ದೇವಸ್ಥಾನ: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ

'''ದೇವಸ್ಥಾನ''' ಅಥವಾ '''ದೇವಾಲಯ''' ಎಂದರೆ [[ಧರ್ಮ|ಧಾರ್ಮಿಕ]] ಮತ್ತು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಅಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ]] ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿರುವ ಸ್ಥಳ. ಅನೇಕ ಧರ್ಮಗಳ ನಂಬಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ ದೇವಸ್ಥಾನವು [[ಭಗವಂತನು|ದೇವರು]] ನೆಲೆಸಿರುವ ಸ್ಥಳ.ಗೋಪುರ, ಹಿಂದೂ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸ್ಮಾರಕ ರಚನೆಗಳು. ಮೂಲತಃ ಪ್ರತಿ ಹಿಂದೂ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳ ದೈವ ಸನ್ನಿಧಿಗೆ ಆಭರಣ ಭೂಷಣವಾಗಿ ಗೋಪುರಗಳು ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ಗೋಪುರಗಳಲ್ಲಿ ದೇವ ದೇವತೆಯರ, ಪುರಾಣ ಪ್ರಸಂಗಗಳ, ಗರುಡ, ರಥ, ಸೂರ್ಯ, ಆಕಳು ಹೀಗೆ ಪವಿತ್ರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ಕೆತ್ತಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಕೆಲವು ಗೋಪುರಗಳ ಮೇಲೆ ಆಕರ್ಷಕ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು, ಯಕ್ಷ, ಗಂಧರ್ವ ಮುಂತಾದವರ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನೂ ಸಹ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಗೋಪುರಗಳ ರಚನಾ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ವೈವಿಧ್ಯತೆಗಳಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೇವಾಲಯಗಳ ಗೋಪುರಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿನ್ಯಾಸದಿಂದ ಕೂಡಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.(ದೇವಸ್ಥಾನ ಎಂದರೆ ಸಾತ್ವಿಕ ಕಂಪನವಿರುವ ಸ್ಥಳ.ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ವಿಧ.ಭಕ್ತನ ತಪಸ್ಸಿಗೆ ಮೆಚ್ಚಿ ದೇವರು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗುವುದು.ಧರ್ಮಸ್ಥಾಪನೆಗಾಗಿ, ಭಕ್ತರ ಒಳಿತಿಗಾಗಿ ಅಲ್ಲೇ ನೆಲೆ ನಿಂತು ಪೂಜೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದು.ಉದಾ:ಪಂಡರಾಪುರದ ವಿಠ್ಠಲ,ಉಜ್ಜಯನಿಯ‌ಮಹಾಕಾಲ.ತಿರುಮಲ ತಿರುಪತಿ.ತಿರುವಣ್ಣಾಮಲೆಯ ಅರುಣಾಚಲ. ಎರಡನಡಯದು,ಯುಗಪುರುಷರು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆ ಮಾಡುವುದು.ಉದಾ:ಕೃಷ್ಣ,ರಾಮ. ಮೂರನೆಯದು,ದೇವತೆಗಳು,ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆ ಮಾಡುವುದು.ನಾರದರು.ಇಂದ್ರಾದಿ ದೇವತೆಗಳು.ನಾಲ್ಕನೆಯದು ಮಾನವರು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆ ಮಾಡುವುದು. ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ,ಹಾಗು ಯುಗಪುರುಷರು,ದೇವತೆಗಳು,ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮಾಡಿರುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ ದೇವಸ್ಥಾನ. ಅಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನರೀತಿಯ ಸಾತ್ವಕಸಾತ್ವಿಕ ಕಂಪನಗಳು,ಹಾಗು ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯು ಬಹುಬೇಗ ಫಲಿಸುತ್ತವೆ.ಯಾವುದೇ ಒಂದು ದೇವಸ್ಥಾನ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆ ಆಗಬೇಕಾದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಸಾತ್ವಿಕ ಶಕ್ತಿಯ ವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಲೋಕೋದ್ಧಾರ ಯಾಗಗಳು ನಡೆದಿರಬೇಕು.