ನಿಕೊಲಾಸ್ ಲಿಯೊನಾರ್ಡ್ ಸಾಡಿ ಕಾರ್ನೋ
ನಿಕೊಲಾಸ್ ಲಿಯೊನಾರ್ಡ್ ಸಾಡಿ ಕಾರ್ನೋ(1 ಜೂನ್ 1796 – 24 ಆಗಸ್ಟ್ 1832) ಫ್ರಾನ್ಸಿನ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ. ಉಷ್ಣಬಲ ಶಾಸ್ತ್ರದ (thermodyanamics)ನ ಜನಕನೆಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ.
| Sadi Carnot | |
|---|---|
 Nicolas Léonard Sadi Carnot in 1813 at age of 17 in the traditional uniform of a student of the École Polytechnique | |
| ಜನನ | ೧ ಜೂನ್ ೧೭೯೬ Palais du Petit-Luxembourg, Paris, France |
| ಮರಣ | 24 August 1832 (age 36) Paris, France |
| ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ | France |
| ಕಾರ್ಯಕ್ಷೇತ್ರ | Physicist and engineer |
| ಸಂಸ್ಥೆಗಳು | French army |
| ಅಭ್ಯಸಿಸಿದ ವಿದ್ಯಾಪೀಠ | École Polytechnique École Royale du Génie Sorbonne Collège de France |
| ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಲಹೆಗಾರರು | Siméon Denis Poisson André-Marie Ampère François Arago |
| ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಗೆ ಕಾರಣ | Carnot cycle Carnot efficiency Carnot theorem Carnot heat engine |
| ಪ್ರಭಾವಿತರು | Émile Clapeyron Rudolf Clausius Lord Kelvin |
ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು He was the brother of Hippolyte Carnot, his father was the mathematician Lazare Carnot, and his nephews were Marie François Sadi Carnot and Marie Adolphe Carnot. | |
ಬಾಲ್ಯ ಮತ್ತು ಜೀವನ
ಬದಲಾಯಿಸಿಜನನ ಪ್ಯಾರಿಸಿನಲ್ಲಿ ಜೂನ್ 1, 1796ರಲ್ಲಿ. ಈಕೊಲ್ ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಸಂಗಮಾಡಿ 1814ರಲ್ಲಿ ಮಿಲಿಟರಿ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಆಗಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ. ಆ ಗುಂಪಿನ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಆಗಿ 1827ರಲ್ಲಿ ಬಡ್ತಿ ಬಂದರೂ ಮರುವರ್ಷವೇ ಆತ ಮಿಲಿಟರಿ ಹುದ್ದೆ ತ್ಯಜಿಸಿದ.
ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿತನ್ನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಒಂದೇ ಒಂದು ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ನೋ ಬರೆದು ಇಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ. ಉಷ್ಣಯಂತ್ರಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ನೋ ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಈ ಅತ್ಯಮೂಲ್ಯ ಗ್ರಂಥವನ್ನು ಆತ ಬರೆದದ್ದು 1824ರಲ್ಲಿ. ಆದರೆ ಇದರ ಮೌಲ್ಯ ಆತ ಗತಿಸಿದ ಸುಮಾರು 16 ವರ್ಷಗಳ ಅನಂತರ ಎಂದರೆ 1848-49ರಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತರಿಗೆ ತಿಳಿಯಿತು. ಕೆಲ್ವಿನ್ ತೋರಿಸಿಕೊಡುವವರೆಗೂ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಅದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ಆತನ ಕೈಬರಹವನ್ನು ಜೋಪಾನವಾಗಿಟ್ಟದ್ದರಿಂದ ಇದರ ಪ್ರಕಟಣೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಈ ಗ್ರಂಥವೊಂದರಿಂದಲೇ ಕಾರ್ನೋನನ್ನು ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿಸಬಹುದು. ಆತನ ಬರಹದಿಂದ ಕಾರ್ನೋ ಉಷ್ಣದ ನಿಜಸ್ವರೂಪದ ಬಗ್ಗೆ ಎಷ್ಟು ಆಳವಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದ್ದನೆಂಬುದರ ಜೊತೆಗೆ ಉಷ್ಣದ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಸಾಮ್ಯ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ನಾವು ಈಗ ಆಧುನಿಕವೆಂದು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿರುವ ಉತ್ತಮ ಪ್ರಯೋಗಗಳ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಆಗಲೇ ಅವನು ಮಾಡಿದ್ದನೆಂಬುದೂ ತಿಳಿಯಿತು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಜೌಲ್ ಮತ್ತು ಕೆಲ್ವಿನ್‍ರವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸರಂಧ್ರಪ್ಲಗ್ ಪ್ರಯೋಗದ ಪ್ರಯತ್ನ ಮುಂತಾದುವುಗಳೂ ಅಲ್ಲಿದ್ದುವು. ಕಾರ್ನೋ ನೀಡಿರುವ ಉಷ್ಣಯಂತ್ರ ಪ್ರಮೇಯ ಹೀಗಿದೆ: ಯಾವ ಉಷ್ಣ ಎಂಜಿನ್ನೂ ಅದೇ ಉಷ್ಣತೆಗಳ ನಡುವೆ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿರುವ ವಿಪರ್ಯಶೀಲ ಎಂಜಿನ್‍ಗಿಂತ ದಕ್ಷತರವಾಗಿರಲಾರದು. ಆದ್ದರಿಂದ ವಿಪರ್ಯಶೀಲ (ರಿವರ್ಸಿಬಲ್) ಎಂಜಿನ್‍ನ ದಕ್ಷತೆ ಕ್ರಿಯಾನಿರತ ಪದಾರ್ಥವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿಲ್ಲ. ಬದಲು, ಅದು ವರ್ತಿಸುತ್ತಿರುವ ಉಷ್ಣತಾಮಿತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಇದು ಉಷ್ಣಚಲನಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಡಿಗಲ್ಲಾಗಿದೆ.
ನಿಧನ
ಬದಲಾಯಿಸಿಆಗಸ್ಟ್ 24, 1832ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ನೋ ಗತಿಸಿದ.
ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- Reflections on the Motive Power of Heat at the Wayback Machine (archived ಫೆಬ್ರವರಿ ೪, ೨೦೧೨), English translation by R. H. Thurston
- Reflections on the Motive Power of Heat (1890), English translation by R. H. Thurston (at Internet Archive)
- Sadi Carnot and the Second Law of Thermodynamics, J. Srinivasan, Resonance, November 2001, 42 (PDF file)
- Reflections on the Motive Power of Heat (1824), analysed on BibNum (click "À télécharger" for English analysis)
- Kostic, M. "Revisiting The Second Law of Energy Degradation and Entropy Generation: From Sadi Carnot's Ingenious Reasoning to Holistic Generalization". AIP Conf. Proc. 1411: 327–350. doi:10.1063/1.3665247. American Institute of Physics, 2011. ISBN 978-0-7354-0985-9. Abstract at: [೧]. Full article (24 pages [೨]), also at [೩] Archived 2013-04-20 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
