ಹರ್ಶದ್ ಮೆಹತ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹರ್ಶದ್ ಮೆಹತ ಜುಲೈ ೧೯೫೪ ಗುಜರಾತಿನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು.ಬಾಲ್ಯವನ್ನು ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಕಳೆದರು.ಅವರ ತಂದೆ ಚಿಕ್ಕ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಾಗಿದ್ದರು.ನಂತರ ಅವರು ರಾಯಪುರ,ಛತ್ತಿಸ್ಘರ್ ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಓದು ಮುಗಿಸಿದರು.

ಹರ್ಶದ್ ಮೆಹತ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತಿ ಹೊಂದಿದರು ,ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಓದು ಮುಗಿಸಿದರು.೧೯೮೦ರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶೇರು ದಳ್ಳಾಳಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಪ್ರಾರಂಬಿಸಿದರು. ಅನೇಕ ದಳ್ಳಾಳಿ ಸಂಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಶೇರು ದಳ್ಳಾಳಿಯಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.೧೯೯೦ ರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾರತದ ಶೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಮುಖ್ಯ ದಲ್ಲಾಳಿ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದರು. ಇವರ ಜೊತೆಗಾರರ ಸಹಾಯದಿಂದ ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಹ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. 1990 ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಷೇರುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಹರ್ಷದ್ ಮೆಹ್ತಾ ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಅಲೆಗಳನ್ನು ಎಬ್ಬಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಸೋಸಿಯೇಟೆಡ್ ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಂಪನಿ (ಎಸಿಸಿ) ಶೇರುಗಳನ್ನು ೨೦೦ರೂಪಾಯಿಗೆ ಖರೀದಿಸಿದರು ಹಾಗು ಅದನ್ನು ೧೦೦೦೦ರೂಪಾಯಿಗೆ ಮಾರಟ ಮಾಡಿದರು.

1990 ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮ ಠೇವಣಿಗಳ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಸರ್ಕಾರದ ಬಾಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು ,ಈ ಅನುಪಾತ ಎಸ್ಎಲ್ಆರ್ (ಶಾಸನಬದ್ಧ ದ್ರವ್ಯತೆ ಅನುಪಾತ) ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಪ್ರತಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ದಿನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವಿವರವಾದ ಶೀಟ್ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಬಾಂಡ್ಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಾದಡಿದೆ ಎಂದು ತೊರಿಸಬೆಕಾಗಿತ್ತು. ಈಗ, ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಪ್ರತಿ ದಿನ ತಮ್ಮ ವಿವರಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಬದಲು ಶುಕ್ರವಾರ ಮಾಡಬೇಕಿದೆ ಎಂದು ಆದೇಶ ಹೊರಡಿಸಿದರು.ಹರ್ಶದ್ ಮೆಹತ ಭಾರತದ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ನಲ್ಲಿ ಎರುವ ಲೊಪದೊಶಗಳ ಸಹಾಯ ಪಡೆದರು. ಹರ್ಶದ್ ಮೆಹತ ನಂತರ ಎರಡು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ನಡುವೆ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಯಾಗಿ ವರ್ತಿಸುತ್ತ ಎದ್ದರು. ಹರ್ಷದ್ ಮೆಹ್ತಾ ಅಂತಹ ಬ್ರೋಕರ್ ಆಗಿದ್ದರು. ಅವರು ದೀರ್ಘಕಾಲ ಅನೇಕ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ನಡುವೆ ಮಧ್ಯಮ ಮನುಷ್ಯ ಆಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾದಿದರು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಹಿರಿಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ನಂಬಿಕೆ ಗಳಿಸಿದರು ಹರ್ಶದ್ ಮೆಹತ ಬ್ಯಾಂಕ್ ರಸೀದಿಯನ್ನು (ಬಿ.ಆರ್) ಬಳಸಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಪಡೆದರು.ಇದು ಒಂದು ಸಿದ್ಧವಾದ ಮುಂದೆ ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿತ್ತು, ಭದ್ರತಾ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಕ್ಕೆ ವಾಸ್ತವತೆಯಲ್ಲಿ ತೆರಳಿಸಿದರು. ಬದಲಿಗೆ, ಸಾಲಗಾರ ಸಾಲಪತ್ರಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟಗಾರ ಅಂದರೆ ಸಾಲಪತ್ರಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದಾರ ಬಿಆರ್ ನೀಡಿದರು.

ಹಗರಣ:

1992 ರ ಶೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಹಗರಣ ವರ್ಷ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಹಗರಣವಾಗಿದೆ. ಹರ್ಷದ್ ಮೆಹ್ತಾ, ತನ್ನ ಬಡತನದಿಂದ ಸಿರಿತನಕ್ಕೆ ಏರಿದ ಕಥೆ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಒಂದು ಪೋಸ್ಟರ್ ಬಾಯ್ ಎಂಬ ಬ್ರೋಕರ್, ಷೇರು ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಛಿಸಲು  ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ರಸೀದಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದರು.ಮೆಹ್ತಾ ಬಾಂಬೆ ಷೇರು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಶೇರುಗಳನ್ನು ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ರೂ 1,000 ಕೋಟಿ ಹಣವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇವರಿಂದ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಹೊಸ ಗರಿಷ್ಠ ಅಂಕಿ ಸಾಧಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಚಿಲ್ಲರೆ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಮೆಹ್ತಾ ಖರೀದಿಯ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು 'ಬಿಗ್ ಬುಲ್' ಹೆಜ್ಜೆ ಅನುಸರಿಸುತ್ತ ಇದ್ದರು.ಏಪ್ರಿಲ್ 1991 ಮತ್ತು ಏಪ್ರಿಲ್ 1992 ರ ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಸೆನ್ಸೆಕ್ಸ್  1,194ರಿಂದ 4,467 ಗೆ ಅಂಕಗಳನ್ನು ದಾಟಿತು, 274% ಏರಿಕೆ ಕಂಡಿತು. ಸೂಚ್ಯಂಕದ ವಾರ್ಷಿಕ ಅತ್ಯಧಿಕ ಪ್ರತಿಫಲವಾಗಿತ್ತು.ಭಾರತೀಯ ಸ್ಟೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಾಲಪತ್ರಗಳನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಹಗರಣ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಆ ನಂತರ ಮೆಹ್ತಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ರಲ್ಲಿ 3,500 ಕೋಟಿ ತೋರಿಸಿದರು, ಇದು ತನಿಖೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.  ನಂತರ ಆಗಸ್ಟ್ 6, 1992 ರಂದು,ಹಗರಣ ಬಹಿರಂಗಗೊಂಡಿತು. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಒಂದು ಒರಟಾದ ಘಟ್ಟದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆಯಾಗಲು ಅತಿದೊಡ್ಡ  ಒಂದು ಕಾರಣವಾಯಿತು. 

ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರಿ 4,000 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳ ಹಗರಣ ನಡೆದಿ ಎಂದು- ಹಗರಣ ಬಯಲಾಯಿತು.ಮೆಹ್ತಾ 1992 ರ ರಲ್ಲಿ ಕಾರಾಗೃಹಕ್ಕೆ ಕಳಿಸಲಾಯಿತು.


ಅವರು 2001 ಡಿಸೆಂಬರ್ 31 ರಂದು, 47 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಹೃದಯ ಬೇನೆಇಂದ ಮರಣ ಹೊಂದಿದರು. ವಿಶೇಷ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹಣ ದುರ್ಬಳಕೆ ಹಗರಣದಲ್ಲಿ, ಅವರನ್ನು ಮತ್ತು ಅವರ ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರರು, ಶ್ರೀ ಅಶ್ವಿನ್ ಮೆಹ್ತಾ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಸುಧೀರ್ ಮೆಹ್ತಾರನ್ನು ಥಾಣೆ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಬಂಧನದಲ್ಲಿರಿಸಿದರು. ಸುಚೇತಾ ದಲಾಲ್, ಹರ್ಷದ್ ಮೆಹ್ತಾ ಹಗರಣ ತನಿಖೆ ಮಾಡಿ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಣೆ ಮಾಡಿ ಹರ್ಶದ್ ಮೆಹತರ ಹಗರಣವನ್ನು ಬಯಲು ಮಾಡಿದರು.