ಕೋಯಿ
ಇವು ಜಪಾನಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮೀನು ಎಂಬ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ.
Cyprinus rubrofuscus subsp. {{{subspecies}}} | |
---|---|
Conservation status | |
Domesticated
| |
Scientific classification | |
Unrecognized taxon (fix): | Cyprinus |
ಪ್ರಜಾತಿ: | |
Trinomial name | |
Cyprinus rubrofuscus subsp. {{{subspecies}}} Lacépède, 1803
| |
Synonyms | |
|
ಕೋಯಿ ಎನ್ನುವುದನ್ನು (,ಜಪಾನೀಸನಲ್ಲಿ [ಕೋಯಿ] ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. "ಕಾರ್ಪ್" ಅಥವಾ ಗೆಂಡೆಮೀನುಗಳ ತಳಿಗೆ ಹೋಲುವ ಇವನ್ನು ಜಪಾನಿನಲ್ಲಿ ನಿಶಿಕಿಗೋಯಿ (ುಮೆನ್ನ, ಜಪಾನೀಸ್ಃ [ುಮೆನ್ನಿಚಿ ಕಿ], ಅಕ್ಷರಶಃ, "ಬ್ರೋಕೇಡ್ ಕಾರ್ಪ್" ಗಳು ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಜಾತಿಯ ಬಣ್ಣದ ವಿಧದ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು ಕೋಯಿ ಎಂದು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವು ಸೈಪ್ರಿನಸ್ ಜಾತಿಯವಾಗಿವೆ.
ಕೋಯಿ ಎಂಬುದು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಇರಿಸಲಾಗಿರುವ ಕಾರ್ಪ್/ಕೋಯಿ ಮೀನಿನ ಬಣ್ಣದ ರೂಪಾಂತರಗಳಿಗೆ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಹೆಸರಾಗಿದೆ. 19ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಜಪಾನ್ನ ನಿಗಾಟಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಗಳಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಕೋಯಿಗಳ ಅನೇಕ ಪ್ರಭೇದಗಳಿವೆ.[೧][೨]
ಹಲವಾರು ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಜಪಾನಿನ ತಳಿಗಾರರು ಮತ್ತು ಮಾಲೀಕರು ಬಣ್ಣ, ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಮಾಪನದಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಬಣ್ಣಗಳೆಂದರೆ ಬಿಳಿ, ಕಪ್ಪು, ಕೆಂಪು, ಕಿತ್ತಳೆ, ಹಳದಿ, ನೀಲಿ, ಕಂದು ಮತ್ತು ಕೆನೆ. ಇವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಲೋಹದ ಛಾಯೆಗಳಾದ ಚಿನ್ನ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳಿ-ಬಿಳಿ ('ಪ್ಲಾಟಿನಂ' ಮಾಪಕಗಳು) ಬಣ್ಣದ ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಮೀನುಗಳೂ ಇವೆ. ಕೋಯಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ವರ್ಗವೆಂದರೆ ಗೋಸಾಂಕೆ, ಇದು ಕೋಹಕು, ತೈಶೋ ಸನ್ಶೋಕು ಮತ್ತು <i id="mwLg">ಶೋವಾ ಸನ್ಶೋಕು</i> ಪ್ರಭೇದಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.
ಇತಿಹಾಸ
ಬದಲಾಯಿಸಿಕಾರ್ಪ್ ಮೀನುಗಳು ಮೂಲತಃ ಮಧ್ಯ ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿರುವ ಮೀನು ಪ್ರಭೇದಗಳ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪು. ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಪ್ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಮೂಲತಃ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಸಾಕಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕಾರ್ಪ್ ತಂಪಾದ ನೀರಿನ ಮೀನು. ಅವುಗಳ ಬದುಕುಳಿಯುವ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಜಪಾನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಹೊಸ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಸಾಕುಮೀನುಗಳಾಗಿ ಹರಡಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು.
ಪ್ರಾಗೈತಿಹಾಸಿಕ
ಬದಲಾಯಿಸಿಜಪಾನ್ನಲ್ಲಿ, ಕಾರ್ಪ್ ಕುಟುಂಬ ಮಯೋಸೀನ್ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳನ್ನು (ಸೈಪ್ರಿನಿಡೆ) ನಾಗಸಾಕಿ ಪ್ರಾಂತ್ಯ ಇಕಿ ದ್ವೀಪ .[೩] ದಲ್ಲಿ ಉತ್ಖನನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಜೋಮೋನ್ ಮತ್ತು ಯಾಯೋಯಿ ಅವಧಿಯ ತಾಣಗಳಿಂದ[೪] ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಪ್ ಫರಿಂಜಿಯಲ್ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಉತ್ಖನನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಆಧುನಿಕ ಜಾತಿಯ ಕಾರ್ಪ್ (ಸೈಪ್ರಿನಸ್ ಕಾರ್ಪಿಯೊ ಅಥವಾ ಸೈಪ್ರಿನಸ ರುಬ್ರೊಫುಸ್ಕಸ್) ಜೊತೆಗೆ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಭೇದಗಳಾದ ಜೊಮೊನ್ ಕೊಯಿ (ಸೈಪ್ರಿನೋಸ್ ಸ್ಪ್.) ನ ಫರಿಂಜಿಯಲ್ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಅಕನೋಯಿ ಬೇ ಲೇಕ್ಬೆಡ್ ತಾಣದಿಂದ ಉತ್ಖನನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ . ಈ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು 11,500-7,000 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನವು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಇಂದು ಜಪಾನ್ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಸೈಪ್ರಿನಿಡೆ ಕುಟುಂಬದ ಎಲ್ಲಾ ಆರು ಉಪಕುಟುಂಬಗಳ ಫರಿಂಜಿಯಲ್ ಹಲ್ಲುಗಳು, ಕಾರ್ಪ್ (ಸೈಪ್ರಿನಸ್) ಸೇರಿದಂತೆ, ಮಧ್ಯ ಜೊಮೊನ್ ಅವಧಿಯ (5500-4400 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ) ಆವಾಜು ಸರೋವರದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿವೆ.[೫]
ಜೊಮೊನ್ ಮತ್ತು ಯಾಯೋಯಿ ತಾಣಗಳಿಂದ ಉತ್ಖನನ ಮಾಡಲಾದ ಕಾರ್ಪ್ಗಳ ಉದ್ದದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಫಾರಿಂಜಿಯಲ್ ಹಲ್ಲುಗಳ ಗಾತ್ರದಿಂದ ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿದಂತೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ವಯಸ್ಕರ ಕಾರ್ಪ್ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಬಾಲ ಕಾರ್ಪ್ಗಳು ಕೂಡ (150 ಮಿ. ಮೀ. ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಉದ್ದ) ಯಾಯೋಯಿ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. ಈ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ಜೋಮೋನ್ ಸರೋವರಗಳು ಮತ್ತು ನದಿಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಕಾರ್ಪ್ ಅನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಯಾಯೋಯಿ ಭತ್ತದ ಗದ್ದೆಗಳ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಬೆಳೆಸುವ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾರ್ಪ್ ವಂಶಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದರು.[೬][೭]
ಎಲ್ಲಾ ಜಪಾನೀಸ್ ಕಾರ್ಪ್ಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಗೈತಿಹಾಸಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚೀನಾದಿಂದ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು ಎಂದು ಈ ಹಿಂದೆ ಭಾವಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮೈಟೊಕಾಂಡ್ರಿಯದ ಡಿಎನ್ಎ ಇತ್ತೀಚಿನ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಬಿವಾ ಸರೋವರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸ್ಥಳೀಯ ಕಾಡು ರೂಪ ಮತ್ತು ಯುರೇಷಿಯನ್ ಕಾಡು ರೂಪದ ನಡುವೆ, ಸಾಕುಪ್ರಾಣಿಗಳ ಪ್ರಭೇದಗಳೊಂದಿಗೆ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್ಪ್ ಸೈಪ್ರಿನಸ್ ಕಾರ್ಪಿಯೊದೊಳಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ವಿಕಸನೀಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು (ಫೈಲೋಜೆನೆಟಿಕ್ ಸ್ಪ್ಲಿಟ್) ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿತು. ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಜಪಾನೀ ರೂಪದ (ಸೈಪ್ರಿನಸ್ ಸ್ಪ್. ′) ಪ್ರಾಚೀನ ಮೂಲದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ದತ್ತಾಂಶದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾದ ಕಾಡು ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್ಪ್ (ಸಿ. ಕಾರ್ಪಿಯೋ) ನ ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದ ಪ್ರಾಚೀನ ವಂಶಾವಳಿಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ಖಂಡದ ಕಾರ್ಪ್ ಅಥವಾ ಗೆಂಡೆ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಜಪಾನ್ಗೆ ಯಾವಾಗ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು ಎಂದು ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, 'ಯುರೇಷಿಯನ್' ವಂಶದೊಳಗೆ ಕೋಯಿ ಕಾರ್ಪ್ನ ಐದು mtDNA ಹ್ಯಾಪ್ಲೋಟೈಪ್ಗಳ ಪಾಲಿಫೈಲೆಟಿಕ್ ವಿತರಣೆಯಿಂದ ಕೋಯಿ ಕಾರ್ಪ್ ಹಲವು ಮೂಲಗಳಿಂದ ಬಂದಿರಬಹುದು ಎಂಬ ಸೂಚನೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಜಪಾನ್ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯವಲ್ಲದ ಮೀನುಗಳ ಪರಿಚಯದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ದಾಖಲೆಯು ಚೀನಾದಿಂದ ಬಂದ ಗೋಲ್ಡ್ ಫಿಷ್ (1502 ಅಥವಾ 1602) ಮತ್ತು 1904 ರಲ್ಲಿ ಡೋಯಿಟ್ಸುಗೋಯಿ (ಜರ್ಮನ್ ಕಾರ್ಪ್) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕನ್ನಡಿ ಕಾರ್ಪ್. ಇವುಗಳ ಮೊದಲು ಕಾರ್ಪ್ಗಳನ್ನು ಜಪಾನಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ದಾಖಲೆಗಳಿಲ್ಲ.[೮]
ಹೆಸರಿಸಲಾದ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ
- Kōhaku (紅白?) ಕೋಹಾಕು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಕೋಯಿ (late 19th century).[೯]
- Taishō Sanshoku (or Taishō Sanke) (大正三色?) ತಹಿಶೋ ಸಂಕೆ ಕೋಹಾಕುವಿನಂತೆಯೇ ಕಂಡರೂ ಇದಕ್ಕೆ ಕಪ್ಪು ಚುಕ್ಕೆಗಳಿರುತ್ತದೆ. sumi (墨?). Taishō Emperor ನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಮೊದಲು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಯಿತು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ..[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]
- ಶೊವಾ ಸಂಶೊಕು ಎನ್ನುವುದು ಕಪ್ಪು ಕಾರ್ಪ್ ಆಗಿದ್ದು ಕೆಂಪು ಅಥವಾ ಬಿಳಿ ಗೆರೆಗಳಿರುತ್ತದೆ.
-
ಕೊಹಾಕು
-
ತಾಂಚೋ ಸಂಕೆ
-
Shōwa Sanke
-
Asagi
-
Bekkō
-
Gin Rin Shōwa
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ Ojiya Nishikigoi no Sato Museum
- ↑ The History of Nishikigoi 錦鯉とその起源 Zen Nippon Airinkai
- ↑ Yabumoto, Yoshitaka (2010). "Ikiculter chojabaruensis, a New Genus and Species of Cyprinid Fish from the Miocene of Iki Island, Nagasaki, Japan". Paleontological Research. 14 (4): 277–292. doi:10.2517/1342-8144-14.4.277. S2CID 85972532.
- ↑ Nakajima, Tsuneo (31 January 2011). "コイ科魚類咽頭歯遺存体から見える先史時代の漁撈と稲作との関係に関する一考察" [A Speculation on Relationships between Freshwater Fishing and Rice Cultivation in Prehistoric Ages from a Viewpoint of Tooth Remains of Carps]. Bulletin of the National Museum of Japanese History. 162. National Museum of Japanese History: 49–63. doi:10.15024/00001857.
- ↑ ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedNakajima2011
- ↑ Nakajima, T.; Nakajima, M.; Yamazaki, T. (2010). "Evidence for fish cultivation during the Yayoi Period in western Japan". International Journal of Osteoarchaeology. 20 (2): 127–134. doi:10.1002/oa.1005.
- ↑ Nakajima, T.; Nakajima, M.; Yamazaki, T. (2010). "Evidence for fish cultivation during the Yayoi Period in western Japan". International Journal of Osteoarchaeology. 20 (2): 127–134. doi:10.1002/oa.1005.
- ↑ Maruyama, Tamezo (March 1987). 外国産新魚種の導入経過 [Progress of introduction of new foreign fish species]. Fisheries Agency, Research Department, Resources Division.
- ↑ Tamadachi M apter=Koi varieties (1990). The Cult of the Koi. Neptune City, New Jersey: TFH Publications. p. 191. ISBN 978-0-86622-085-9.