ಕಲಕೋಟೆ

ಕಲಕೋಟೆಯು ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಭಾರತೀಯ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಜಮ್ಮು ಪ್ರದೇಶದ ರಜೌರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ತಾಲೂಕು ಆಗಿದೆ. ಕಲಕೋಟೆಯು ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಗಣಿಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಉಷ್ಣ ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಕಲಕೋಟೆ

ಇತಿಹಾಸ

ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಮೊದಲು, ಕಲಕೋಟೆ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಗಣಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಗ್ರಾಮವಾಗಿತ್ತು. ೧೯೫೦ ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಳೀಯ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಲಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣ ವಿದ್ಯುತ್ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಮೈನ್ ಕಾಲೋನಿ ಮತ್ತು ಥರ್ಮಲ್ ಕಾಲೋನಿಯಂತಹ ಕಾಲೋನಿಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರದ ಕೆಲಸಗಾರರ ನಿವಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಗಣಿ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಒಳಹರಿವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಅಂಗಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಹೋಟೆಲ್‌ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಾರಂಭ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಯೋಜನೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಲ್ಲ ಎಂದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಯೋಜನೆಯು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ತಾಲೂಕಿನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಹೊರಗೆ ರಫ್ತು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

೧೯೭೦ ರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಲಕೋಟೆ ಮತ್ತು ನೌಶೇರಾಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಕ್ಷೇತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ತೆಹಸಿಲ್ ಆಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಆದರೆ ಕಲಕೋಟ್ ಬಹಳ ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಕೊಟ್ರಂಕಾದೊಂದಿಗೆ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಕಾರಣ ಎರಡೂ ಪಟ್ಟಣಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ತಲೆಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು. ಅದರ ನಂತರ ಕಲಕೋಟೆಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ತಹಸಿಲ್ ಮತ್ತು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಹಂಚಲಾಯಿತು

ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ

ಕಲಕೋಟೆ ೩೩.೨೧°N ೭೪.೪೦°E ನಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಇದರ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ೪೧೩ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಸ್ಕ್ವಾರ್ (೧೫೯ ಸ್ಕ್ವಾರ್ ಮೀಟರ್). ಇದು ಸರಾಸರಿ ೭೦೦ ಮೀ (೨,೩೦೦ ಅಡಿ) ಎತ್ತರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕಲಕೋಟೆ ಆರ್ದ್ರ ಉಪೋಷ್ಣವಲಯದ, ಶುಷ್ಕ ಹವಾಮಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದರ ವಾರ್ಷಿಕ ತಾಪಮಾನವು ೨೮.೧೬ °ಸೆ (೮೨.೬೯ °ಫ಼್ಯಾ.) ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಭಾರತದ ಸರಾಸರಿಗಿಂತ ೨.೧೯% ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸುಮಾರು ೨೨.೧೫ ಮಿಲಿಮೀಟರ್ (೦.೮೭ ಇಂಚು) ಮಳೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ೨೮.೪೮ ಮಳೆಯ ದಿನಗಳನ್ನು (ಸಮಯದ ೭.೮ %) ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕಲಾಕೋಟೆಯು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ನೌಶೇರಾ, ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ರಿಯಾಸಿ, ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ರಾಜೌರಿ ಮತ್ತು ಕೊಟ್ರಂಕಾ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಸುಂದರ್ಬನಿ ಮತ್ತು ಸಿಯೋಟ್ಗಳೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ.

ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ

ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಲಿಂಗ ಅನುಪಾತಗಳು

ಕಲಕೋಟೆ ತಹಸಿಲ್‌ನ ಎಲ್ಲಾ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದೆ. ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ ತಹಸಿಲ್‌ನ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ೯೩,೦೧೪ ಆಗಿದೆ. ೨೦೧೧ ರ ಭಾರತದ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಕಲಕೋಟೆ ತೆಹಸಿಲ್‌ನ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ೭೨,೬೬೭ ಆಗಿದ್ದು ಅದರಲ್ಲಿ ೩೭,೮೬೪ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ೩೪,೮೦೩ ಮಹಿಳೆಯರು ಅಂದರೆ ೧೦೦೦ ಪುರುಷರಿಗೆ ೯೧೯ ಮಹಿಳೆಯರ ಲಿಂಗ ಅನುಪಾತ. ೦-೬ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ೧೨೭೬೮ ಆಗಿದೆ, ಇದು ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ೧೮% ಆಗಿದೆ. ೦-೬ ವರ್ಷದೊಳಗಿನ ೬೮೪೨ ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ೫೯೨೬ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ ೨೦೧೧ ರ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಕಲಕೋಟೆ ತಹಸಿಲ್‌ನ ಮಕ್ಕಳ ಲಿಂಗ ಅನುಪಾತವು ೮೬೬ ಆಗಿದೆ, ಇದು ಕಲಕೋಟೆ ತಹಸಿಲ್‌ನ ಸರಾಸರಿ ಲಿಂಗ ಅನುಪಾತಕ್ಕಿಂತ (೯೧೯) ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ತಹಸಿಲ್ ಕಲಕೋಟೆಯಲ್ಲಿನ ಒಟ್ಟು ಗ್ರಾಮಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ೬೯. ಸಾಕ್ಷರತೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ೫೯.೧೩%. ಸಾಕ್ಷರರು ೨೧,೧೨೩ ರಲ್ಲಿ ೩೫,೪೧೮ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ೧೪,೨೯೫ ಮಹಿಳೆಯರು. ಒಟ್ಟು ದುಡಿಯುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ೩೮,೬೬೧ ಆಗಿತ್ತು, ಅದರಲ್ಲಿ ೨೦,೮೯೯ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ೧೭,೭೬೨ ಮಹಿಳೆಯರು. ಒಟ್ಟು ೫,೩೯೫ ಕೃಷಿಕರು, ೪,೩೪೪ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ೧,೦೫೧ ಮಹಿಳೆಯರು. ಕಲಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ೭೧೮ ಜನರು ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಕೂಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ೫೮೮ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ೧೩೦ ಮಹಿಳೆಯರ ನಡುವೆ ಬೇರ್ಪಟ್ಟರು.

ಧರ್ಮ

ಕಲಕೋಟೆಯ ಬಹುಪಾಲು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಹಿಂದೂ ಅಥವಾ ಮುಸ್ಲಿಂ. ಈ ಎರಡು ಧರ್ಮಗಳು ತಾಲೂಕಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ೯೯.೬೩% ರಷ್ಟು ಮುಸ್ಲಿಂ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ೫೧.೬೦% ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೪೮,೦೩%. ಸಿಖ್ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಧರ್ಮದಂತಹ ಇತರ ಧರ್ಮಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ೦.೩೭% ಜನರು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಶಿಕ್ಷಣ

೨೦೨೨ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಕಲಕೋಟೆ ಒಂದು ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾಲೇಜು, ೪೭ ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ೧೯ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸರ್ಕಾರಿ ಪದವಿ ಕಾಲೇಜು ತಹಸಿಲ್‌ನ ಕಾಲೇಜು ಮಾತ್ರ. ಕೆಲವು ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳು ಇಂತಿವೆ:

• ಸರ್ಕಾರಿ ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆ, ಕಲಕೋಟೆ
• ಸರ್ಕಾರಿ ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆ, ಸೈಲ್ಸುಯಿ
• ಸರಕಾರಿ ಹಿರಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆ, ಸೊಲ್ಕಿ

ಕೆಲವು ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳು:

• ವಿ ಎಸ್ ಕೆ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ಕಲಕೋಟೆ
• ಇಂದಿರಾ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ಕಲಕೋಟೆ
• ಜಿಯಾನ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಸ್ಕೂಲ್, ಕಲಕೋಟೆ

ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ

ಕಲಕೋಟೆಯು ಸಿ.ಹೆಚ್.ಸಿ ಕಲಕೋಟೆ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ತಾಲೂಕಿನ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಮೂರು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ನಿರ್ಮಾಣ ಹಂತದಲ್ಲಿವೆ. ವೈದ್ಯಕೀಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಗಾಗಿ ಕೆಲವರು ಸುಮಾರು ೩೬ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಜಿಎಂಸಿ ರಾಜೌರಿಗೆ ಅಥವಾ ೧೦೭ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಜಿಎಂಸಿ ಜಮ್ಮುವಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಾರಿಗೆ

ಗಾಳಿ

ರಾಜೌರಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವು ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ೩೪ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ ಆದರೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ಕಲಕೋಟೆಗೆ ಸಮೀಪದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದರೆ ಜಮ್ಮು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವು ಕಲಕೋಟೆಯಿಂದ ೧೧೫ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ೩.೫ ಗಂಟೆಗಳ ಡ್ರೈವ್ ಆಗಿದೆ.

ರೈಲು

ಕಲಕೋಟೆಗೆ ತನ್ನದೇ ಆದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವಿಲ್ಲ. ಕಲಕೋಟೆಗೆ ಸಮೀಪದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದರೆ ಜಮ್ಮು ತಾವಿ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವು ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ೧೧೩ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ೩.೫ ಗಂಟೆಗಳ ಡ್ರೈವ್ ಆಗಿದೆ.

ರಸ್ತೆ

ಕಲಕೋಟೆ ತಹಸಿಲ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುತ್ತಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಗ್ರಾಮವು ಏಕ ಪಥದ ರಸ್ತೆಯ ಮೂಲಕ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜೌರಿ ಕತ್ರಾ ಹೆದ್ದಾರಿಯು ತಹಸಿಲ್ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಕಲಾಕೋಟೆಯನ್ನು ರಾಜೌರಿ ಮತ್ತು ಕತ್ರಾ ಜೊತೆಗೆ ೧೪ ಇತರ ಹಳ್ಳಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ೨೨ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಸಿಂಗಲ್ ಲೇನ್ ರಸ್ತೆಯು ಕಲಕೋಟೆಯನ್ನು ಸಿಯೋಟ್‌ನಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ.

ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ

ಮನ್ಮ ಮಾತಾ ಗುಹೆ

ಮನ್ಮ ಮಾತಾ ದೇವಾಲಯವು ರಾಜೌರಿ - ಕತ್ರಾ ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಯಾತ್ರಾಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಮನ್ಮಾ ದೇವಿಯು ಧ್ಯಾನದ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾದ ಈ ಸ್ಥಳವು ಮಾತಾ ದೇವಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಈ ಯಾತ್ರಾಸ್ಥಳದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗುಹೆಯನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಈ ಸ್ಥಳವು ಕಲಕೋಟೆಯಿಂದ ೮.೯ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

ಪಂಜನಾರ ಕೋಟೆ

ಪಂಜ್ನಾರ ಬಳಿ, ತಾಲೂಕು ಕಲಕೋಟೆಯ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಗ್ರಾಮ, ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ 'ಪಾಂಡು ಕುಂಡ್' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಜಮ್ಮು ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಶೈಲಿಯ ಸುಸಂರಕ್ಷಿತ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ದೊಡ್ಡ ದೇವಾಲಯವು ೯ ನೇ-೧೦ ನೇ ಶತಮಾನದ A.D ಗೆ ಹಿಂದಿನದು ಮತ್ತು ಬಾರಾಮುಲಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬುನಿಯಾರ್ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಡೆಲ್ತಾ ಮಂದಿರವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಇದು ಮುಖ್ಯ ದೇಗುಲವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಆಯತಾಕಾರದ ಪೆರಿಸ್ಟೈಲ್ ೫೫ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಅಂಗಳಕ್ಕೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಗೋಡೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಡಬಲ್ ಚೇಂಬರ್ಡ್ ಗೇಟ್‌ವೇ ಇದೆ. ಈ ಸ್ಥಳವು ಕಲಕೋಟೆಯಿಂದ ೧೮ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

ಟಾಟಾ ಪಾನಿ

ಈ ಸ್ಥಳವು ಬಿಸಿನೀರಿನ ಬುಗ್ಗೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಅದರ ನೀರು ಗುಣಪಡಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಕಲಕೋಟೆ ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೪ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಜೂನ್‌ನಿಂದ ನವೆಂಬರ್‌ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೆ ರಾಜ್ಯದ ಒಳಗಿನ ಮತ್ತು ಹೊರಗಿನಿಂದ ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಲು ಆಗಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಟಾಟಾ ಪಾನಿ ಕಲಕೋಟೆಯಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೪ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

ಉಷ್ಣ ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರ ಕಲಕೋಟೆ

೧೯೫೦ ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಲಭ್ಯವಿರುವ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಕಲಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣ ವಿದ್ಯುತ್ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಾರಂಭ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಯೋಜನೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಲ್ಲ ಎಂದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಯೋಜನೆಯು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ತಹಸಿಲ್‌ನ ಮುಖ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಹೊರಗೆ ರಫ್ತು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಹತ್ತಿರದ ಆಸಕ್ತಿಯ ಅಂಶಗಳು

ಶ್ರೀ ಮಾತಾ ವೈಷ್ಣೋ ದೇವಿ, ಕತ್ರಾ

ವೈಷ್ಣೋ ದೇವಿ ದೇವಾಲಯವು ವೈಷ್ಣೋ ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಪ್ರಮುಖ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದ್ದು, ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಭಾರತೀಯ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶದ ತ್ರಿಕೂಟ ಪರ್ವತಗಳಲ್ಲಿರುವ ಕತ್ರಾದಲ್ಲಿದೆ.ವೈಷ್ಣೋದೇವಿ ಎಂದು ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವ ದುರ್ಗಾದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿರುವ ೧೦೮ ಶಕ್ತಿ ಪೀಠಗಳಲ್ಲಿ ಈ ದೇವಾಲಯವೂ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಯಾತ್ರಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ನವರಾತ್ರಿಯಂತಹ ಹಬ್ಬಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸಂದರ್ಶಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಒಂದು ಕೋಟಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀ ಮಾತಾ ವೈಷ್ಣೋ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಕಲಕೋಟೆಯಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೨೦ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

ಶಿವ ಖೋರಿ

ಶಿವ ಖೋರಿ, ಭಾರತದ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ರಿಯಾಸಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಭಗವಾನ್ ಶಿವನಿಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾದ ಹಿಂದೂಗಳ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗುಹಾ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಶಿವ ಖೋರಿ ಗುಹೆಯು ಕಲಕೋಟೆಯಿಂದ ಸುಮಾರು ೫೬ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

ಮಂಗಳ ಮಾತಾ ದೇವಾಲಯ

ಮಂಗಳ ಮಾತಾ ದೇವ್ ಆಸ್ಥಾನವು ರಜೌರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನೌಶೇರಾ ತೆಹಸಿಲ್‌ನ ಭವಾನಿ ಗ್ರಾಮದ ಸಮೀಪ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಮಂಗಳ ಮಾತೆಯ ಪಿಂಡಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸುಂದರವಾದ ಗುಹೆಯಾಗಿದೆ. ಜನರು ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿದಿನ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಸಂದೇಹವಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಏಪ್ರಿಲ್ ಮತ್ತು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ನವರಾತ್ರಿಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಮೇಳಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಾತ್ರಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹುಲಿಗಳು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವುದನ್ನು ಜನರು ನೋಡಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಪಿಂಡಿಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕಲ್ಲು ಹಾವುಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಮೂಲತಃ, ಈ ಗುಹೆಯನ್ನು ಮುಚ್ಚಲಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಜನರು ಮಾತಾ ಜಿಯ ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಬರಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಗುಹೆಯು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು. ಮುಖ್ಯ ಗುಹೆಯಲ್ಲದೆ, ವೈಷ್ಣೂ ಗುಹೆ ಮತ್ತು ನೈನಾ ಮಾತಾ ಗುಹೆಗಳೆಂಬ ಎರಡು ಗುಹೆಗಳೂ ಇವೆ. ನೈನಾ ಮಾತೆಯ ಪಿಂಡಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕಲಕೋಟೆಯಿಂದ ನೌಶೇರಾ ಕಡೆಗೆ ಸುಮಾರು ೬೧ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

ಶಹದಾರ ಶರೀಫ್

ಶಾಹದಾರ ಶರೀಫ್ ಬಾಬಾ ಗುಲಾಮ್ ಶಾ ಅವರ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶಹದಾರ ಶರೀಫ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ರಜೌರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಗುಲಾಮ್ ಷಾ ತನ್ನ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಶಾದಾರವನ್ನು ತನ್ನ ವಾಸಸ್ಥಾನವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡನು. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ, ಮುಸ್ಲಿಮರು, ಹಿಂದೂಗಳು ಮತ್ತು ಸಿಖ್ಖರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ, ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪೀರ್‌ನ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದರಿಂದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕೋಮು ಸೌಹಾರ್ದತೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ. ಶಹದಾರ ಶರೀಫ್ ಕಲಕೋಟೆಯಿಂದ ೬೧ ಕಿಮೀ ದೂರ

ಗಮನಾರ್ಹ ಜನರು

• ಅಬ್ದುಲ್ ಸಮದ್ - ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟಿಗ