ಶಿವಾಜಿ ಭೋಂಸ್ಲೆ

ಶಿವಾಜಿ ಭೋಂಸ್ಲೆ

ಬಾಲ್ಯ:

ಶಿವಾಜಿ ಭೋಂಸ್ಲೆ ಫೆಬ್ರವರಿ 19, 1630 ರಂದು ಪುಣೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜುನ್ನಾರ್ ನಗರದ ಸಮೀಪವಿರುವ ಶಿವನೇರಿಯ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಶಹಾಜಿ ಭೋಸ್ಲೆ ಮತ್ತು ಜೀಜಾಬಾಯಿ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಜನಿಸಿದರು.  ಶಿವಾಜಿಯ ತಂದೆ ಶಹಾಜಿ  - ಬಿಜಾಪುರ, ಅಹಮದ್‌ನಗರ ಮತ್ತು ಗೋಲ್ಕೊಂಡ ನಡುವಿನ ತ್ರಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಂಘ, ಜನರಲ್ ಆಗಿ, ಬಿಜಾಪುರಿ ಸುಲ್ತಾನರ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು .

ಅವರು ಪುಣೆಯ ಬಳಿ ಜಾಗಿರ್ದಾರಿಯನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಶಿವಾಜಿಯ ತಾಯಿ ಜೀಜಾಬಾಯಿ ಸಿಂಧಖೇಡ್ ನಾಯಕ ಲಖುಜಿರಾವ್ ಜಾಧವ್ ಅವರ ಮಗಳು ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಮಹಿಳೆ. ಶಿವಾಜಿ ತನ್ನ ತಾಯಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನಿಕಟವಾಗಿದ್ದರು. ಜೀಜಾಬಾಯಿಯವರು, ಶಿವಾಜಿಯವರಲ್ಲಿ ಸರಿ ಮತ್ತು ತಪ್ಪುಗಳ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ತುಂಬಿದರು.

ಶಹಾಜಿಯು ತನ್ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯವನ್ನು ಪುಣೆಯ ಹೊರಗೆ ಕಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ, ಶಿವಾಜಿಯ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯು ಪೇಶ್ವೆ (ಶಾಮರಾವ್ ನೀಲಕಂಠ), ಮಜುಂದಾರ್ (ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಪಂತ್), ಒಬ್ಬ ಸಬ್ನಿಸ್ (ರಘುನಾಥ ಬಲ್ಲಾಳ್),  ಒಬ್ಬ ದಬೀರ್ (ಸೋನೋಪಂತ್) ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕ (ದಾಡೋಜಿ ಕೊಂಡ್ಡಿಯೊ) ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಮಂತ್ರಿ ಮಂಡಳಿಯ ಹೆಗಲ ಮೇಲಿತ್ತು. ಶಿವಾಜಿಗೆ ಮಿಲಿಟರಿ ಮತ್ತು ಸಮರ ಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲು ಕನ್ಹೋಜಿ ಜೇಧೆ ಮತ್ತು ಬಾಜಿ ಪಸಲ್ಕರ್ ಅವರನ್ನು ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಶಿವಾಜಿ 1640 ರಲ್ಲಿ ಸಾಯಿಬಾಯಿ ನಿಂಬಾಳ್ಕರ್ ಅವರನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ವಿವಾಹವಾದರು.

ಶಿವಾಜಿ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದಲೇ ಹುಟ್ಟು ನಾಯಕರಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು. ಸಕ್ರಿಯ ಹೊರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಶಿವನೇರಿ ಕೋಟೆಗಳನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ ಪರ್ವತಗಳನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ  ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಂಡರು. ಅವರು 15 ವರ್ಷದವರಾದಾಗ, ಮಾವಲ್ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಸೈನಿಕರ ಗುಂಪನ್ನು ಕಟ್ಟಿದರು. ಈ ಸೈನಿಕರು ನಂತರ ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ವಿಜಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು.

ಬಿಜಾಪುರದೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಟ

1645 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಶಿವಾಜಿಯು ಪುಣೆಯ ಸುತ್ತಲಿನ ಬಿಜಾಪುರ ಸುಲ್ತಾನರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವ, ಹಲವಾರು ಆಯಕಟ್ಟಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು - ಇನಾಯತ್ ಖಾನ್‌ನಿಂದ ಟೋರ್ನಾ, ಫಿರಂಗೋಜಿ ನರ್ಸಲಾದಿಂದ ಚಕನ್, ಆದಿಲ್ ಶಾಹಿ ಗವರ್ನರ್‌ನಿಂದ ಕೊಂಡಾಣ, ಜೊತೆಗೆ ಸಿಂಹಗಢ ಮತ್ತು ಪುರಂದರ. ಶಿವಾಜಿ ಅವರ ಈ ಯಶಸ್ಸಿನ ನಂತರ, 1648 ರಲ್ಲಿ ಶಹಾಜಿಯನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲು ಆದೇಶ ನೀಡಿದ ಬಿಜಾಪುರದ ಅರಸ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಆದಿಲ್ ಷಾಗೆ ಬೆದರಿಕೆಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು. ಶಿವಾಜಿ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರೊಫೈಲ್ ಅನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಮುಂದಿನ ವಿಜಯಗಳಿಂದ ದೂರವಿರಬೇಕೆಂಬ ಷರತ್ತಿನ ಮೇಲೆ ಶಹಾಜಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. 1665 ರಲ್ಲಿ ಶಹಾಜಿಯ ಮರಣದ ನಂತರ,  ಬಿಜಾಪುರಿ ಜಾಗೀರ್ದಾರರಾದ ಚಂದ್ರರಾವ್ ಮೋರೆ ಅವರಿಂದ ಜಾವಳಿ ಕಣಿವೆಯನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ, ಶಿವಾಜಿ ತನ್ನ ವಿಜಯವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಆದಿಲ್ ಷಾ ಶಿವಾಜಿಯನ್ನು ಬಗ್ಗುಬಡಿಯಲು ಅಫ್ಜಲ್ ಖಾನ್ ಎಂಬ ಪ್ರಬಲ ಸೇನಾಪತಿಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನು. ಮಾತುಕತೆಯ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲು ಇಬ್ಬರೂ ನವೆಂಬರ್ 10, 1659 ರಂದು ಖಾಸಗಿಯಾಗಿ ಭೇಟಿಯಾದರು. ಶಿವಾಜಿ ಇದು ಒಂದು ಬಲೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರು ರಕ್ಷಾಕವಚವನ್ನು ಧರಿಸಿ ಮತ್ತು ಲೋಹದ ಹುಲಿ ಪಂಜವನ್ನು ಮರೆಮಾಚಿಕೊಂಡು ಸಿದ್ಧರಾಗಿ ಬಂದರು. ಅಫ್ಜಲ್ ಖಾನ್ ಶಿವಾಜಿಯ ಮೇಲೆ ಕಠಾರಿಯಿಂದ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದಾಗ, ಅವನ ರಕ್ಷಾಕವಚದಿಂದ ಶಿವಾಜಿ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು ಮತ್ತು ಶಿವಾಜಿ ಹುಲಿಯ ಪಂಜದಿಂದ ಅಫ್ಜಲ್ ಖಾನ್ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ಮಾರಣಾಂತಿಕವಾಗಿ ಗಾಯಗೊಳಿಸಿದನು. ನಾಯಕರಿಲ್ಲದ ಬಿಜಾಪುರಿ ತುಕಡಿಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸಲು ಶಿವಾಜಿಯು ತನ್ನ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ಆದೇಶಿಸಿದ.

ಸುಮಾರು 3000 ಬಿಜಾಪುರಿ ಸೈನಿಕರು ಮರಾಠಾ ಪಡೆಗಳಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರತಾಪಗಢ ಕದನದಲ್ಲಿ ಶಿವಾಜಿಗೆ ಗೆಲುವು ಸುಲಭವಾಯಿತು. ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಆದಿಲ್ ಷಾ ಮುಂದೆ ಕೊಲ್ಹಾಪುರ ಕದನದಲ್ಲಿ ಶಿವಾಜಿಯನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಜನರಲ್ ರುಸ್ತಮ್ ಜಮಾನ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನು. ಆಯಕಟ್ಟಿನ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಶಿವಾಜಿ ವಿಜಯವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದನು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಆದಿಲ್ ಷಾನ ಸೇನಾಪತಿ ತನ್ನ ಪ್ರಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಓಡಿಹೋದನು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 22, 1660 ರಂದು ಆದಿಲ್ ಷಾನ ಸೇನಾಪತಿ ಸಿದ್ದಿ ಜೌಹರ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪನ್ಹಾಲಾ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿದಾಗ, ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಆದಿಲ್ ಷಾ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ವಿಜಯವನ್ನು ಕಂಡನು.  ಶಿವಾಜಿ 1673 ರಲ್ಲಿ ಪನ್ಹಾಲ್ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಪುನಃ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು.

ಮೊಘಲರೊಂದಿಗೆ ಘರ್ಷಣೆಗಳು

ಬಿಜಾಪುರಿ ಸುಲ್ತಾನರೊಂದಿಗಿನ ಶಿವಾಜಿಯ ಘರ್ಷಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಅವರ ನಿರಂತರ ವಿಜಯಗಳು ಶಿವಾಜಿಯವರನ್ನು ಮೊಘಲ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಔರಂಗಜೇಬನ ರೇಡಾರ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತಂದವು. ಔರಂಗಜೇಬ್ ತನ್ನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಶಾಹಿ ಉದ್ದೇಶದ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಬೆದರಿಕೆಯಾಗಿ ಅವನನ್ನು ಕಂಡನು ಮತ್ತು ಮರಾಠರ ಬೆದರಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದನು. 1657 ರಲ್ಲಿ ಶಿವಾಜಿಯ ಸೇನಾಪತಿಗಳು ಅಹಮದ್‌ನಗರ ಮತ್ತು ಜುನ್ನಾರ್ ಬಳಿ ಮೊಘಲ್ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ಲೂಟಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಮುಖಾಮುಖಿಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮಳೆಗಾಲದ ಆಗಮನ ಮತ್ತು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆದ ಯುದ್ಧದಿಂದ ಔರಂಗಜೇಬನ ಪ್ರತೀಕಾರವನ್ನು ತಡೆಯಲಾಯಿತು. ಔರಂಗಜೇಬನು ಡೆಕ್ಕನ್ನ ಗವರ್ನರ್ ಶೈಸ್ತಾಖಾನ್ ಮತ್ತು ಅವನ ತಾಯಿಯ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪನಿಗೆ ಶಿವಾಜಿಯನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದನು. ಶೈಸ್ತಾಖಾನ್ ಶಿವಾಜಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಭಾರೀ ದಾಳಿಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದನು, ಅವನ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದ್ದ ಹಲವಾರು ಕೋಟೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅವನ ರಾಜಧಾನಿ ಪೂನಾವನ್ನು ಸಹ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು. ಶಿವಾಜಿ ಶೈಸ್ತಾಖಾನ್‌ನ ಮೇಲೆ ರಹಸ್ಯ ದಾಳಿಯನ್ನು ನಡೆಸುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರತೀಕಾರ ತೀರಿಸಿಕೊಂಡು, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅವನನ್ನು ಗಾಯಗೊಳಿಸಿ ಪೂನಾದಿಂದ ಹೊರಹಾಕಿದನು. ಶೈಸ್ತಾಖಾನ್ ನಂತರ ಶಿವಾಜಿಯ ಮೇಲೆ ಅನೇಕ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿದನು, ಕೊಂಕಣ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅವನ ಕೋಟೆಗಳ ಹಿಡಿತವನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದನು.

ತನ್ನ ಖಾಲಿಯಾದ ಖಜಾನೆಯನ್ನು ಪುನಃ ತುಂಬಿಸಲು, ಶಿವಾಜಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಮೊಘಲ್ ವ್ಯಾಪಾರ ಕೇಂದ್ರವಾದ ಸೂರತ್ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ಮೊಘಲ್ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಲೂಟಿ ಮಾಡಿದನು. ಕೋಪಗೊಂಡ ಔರಂಗಜೇಬನು 150,000 ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಮುಖ್ಯ ಜನರಲ್ ಜೈ ಸಿಂಗ್ I ಅನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನು. ಮೊಘಲ್ ಪಡೆಗಳು ಶಿವಾಜಿಯ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಕೋಟೆಗಳನ್ನು ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿ, ಹಣವನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯಲು ಮತ್ತು ಅವರ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಸೈನಿಕರನ್ನು ಕೊಂದರು. ಮತ್ತಷ್ಟು ಪ್ರಾಣಹಾನಿಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಶಿವಾಜಿ ಔರಂಗಜೇಬ ನೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಬರಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಜೂನ್ 11, 1665 ರಂದು ಶಿವಾಜಿ ಮತ್ತು ಜೈಸಿಂಗ್ ನಡುವೆ ಪುರಂದರ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಶಿವಾಜಿ 23 ಕೋಟೆಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಮೊಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರವಾಗಿ 400000 ಮೊತ್ತವನ್ನು ಪಾವತಿಸಿದರು.

ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಮೊಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಕ್ರೋಢೀಕರಿಸಲು ಔರಂಗಜೇಬ್ ಶಿವಾಜಿಯನ್ನು ಆಗ್ರಾಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಿದನು. ಶಿವಾಜಿ ತನ್ನ ಎಂಟು ವರ್ಷದ ಮಗ ಸಂಭಾಜಿಯೊಂದಿಗೆ ಆಗ್ರಾಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಳೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಔರಂಗಜೇಬನ ವರ್ತನೆಯಿಂದ ಮನನೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಿಂದ ಹೊರಬಂದರು ಮತ್ತು ಮನನೊಂದ ಔರಂಗಜೇಬ್ ಅವರನ್ನು ಗೃಹಬಂಧನದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಶಿವಾಜಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ತನ್ನ ಬುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ತಂತ್ರದಿಂದ ಸೆರೆವಾಸ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸಿದನು. ಅವರು ತೀವ್ರ ಅನಾರೋಗ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಾಗಿ ಅರ್ಪಣೆಯಾಗಿ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ವಾಹಕಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಂತೆ ವೇಷ ಧರಿಸಿ ತಮ್ಮ ಮಗನನ್ನು ಬುಟ್ಟಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಬಚ್ಚಿಟ್ಟು, ಆಗಸ್ಟ್ 17, 1666 ರಂದು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಮೊಘಲ್ ಸರ್ದಾರ್ ಜಸ್ವಂತ್ ಸಿಂಗ್ ಮೂಲಕ ನಿರಂತರವಾದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯಿಂದ ಮೊಘಲ್ ಮತ್ತು ಮರಾಠರ ಹಗೆತನವನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಶಾಂತಿಯು 1670 ರವರೆಗೆ ಇತ್ತು, ನಂತರ ಶಿವಾಜಿ ಮೊಘಲರ ವಿರುದ್ಧ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಪರಾಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ಮೊಘಲರನ್ನು ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿದರು. ಅವನು ತನ್ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭೂಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಮರುವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು.

ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಮತ್ತು ವಿಜಯಗಳು

ಪೂನಾ ಮತ್ತು ಕೊಂಕಣಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮೇಲೆ ಗಣನೀಯ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಕ್ರೋಢೀಕರಿಸಿದ ನಂತರ, ಶಿವಾಜಿಯು ರಾಜನ ಬಿರುದನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಹಿಂದೂ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು. ಅದು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಮುಸ್ಲಿಮರ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಶಿವಾಜಿ ಅವರನ್ನು ಜೂನ್ 6, 1674 ರಂದು ರಾಯಗಢದಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಮರಾಠರ ರಾಜರಾಗಿ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಮಾಡಿದರು. ಸುಮಾರು 50,000 ಜನರ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕವನ್ನು ಪಂಡಿತ್ ಗಾಗಾ ಭಟ್ ಅವರು ನೆರವೇರಿಸಿದರು. ಅವರು ಛತ್ರಪತಿ (ಪರಮ ಸಾರ್ವಭೌಮ), ಶಕಕರ್ತ (ಯುಗವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವರು), ಕ್ಷತ್ರಿಯ ಕುಲವಂತರು (ಕ್ಷತ್ರಿಯರ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು) ಮತ್ತು ಹೈಂದವ ಧರ್ಮೋಧಾರಕ (ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಪಾವಿತ್ರ್ಯವನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುವವನು) ಮುಂತಾದ ಹಲವಾರು ಬಿರುದುಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು.

ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕದ ನಂತರ, ಶಿವಾಜಿಯ ನಿರ್ದೇಶನದ ಮೇರೆಗೆ ಮರಾಠರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಡೆಕ್ಕನ್ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಹಿಂದೂ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ರೋಢೀಕರಿಸಲು ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ವಿಜಯದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಖಾಂದೇಶ್, ಬಿಜಾಪುರ, ಕಾರವಾರ, ಕೊಲ್ಲಾಪುರ, ಜಂಜಿರಾ, ರಾಮನಗರ ಮತ್ತು ಬೆಳಗಾವಿಯನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರು ಆದಿಲ್ ಶಾಹಿ ದೊರೆಗಳಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ವೆಲ್ಲೂರು ಮತ್ತು ಗಿಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಕೋಟೆಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ತಂಜಾವೂರು ಮತ್ತು ಮೈಸೂರಿನ ಮೇಲಿನ ಹಿಡುವಳಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಲ ಸಹೋದರ ವೆಂಕೋಜಿಯೊಂದಿಗೆ ತಿಳುವಳಿಕೆಗೆ ಬಂದರು. ಸ್ಥಳೀಯ ಹಿಂದೂ ಆಡಳಿತದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಡೆಕ್ಕನ್ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಏಕೀಕರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮರು ಮತ್ತು ಮೊಘಲರಂತಹ ಹೊರಗಿನವರಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಅವರ ಗುರಿಯಾಗಿತ್ತು.