ಹಿತ್ತಾಳೆ


ಸತು/ಸತುವು ಹಾಗೂ ತಾಮ್ರದ ಮಾದರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಿತ್ತಾಳೆಯ ದಾಳ. ಹಿತ್ತಾಳೆ ಯು ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ತಾಮ್ರ ಹಾಗೂ ಸತು/ಸತುವುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಮಿಶ್ರಲೋಹವಾಗಿದೆ; ಸತು/ಸತುವು ಹಾಗೂ ತಾಮ್ರಗಳ ವಿವಿಧ ಪ್ರಮಾಣದ ಅನುಪಾತಗಳು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಹಿತ್ತಾಳೆಯ ರೂಪಾಂತರಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಹೋಲಿಸಿ ನೋಡುವುದಾದರೆ ಕಂಚು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ತಾಮ್ರ ಹಾಗೂ ತವರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮಿಶ್ರಲೋಹ. ಈ ಭಿನ್ನತೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಹಿತ್ತಾಳೆಯ ಕೆಲ ವಿಧಗಳನ್ನು ಕಂಚು ಎಂದೂ ಹಾಗೂ ಕಂಚಿನ ಕೆಲ ವಿಧಗಳನ್ನು ಹಿತ್ತಾಳೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಿತ್ತಾಳೆಯು ಒಂದು ಬದಲಿಯಾಗಬಹುದಾದ ಮಿಶ್ರಲೋಹವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಹೊಳಪಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಚಿನ್ನ/ಸ್ವರ್ಣ-ದಂತಹಾ ಕಾಣುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಇದನ್ನು ಅಲಂಕರಣಕ್ಕೆಂದು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ; ಬೀಗಗಳು, ಗೇರ್‌ಗಳು, ಬೇರಿಂಗ್‌‌ಗಳು, ಬಾಗಿಲಗುಬುಟು/ಹಿಡಿಗಳು, ಆಯುಧಸಾಮಗ್ರಿಗಳು, ಹಾಗೂ ಕೀಲುಕದಗಳಂತಹಾ ಕಡಿಮೆ ಘರ್ಷಣೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಅನ್ವಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ; ಕೊಳಾಯಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹಾಗೂ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಅನ್ವಯಗಳಲ್ಲಿ; ಹಾಗೂ ಹಾರ್ನ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ಗಂಟೆಗಳಂತಹಾ ಸಂಗೀತೋಪಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ಧ್ವನಿತರಂಗೀಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದಾಗಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜಿಪ್ಪರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡಾ ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಇನ್ನಿತರ ಲೋಹಗಳಿಗಿಂತ ಮೆದುವಾಗಿರುವ ಕಾರಣ ಸ್ಫೋಟಕ ಅನಿಲಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಳಸುವ ಜೋಡಿಕೆಗಳು ಹಾಗೂ ಸಲಕರಣೆಗಳಲ್ಲಿನ ಹಾಗೆ ಕಿಡಿಹಾರದ ಹಾಗಿರಬೇಕಾದ್ದು ಪ್ರಮುಖವೆನಿಸುವಂಥ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಹಿತ್ತಾಳೆಯನ್ನು ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.

ಹಿತ್ತಾಳೆಯು ಸರಿಸುಮಾರು ಚಿನ್ನ/ಸ್ವರ್ಣವನ್ನು ಹೋಲುವಂತಹಾ ಮಂದಗೊಳಿಸಿದ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಪೇಕ್ಷವಾಗಿ ಕಿಲುಬುನಿರೋಧಕವಾಗಿದ್ದು ಅನೇಕವೇಳೆ ಇದನ್ನು ಅಲಂಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ನಾಣ್ಯಗಳಿಗೆಂದು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಮೆರುಗು ಬರಿಸಿದ ಹಿತ್ತಾಳೆಯನ್ನು ಅನೇಕವೇಳೆ ಕನ್ನಡಿಯನ್ನಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ಪ್ರಾಗೈತಿಹಾಸಿಕ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಹಿತ್ತಾಳೆಯು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ ತಾಮ್ರದೊಂದಿಗೆ ವರ್ತಿಸಿ ಹಿತ್ತಾಳೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಸತು/ಸತುವು ಧೂಮವನ್ನು ಲೋಹವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿರಲಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ತಾಮ್ರ-ಸತು/ಸತುವುಗಳ ಮಿಶ್ಲೋಹವಾಗಿ ಅದರ ಸಹಜ ಸ್ವಭಾವವನ್ನು ಮಧ್ಯಯುಗ ನಂತರದ ಅವಧಿಯವರೆಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು/ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಮಹಾರಾಜ ಜೇಮ್ಸ್‌ ಬೈಬಲ್‌ನಲ್ಲಿ "ಹಿತ್ತಾಳೆ"ಯನ್ನು ಹೆಸರಿಸಿರುವ ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಅದನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಕಂಚು ಮಿಶ್ರಲೋಹ, ಅಥವಾ ತಾಮ್ರಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿತವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತಲ್ಲದೇ ಹಿತ್ತಾಳೆಯ ಆಧುನಿಕ ನಿಖರ ಸ್ವರೂಪವಾಗಿ ಅಲ್ಲ. ಪ್ರಾಚೀನ ಹಿತ್ತಾಳೆಯೆಂದರೆ ಪ್ರಾಯಶಃ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಸತು/ಸತುವುವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ತಾಮ್ರದ ಅದಿರುಗಳನ್ನು ಕರಗಿಸಿ ತಯಾರಿಸಿದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಮಿಶ್ರಲೋಹಗಳಾಗಿದ್ದವು. ರೋಮನ್‌ ಅವಧಿಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಹಿತ್ತಾಳೆಯನ್ನು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಸಿಮೆಂಟೀಕರಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಲೋಹಯುಕ್ತ ತಾಮ್ರ ಹಾಗೂ ಸತು/ಸತುವು ಖನಿಜಗಳಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಹಾಗೂ ಇದರ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ರೂಪಗಳು 19ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದವರೆಗೆ ಮುಂದುವರಿದವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಯೂರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ 16ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾದ ತಾಮ್ರ ಹಾಗೂ ಸತು/ಸತುವು ಲೋಹಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಬೆರೆಸುವ ವಿಧಾನವಾದ ಸ್ಪೆಲ್ಟರಿಂಗ್‌ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು.