ಚಂದ್ರಾ ನಾಯ್ಡು (೧೯೩೩ - ೪ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ನಿರೂಪಕಿ, ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಟಗಾರ್ತಿ, ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕಿ ಮತ್ತು ಲೇಖಕಿ. ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿವರಣೆಗಾರರಾಗಿದ್ದರು, ಜೊತೆಗೆ ಭಾರತದ ಆರಂಭಿಕ ಮಹಿಳಾ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. [೧] [೨] [೩]

ಚಂದ್ರಾ ನಾಯ್ಡು
Born೧೯೩೩
ಇಂದೋರ್, ಇಂದೋರ್ ರಾಜ್ಯ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಡಿಯಾ
Died೪ ಏಪ್ರಿಲ್೨೦೨೧ (ವಯಸ್ಸು ೮೮)
ಇಂದೋರ್, ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ,ಭಾರತ
Occupation(s)ಕ್ರೀಡಾ ನಿರೂಪಕಿ, ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರು,ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕಿ

ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಚಂದ್ರಾ ನಾಯ್ಡು ಅವರು ೧೯೩೩ ರಲ್ಲಿ ತೆಲುಗು ಮಾತನಾಡುವ ಕಾಪು ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. [೪] [೫] [೬] [೭] ಅವರ ತಂದೆ, ಸಿಕೆ ನಾಯ್ಡು ಅವರು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಟೆಸ್ಟ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು. [೮] [೩] ಸಿ.ಕೆ.ನಾಯ್ಡು ಅವರ ಮೊದಲ ಪತ್ನಿಯ ಮೂವರು ಪುತ್ರಿಯರಲ್ಲಿ ಇವರು ಕಿರಿಯರು. [೯] ಇವರ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ಸಿಎಸ್ ನಾಯ್ಡು ಕೂಡ ಭಾರತಕ್ಕಾಗಿ ಆಡಿದ್ದಾರೆ. ಇವರ ಸೋದರಳಿಯ ವಿಜಯ್ ನಾಯ್ಡು ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗರಾಗಿದ್ದರು. [೮] [೧೦] ಇವರ ಪೂರ್ವಜರು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂ ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ಬಂದವರು. [೧೧] [೧೨]

ವೃತ್ತಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ನಾಯ್ಡು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಇಂದೋರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಲಿಸಿದರು. [೩] ನಾಯ್ಡು ದೇಶೀಯ ಮಹಿಳಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು, ಮೊದಲ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮಹಿಳಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು [೧೩] ಮತ್ತು ೧೯೭೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಕಾಲೇಜಿಗಾಗಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಡಿದರು. [೧೦] ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿವರಣೆಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. [೧] [೨] [೩] ಅವರು ೧೯೭೬ - ೭೭ ರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಿ ಮೇರಿಲ್ಬೋನ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕ್ಲಬ್ (ಎಂ‌ಸಿ‌ಸಿ) ವಿರುದ್ಧ ಬಾಂಬೆ ನಡುವಿನ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾಮೆಂಟರಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ದೇಶೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಂದ್ಯಗಳಿಗೆ ಕಾಮೆಂಟ್ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. [೧೪] ಅವರು ೧೯೭೯ - ೧೯೮೦ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪ್ರಸಾರಕ, ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋ [೧೫] ಗಾಗಿ ಆಂಗ್ಲ ತಂಡದ ಭಾರತ ಪ್ರವಾಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಡೇವಿಡ್ ರೇವೆರ್ನ್ ಅಲೆನ್ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಸಂದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದರು. [೧೩] ನಾಯುಡು ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಅವರು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಮಹಿಳಾ ಕಾಮೆಂಟೇಟರ್‌ಗಿಂತ ಮೊದಲು ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಮೆಂಟೇಟರ್ ಆಗಿದ್ದರು. [೧೩] ಇಎಸ್‌ಪಿಎನ್ ಕ್ರಿಕ್‌ಇನ್‌ಫೋಗೆ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾಮೆಂಟರಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಆಸಕ್ತಿಯು ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. [೧೬] ೧೯೮೨ ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ನಡುವಿನ ಗೋಲ್ಡನ್ ಜುಬಿಲಿ ಟೆಸ್ಟ್ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಅವರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಯಿತು. [೧೭]

ಅವರು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ನ ಆಜೀವ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅಂತರ - ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಹಲವಾರು ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರು. [೩] ಅವರ ಸೋದರಳಿಯ, ಮಾಜಿ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ ವಿಜಯ್ ನಾಯ್ಡು ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಗಳಿಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಹೆತ್ತವರ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಅವರು ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕ್ಲಬ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾಗೆ ಬೆಳ್ಳಿ ಬ್ಯಾಟ್ ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜು ಸ್ಮಾರಕ ಟ್ರೋಫಿಯನ್ನು ನೀಡುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಟ್ರೋಫಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೨] ೧೯೯೦ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಇಂದೋರ್‌ನ ಸರ್ಕಾರಿ ಬಾಲಕಿಯರ ಪಿಜಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲರಾಗಿ ಅವರು ಕೊನೆಯ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದರು. [೩] ೧೯೯೫ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಸಿಕೆ ನಾಯ್ಡು: ಎ ಡಾಟರ್ ರಿಮೆಂಬರ್ಸ್ ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ತಂದೆಯ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. [೧೪]

ಸಾವು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ನಾಯ್ಡು ಹೋಲ್ಕರ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಂಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದ್ದ ಇಂದೋರ್‌ನ ಮನೋರಮಾ ಗಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರ ತಂದೆಯೂ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಆಡುತ್ತಿದ್ದರು. [೧] ಅವರು ೪ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೧ ರಂದು ಇಂದೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ೮೮ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.[೨]

ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

  • ಚಂದ್ರ ಕೆ. ನಾಯ್ಡು, ಸಿ.ಕೆ. ನಾಯ್ಡು: ಎ ಡಾಟರ್ ರಿಮೆಂಬರ್ಸ್ (ನವದೆಹಲಿ, ರೂಪಾ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್ಸ್ ೧೯೯೫).

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

  1. ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ Dani, Bipin (5 April 2021). "India's first woman commentator Chandra Nayudu no more". Mid-Day.
  2. ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ ೨.೩ "Chandra Nayudu, regarded as India's first female cricket commentator, passes away". ANI News (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 4 April 2021. Retrieved 2021-12-06.
  3. ೩.೦ ೩.೧ ೩.೨ ೩.೩ ೩.೪ ೩.೫ TNN (5 April 2021). "India's first female cricket commentator Chandra Nayudu passes away". The Times of India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Archived from the original on 2021-04-05. Retrieved 2021-12-06.
  4. M. L. Kantha Rao (July 1999), A Study of the Socio-Political Mobility of the Kapu Caste in Modern Andhra. University of Hyderabad. Chapter 6. p. 301–303. hdl:10603/25437
  5. A. Vijaya Kumari; Sepuri Bhaskar (1998). Social Change Among Balijas: Majority Community of Andhra Pradesh (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). M.D. Publications. p. 14. ISBN 978-81-7533-072-6.
  6. Singh, Gurdeep (1966). Cricket in Northern India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Cosmo Publications. pp. 61, 62.
  7. Mukherji, Raju (2005). Cricket in India: Origin and Heroes (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). UBS Publishers' Distributors. p. 13. ISBN 978-81-7476-508-6.
  8. ೮.೦ ೮.೧ "C. K. Nayudu Profile". ESPNcricinfo (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-12-06.
  9. "Chandra Nayudu had more knowledge than us players: Edulji". Sify. 6 April 2021. Archived from the original on 26 March 2022. Retrieved 2023-04-14.
  10. ೧೦.೦ ೧೦.೧ PTI. "CK Nayudu's Daughter, Commentator Chandra Nayadu Dies". Outlook India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Archived from the original on 2021-05-08. Retrieved 2021-12-06.
  11. Nayudu, Chandra (1995). C.K. Nayudu, a Daughter Remembers (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Rupa. p. 3. ISBN 978-81-7167-283-7.
  12. Naidu, T. Appala (2018-06-29). "Row over C.K. Nayudu's statue". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2023-04-11.
  13. ೧೩.೦ ೧೩.೧ ೧೩.೨ "Chandra Nayudu interviewed by David Rayvern Allen". Lord's Cricket Ground. Retrieved 2021-12-06.
  14. ೧೪.೦ ೧೪.೧ Dani, Bipin (2021-04-05). "World's first ever woman commentator Chandra Nayudu no more". Deccan Chronicle (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-12-06.
  15. Ugra, Sharda. "Girls aloud". Cricinfo (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-12-06.
  16. "FACE-TO-FACE". static.espncricinfo.com. Retrieved 2021-12-06.
  17. "The First Lady of Indian Cricket". Paperclip. (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2022-04-01. Retrieved 2023-04-14.