ್ ಕೋಟೆ, 1846 ರಲ್ಲಿ

ಷಾಹ್‍ಜಹಾನ್‍ನ (1628-1658) ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ ಸರಾಯಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು 1809 ರಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಜ ರಂಜಿತ್ ಸಿಂಗ್‍ರ (1780-1839) ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಕೋಟೆಯಾಗಿ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ರಂಜೀತ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ಫ್ರೆಂಚ್ ಮತ್ತು ಇಟಾಲಿಯನ್ ಜನರಲ್‌ಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಇದನ್ನು ದಿವಾನ್ ಮೊಹ್ಕಾಮ್ ಚಂದ್ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದ್ದರು. ಹತ್ತಿರದ ಲುಧಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಕೋಟೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. 1846 ರಲ್ಲಿ ಅಲಿವಾಲ್ ಕದನದಲ್ಲಿ ಸಿಖ್ಖರ ಸೋಲಿನ ನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಕೋಟೆಯ ಮೇಲೆ ಹಿಡಿತ ಸಾಧಿಸಿದರು. ಈ ಕೋಟೆಯನ್ನು 1890 ರವರೆಗೆ ನಾಗರಿಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವವರೆಗೂ ಸೈನ್ಯದ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿತ್ತು. ಅವರು ಇದನ್ನು ಪೊಲೀಸ್ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಬಳಸಿದರು. 6 ಏಪ್ರಿಲ್ 1973 ರಂದು ಇದನ್ನು ಪಂಜಾಬ್ ಸರ್ಕಾರವು 'ಮಹಾರಾಜ ರಂಜಿತ್ ಸಿಂಗ್ ಕೋಟೆ' ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿತು. 1981 ರಿಂದ ಇದನ್ನು ಮಹಾರಾಜ ರಂಜಿತ್ ಸಿಂಗ್ ಪಂಜಾಬ್ ಪೊಲೀಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.[][]

ಇದು ಪೀರ್ ಬಾಬಾ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಷಾ ಜಿ ಅವರ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರ/ದರ್ಗಾಕ್ಕೆ (ಪೀರ್-ಇ-ದಸ್ತಗೀರ್ ಅಥವಾ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಾದಿರ್ ಗಲಾನಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ) ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಪ್ರತಿಮೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಾ ಶುಜಾ ಅವರ ಕುಟುಂಬದ ಹಲವಾರು ಸಮಾಧಿಗಳೂ ಇವೆ.[]

ವಾಸ್ತುಕಲೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಕೋಟೆಯ ವಾಸ್ತುಕಲೆಯು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಕೋಟೆಯ ಗಡಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಕಾಲುವೆಗಳನ್ನು ಅಗೆಯಲಾಗಿದೆ. ಎರಡು ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾವಲು ಗೋಪುರಗಳು, ಕೋಟೆಯ ಸುತ್ತ ನಾಲ್ಕು ಮೂಲೆ ಎತ್ತರದ ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ನಾಲ್ಕು ಬುರುಜುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.[]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

 

  1. ೧.೦ ೧.೧ "Punjab Tourism". Tourism in Punjab, India, Government of India. Archived from the original on 2020-08-11. Retrieved 2021-06-04. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; name "R1" defined multiple times with different content
  2. "Amarinder Opposes Handing Over Phillaur Fort to ASI". outlookindia.com. Outlook.
  3. Harpreet Bajwa (27 November 2010). "Cops won't give up Phillaur Fort without a legal fight". archive.indianexpress.com. The Indian Express.
  4. Gajrani, S (2004). History, Religion and Culture of India, Volume 1. Gyan Publishing House.
  5. ೫.೦ ೫.೧ "Phillaur Fort, Ludhiana: A Citadel of Strength". ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; name "auto" defined multiple times with different content