ಅಂತರ್ದಹನ ಇಂಜಿನ್

ಆಂತರಿಕ ದಹನಕಾರಿ ಇಂಜಿನ್ (ICE) ಇಂಧನದ ದಹನಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರವಹಿಸುವ ಮಂಡಲ. ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಒಂದು ದಹನ ಕೋಶದಲ್ಲಿ ಉತ್ಕರ್ಷಕದೊಂದಿಗೆ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗಾಳಿ) ದಹನ ಆಗುತ್ತದೆ. ಆಂತರಿಕ ದಹನಕಾರಿ ಇಂಜಿನ್‍ನಲ್ಲಿ ದಹನದಿಂದ ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುವ ಉನ್ನತ ಉಷ್ಣಾಂಶ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಒತ್ತಡದ ಅನಿಲಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಯು ಇಂಜಿನ್‍ನ ಯಾವುದೋ ಭಾಗಕ್ಕೆ ನೇರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಡುಬೆಣೆ, ತಿರುಗಾಲಿ ಅಲಗುಗಳು ಅಥವಾ ನಳಿಕೆಗೆ ಅನ್ವಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಬಲವು ರಾಸಾಯನಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಪಯುಕ್ತ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿ, ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರದವರೆಗೆ ಘಟಕವನ್ನು ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಥಮ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಯಶಸ್ವಿ ಆಂತರಿಕ ದಹನಕಾರಿ ಇಂಜಿನ್ ಅನ್ನು 1859ರ ಸುಮಾರು ಎಟಿಯೆನ್ನೆ ಲೆನೊಯಿರ್ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಆಧುನಿಕ ಆಂತರಿಕ ದಹನಕಾರಿ ಇಂಜಿನ್‍ನ ಸೃಷ್ಟಿ 1864 ರಲ್ಲಿ ಆಯಿತು.^[೧]

ಆಂತರಿಕ ದಹನಕಾರಿ ಇಂಜಿನ್ ಎಂದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದಹನ ಅಂತರಿಕವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಇಂಜಿನ್. ಇದು ಆರು ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಆಡುಬೆಣೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಂಕೆಲ್ ರೋಟರಿ ಇಂಜಿನ್‍ನಂಥ ರೂಪಾಂತರಗಳು, ಜೊತೆಗೆ, ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಚಿತ ನಾಲ್ಕು-ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಮತ್ತು ಎರಡು ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಪಿಸ್ಟನ್ ಇಂಜಿನ್ ಗಳಂತಹ, ತಡೆತಡೆದು ದಹನ ಆಗುವ ಇಂಜಿನ್ ನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅನಿಲ ತಿರುಗಾಲಿ, ಜೆಟ್ ಇಂಜಿನ್ ಮತ್ತು ಹಿಂದೆ ವಿವರಿಸಿದ ತತ್ವಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿರುವ ಆಂತರಿಕ ದಹನ ಇಂಜಿನ್ ಗಳು. ಫಿರಂಗಿಗಳು ಸಹ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಆಂತರಿಕ ದಹನಕಾರಿ ಇಂಜಿನ್‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‍ಗಳು.

ಹಬೆ ಅಥವಾ ಸ್ಟಿರ್ಲಿಂಗ್ ಎಂಜಿನ್‍ನಂತಹ ಬಾಹ್ಯ ದಹನ ಇಂಜಿನುಗಳಲ್ಲಿ ದಹನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮಿಶ್ರಣಗೊಂಡ ಅಥವಾ ಅವುಗಳಿಂದ ಕಲುಷಿತವಾಗಿರುವ ಕಾರ್ಯನಿರತ ದ್ರವಕ್ಕೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತಲುಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವು ಆಂತರಿಕ ದಹನ ಇಂಜಿನ್‍ನಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ. ಕಾರ್ಯನಿರತ ದ್ರವಗಳು ಗಾಳಿ, ಬಿಸಿ ನೀರು, ಒತ್ತಡಕ್ಕೇರಿಸಲಾದ ನೀರು ಅಥವಾ ಬಾಯ್ಲರ್‍ನಲ್ಲಿ ಬಿಸಿಮಾಡಿದ ದ್ರವರೂಪದ ಸೋಡಿಯಂ ಕೂಡ ಆಗಿರಬಹುದು. ಆಂತರಿಕ ದಹನ ಇಂಜಿನ್‍ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗ್ಯಾಸೊಲಿನ್ ಅಥವಾ ಡೀಸೆಲ್‍ನಂತಹ ಶಕ್ತಿ ಕೂಡಿದ ಇಂಧನಗಳು, ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನಗಳಿಂದ ಪಡೆದ ದ್ರವಗಳಿಂದ ಚಾಲಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅನೇಕ ಸ್ಥಿರ ಅನ್ವಯಕಗಳಿವೆಯಾದರೂ, ಬಹುತೇಕ ಆಂತರಿಕ ದಹನ ಇಂಜಿನ್‍ಗಳನ್ನು ಚರ ಅನ್ವಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಾರುಗಳು, ವಿಮಾನಗಳು ಹಾಗೂ ದೋಣಿಗಳಂತಹ ವಾಹನಗಳಿಗೆ ಪ್ರಧಾನ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆಯಾಗಿವೆ.

ಅನ್ವಯಕಗಳು

ಸರಳರೇಖೆ ಚಲನೆಯ ಪಿಸ್ಟನ್ ಇಂಜಿನ್‍ಗಳು ಇದುವರೆಗೆ ಮೋಟಾರು ವಾಹನಗಳು, ಹಡಗುಗಳು ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ರೈಲು ಇಂಜಿನ್‍ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಭೂ ಮತ್ತು ಜಲವಾಹನಗಳಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಶಕ್ತಿ ಮೂಲವಾಗಿವೆ. ವ್ಯಾಂಕೆಲ್ ವಿನ್ಯಾಸದ ಪರಿಭ್ರಾಮಕ ಇಂಜಿನ್‍ಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ಮೋಟಾರು ವಾಹನಗಳು ಮತ್ತು ಮೋಟರ್‍ಸೈಕಲ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಬಹಳ ಅಧಿಕ ಶಕ್ತಿ-ತೂಕದ ಅನುಪಾತ ಬೇಕಾದಾಗ, ಆಂತರಿಕ ದಹನ ಇಂಜಿನ್ಗಳು ದಹನ ತಿರುಗಾಲಿಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಶಕ್ತಿಚಾಲಿತ ವಿಮಾನವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸರಳರೇಖೆ ಚಲನೆಯ ಇಂಜಿನ್ ಇರಬಹುದಾದ ಆಂತರಿಕ ದಹನ ಇಂಜಿನ್‍ನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನಗಳು ಇದರ ಬದಲು ಜೆಟ್ ಇಂಜಿನ್‍ಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‍ಗಳು ಇದರ ಬದಲಿಗೆ ತಿರುಗಾಲಿ ಮೂಕಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು; ಇವು ಎರಡೂ ಟರ್ಬೈನ್‍ಗಳ ವಿಧಗಳು. ನೋದನ ಒದಗಿಸುವ ಜೊತೆಗೆ, ವಿಮಾನಗಳು ಸಹಕಾರಿ ಶಕ್ತಿ ಘಟಕವಾಗಿ ಬೇರೊಂದು ಆಂತರಿಕ ದಹನ ಇಂಜಿನ್‍ನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು.

ಅಂತರ್ದಹನ ಇಂಜಿನ್‍ಗಳು ವಿದ್ಯುತ್ ಜಾಲಗಳಿಗೆ ಶಕ್ತಿ ಒದಗಿಸುವ ಕೆಲವು ದೊಡ್ಡ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಕಗಳನ್ನು ಚಾಲನೆಮಾಡುತ್ತವೆ. ಅವು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ 100 ಮೆವ್ಯಾ ನಿಂದ 1 GW ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಹೊಂದಿದ ಸಂಯೋಜಿತ ಚಕ್ರೀಯ ಸ್ಥಾವರಗಳಲ್ಲಿನ ದಹನಕಾರಿ ತಿರುಗಾಲಿಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಷ್ಣಾಂಶದ ನಿಷ್ಕಾಸವನ್ನು ಆವಿ ತಿರುಗಾಲಿಯನ್ನು ಚಲಾಯಿಸಲು ನೀರನ್ನು ಕುದಿಸಿ ಅಧಿತಪಿಸಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೇವಲ ದಹನಕಾರಿ ತಿರುಗಾಲಿಯಿಂದ ಪಡೆಯಬಹುದಾದ ಶಕ್ತಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಇಂಧನದಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಆದ್ದರಿಂದ, ದಕ್ಷತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಂಯೋಜಿತ ಚಕ್ರೀಯ ಸ್ಥಾವರಗಳಲ್ಲಿ 50% ರಿಂದ 60% ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ದಕ್ಷತೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿವೆ. ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಡೀಸಲ್ ಉತ್ಪಾದಕಗಳನ್ನು ಪರ್ಯಾಯ ವಿದ್ಯುತ್ ಮೂಲವಾಗಿ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ಜಾಲಕ್ಕೆ ಸಂಪರ್ಕವಿರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಒದಗಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಣ್ಣ ಇಂಜಿನ್‍ಗಳು (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 2-ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಗ್ಯಾಸೋಲಿನ್ ಎಂಜಿನ್ಗಳು) ಹುಲ್ಲುಗತ್ತರಿಗಳು, ಟ್ರಿಮ್ಮರ್‍ಗಳು, ಸರಣಿ ಗರಗಸಗಳು, ಲೀಫ್‍ಬ್ಲೋವರ್‍ಗಳು, ಒತ್ತಡ ತೊಳೆಯಂತ್ರ, ಹಿಮವಾಹನಗಳು, ಜೆಟ್ ಹಿಮಹಾವುಗೆಗಳು, ಹೊರಗಿನ ಮೋಟಾರ್, ಮೋಪೆಡ್‍ಗಳು, ಮತ್ತು ಸೈಕಲ್ಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಶಕ್ತಿ ಮೂಲಗಳಾಗಿವೆ.

ವರ್ಗೀಕರಣ

ಆಂತರಿಕ ದಹನ ಇಂಜಿನ್ ಗಳನ್ನು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲು ಹಲವಾರು ಸಂಭಾವ್ಯ ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ.

ಚಲನೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಆಧರಿಸಿ

ಎರಡು ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಇಂಜಿನ್
ನಾಲ್ಕು ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಇಂಜಿನ್ (ಒಟ್ಟೊ ಸೈಕಲ್)
ಆರು-ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಇಂಜಿನ್

ನಾಲ್ಕು ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಇಂಜಿನ್ (ಒಟ್ಟೊ ಸೈಕಲ್)

4-Stroke-Engine

ಜ್ವಲನದ ರೀತಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ

ಸಂಕೋಚನ-ಜ್ವಲನ ಇಂಜಿನ್ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗ್ಯಾಸೊಲಿನ್ ಎಂಜಿನ್ ಆಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ)
ಕಿಡಿ ಜ್ವಲನ ಇಂಜಿನ್

ಯಾಂತ್ರಿಕ/ಉಷ್ಣಬಲ ಆವರ್ತವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ

ಅಟ್ಕಿನ್ಸನ್ ಆವರ್ತ
ಮಿಲ್ಲರ್ ಆವರ್ತ

ಪರಿಭ್ರಾಮಕ

ವ್ಯಾಂಕೆಲ್ ಇಂಜಿನ್

ನಿರಂತರ ದಹನ

ಅನಿಲ ತಿರುಗಾಲಿ
ಜೆಟ್ ಇಂಜಿನ್
- ರಾಕೆಟ್ ಇಂಜಿನ್
- ರ‍್ಯಾಮ್‍ಜೆಟ್

ಬಹಿರ್ದಹನ ಎಂಜಿನ್ನುಗಳಿಗಿರುವ ಮಿತಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಅಂತರ್ದಹನ ಎಂಜಿನ್ನುಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದವು. ಸ್ಕೂಟರ್, ಬೈಕ್, ಕಾರು, ಬಸ್ಗಳು, ಲಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ರೈಲುಗಳೇ ಆದಿಯಾಗಿ ಬಹುತೇಕ ವಾಹನಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ದಹನ ಎಂಜಿನ್ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಅಂತರ್ದಹನ ಎಂಜಿನ್ನಿನಲ್ಲಿ ಇಂಧನದ ದಹನ ಕ್ರಿಯೆಯು ಸಿಲಿಂಡರಿನೊಳಗೇ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅದರಿಂದಲೇ ಅದರ ಹೆಸರು ಅಂತರ್ದಹನ ಎಂಜಿನ್. ಅಂತರ್ದಹನ ಎಂಜಿನ್ಗಳನ್ನು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಇಂಧನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಪೆಟ್ರೋಲ್ಇಂಜಿನ್
ಡೀಸಲ್ ಇಂಜಿನ್

ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಇಂಜಿನ್

ಇದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಿಲಿಂಡರಿನ ತಲೆಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕವಾಟಗಳು – ಆಗಮ ಕವಾಟ ಮತ್ತು ನಿರ್ಗಮ ಕವಾಟ ಇವೆ,ಹಾಗೂ ಒಂದು ಕಿಡಿಬೆಣೆ (Spark plug) ಇದೆ.ಪಿಸ್ಟನ್ನನ್ನು ವಕ್ರದಂಡವೊಂದಕ್ಕೆ ಬಂಧಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.ವಕ್ರದಂಡವು ರೇಖೀಯ ಚಲನೆಯನ್ನು ಭ್ರಮಾಣೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಸುತ್ತದೆ. ಇಂಜಿನ್ನನ್ನು ಒಂದು ಕಾರ್ಬರೇಟರ್ಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಮತ್ತು ಗಾಳಿ ಮಿಶ್ರಣವು ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇಂಜಿನ್‍ನೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶೀಸುವಂತೆ ಕಾರ್ಬರೇಟರ್ ಹೊಂದಿಸುತ್ತದೆ. ಸಮತರ್ದಹನ ಎಂಜಿನ್ನಿನ ನಾಲ್ಕು ಹಂತ (Stroke) ಗಳಿಂದಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಭುಕ್ತಿ ಹೊಡೆತ
ಸಂಪೀಡನಾ ಹೊಡೆತ
ವ್ಯಾಕೋಚನ ಅಥವಾ ಶಕ್ತಿ ಹೊಡೆತ
ನಿಷ್ಕಾಸ ಹೊಡೆತ.
ಜ್ವಲನ ಹೊಡೆತ.
ಭುಕ್ತಿ ಹೊಡೆತ :ಪಿಸ್ಟನ್ ಸಿಲಿಂಡರಿನ ತಲೆಭಾಗದಿಂದ ದೂರ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಸಿಲಿಂಡರಿನ ಒಳಗಿನ ಒತ್ತಡ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿ ಆಗಮ ಕವಾಟ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇಂಧನ ಮಿಶ್ರಣವು ಕಾರ್ಬರೇಟರಿನಿಂದ ಸಿಲಿಂಡರಿನೊಳಕ್ಕೆ ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ,ನಿರ್ಗಮ ಕವಾಟವು ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
ಸಂಪೀಡನಾ ಹೊಡೆತ : ಆಗಮ ಮತ್ತು ನಿರ್ಗಮ ಕವಾಟಗಳೆರಡೂ ಮುಚ್ಚಿರುತ್ತವೆ. ಪಿಸ್ಟನಗ ಸಿಲಿಂಟರಿನ ತಲೆಕಡೆಗೆ ಚಲಿಸಿ, ಒಳಗಿನ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಸಂಪೀಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಶಕ್ತಿ ಹೊಡೆತ : ಸಂಪೀಡಿತ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಸ್ಪಾರ್ಕ್‍ಪ್ಲಗ್‍ನಿಂದ ಹೊಮ್ಮುವ ಕಿಡಿಯು ಹೊತ್ತಿಸುತ್ತದೆ. ಮಿಶ್ರಣದ ದಹನ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದ ಉಷ್ಣಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ದಹನ ಕ್ರಿಯೆಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಾದ ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ತ್ತುನೀರಾವಿಗಳು ಥಟ್ಟನೆ ವ್ಯಾಕೋಚನ ಹೊಂದುತ್ತವೆ. ಪಿಸ್ಟನ್ ಹೆಚ್ಚು ಬಲದಿಂದ ಹೊರ ತಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.
ನಿಷ್ಕಾಸ ಹೊಡೆತ : ನಿರ್ಗಮ ದ್ವಾರ ಕವಾಟವು ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ತ್ಯಾಜ್ಯ ಅನಿಲಗಳು ಇದರ ಮೂಲಕ ಸಿಲಿಂಡರಿನಿಂದ ಹೊರಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.
ಜ್ವಲನ ಹೊಡೆತ: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಮತ್ತು ಗಾಳಿ ಮಿಶ್ರಣಗೊಳುತ್ತದೆ.

ಈ ನಾಲ್ಕು ಹೊಡೆತಗಳು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುತ್ತವೆ. ಪಿಸ್ಟನ್ ಹಿಂದಕ್ಕೂ ಮುಂದಕ್ಕೂ ವೇಗವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಪಿಸ್ಟನ್ ಚಲನೆಯು ವಕ್ರದಂಡವನ್ನು ತಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ವೇಗವಾಗಿ ಭ್ರಮಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಎಂಜಿನ್ನಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಆರಂಭಿಕ ಚಲನಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರಾರಂಭಕ (Kick starter) ಅಥವಾ ನೂಕು ವಿಧಾನದಿಂದ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಇಂಜಿನ್

ಡೀಸಲ್ ಎಂಜಿನ್

ಡೀಸಲ್ ಎಂಜಿನ್ನಿನ ರಚನೆಯು ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಎಂಜಿನ್ನಿನ ರಚನೆಯಂತೆಯೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಒಂದು ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದೆ. ಸ್ಪಾರ್ಕ್ ಪ್ಲಗ್ ಬದಲು ಇಂಧನ ಇಂಜಕ್ಷನ್ ಪಂಪನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಡೀಸಲ್ ಎಂಜಿನ್‍ಗೆ ಕಾರ್ಬರೇಟರಿನ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಡೀಸಲ್ ಎಂಜಿನ್ನಿನ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದಲ್ಲಿಯೂ ನಾಲ್ಕು ಹೊಡೆತಗಳಿರುತ್ತವೆ - ಭುಕ್ತಿ ಹೊಡೆತ. ಸಂಪೀಡನಾ ಹೊಡೆತ, ಶಕ್ತಿ ಹೊಡೆತ,ಜ್ವಲನ ಹೊಡೆತ, ನಿಷ್ಕಾಸ ಹೊಡೆತ. ಭುಕ್ತಿ ಹೊಡೆತದಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧ ವಾಯುವನ್ನು ಸಿಲಿಂಡರಿನ ಒಳಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಪೀಡನಾ ಹೊಡೆತದಲ್ಲಿ ವಾಯುವು ಸಂಪೀಡನೆಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಪೀಡನೆಯಿಂದ ಶಾಖ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಿ ಇಂಧನವನ್ನು ಹೊತ್ತಿಸುತ್ತದೆ. ಸಂಪೀಡನಾ ಹೊಡೆತದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯ ಪ್ರಮಾಣದ ಡೀಸಲ್‍ನ್ನು ಸಿಲಿಂಡರಿನೊಳಕ್ಕೆ ಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ (inject), ಥಟ್ಟನೆ ಡೀಸಲ್ ಜ್ವಾಲೆ ಹೊಮ್ಮಿಸುತ್ತ ಉರಿಯುತ್ತದೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸಿಲಿಂಡರಿನೊಳಗೆ ಹೇಚ್ಚು ಒತ್ತಡ ಉಂಟಾಗಿ ಅನಿಲಗಳು ವ್ಯಾಕೋಚನ ಹೊಂದಿ ಪಿಸ್ಟನ್‍ನ್ನು ತಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಪಿಸ್ಟನ್‍ಗೆ ಲಭಿಸಿದ ಸಂವೇಗದಿಂದ ಮೂರು ಹೊಡೆತಗಳೂ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ನಿಷ್ಕಾಸ ಹೊಡೆತದಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಅನಿಲಗಳು ಸಿಲಿಂಡರಿನಿಂದ ಹೊರಹಾಕಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.

ಡೀಸೆಲ್ ಇಂಜಿನ್

ಎರಡು-ಬಡಿತದ ಬಿಣಿಗೆ (Two stroke engine)

ಎರಡು-ಬಡಿತದ ಬಿಣಿಗೆ

ಇಂತಹ ಬಿಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಒಂದು ಸುತ್ತಿಗೆ (ಎರಡು ಬಡಿತ) ಕಸುವು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ನಾಲ್ಬಡಿತದ ಬಿಣೆಗೆಯಂತೆ ಈ ಬಿಣೆಗೆಯಲ್ಲಿ ತೆರ‍್ಪುಗಳು (Valves) ಇರದೇ ಗಾಳಿ ಒಳಬರಲು ಮತ್ತು ಹೊರಹೋಗಲು ಆಡುಬೆಣೆಯ ಓಡಾಟವನ್ನೇ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗತ್ತದೆ. ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಡಿತದ ಬಿಣಿಗೆ (ಇಂಜಿನ್ನು) ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಬಗೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೊದಲ ಬಡಿತದಲ್ಲಿ ಗಾಳಿ, ಉರುವಲು (ಪೆಟ್ರೋಲ್) ಮತ್ತು ಎಣ್ಣೆಯು ಆಡುಬೆಣೆ (Piston) ಕೆಳಗಿರುವಾಗ ಬಿಣಿಗೆಯೊಳಗೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಆಡುಬೆಣೆ (Piston) ಕೆಳಗಿನಿಂದ ಮೇಲೆ ಸಾಗಿದಾಗ ಒಳಬಂದ ಗಾಳಿ,ಉರುವಲಿನ ಬೆರೆತದ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಬಡಿತದ ಕೊನೆಗೆ ಕಿಡಿಕಡ್ಡಿಯಿಂದ (Spark Plug) ಉರಿಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇಲ್ಲಿ ಇಂಜಿನ್ನು ಬಾಗಗಳ ನಡುವಿನ ಉಜ್ಜುವಿಕೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಉರುವಲಿನೊಂದಿಗೆ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಟಿವಿಎಸ್ ಎಕ್ಸೆಲನಂತಹ ಮೊಪೆಡ್ ಗಾಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು, ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಹಾಕುವಾಗ ಅದರಲ್ಲಿ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನೂ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ತೆರ‍್ಪುಗಳು ಇಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಒಂದು ಸುತ್ತಿಗೆ ಕಸುವು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವುದರಿಂದ ಈ ಬಗೆಯ ಬಿಣೆಗೆಯು (ಇಂಜಿನ್ನು) ಕೆಲವು ಒಳಿತುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಎರಡು ಬಡಿತದ ಬಿಣಿಗೆಯ ಕಸುವು/ತೂಕದ ಅನುಪಾತ ಕಡಿಮೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಇವುಗಳು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುವುದು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಮಾಡಲು ನಾಲ್ಬಡಿತ ಬಿಣಿಗೆಗಿಂತ ಸುಲಬವಾಗಿರುವುದು ಇಂತ ಕೆಲವು ಒಳಿತುಗಳು. ಈ ಒಳಿತುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಈ ಬಗೆಯ ಬಿಣಿಗೆಗಳಿಗೆ ಕೆಲವು ಹಿನ್ನಡೆಗಳಿವೆ ಅವೆಂದರೆ ಉರುವಲಿನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಬಳಸದಿರುವುದು, ಕಡಿಮೆ ಬಾಳಿಕೆ, ತುಂಬಾ ಹೊಗೆ, ಕೆಡುಗಾಳಿ (Pollutant) ಸೂಸುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ. ಈ ಹಿನ್ನಡೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿಸಲು ಇತ್ತೀಚಿನ ವರುಶಗಳಲ್ಲಿ ಜಗತ್ತಿನ ಹಲವೆಡೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೆಲಸ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ನೇರ ಉರುವಲು ಚಿಮ್ಮುವಿಕೆ (Direct fuel Injection) ಎಂಬ ಚಳಕವೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಒಂದು. ಇಲ್ಲಿ ಉರುವಲನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತಡದೊಂದಿಗೆ ಗಾಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಉರಿಯುವಿಕೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಆಗಿ ಶಕ್ತಿಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಎರಡು ಬಡಿತದ ಬಿಣಿಗೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಂಜುಗಾಡಿಗಳು (Snowmobiles), ಹುಲ್ಲುಹಾಸಿನ ಗಾಡಿಗಳು (Lawnmovers), ಎಳೆಕೊಯ್ತಗಳು (String timmers), ಸರಪಳಿ ಗರಗಸಗಳು (Chain Saws), ನೀರ‍್ಜಾರುಗಳು (Jet Ski) ಮತ್ತು ಮೊಪೆಡ ಗಾಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಜಗತ್ತಿನ ದೊಡ್ಡ ಹಳಿಬಂಡಿಗಳು (Locomotives) ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಹಡಗುಗಳು ಎರಡು ಬಡಿತದ ಬಿಣಿಗೆಯಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವಾಟ್ಸೆಲ್ಕಾ-ಸುಜ್ಲರ್ ಕಂಪನಿಯ ಎರಡು ಬಡಿತದ ಡಿಸೇಲ್ ಬಿಣಿಗೆಯನ್ನು ಸಾಗಾಣಿಕೆಗೆ ಬಳಸುವ ದೊಡ್ಡ ಹಡುಗುಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

ವಾಂಕಲ್ ಸುತ್ತಿನಿಂದ ನಡೆಯುವ ಒ.ಉ.ಬಿಣೆಗೆ

ವಾಂಕಲ್ ಬಿಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ (ಇಂಜಿನ್ನಿನಲ್ಲಿ) ಓಡಾಡುವ ಆಡುಬೆಣೆ (Piston) ಬದಲಾಗಿ ನಡುದೂರದ ತಿರುಗಣೆ ಏರ್ಪಾಟನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಿರುಗು ಬಿಣಿಗೆ (Rotary Engine) ಅಂತಾ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಓಡುವ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿರುವಂತೆ, ವಾಂಕಲ್ ಇಂಜಿನ್ನಿನಲ್ಲಿ ಸಮಪಾಲಿನ ಮೂರು ಕೋಣೆಗಳು ಇರುತ್ತವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಲ್ಬಡಿತದ ಬಿಣೆಗೆಯಂತೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಎಳೆಯುವಿಕೆ, ಒತ್ತುವಿಕೆ, ಕಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಹೊರಹಾಕುವಿಕೆ ಬಡಿತಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಎಳೆಯುವಿಕೆ ಬಡಿತದಲ್ಲಿ ಒಳಬಂದ ಉರುವಲು ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯನ್ನು ತಿರುಗಣೆ ಕೋಣೆಯ ನಡುವಿನ ಇಕ್ಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಸಿ, ಒತ್ತಡ ಉಂಟುಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹೀಗೆ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ ಗಾಳಿ-ಉರುವಲಿನ ಬೆರೆತಕ್ಕೆ ಕಿಡಿ ತಾಗಿಸಿ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಾಜ್ಡಾ ಕಾರು ಕಂಪನಿಯ RX-8, RX-7 ಮಾದರಿ ಕಾರುಗಳಲ್ಲಿ ವಾಂಕಲ್ ಬಿಣಿಗೆಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತು. ವಾಂಕಲ್ ಬಿಣಿಗೆಯ ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟಾದ ವಿನ್ಯಾಸದಿಂದಾಗಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿ (ಉದಾ:ಡಯಮಂಡ್ DA20), ಮಂಜುಗಾಡಿಗಳಲ್ಲಿ(Snowmobiles), ಸರಪಳಿ ಗರಗಸಗಳು (Chain Saws), ನೀರ‍್ಜಾರುಗಳು (Jet Ski) ಮುಂತಾದ ಕಡೆ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ

ವಾಂಕಲ್ ಬಿಣಿಗೆ ತೋರಿಸುವ ಓಡುಚಿತ್ರ

ಗಾಳಿ ತಿರುಗಾಲಿಗಳು (Gas Turbines)

ಈ ಬಗೆಯ ಒಳ ಉರಿಯುವಿಕೆಯ ಬಿಣೆಗೆಯಲ್ಲಿ ಉರುವಲು ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯನ್ನು ಬಿಣಿಗೆಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಉರಿದು ಅದರಿಂದ ಹೊಮ್ಮುವ ಬಿಸಿಗಾಳಿಯನ್ನು ತಿರುಗಾಲಿಯಲ್ಲಿ (Turbine) ಹಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಿರುಗಾಲಿ ಈ ಕಸುವಿನಿಂದ ಸುತ್ತುವಂತಾಗಿ ತಿರುಗುವ ಶಕ್ತಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ತಿರುಗು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಗಾಳಿ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಒತ್ತುಗೆ (Compressor) ಮತ್ತು ಗಾಡಿ ನಡೆಸಲು ಬೇಕಾಗುವ ಸಲಕರಣೆಗೆ ಸಾಗಿಸಲಾಗಿತ್ತದೆ.ಗಾಳಿ ತಿರುಗಾಲಿಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಜೊತೆಗೆ ರೈಲುಗಾಡಿಗಳು, ಹಡುಗುಗಳು ಮತ್ತು ಯುದ್ದದ ಟ್ಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ

ಗಾಳಿ ತಿರುಗಾಲಿ ಇಂಜಿನ್ನು

ಚಿಮ್ಮು ಬಿಣಿಗೆ (Jet Engine)

ಈ ಬಗೆಯ ಒ.ಉ.ಬಿಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ (ಇಂಜಿನ್ನಿನಲ್ಲಿ) ಉರುವಲು ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯ ಉರಿಯುವಿಕೆಯಿಂದ ಬಿಡುಗಾಡೆಯಾದ ಬಿಸಿಗಾಳಿಯನ್ನು ತಳ್ಳುವ ಮೂಗುಗಳಿಂದ (Propulsion nozzle) ಹೊರಬಿಟ್ಟು ಅದರ ಎದುರಾಗಿ ಉಂಟಾಗುವ ಕಸುವನ್ನು ಗಾಡಿ ನಡೆಸಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಬಗೆಯ ಬಿಣಿಗೆಯನ್ನು ಏರುಗಣೆಗಳಲ್ಲಿ (ರಾಕೆಟ್) ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.

F100 F-15 ಚಿಮ್ಮು ಬಿಣಿಗೆ

ಉಲ್ಲೇಖ

↑ History of Technology: Internal Combustion engines". Encyclopædia Britannica. Britannica.com. Retrieved 2012-03-20.

^[೧] ^[೨]

↑ "Regulations and Standards". EPA. EPA. Retrieved 11 April 2016.
↑ http://inventors.about.com/library/weekly/aacarsgasa.htm^{[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]}

[1] History of Technology: Internal Combustion engines". Encyclopædia Britannica. Britannica.com. Retrieved 2012-03-20.

[2] "Regulations and Standards". EPA. EPA. Retrieved 11 April 2016.

[3] ttp://inventors.about.com/library/weekly/aacarsgasa.htm^{[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]}

[೧]

[೧]

[೨]