ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನ

ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ನರಮಂಡಲದ ಮೇಲೆ ಅದರ ಪರಿಣಾಮವು ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ನರವಿಜ್ಞಾನ, ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನ್ಯೂರೋಬಯಾಲಜಿಯ ಸಹಯೋಗದ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಯಿತು. ಧ್ಯಾನದ ಮೇಲಿನ ಸಂಶೋಧನೆಯು ವಿವಿಧ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿರೂಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು. ಮೆದುಳಿನ ಮೇಲೆ ಧ್ಯಾನದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಎರಡು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು: ಸ್ಥಿತಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಗುಣಲಕ್ಷಣ ಬದಲಾವಣೆಗಳು, ಹಾಗೂ ಧ್ಯಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಅಭ್ಯಾಸದ ಫಲಿತಾಂಶ.

ಇಲ್ಲಿ ಎದ್ದು(ಹೈಲೈಟ್ ಆಗಿ) ಕಾಣುವ ಪ್ರದೇಶವು ಮುಂಭಾಗದ ಸಿಂಗ್ಯುಲೇಟ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಧ್ಯಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೆದುಳಿನ ಒಂದು ಭಾಗವು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ಝೆನ್ ಮತ್ತು ವಿಪಸ್ಸಾನದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಬೌದ್ಧ ಧ್ಯಾನ ವಿಧಾನವಾದ ಸಾವಧಾನತೆ ಧ್ಯಾನವನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜಾನ್ ಕಬತ್-ಜಿನ್ ಅವರು ಸಾವಧಾನತೆ ಧ್ಯಾನವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣ, ಪಕ್ಷಪಾತವಿಲ್ಲದ ಗಮನ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಮೆದುಳಿನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳು

ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಎನ್ಸೆಫಾಲೋಗ್ರಫಿ

ಧ್ಯಾನಸ್ಥ ಮೆದುಳನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿಧಾನವಾಗಿ ಅನೇಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳಲ್ಲಿಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಎನ್ಸೆಫಾಲೋಗ್ರಫಿ (ಇಇಜಿ) ಅನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಎನ್ಸೆಫಾಲೋಗ್ರಫಿಯು ನೆತ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಲಾಗಿರುವ ವಿದ್ಯುತ್ ಲೀಡ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಮೆದುಳಿನ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್‌ನ ಸಾಮೂಹಿಕ ವಿದ್ಯುತ್ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ, ಇಇಜಿ ನರಕೋಶಗಳ ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪುಗಳ ವಿದ್ಯುತ್ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ. ಇಇಜಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ನಿರ್ಣಯದ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಇದಕ್ಕೆ ಭಾಗಗಳ ಒಟ್ಟಾರೆ ಚಟುವಟಿಕೆ ಅಥವಾ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಮಿಲಿಸೆಕೆಂಡ್ ಸ್ಕೇಲ್‌ಗೆ ಅಳೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇತರ ಚಿತ್ರಣ ಆಧಾರಿತ ವಿಧಾನಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಇಇಜಿಯು ಉತ್ತಮ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್‌ನ ಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಲು ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಆವರ್ತನದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಾಲ್ಕು ಮುಖ್ಯ ವರ್ಗೀಕರಣಗಳಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಎಚ್ಚರ ಮತ್ತು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಮಿದುಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಡಿಮೆ ಆವರ್ತನದ ಡೆಲ್ಟಾ ತರಂಗಗಳಿಂದ (< ೪ Hz) ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಿದ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಬೀಟಾ ಅಲೆಗಳವರೆಗೆ (೧೩-೩೦Hz). ಈ ಎರಡು ವಿಪರೀತಗಳ ನಡುವೆ ಥೀಟಾ ಅಲೆಗಳು (೪–೮ Hz) ಮತ್ತು ಆಲ್ಫಾ ಅಲೆಗಳು (೮–೧೨ Hz) ಇವೆ.

೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಹ್ನ್ ಮತ್ತು ಪೋಲಿಚ್ ಅವರ ವಿಮರ್ಶೆಯಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಆವರ್ತನದ ಆಲ್ಫಾ ತರಂಗಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಥೀಟಾ ಅಲೆಗಳನ್ನು ಧ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸಿದ ಸಾವಧಾನತೆ ಧ್ಯಾನದ ಮೇಲೆ ನಡೆದ ಅನೇಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ನಿರ್ಣಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.ಹೆಚ್ಚು ಹಳೆಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಹೆಚ್ಚು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕಡಿಮೆಯಾದ ಆಲ್ಫಾ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಮುಂಭಾಗದ ಲೋಬ್ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಥೀಟ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆಲ್ಫಾ ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವಿಕೆಯು ಒಂದು ವಿದ್ಯಮಾನವಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೀಟಾ ತರಂಗ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವ ಸಕ್ರಿಯ ಮೆದುಳು ಹಾಗು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ಮರಣೆಯಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಆಲ್ಫಾ ತರಂಗ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಧ್ಯಾನಸ್ಥ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಹೆಚ್ಚು ಶಾಂತವಾಗಿರುತ್ತಾನೆ ಆದರೆ ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ ಅರಿವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡು ದೊಡ್ಡದಾದ, ಸಮಗ್ರವಾದ ವಿಮರ್ಶಾ ಕೃತಿಗಳು, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ಆರಂಭಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳಲ್ಲಿನ ಕಳಪೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿದ ಆಲ್ಫಾ ಮತ್ತು ಥೀಟಾ ತರಂಗ ಚಟುವಟಿಕೆಯು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ನಾವು ವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ಮಾತ್ರ ಹೇಳಬಹುದು.

ಇದು ಅಮಿತಾಭ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಪ್ರತಿಮೆಯಾಗಿದೆ.

ನ್ಯೂರೋ ಇಮೇಜಿಂಗ್

ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಮ್ಯಾಗ್ನೆಟಿಕ್ ರೆಸೋನೆನ್ಸ್ ಇಮೇಜಿಂಗ್ (ಎಫ್‌ಎಂಆರ್‌ಐ)ಯು ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುವ ಮಿದುಳುಗಳಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಹೆಚ್ಚು ಬಳಸಿದ ಮತ್ತೊಂದು ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೆಟಬಾಲಿಕ್ ಚಟುವಟಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಮೆದುಳಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ರಕ್ತದ ಹರಿವಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಯ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಎಫ್‌ಎಂಆರ್‌ಐ ಪತ್ತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಚಯಾಪಚಯ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಚೋದಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಲು ಮೆದುಳಿನ ಯಾವ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇಇಜಿ ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಎಫ್‌ಎಂಆರ್‌ಐಯು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಹಾಗೂ ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ವಿವರವಾದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ನಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ನಿರ್ಣಯದಲ್ಲಿ ನರಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇಇಜಿ ಯಂತೆ ಪ್ರಗತಿಶೀಲ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ವಿವರವಾಗಿ ಅಳೆಯಲು ಎಫ್‌ಎಂಆರ್‌ಐಯಿಂದ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.

ಪ್ರಮುಖ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು

ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವಾಗಿ, ಎಫ್‌ಎಂಆರ್‌ಐ ಅನ್ನು ಧ್ಯಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೆದುಳಿನ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಲು ಮಾತ್ರ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಪಸ್ಸನಾ ಧ್ಯಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಿಂಗ್ಯುಲೇಟ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್, ಫ್ರಂಟಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಿಫ್ರಂಟಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ,ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಡಾರ್ಸಲ್ ಮಧ್ಯದ ಪ್ರಿಫ್ರಂಟಲ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. ಅಂತೆಯೇ, ಸಿಂಗ್ಯುಲೇಟ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮುಂಭಾಗದ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಝೆನ್ ಧ್ಯಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿದವು. ಸಾವಧಾನತೆ ಧ್ಯಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಮನದ ಮೇಲೆ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಕೆಲವು ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಎರಡೂ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಕ್ಯಾಹ್ನ್ ಮತ್ತು ಚೀಸಾ ಅವರ ವಿಮರ್ಶೆ ಕೃತಿಗಳ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಮೆದುಳಿನ ಈ ಭಾಗಗಳ ಮೇಲೆ ಧ್ಯಾನದ ಪರಿಣಾಮದಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಧ್ಯಾನ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿರುವ ಇತರ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಬಹುಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಉತ್ತಮ ನಿಯಂತ್ರಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ತನಿಖೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ.

ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಭಾವನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅಧ್ಯಯನ

ಕಾಹ್ನ್ ಅವರ ವಿಮರ್ಶೆಯು ಧ್ಯಾನಸ್ಥರ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಸಹ ಗಮನಹರಿಸುತ್ತದೆ. ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಲುಟ್ಜ್ ಮತ್ತು ಇತರರು ನಡೆಸಿದ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಅಧ್ಯಯನವು ಧ್ಯಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದೆ. ಈ ತನಿಖೆಯು ಅನನುಭವಿ ಮತ್ತು ಅನುಭವಿ ಧ್ಯಾನಸ್ಥರಿಂದ "ಸಹಾನುಭೂತಿ ಧ್ಯಾನ" ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಆವೇಶದ ಶಬ್ದಗಳಿಗೆ ಧ್ಯಾನಸ್ಥರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಎಫ್‌ಎಂಆರ್‌ಐ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಅಮಿಗ್ಡಾಲಾ, ಟೆಂಪೊರೊ-ಪ್ಯಾರಿಯೆಟಲ್ ಜಂಕ್ಷನ್ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಶಬ್ದಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಬಲ ಹಿಂಭಾಗದ ಸುಪೀರಿಯರ್ ಟೆಂಪೊರಲ್ ಸಲ್ಕಸ್‌ನಲ್ಲಿ ,ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಸಿಂಗ್ಯುಲೇಟ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಅಧ್ಯಯನದ ಲೇಖಕರು ನರ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ರಿ ಸಕ್ರಿಯಗೊಂಡ ಕಾರಣ ಇದು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿದ ಸಂವೇದನಾಶೀಲತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿದ ಧನಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಅಭ್ಯಾಸದಿಂದಾಗಿ ಮಿದುಳಿನಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು

ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಎನ್ಸೆಫಾಲೋಗ್ರಫಿ

ಮೆದುಳಿನ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಸಂಶೋಧನೆಯಂತೆಯೇ, ಹಳೆಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುವವರ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುವವರಲ್ಲದ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಆಲ್ಫಾ ತರಂಗದಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಒಂದು ಲಕ್ಷಣವೆಂದೂ ಹಾಗೆಯೇ ಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಮಾನಗಳೆಂದು ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಆಲ್ಫಾ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆವರ್ತನಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳ, ಆಲ್ಫಾ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಶಕ್ತಿಯ ಹೆಚ್ಚಳ, ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುವಾಗ ಕಡಿಮೆ ಅನುಭವಿ ಧ್ಯಾನಸ್ಥರನ್ನು ಮತ್ತು ಅನುಭವಿ ಧ್ಯಾನಸ್ಥರಲ್ಲಿ ಇಇಜಿ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾರೆ ನಿಧಾನಗತಿಯನ್ನು (ಆವರ್ತನದಲ್ಲಿ ಕಡಿತ) ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.ಮಿದುಳಿನ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸುವ ಆಲ್ಫಾ ತಡೆಯುವ ವಿದ್ಯಮಾನದ ಸಂಭವನೀಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಿ ತನಿಖೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ವಿವಿಧ ಧ್ಯಾನ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದ ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನವು ಶ್ರವಣೇಂದ್ರಿಯ ಪ್ರಚೋದಕಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವ ಮೂಲಕ ಧ್ಯಾನದ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಅಭ್ಯಾಸದಿಂದ ಆಲ್ಫಾ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು.ವಿಮರ್ಶೆ ಕೃತಿಗಳು ಅಸಮಂಜಸವಾದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಹಾಗೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಕುರಿತು ಪ್ರಶ್ನೆಮಾಡಿದೆ. ಮೆದುಳಿನ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬದಲಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿನ ಅವಲೋಕನಗಳಂತೆಯೇ, ಮೆದುಳಿನ ಗುಣಲಕ್ಷಣ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಮರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮಾಡಬಹುದು: ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಎನ್ಸೆಫಾಲೋಗ್ರಾಫಿಕ್ ಪ್ರೊಫೈಲ್ನಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ ಆದರೆ ಕೆಲವು ಅಸಂಗತಗೊಂಡಿದೆ..ಧ್ಯಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನದ ಅಭ್ಯಾಸದಿಂದ ವೈದ್ಯರ ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಎನ್ಸೆಫಾಲೋಗ್ರಾಫಿಕ್ ಪ್ರೊಫೈಲ್ ಅನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಇದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಈ ಇಇಜಿ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಇನ್ನೂ ಅನುಭವಿಗಳ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡದ ಮಿದುಳುಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಿಲ್ಲ.

ಇಲ್ಲಿ ಮೆದುಳಿನ ಕೆಂಪು ಭಾಗವು ಹಿಪೊಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಅನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಧ್ಯಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅನುಭವಿ ಧ್ಯಾನಸ್ಥರಲ್ಲಿ ಚಟುವಟಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ನ್ಯೂರೋ ಇಮೇಜಿಂಗ್

ನ್ಯೂರೋಇಮೇಜಿಂಗ್ ಅಧ್ಯಯನಗಳಲ್ಲಿ ಎಫ್‌ಎಂಆರ್‌ಐವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಮಿದುಳಿನ ಗುಣಲಕ್ಷಣ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಗಮನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಂಟು ಮೆದುಳಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಮೆಟಾ-ಜಾಗೃತಿಗೆ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳು (ಫ್ರಂಟೊಪೋಲಾರ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್/ಬ್ರಾಡ್‌ಮನ್ ಏರಿಯಾ ೧೦), ಎಕ್ಸ್‌ಟೆರೊಸೆಪ್ಟಿವ್ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್‌ಸೆಪ್ಟಿವ್ ದೇಹದ ಅರಿವು (ಸಂವೇದನಾ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇನ್ಸುಲರ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್), ಮೆಮೊರಿ ಬಲವರ್ಧನೆ ಮತ್ತು ಮರುಸಂಘಟನೆ (ಹಿಪೊಕ್ಯಾಂಪಸ್), ಸ್ವಯಂ ಮತ್ತು ಭಾವನೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣ (ಮುಂಭಾಗದ ಸಿಂಗ್ಯುಲೇಟ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಆರ್ಬಿಟೋಫ್ರಂಟಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್), ಮತ್ತು ಕೋಶಗಳ ಸಂವಹನ ಮತ್ತು ಕೋಶಗಳ ನಡುವೆ ಇರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಎಂಟು ಮೆದುಳಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ ಎಂದು ೨೧ ನ್ಯೂರೋಇಮೇಜಿಂಗ್ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಮೆಟಾ-ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ;ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಬೂದು ದ್ರವ್ಯದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಹೆಚ್ಚಳ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನ ಮಾಡದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಮಿದುಳಿನ ಬಿಳಿ ಮಾರ್ಗಗಳಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎಡ ಗೋಳಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ರಚನಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿರುವುದು ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಆವಿಷ್ಕಾರದ ವರದಿಯಿಂದ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.

ವಯಸ್ಸಾಗುವಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಬೂದು ದ್ರವ್ಯ ಪರಿಮಾಣದಲ್ಲಿನ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕಡಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಧ್ಯಾನವು ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದೂ ಸಹ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳಿವೆ. ಕಲಿಕೆ, ಅರಿವಿನ ನಮ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಗಮನ ಸಂಸ್ಕರಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುವ ಪುಟಮೆನ್‌ನಲ್ಲಿನ ಮೆದುಳಿನ ಬೂದು ದ್ರವ್ಯದ ಪರಿಮಾಣಕ್ಕೆ ಝೆನ್ ಧ್ಯಾನಸ್ಥರು ನಿಧಾನ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕುಸಿತದ ದರವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನವು ಪುರಾವೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ, ಇದು ಧ್ಯಾನಸ್ಥರಲ್ಲದವರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ವಯಸ್ಸಾದ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುವವರಲ್ಲಿರುವ ಉತ್ತಮ ಗಮನವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಧ್ಯಾನದ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವವರೂ ಸಹ ನೋವಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಹಿಷ್ಣುತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆಂದು ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಪರಿಣಾಮವು ಸೊಮಾಟೊಸೆನ್ಸರಿ ಕಾರ್ಟಿಸಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿನ ಬದಲಾದ ಕಾರ್ಯ ಮತ್ತು ರಚನೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ನೋವಿನ ಅರಿವಿನ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ (ಮುಂಭಾಗದ ಸಿಂಗ್ಯುಲೇಟ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಡಾರ್ಸೊಲೇಟರಲ್ ಪ್ರಿಫ್ರಂಟಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್).

ಮೆದುಳಿನ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಉನ್ನತ-ಶ್ರೇಣಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಮತ್ತು ಸಂಘದ ಕವಚ(ಕಾರ್ಟಿಸಸ್‌)ಗಳಲ್ಲಿ ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಧ್ಯಾನವು ಸ್ವಯಂ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಏಕಾಗ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಇದು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಸಹ ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಪೂರ್ವನಿಯೋಜಿತ ಸ್ಥಿತಿಯ ಜಾಲಬಂಧದ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕತೆ ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೇಗೆ ಬದಲಿಸಬಹುದು ಎಂದು ತನಿಖೆ ನಡೆಸಿವೆ, ಇದು ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಹಗಲುಗನಸು ಮುಂತಾದ ಆಂತರಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದಾಗ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿರುವ ಮಿದುಳಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಒಂದು ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಜಾಲವಾಗಿದೆ.

ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಸಿಂಧುತ್ವ

ಫಾಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರರು ನಡೆಸಿದ ಮೆಟಾ-ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ, ನ್ಯೂರೋಇಮೇಜಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಬಳಸುವ ಧ್ಯಾನದ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಸಿಂಧುತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವ ಪಕ್ಷಪಾತದ ಹಲವಾರು ಮೂಲಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಫಾಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರರು. ಪ್ರಕಟಣೆಯು ಪಕ್ಷಪಾತವು ಗಮನಾರ್ಹ ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ಅತಿ-ವರದಿ ಮಾಡುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿದರು. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಫಾಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರರು. "ಮೆಟಾ-ಜಾಗೃತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರದೇಶಗಳ, ಬಹಿರ್ಮುಖಿ ಮತ್ತು ಅಂತರಪ್ರಚೋದನೆಯ ದೇಹದ ಅರಿವು..., ಸ್ಮರಣೆ ಬಲವರ್ಧನೆ ಮತ್ತು ಮರುಸಂಘಟನೆ..., ಸ್ವಯಂ ಮತ್ತು ಭಾವನೆಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣ..., ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಮತ್ತು ಅಂತರಗೋಳದ ಸಂವಹನ..." ಮತ್ತು "ಮಧ್ಯಮ" ಜಾಗತಿಕ ಮಧ್ಯದ ಪರಿಣಾಮದ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು "ಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಗಾತ್ರದ ಮೆದುಳಿನ ರಚನೆಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳೊಂದಿಗೆ" ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿವೆ.

ಯಾವುದೇ ದೃಢ ತೀರ್ಮಾನಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಮುನ್ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಾಹಿತ್ಯ

ಧನಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಣ

ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಹೊರತಾಗಿ, ಕೆಲವು ಲೇಖಕರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿರುವ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಭರವಸೆಯ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಪಿ.ಎಚ್.ಡಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನದ ತನಿಖೆಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ರಿಕ್ ಹ್ಯಾನ್ಸನ್ ರವರು ಬರೆದಿರುವ ಒಂದು ಪುಸ್ತಕ, ಬುದ್ಧನ ಮೆದುಳು. ನರವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧಕರಾಗಿರುವ ಹ್ಯಾನ್ಸನ್ ಸರಳ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳನ್ನು ಓದುಗರಿಗೆ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹ್ಯಾನ್ಸನ್‌ರವರು ಮುಖ್ಯ ವಾದವೆಂದರೆ ಪ್ರೀತಿಯಂತಹ ಧನಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಧ್ಯಾನದ ಮೂಲಕ ನ್ಯೂರೋಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಬಲಪಡಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಈ ಹಕ್ಕನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಡಜನ್ಗಟ್ಟಲೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳಿವೆ ಎಂದೊ ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹಾನ್ಸನ್ ಅವರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನ ಸೇರಿದಂತೆ ಪೂರ್ವದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ದೊಡ್ಡ ಜನಪ್ರಿಯ ಚಳುವಳಿಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿದೆ.

ಟೀಕೆಗಳು

ಓವೆನ್ ಫ್ಲಾನಗನ್ ರಂತಹ ವಿಮರ್ಶಕರು, ಹ್ಯಾನ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಅವನಂತಹವರು ಪ್ರಸಕ್ತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಅಂದಾಜಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಬೋಧಿಸತ್ವಸ್ ಬ್ರೈನ್: ಬೌದ್ಧಧರ್ಮ ನ್ಯಾಚುರಲೈಸ್ಡ್ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ, ಫ್ಲ್ಯಾನಾಗನ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿರುವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಓದುಗರಿಗೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ರೋಚಕ ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೆಚ್ಚು ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿಗೆ ಒಳಗಾದವರು ಕಾಲುಗಳ ಬಳಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯಬಲ್ಲರು, ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಧನಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಗಳು ಅವರನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಬಹುದು ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಫ್ಲಾನಗಾನ್ ಬೆಂಬಲಿಸುವುದಿಲ್ಲ.ಧ್ಯಾನವು ಯಾವುದೋ ವಿಧದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಜನಕರವಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ಫ್ಲಾನಗಾನ್ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಧ್ಯಾನವು ಮಿದುಳಿನ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು ಇನ್ನೂ ನಿಗೂಢವಾಗಿದೆ. ಅದೇ ರೀತಿ, ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಸಂಶೋಧನಾ ಅಧ್ಯಯನಗಳಿಗೆ ಧ್ಯಾನವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವಸ್ಥಿಯವರು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ.. ತಮ್ಮ ಭಿನ್ನ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಲು ಫ್ಲಾನಗನ್ ಮತ್ತು ಹ್ಯಾನ್ಸನ್ ಅನೇಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಇಬ್ಬರೂ ಲೇಖಕರು ಧ್ಯಾನವನ್ನು ತನಿಖೆ ಮಾಡುವ ಭವಿಷ್ಯದ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಅಗತ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಧ್ಯಾನದ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಇನ್ನೂ ಅದರ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಇದೆ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನ ಸಮುದಾಯವು ಅದರ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸುವ ಮೊದಲು ಹೆಚ್ಚು ಪುನರಾವರ್ತಿಸಬಹುದಾದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.