ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸವ ಮರಣ: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ

೧೯೮೦-೨೦೧೫ ರವರೆಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೧.೫% ತಾಯಂದಿರ ಸಾವಿಗೆ ಬಸಿರುನಂಜು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. <ref name="Nobis 2016">{{Cite journal|last=Nobis|first=P. N.|last2=Hajong|first2=Anupama|title=Eclampsia in India Through the Decades|journal=The Journal of Obstetrics and Gynecology of India|date=8 January 2016|volume=66|issue=S1|pages=172–176|doi=10.1007/s13224-015-0807-5|pmid=27651598|pmc=5016424}}</ref>ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಈ ಖಾಯಿಲೆಯಿಂದ ನರಳುವವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಬಹುತೇಕ ಒಂದೇ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೂ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಈ ಸಂಖ್ಯೆ ಇಳಿಮುಖವಾಗುತ್ತಿದೆ.

''ಸ್ಯಾಂಪಲ್ ರಿಜಿಸ್ಟ್ರೇಶನ್ ಸಿಸ್ಟೆಮ್ ಬುಲೆಟಿನ್ -೨೦೧೬ ರ ಪ್ರಕಾರ'', ಭಾರತದಲ್ಕಿಭಾರತದಲ್ಲಿ ೨೦೧೩ ರಿಂದ ತಾಯಿಯ ಮರಣ ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿ (ಎಂಎಂಆರ್) ಶೇಕಡಾಶೇಕಡ ೨೬.೯ ರಷ್ಟು ಕಡಿತವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎಂಎಂಆರ್ ೨೦೧೧-೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ ೧೬೭ ರಿಂದ ೨೦೧೪-೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ ೧೩೦ ಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ೨೦೧೫-೧೭ ರಲ್ಲಿ ೧೨೨ ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ, ಇದು ೨೦೧೪-೧೬ ರ ಕೊನೆಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಇದು ಶೇಕಡಾ ೬.೧೫% ರಷ್ಟು ಇಳಿಮುಖವಾಗಿದೆ.

| '''೨೦೧೧೧೩೨೦೧೧-೧೩'''

[[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] ಇತರೆ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ನಿಗಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ತುಂಬ ಕೆಳಮಟ್ಟದಲ್ಲಿವೆ. ೨೦೧೨ರ ಒಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳ ಮರಣ ಶೇಕಡ ೩೨.೨ ರಷ್ಟಿದೆ.<ref>{{Cite journal|last=Kumar|title=A population-based study of neonatal mortality and maternal care utilization in the Indian state of Bihar|pmid=25326202|doi=10.1186/1471-2393-14-357|pages=357|issue=1|volume=14|date=17 October 2014|journal=BMC Pregnancy and Childbirth|first5=Lalit|first=G Anil|last5=Dandona|first4=Priyanka|last4=Singh|first3=Priyanka|last3=Chaman|first2=Rakhi|last2=Dandona|pmc=4287469}}</ref> ಪ್ರಸವ ಸಂಬಂಧಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ನವಜಾತ ಶಿಶು ಮರಣದ ಸಂಖ್ಯೆಗಿಂತ ದ್ವಿಗುಣವಾಗಿದೆ. ಶೇಕಡ ೨೧.೨ ರಷ್ಟು ಮಹಿಳೆಯರು ಮಾತ್ರ ಎರಡು ವಾರಗಳ ಪ್ರಸವಾನಂತರದ ಸುಶ್ರೂಶೆಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ರುಪಡೆದಿದ್ದರು ಎಂದು ಅದೇ ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ.

ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ಪ್ರಸವ ಮರಣದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೊಂದಿದೆ.<ref name="Vidler 2016">{{Cite journal|last=Vidler|last8=Dharamsi|pmid=27356502|doi=10.1186/s12978-016-0138-8|pages=37|issue=S1|volume=13|date=8 June 2016|journal=Reproductive Health|title=Utilization of maternal health care services and their determinants in Karnataka State, India|first9=Anjali|last9=Joshi|first8=Shafik|first7=Rahat|first=Marianne|last7=Qureshi|first6=Diane|last6=Sawchuck|first5=Chandrashekhar|last5=Karadiguddi|first4=Geetanjali|last4=Katageri|first3=Umesh|last3=Charantimath|first2=Umesh|last2=Ramadurg|pmc=4943501}}</ref> ತಾಯಂದಿರು ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಬಳಸದಿದ್ದಾಗ, ಅವರ ಕಾರಣಗಳು ಕ್ಲಿನಿಕ್ಗೆಕ್ಲಿನಿಕ್‍ಗೆ ಸಾಗಿಸಲು ಸೌಲಭ್ಯದ ಕೊರತೆ, ಆರೈಕೆಯ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಕ್ಲಿನಿಕ್ ಭೇಟಿಯಿಂದ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಯೋಜನ ಇವು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳಾಗಿವೆ ಎಂದು ಸಂದರ್ಶನಗಳಿಂದ ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ತಾಯಿ ಸತ್ತಾಗ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅದು ಪ್ರಸವಾನಂತರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.

# ಗರ್ಭಿಣಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಹೊಸ ತಾಯಂದಿರಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ.

# ''ಜನನಿ ಶಿಶು ಸುರಕ್ಷ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಂತಹ'' ಧನಸಹಾಯ ಯೋಜನೆಗಳು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಸಾಗಿಸಲು ಮತ್ತು ಹೆರಿಗೆಯ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಭರಿಸುತ್ತಿವೆ.

# ಮಹಿಳಾ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿನ ಹೂಡಿಕೆಗಳು ಇತರ ಪ್ರಯೋಜನಗಳೊಂದಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನೂ ಸುಧಾರಿಸುತ್ತವೆ.

# ''ಪ್ರಧಾನ್ ಮಂತ್ರಿ ಸುರಕ್ಷಿತ್ ಮಾತೃತ್ವ ಅಭಿಯಾನ'' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಮೂಲಕ ಖಾಸಗಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಚಿಕಿತ್ಸಾಲಯಗಳ ನಡುವಿನ ಸಹಯೋಗವನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತಿದೆ.

೨೦೧೬ ರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮನೆಯೊಂದು ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ತಾಯಿಯಪ್ರಸವ ಸಾವಿಗೆಮರಣದಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡರೆ, ಮನೆಯ ಇತರಇತರೆ ಮಹಿಳೆಯರು ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹೆರಿಗೆಯ ನಂತರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕ್ಲಿನಿಕ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. <ref name="Rai 2016">{{Cite journal|last=Rai|first=Rajesh Kumar|last2=Singh|first2=Prashant Kumar|last3=Kumar|first3=Chandan|title=Is the use of maternal healthcare among prospective mothers higher in households that have experienced maternal death? Evidence from India|journal=Health Policy and Planning|date=September 2016|volume=31|issue=7|pages=844–852|doi=10.1093/heapol/czv140|pmid=26864163}}</ref> ನಿರೀಕ್ಷೆಯ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ತಾಯಿಯ ಮರಣದ ನಂತರ ಮಹಿಳೆಯರು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಬದಲಿಗೆ ಸೂಲಗಿತ್ತಿಯರ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನವು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳು ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ವಿವರಣೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವೆಂದರೆ ಈ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಅನೇಕರು ಆರೈಕೆಗಾಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಹೋಗಬಹುದು ಆದರೆ ಹಾಗೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತಾಯಿಯ ಮರಣದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಂಶಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಆದಾಯ ಅಸಮಾನತೆ ; ಪ್ರಸವಾನಂತರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸವಪೂರ್ವ ಆರೈಕೆ ಮತ್ತು ಆರೈಕೆಯ ಸವಲತ್ತುಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯ ಮಟ್ಟ; ಮಹಿಳಾ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮಟ್ಟ; ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಗ್ರಾಮೀಣ-ನಗರ ವಿಭಜನೆಯಲ್ಲಿ ತಾಯಿಯ ಸಮುದಾಯದ ಸ್ಥಾನ; ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ತಾಯಿಯ ಪೋಷಣೆಯ ಲಭ್ಯತೆ; ಸ್ಥಳೀಯ ನೈರ್ಮಲ್ಯ; ಮತ್ತು ತಾಯಿಯ ಜಾತಿ.  

<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" data-ve-ignore="true" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:Citation needed|<span title="This claim needs references to reliable sources. (January 2020)">ಉಲ್ಲೇಖದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ</span>]]'' &#x5D;</sup>

ತಾಯಿಯ ಮರಣವನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವ ಅದೇ ಆರೋಗ್ಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಿಂದ ಉತ್ತಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಕೊರತೆಯಂತಹ ಇತರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಲು ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಕೇಳಬಹುದು. ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ ತಾಯಿಯ ಮರಣದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವರದಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref name="Jungari 2019">{{Cite journal|last=Jungari|first=Suresh|last2=Sharma|first2=Baby|last3=Wagh|first3=Dhananjay|title=Beyond Maternal Mortality: A Systematic Review of Evidences on Mistreatment and Disrespect During Childbirth in Health Facilities in India|journal=Trauma, Violence, & Abuse|date=20 October 2019|pages=152483801988171|doi=10.1177/1524838019881719|pmid=31630667}}</ref> ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಬೆಂಬಲ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದರಿಂದ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯ ಹಲವು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಬಹುದು.