ಲಲಿತ (ರಾಗ)
ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ರಾಗ ಲಲಿತವು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ರಾಗವಾಗಿದೆ . ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಶಾಂತ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿದ್ದು, ದಿನದ ಮುಂಜಾನೆ ಸಮಯದ ರಾಗವಾಗಿದೆ [೧]
ಥಾಟ್ | ಪೂರ್ವಿ |
---|
ರಾಗ ಲಲಿತದ ಸ್ವರ (ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತದ ಪ್ರಮಾಣದ ಸ್ವರಗಳು) (ರಿ) ಮತ್ತು (ಧಾ) ಮೇಲೆ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಮತ್ತು ತೀವ್ರ (ಮಾ) ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಆದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಐದನೇ (ಪಾ) ಅನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುತ್ತದೆ. [೨] ಲೇಖಕ ಪೀಟರ್ ಲಾವೆಝೋಲಿ ಅವರು ರಾಗದ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯಿಂದಾಗಿ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತಗಾರರಿಗೆ ನುಡಿಸುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡುತ್ತಾರೆ. [೨] ಜೈರಾಜಭೋಯ್ ಅವರು ಮ ಸ್ವರದ ಎರಡೂ ರೂಪಗಳ ಬಳಕೆಯು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಕ್ರೊಮ್ಯಾಟಿಸಮ್ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ ಆದರೆ ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಮಾ ಸ್ವರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕ್ಷೀಣಿಸಿದ ಪ ಸ್ವರವಾಗಿದೆ. [೩] ವಿಭಿನ್ನ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯ ಲಲಿತವನ್ನು ೧೬ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ರಾಗ ಲಲಿತ ಮೊದಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿತ್ತು. [೧]
ರಾಗ ಲಲಿತದ ಪಕಾಡ್ : ರಿ♭, ಮ-ಮ#-ಮ ಗ ಮ, ಮ#ನಿ, ಸ
ಮೇಲಿನಿಂದ ನೋಡಬಹುದಾದಂತೆ, ರಾಗವು ಅರ್ಧಮಂದ್ರದ ಹಾಗೂ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಮಾ ಎರಡನ್ನೂ ಬಳಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಈ ರಾಗವನ್ನು ಇತರ ರಾಗಗಳಿಂದ ಬಹಳ ವಿಭಿನ್ನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಮ-ಮ# ಮತ್ತು ನಿ ನಡುವೆ ರೂಪುಗೊಂಡ ತೆಳುವಾದ ಪದರದ ಮೇಲೆ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಗ್ವಾಲಿಯರ್ ಹಾಡುಗಾರಿಕೆಯ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ದ್ರುಪದಿಯರಲ್ಲಿ ( ಧ್ರುಪದ ಗಾಯಕರನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುವ ಆಡುಮಾತಿನ ಪದ), ಲಲಿತ್ ಅನ್ನು ಶುದ್ಧ ದೈವತ್ (ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆರನೇ) ನೊಂದಿಗೆ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಚಲನೆ (ಚಲಿಸುವ ವಿಧಾನ) ಹೊಂದಿದೆ.
ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಹಾಡು | ಚಲನಚಿತ್ರ | ಸಂಯೋಜಕ | ಗಾಯಕ |
---|---|---|---|
ವಝ್ಕೈ ಓಡಮ್ | ಅವಲ್ ಅಪ್ಪಡಿತಾನ್ | ಇಳಯರಾಜ | ಎಸ್.ಜಾನಕಿ |
ಎಂಗೆಯೋ ಎತ್ತೋ (ಲಲಿತದಲ್ಲಿ ಚರಣಂ) | ನದಿಯೈ ತೇದಿ ವಂದ ಕಡಲ್ | ಎಸ್ಪಿ ಬಾಲಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ, ಪಿ.ಸುಶೀಲ | |
ಧೈವೀಗ ರಾಗಂ | ಉಲ್ಲಾಸ ಪರವೈಗಲ್ | ಜೆನ್ಸಿ ಅಂತೋನಿ, ವಾಣಿ ಜೈರಾಮ್ |
ಹಾಡು | ಚಲನಚಿತ್ರ | ಸಂಯೋಜಕ | ಗಾಯಕ |
---|---|---|---|
ರೈನಾ ಬೀಟಿ ಜಾಯೇ | ಅಮರ್ ಪ್ರೇಮ್ | ಆರ್ಡಿ ಬರ್ಮನ್ | ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್ |
ಏಕ್ ಶೆಹೆನ್ಶಾಹ್ ನೆ ಬನ್ವೇಕೆ | <i id="mwWA">ನಾಯಕ</i> | ನೌಶಾದ್ | ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್, ಮೊಹಮ್ಮದ್ ರಫಿ |
ಲಲಿತ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜನೆಗೊಂಡ ಬಂದಿಶ್
ಬದಲಾಯಿಸಿಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ - ಸಂಯೋಜಕ | ತಾಳ | ಸಂಯೋಜನೆ (ಬಂದಿಶ್) |
---|---|---|
ಆಚಾರ್ಯ ಪಂಡಿತ್ ಡಾ ಗೋಕುಲೋತ್ಸವಜಿ ಮಹಾರಾಜ್ | ಮತ್ತ ತಾಳ | "ऐसो ढ़ीत लंगरवा" [೪] |
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ ೧.೦ ೧.೧ Bor, Joep; Rao, Suvarnalata; Van der Meer, Wim; Harvey, Jane (1999). The Raga Guide. Nimbus Records. p. 104. ISBN 0-9543976-0-6. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid
<ref>
tag; name "Bor104" defined multiple times with different content - ↑ ೨.೦ ೨.೧ Lavezzoli, Peter (2006). The Dawn of Indian Music in the West. Continuum International Publishing Group. p. 229. ISBN 0-8264-1815-5.
- ↑ Jairazbhoy 1995, p. 49
- ↑ Mathur, Dr.Neeta (2011). Shashtriya Sangeet Ke Surya Acharya Pandit Dr Gokulotsavji Maharaj. New Delhi: Raadha Publication. p. 71. ISBN 978-81-7487-765-9.