ಉಷ್ಣವಿಭಜನೆ

ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಯುಕ್ತವನ್ನು ಕಾಯಿಸಿದಾಗ ಅದು ವಿಭಜಿಸಿ ಎರಡು ಅಥವಾ ಅನೇಕ ಧಾತು ಅಥವಾ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡಿದರೆ ಆ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ಉಷ್ಣವಿಭಜನೆ ಎಂದು ಹೆಸರು. ಇದು ಒಂದು ಬಗೆಯ ರಾಸಾಯನಿಕ ಬದಲಾವಣೆ (ಥರ್ಮಲ್ ಡೀಕಾಂಪೊಸಿಷನ್). ಇದಕ್ಕೆ ಅನೇಕ ನಿದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಕೊಡಬಹುದು.

2HgO → 2Hg + O₂

NH₄NO₃ → N₂O + 2H₂O

(NH₄)₂Cr₂O₇ → N₂ + Cr₂O₃ + 4H₂O

ಇತ್ಯಾದಿ.

ಉಷ್ಣದ ನೆರವಿನಿಂದ ಆಗುವ ಈ ಕ್ರಿಯೆ ವಿಪರ್ಯಾಯವಾಗಬಲ್ಲುದಾದರೆ ಅಂದರೆ ಉತ್ಪನ್ನ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಕಡಿಮೆ ಉಷ್ಣದಲ್ಲಿ ಪುನಃ ಸಂಯೋಗ ಹೊಂದಿ ಮೂಲ ಪದಾರ್ಥವನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿಮಾಡುವುದಾದರೆ ಆ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ಉಷ್ಣವಿಯೋಜನೆ ಎಂದು ಹೆಸರು. ಇದೂ ಒಂದು ಬಗೆಯ ರಾಸಾಯನಿಕ ಬದಲಾವಣೆ (ಥರ್ಮಲ್ ಡಿಸೋಸಿಯೇಷನ್). ಇದಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ನಿದರ್ಶನಗಳು-

${\ce {2HI <=>[heat] H2 + I2}}$

${\ce {PCl5 <=>[heat] PCl3 + Cl2}}$

${\ce {NH4Cl <=>[heat] NH3 ^ + HCl}}$

ಇತ್ಯಾದಿ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ವಿಕಿಸೋರ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಲೇಖನದ ವಿಷಯವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ:

ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ/ಉಷ್ಣವಿಭಜನೆ ಮತ್ತು ಉಷ್ಣವಿಯೋಜನೆ