ಹಫೀಝರ್ ರೆಹಮಾನ್ ವಾಸಿಫ್ ದೆಹ್ಲವಿ

ಹಫೀಜುರ್ ರಹಮಾನ್ ವಾಸಿಫ್ ಡೆಹ್ಲಾವಿ (೧೦ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೧೦ - ೧೩ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೮೭) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿದ್ವಾಂಸ, ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ, ಸಾಹಿತ್ಯ ವಿಮರ್ಶಕ ಮತ್ತು ಉರ್ದು ಭಾಷೆಯ ಕವಿ. ಇವರು ೧೯೫೫ ರಿಂದ ೧೯೭೯ ರವರೆಗೆ ಮದ್ರಸಾ ಅಮಿನಿಯಾದ ರೆಕ್ಟರ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅದಾಬಿ ಭುಲ್ ಭೂಲಯ್ಯಂ, ಉರ್ದು ಮಸ್ದರ್ ನಾಮಾ ಮತ್ತು ತಝ್ಕಿರಾ-ಯಿ ಸಾಯಿಲ್ ಮುಂತಾದ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ತಂದೆ ಕಿಫಾಯತುಲ್ಲಾ ದೆಹ್ಲಾವಿ ಅವರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಶಾಸನಗಳನ್ನು ಒಂಬತ್ತು ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಕಿಫಾಯತ್ ಅಲ್-ಮುಫ್ತಿ ಎಂದು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು.

ಹಫೀಜುರ್ ರೆಹಮಾನ್ ವಾಸಿಫ್ ದೆಹ್ಲವಿ
ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯಲ್ಲಿ ಹಫೀಜುರ್ ರೆಹಮಾನ್ ವಾಸಿಫ್ ಡೆಹ್ಲಾವಿ
ಮದರಸಾ ಅಮಿನಿಯಾನ ೪ ನೇ ರೆಕ್ಟರ್
ಅಧಿಕಾರ ಅವಧಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯೫೫ – ೧೯೭೯
ಪೂರ್ವಾಧಿಕಾರಿ	ಅಹ್ಮದ್ ಸಯೀದ್ ದೆಹ್ಲವಿ

ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ

ಹಫೀಜುರ್ ರಹಮಾನ್ ವಾಸಿಫ್ ದೆಹ್ಲವಿ ೧೦ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೧೦ ರಂದು ಶಹಜಹಾನ್‌ಪುರದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಭಾರತದ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಮುಫ್ತಿ ಕಿಫಾಯತುಲ್ಲಾ ಡೆಹ್ಲಾವಿಯವರ ಹಿರಿಯ ಮಗ. ಅವರು ತಮ್ಮ ತಂದೆ ಕಿಫಯಾತುಲ್ಲಾ ದೆಹ್ಲಾವಿ ಮತ್ತು ಖುದಾ ಬಕ್ಷ್ ಮತ್ತು ಅಬ್ದುಲ್ ಗಫೂರ್ ಆರಿಫ್ ದೆಹಲ್ವಿ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿದ್ವಾಂಸರೊಂದಿಗೆ ಮದ್ರಸಾ ಅಮಿನಿಯಾದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ಹಮೀದ್ ಹುಸೇನ್ ಫರಿದಾಬಾದಿ ಮತ್ತು ಮುನ್ಷಿ ಅಬ್ದುಲ್ ಘನಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು.

ವಾಸಿಫ್ ಒಬ್ಬ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಾಫರ್, ಸಾಹಿತ್ಯ ವಿಮರ್ಶಕ, ಕವಿ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ. ೧೫ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಅವರು ಪರ್ಷಿಯನ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕವನ ಬರೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಉರ್ದುವಿನಲ್ಲಿ ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ಕವನವು ಹಕೀಮ್ ಅಜ್ಮಲ್ ಖಾನ್ ಬಗ್ಗೆ ಮಾರ್ಸಿಯಾ ಆಗಿತ್ತು. ಇದು ೨೨ ಜನವರಿ ೧೯೨೮ ರ ಅಲ್-ಜಮಿಯಾತ್ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಅವರು ಗಝಲ್, ನಜ್ಮ್, ಖಾಸಿದಾ, ಮುಸದ್ದಾಸ್ ಮತ್ತು ಉರ್ದು ಕಾವ್ಯದ ಇತರ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ಸೈಲ್ ಡೆಹ್ಲಾವಿ ಮತ್ತು ನೂಹ್ ನಾರ್ವಿಯವರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದರು. " ಜಿಗರ್ ಮೊರಾದಬಾಡಿ ನಂತರ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಫಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಾನವಾದ ಪಾಂಡಿತ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಏಕೈಕ ಕವಿ ವಾಸಿಫ್. ಅವರು ಕವಿಯಾಗದಿದ್ದರೆ, ಅವರು ದೊಡ್ಡ ಕ್ಯಾಲಿಗ್ರಾಫರ್ ಆಗುತ್ತಿದ್ದರು" ಎಂದು ಜಮೀಲ್ ಮೆಹದಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ವಾಸಿಫ್ ದೆಹಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಶಿಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಅರೇಬಿಕ್ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೩೬ ರಲ್ಲಿ, ಅವರ ತಂದೆ ಅವರನ್ನು ಕುತುಬ್ ಖಾನಾ ರಹೀಮಿಯಾ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ ಮದ್ರಸಾ ಅಮಿನಿಯಾದ ಉಪ-ರೆಕ್ಟರ್ ಆಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡರು. ಅವರು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯೫೫ ರಲ್ಲಿ ರೆಕ್ಟರ್ ಆದರು ಮತ್ತು ೧೯೭೯ ರಲ್ಲಿ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಅವರು ೧೩ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೮೭ ರಂದು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.

ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳು

ವಾಸಿಫ್ ತನ್ನ ತಂದೆ ಕಿಫಾಯತುಲ್ಲಾ ದೆಹ್ಲಾವಿ ಅವರು ಕಿಫಾಯತ್ ಅಲ್-ಮುಫ್ತಿ ಎಂದು ಹೊರಡಿಸಿದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಶಾಸನಗಳನ್ನು ಒಂಬತ್ತು ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಅಬು ಸಲ್ಮಾನ್ ಷಹಜಹಾನ್‌ಪುರಿ ಇದನ್ನು ತನ್ನ ಪ್ರಮುಖ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ರಾಜಕೀಯ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಜೀವಂತ ಕೆಲಸವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ವಾಸಿಫ್ ಅವರ ಇತರ ಕೃತಿಗಳು ಸೇರಿವೆ:

• ಅದಾಬಿ ಭುಲ್ ಭುಲಯ್ಯನ್: ಜಬಾನ್-ಒ-ಕವಾಯ್ದ್ ಔರ್ ಉರ್ದು ಇಮ್ಲಾ ಪರ್ ತನ್ಕಿದ್
• ಜಮಿಯತ್-ಇ ಉಲಮಾ ಪರ್ ಏಕ್ ತರೀಕಿ ತಬಹಿರಾ ( ಜಮಿಯತ್ ಉಲಮಾ-ಎ-ಹಿಂದ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವ ಪುಸ್ತಕ)
• ಸಿಹ್ ಲಿಸಾನಿ ಮಸ್ದರ್ ನಾಮಾ (ಅದರ ಅರೇಬಿಕ್ ಮತ್ತು ಪರ್ಷಿಯನ್ ಸಮಾನತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಉರ್ದು ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳ ನಿಘಂಟು)
• ತಝ್ಕಿರಾಹ್-ಯಿ ಸೈಲ್ (ಸೈಲ್ ದೇಹಲ್ವಿ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ )
• ಉರ್ದು ಮಸ್ದರ್ ನಾಮಾ
• ಝರ್-ಐ ಗುಲ್ (ಕಾವ್ಯ ಸಂಗ್ರಹ)

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ

• ಅಮಿನಿ, ನೂರ್ ಆಲಂ ಖಲೀಲ್ (ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೧೭). "ಹದ್ರತ್ ಮೌಲಾನಾ ಹಫೀಜುರ್ ರಹ್ಮಾನ್ ವಾಸಿಫ್ ದೇಹಲ್ವಿ". ಪಾಸ್-ಎ-ಮಾರ್ಗ್-ಎ-ಜಿಂದಾಹ್ (ಉರ್ದುವಿನಲ್ಲಿ) (೫ ಆವೃತ್ತಿ.). ದೇವಬಂದ್: ಇದಾರ ಇಲ್ಮ್-ಒ-ಅದಾಬ್. ಪುಟಗಳು ೧೭೭–೨೧೩.
• ಡೆಹ್ಲಾವಿ, ಮುಹಮ್ಮದ್ ಕಾಸಿಮ್ (೨೦೧೧). ಮಾವ್ಲಾನಾ ಹಫಿವುರ್ರಹ್ಮಾನ್ ವಾಸಿಫ್ ದೆಹ್ಲಾವಿ. ನವದೆಹಲಿ: ಉರ್ದು ಅಕಾಡೆಮಿ. ISBN ೮೧-೭೧೨೧-೧೭೬-೩.
• ಷಹಜಹಾನ್‌ಪುರಿ, ಅಬು ಸಲ್ಮಾನ್ (೨೦೦೫). ಮುಫ್ತಿ-ಎ-ಅಜಮ್ ಹಿಂದ್ (ಉರ್ದು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ). ಪಾಟ್ನಾ: ಖುದಾ ಬಕ್ಷ್ ಓರಿಯಂಟಲ್ ಲೈಬ್ರರಿ.
• ಅದ್ರಾವಿ, ಅಸಿರ್ (ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೬). ಕಾರ್ವಾನ್-ಎ-ರಫ್ತಾ: ತಜ್ಕಿರಾ ಮಶಾಹಿರ್-ಎ-ಹಿಂದ್ [ದಿ ಕಾರವಾನ್ ಆಫ್ ದಿ ಪಾಸ್ಟ್: ಡಿಸ್ಕಸಿಂಗ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಕಾಲರ್ಸ್] (ಉರ್ದುವಿನಲ್ಲಿ) (೨ನೇ ಆವೃತ್ತಿ). ದೇವಬಂದ್: ದಾರುಲ್ ಮುಅಲ್ಲಿಫೀನ್.