ಐಬಿಸ್

ಐಬಿಸ್ ಕ್ರೌಂಚ (ಹೆರಾನ್) ಮತ್ತು ಕೊಕ್ಕರೆಯ (ಸ್ಟಾರ್ಕ್) ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಒಂದು ನೀರುಹಕ್ಕಿ. ಇದರಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪ್ರಭೇದಗಳಿವೆ. ಇವು ಪ್ರಪಂಚದ ನಾನಾ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿವೆ. ಭಾರತದ ಹಲವೆಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಅನೇಕ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿವೆ. ಭಾರತದ ಹಲವೆಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಅನೇಕ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ ಮತ್ತು ಕರಿಯ ಎರಡು ಪ್ರಭೇದಗಳು ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ.

ಐಬಿಸ್
Black-headed ibis (Threskiornis melanocephalus)
Scientific classification
Unrecognized taxon (fix):	Threskiornithinae
Genera
Threskiornis Pseudibis Thaumatibis Geronticus Nipponia Bostrychia Theristicus Cercibis Mesembrinibis Phimosus Eudocimus Plegadis Lophotibis

ವಿವರಣೆ

ಐಬಿಸ್ ಹಕ್ಕಿ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದು. ಕೊಕ್ಕು ಉದ್ದವಾಗಿ ಪಿಕಾಸಿಯ ಅಲಗಿನಂತೆ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಬಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಬಗೆಯವಕ್ಕೆ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಪುಕ್ಕಗುಚ್ಛವಿದೆ. ಬಿಳಿ ಮತ್ತು ಕರಿ ಐಬಿಸುಗಳಿಗೆ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ವ್ಯತ್ಯಾಸವುಂಟು. ಅಮೆರಿಕದ ಉಷ್ಣವಲಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಂಪು ಐಬಿಸ್ ಇದೆ. ಕೆಂಪು ರೆಕ್ಕೆ ಪುಕ್ಕಗಳಿಗಾಗಿ ಈ ಹಕ್ಕಿಯನ್ನು ಎರಡು ಶತಮಾನ ಬೇಟೆಯಾಡಿದರಾಗಿ ಇದರ ವಂಶ ತೀರ ನಶಿಸಿಹೋಗಿದೆ. ಅಳಿದುಳಿದ ಕೆಲವು ಕುಟುಂಬಗಳನ್ನು ಕಾನೂನಿನ ಬಂಧನ ಹಾಕಿ ಈಗ ಕಾಪಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಭೇದಗಳು

There are 29 extant species and 4 extinct species of ibis.

Image	Genus	Living species
	ಥ್ರೆಸ್ಕಿಯೊರ್ನಿಸ್ ಜಿ.ಆರ್. ಗ್ರೇ, 1842	ಆಫ್ರಿಕನ್ ಸಾಕ್ರೆಡ್ ಐಬಿಸ್, ಥ್ರೆಸ್ಕಿಯೊರ್ನಿಸ್ ಇಥಿಯೋಪಿಕಸ್ ಮಲಗಾಸಿ ಸಾಕ್ರೆಡ್ ಐಬಿಸ್, ಥ್ರೆಸ್ಕಿಯೊರ್ನಿಸ್ ಬರ್ನಿಯೇರಿ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ವೈಟ್ ಐಬಿಸ್, ಥ್ರೆಸ್ಕಿಯೊರ್ನಿಸ್ ಮೊಲುಕಾ ಸ್ಟ್ರಾ ನೆಕ್‍ಡ್ ಐಬಿಸ್, ಥ್ರೆಸ್ಕಿಯೊರ್ನಿಸ್ ಸ್ಪಿನಿಕೊಲಿಸ್ †ರೀ ಯೂನಿಯನ್ ಐಬಿಸ್, ಥ್ರೆಸ್ಕಿಯೊರ್ನಿಸ್ ಸೊಲಿಟಾರಿಸ್ (extinct) ಬ್ಲಾಕ್ ಹೆಡ್ಡೆಡ್ ಐಬಿಸ್, ಥ್ರೆಸ್ಕಿಯೊರ್ನಿಸ್ ಮೆಲನೋಸೆಫಾಲಸ್ಸ್
	Pseudibis Hodgson, 1844	ರೆಡ್ ನೇಪ್ಡ್ ಐಬಿಸ್, ಸ್ಯೂಡಿಬಿಸ್ ಪ್ಯಾಪಿಲೋಸಾ ವೈಟ್ ಶೊಲ್ಡರ್ಡ್ ಐಬಿಸ್, ಸ್ಯೂಡಿಬಿಸ್ ಡೇವಿಸೊನಿ ಜೈಂಟ್ ಐಬಿಸ್, ಸ್ಯೂಡಿಬಿಸ್ ಜೈಜಾಂಟಿಯಾ
	Geronticus Wagler, 1832	Northern bald ibis, Geronticus eremita Southern bald ibis, Geronticus calvus
	Nipponia Reichenbach, 1850	Crested ibis, Nipponia nippon
	Bostrychia G.R. Gray, 1847	Olive ibis, Bostrychia olivacea São Tomé ibis, Bostrychia bocagei Spot-breasted ibis, Bostrychia rara Hadada ibis, Bostrychia hagedash Wattled ibis, Bostrychia carunculata
	Theristicus Wagler, 1832	Plumbeous ibis, Theristicus caerulescens Buff-necked ibis, Theristicus caudatus Black-faced ibis, Theristicus melanopis Andean ibis, Theristicus branickii
	Cercibis Wagler, 1832	Sharp-tailed ibis, Cercibis oxycerca
	Mesembrinibis J.L. Peters, 1930	Green ibis, Mesembrinibis cayennensis
	Phimosus Wagler, 1832	Bare-faced ibis, Phimosus infuscatus
	Eudocimus Wagler, 1832	American white ibis, Eudocimus albus Scarlet ibis, Eudocimus ruber
	Plegadis Kaup, 1829	Glossy ibis, Plegadis falcinellus White-faced ibis, Plegadis chihi Puna ibis, Plegadis ridgwayi
	Lophotibis L. Reichenbach, 1853	Madagascar ibis, Lophotibis cristata
	† Apteribis Olson & Wetmore, 1976	†A. glenos Olson & Wetmore, 1976 Molokai flightless ibis †A. brevis Olson & James, 1991 Maui flightless ibis

ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಭೇದವಾದ ಜಮೈಕಾದ ಐಬಿಸ್ ಅಥವಾ ಕ್ಲಬ್-ವಿಂಗ್ ಐಬಿಸ್ (ಕ್ಸೆನಿಸಿಬಿಸ್ xympithecus) ಅನ್ನು ಅದರ ಕ್ಲಬ್ ತರಹದ ರೆಕ್ಕೆಗಳಿಂದ ಅನನ್ಯವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಐಬಿಸ್ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆಃ

• ಜೆರೊಂಟಿಕಸ್ ಪರ್ಪ್ಲೆಕ್ಸಸ್ . ಫ್ರಾನ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು. ಮಧ್ಯ ಮಯೋಸೀನ್ ಬಂಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾನ್ಸನ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ದೂರದ ಬಲ ಹ್ಯೂಮರಸ್‌ನ ತುಣುಕಿನಿಂದ ಮಾತ್ರ ಇದು ತಿಳಿದಿದೆ. ಇದು ಜೆರೊಂಟಿಕಸ್ ವಂಶಾವಳಿಯ ಪುರಾತನ ಸದಸ್ಯನನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಜೀವಂತ ಐಬಿಸ್ ಕುಲಗಳು 15 ಮಿಲಿಯನ್ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ (ಮ್ಯಾ) ವಿಕಸನಗೊಂಡಿವೆ ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ.
• ಜೆರೊಂಟಿಕಸ್ ಅಪೆಲೆಕ್ಸ್ . ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು.
• ಜೆರೊಂಟಿಕಸ್ ಬಾಲ್ಕನಿಕಸ್ . ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು.
• ಥೆರಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ ವೆಟ್ಮೊರಿ . ಪೆರುವಿನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು.
• ಯುಡೋಡ್ಮಸ್ ಪೆರುವಿಯಾನಸ್ . ಪೆರುವಿನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು.
• ಗೆರಾಂಡಿಬಿಸ್ ಪಗಾನಾ . ಫ್ರಾನ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು. ಇದು ಈ ಜಾತಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಏಕೈಕ ಜಾತಿಯಾಗಿದೆ.
• ಆಪ್ಟರ್ಬಿಸ್ ಗ್ಲೆನೋಸ್ . ಹವಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು.
• Xenicibis xympithecus . ಜಮೈಕಾದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು.

ಜೀವನ ಕ್ರಮ

ಐಬಿಸ್ ಹಕ್ಕಿಯ ಜೀವನ ಕ್ರಮವೆಲ್ಲ ಕ್ರೌಂಚ, ಬಕಗಳಂತೆಯೆ. ಇದು ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲವೇಳೆ ಒಂದು ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಸಾವಿರ ಹಕ್ಕಿಗಳಿರುವುದೂ ಉಂಟು. ನೀರಿನ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿದ್ದು ಮೀನು, ಏಡಿ, ಕಪ್ಪೆ ಮೊದಲಾದುವನ್ನು ಇದು ಹಿಡಿದು ತಿನ್ನುತ್ತದೆ. ದೊಡ್ಡ ಮರದ ಕವೆಗೊಂಬಿನಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಿಗಳಿಂದ ಗೂಡು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಇದು ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ. ವಾಡಿಕೆಯಾಗಿ ಒಂದು ಬಾರಿಗೆ ಎರಡರಿಂದ ನಾಲ್ಕು ಮೊಟ್ಟೆ ಇಡುತ್ತದೆ.

ಐತಿಹ್ಯ

ಈ ಹಕ್ಕಿ ಓಸಿರಿಸ್ ದೇವತೆಯ ದೂತವಾಗಿದ್ದುಕೊಂಡು ಮಾನವರು ಮಾಡುವ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಎಣಿಕೆಹಾಕಿ ವರದಿ ಒಪ್ಪಿಸುತ್ತದೆಂದು ಈಜಿಪ್ಟಿನವರು ನಂಬಿದ್ದರು. ಪ್ರ.ಶ.ಪು. 3ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿದ್ದ ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರೀಕ್ ಕವಿ ಕಲ್ಲಿಮಾಕಸ್ ಮತ್ತು ಆತನ ಸ್ಪರ್ಧಿ ಅಪೊಲೋನಿಯಸ್-ಇವರ ಮಧ್ಯೆ ನಡೆದ ವಿರಸದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಪದ್ಯವೊಂದಕ್ಕೆ ಐಬಿಸ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿದೆ. ಇದರ ಪ್ರತಿ ಈಗ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಓವಿಡ್ ಮತ್ತು ಸುಯಿದಾಸ್ ಕವಿಗಳು ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಪದ್ಯದ ವಸ್ತು ಅಪೊಲೋನಿಯಸ್ ಮೇಲಿನ ಟೀಕೆ. ಐಬಿಸ್ ಎಂಬುದು ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಹಕ್ಕಿ. ಅದು ನೋಡಲು ಅಂದವಿಲ್ಲ. ಕರ್ಕಶ ಧ್ವನಿಯೇ ಅದರ ಸ್ವರ. ಅದರ ಸ್ವಭಾವಗಳು ಬೇಸರ ತರಿಸುವಂಥವು. ಕಲ್ಲಿಮಾಕಸ್ ಅಪೊಲೋನಿಯಸನನ್ನು ಐಬಿಸ್ ಹಕ್ಕಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಈ ಪದ್ಯಗಳ ಹಲವು ಭಾಗಗಳು ಸಮಸ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿವೆಯೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಈ ವಿವರದಿಂದ ಐಬಿಸ್ ಹಕ್ಕಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಈಜಿಪ್ಟಿನವರಿಗಿದ್ದ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಇನ್ನೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ವಿಕಿಸೋರ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಲೇಖನದ ವಿಷಯವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ:

ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ/ಐಬಿಸ್