ಆರೋಗ್ಯದ ಹಕ್ಕು
ಆರೋಗ್ಯದ ಹಕ್ಕು ಎಂದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಅರ್ಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಕನಿಷ್ಠ ಆರೋಗ್ಯದ ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಕ್ಕು. ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಘೋಷಣೆ, ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದ, ಮತ್ತು ವಿಕಲಾಂಗ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯದ ಹಕ್ಕಿನ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಕೂಡ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಹೇಗೆ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆರೋಗ್ಯದ ಹಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಯಾವ ಕನಿಷ್ಠ ಅರ್ಹತೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಯಾವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬಂತಹ ಪರಿಗಣನೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಆರೋಗ್ಯದ ಹಕ್ಕಿನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಅನ್ವಯದ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.
[೧]ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಮಾಪನ ಉಪಕ್ರಮವು[೨] ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಅವರ ಆದಾಯದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಆರೋಗ್ಯದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ...[೩]
ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದ (1966)
ಬದಲಾಯಿಸಿ
ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯು 1966 ರ ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕುರಿತಾದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದದ 12 ನೇ ವಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ:
ಪ್ರಸ್ತುತ ಒಪ್ಪಂದದ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪಕ್ಷಗಳು ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸಾಧಿಸಬಹುದಾದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಆನಂದಿಸಲು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಹಕ್ಕನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಹಕ್ಕಿನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಪ್ರಸ್ತುತ ಒಡಂಬಡಿಕೆಗೆ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪಕ್ಷಗಳು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಕ್ರಮಗಳು ಇವುಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ:
- ಮಗುವಿನ ಜನನ ದರ ಮತ್ತು ಶಿಶು ಮರಣದ ಕಡಿತ ಮತ್ತು ಮಗುವಿನ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ;
- ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ನೈರ್ಮಲ್ಯದ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳ ಸುಧಾರಣೆ;
- ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ, ಸ್ಥಳೀಯ, ಔದ್ಯೋಗಿಕ ಮತ್ತು ಇತರ ರೋಗಗಳ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ, ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ;
- ಎಲ್ಲಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಅನಾರೋಗ್ಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಆರೈಕೆಗೆ ಭರವಸೆ ನೀಡುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ರಚನೆ.
ಮಹಿಳೆಯರ ವಿರುದ್ಧದ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ತಾರತಮ್ಯಗಳ ನಿರ್ಮೂಲನದ ಸಮಾವೇಶ
ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಮಹಿಳೆಯರ ವಿರುದ್ಧದ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡುವ 1979 ರ ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್ಸ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್‌ನ 12 ನೇ ವಿಧಿಯು ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವಾಗ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯದಿಂದ ಮಹಿಳೆಯರ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಲಿಂಗ-ಸಂಬಂಧಿತ ಆರೋಗ್ಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳಿಗೆ ಮಹಿಳೆಯರ ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಆರ್ಟಿಕಲ್ 12 ರ ಪೂರ್ಣ ಪಠ್ಯವು ಹೇಳುತ್ತದೆ:[೪]
ಆರ್ಟಿಕಲ್ 12:
|
ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಮಾವೇಶ
ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ (1989) ಹಲವಾರು ನಿದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. 3 ನೇ ವಿಧಿಯು ಮಕ್ಕಳ ಆರೈಕೆಗಾಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಆರೋಗ್ಯ ಮಾನದಂಡಗಳಿಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಕರೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆರ್ಟಿಕಲ್ 17 ಮಗುವಿನ ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಯೋಗಕ್ಷೇಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ಆರ್ಟಿಕಲ್ 23 ಅಂಗವಿಕಲ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳು, ಪುನರ್ವಸತಿ, ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಆರೈಕೆ ಸೇರಿವೆ. ಅನುಚ್ಛೇದ 24 ಮಗುವಿನ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ವಿವರವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ, "ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಾಧಿಸಬಹುದಾದ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಆನಂದಿಸಲು ಮತ್ತು ಅನಾರೋಗ್ಯದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯದ ಪುನರ್ವಸತಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿಗೆ ಮಗುವಿನ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಕ್ಷಗಳು ಗುರುತಿಸುತ್ತವೆ. ಅಂತಹ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳ ಪ್ರವೇಶದ ಹಕ್ಕಿನಿಂದ ಯಾವುದೇ ಮಗು ವಂಚಿತವಾಗದಂತೆ ರಾಜ್ಯಗಳು ಶ್ರಮಿಸಬೇಕು. ಈ ನಿಬಂಧನೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನದ ಕಡೆಗೆ, ಸಮಾವೇಶವು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿಮಾಡುತ್ತದೆ: [೫]
|
ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ ಮಾನವ ಹಕ್ಕು
ಬದಲಾಯಿಸಿ.jpg)
ಆರೋಗ್ಯದ ಹಕ್ಕಿನ ಒಂದು ಮುಖವನ್ನು ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಮಾಡಲು ಪರ್ಯಾಯ ಮಾರ್ಗವೆಂದರೆ "ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕು." ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ, ಇದು ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳ ವಿತರಣೆಯಲ್ಲಿ ರೋಗಿಯ ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆದಾರರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಎರಡನೆಯದು ರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ಆಗಾಗ್ಗೆ ನಿಂದನೆಗೆ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ..[೬] ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ ವಿತರಣೆಯಲ್ಲಿ ರೋಗಿಗಳ ಹಕ್ಕುಗಳು ಸೇರಿವೆ: ಗೌಪ್ಯತೆ, ಮಾಹಿತಿ, ಜೀವನ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಆರೈಕೆಯ ಹಕ್ಕು, ಹಾಗೆಯೇ ತಾರತಮ್ಯ, ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆ ಮತ್ತು ಕ್ರೂರ, ಅಮಾನವೀಯ ಅಥವಾ ಅವಮಾನಕರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ.[೬][೭] ವಲಸಿಗರು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು, ಜನಾಂಗೀಯ ಮತ್ತು ಜನಾಂಗೀಯ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು, ಮಹಿಳೆಯರು, ಲೈಂಗಿಕ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು ಮತ್ತು HIV ಯೊಂದಿಗೆ ವಾಸಿಸುವವರಂತಹ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಗುಂಪುಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆರೋಗ್ಯದ ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತವೆ.[೮][೯][೧೦]
ಸಹ ನೋಡಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು (ಜರ್ನಲ್)
- ಆರೋಗ್ಯ ಪ್ರಚಾರ
- ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ
- ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ "Right to health - HRMI Rights Tracker". rightstracker.org (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-03-09.
- ↑ "Human Rights Measurement Initiative – The first global initiative to track the human rights performance of countries". humanrightsmeasurement.org. Retrieved 2022-03-09.
- ↑ "Right to health - HRMI Rights Tracker". rightstracker.org (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-03-09.
- ↑ Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women. New York: United Nations. 1979. Archived from the original on 6 April 2011. Retrieved 29 June 2017.
- ↑ Convention on the Rights of the Child. New York: United Nations. 1989. Archived from the original on 13 January 2015. Retrieved 7 November 2013.
- ↑ ೬.೦ ೬.೧ "Advancing human rights in patient care: the law in seven transitional countries". Open Society Foundations. 2013. Archived from the original on 22 June 2013. Retrieved 14 June 2013.
- ↑ "Health and Human Rights: a resource guide". Open Society Foundations. Open Society Institute. 2013. Archived from the original on 20 January 2012. Retrieved 14 June 2013.
- ↑ Ezer T. (May 2013). "making laws work for patients". Open Society Foundations. Archived from the original on 7 July 2013. Retrieved 14 June 2013.
- ↑ J Amon. (2010). "Abusing patients: health providers' complicity in torture and cruel, inhuman or degrading treatment". World Report 2010, Human Rights Watch. Archived from the original on 29 July 2015. Retrieved 4 December 2016.
- ↑ Ezer T. (May 2013). "Making Laws Work for Patients". Open Society Foundations. Archived from the original on 7 July 2013. Retrieved 14 June 2013.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಜಾಯಿಂಟ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ ಶೀಟ್ WHO/OHCHR/323
- ಆರೋಗ್ಯದ ಹಕ್ಕು ಕಾರ್ಟೂನ್
- ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಪೋರ್ಟಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯದ ಹಕ್ಕು
- ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾಮೆಂಟ್ ಸಂಖ್ಯೆ. 14.
- * ಆರೋಗ್ಯದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸಾಧಿಸಬಹುದಾದ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಹಕ್ಕು CESCR, 2000
- ಆರೋಗ್ಯದ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ESC ಯ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಾರ್ಟರ್ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್, 2009
- ಆರೋಗ್ಯದ ಹಕ್ಕು: ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ ಶೀಟ್ ಸಂಖ್ಯೆ. 31 WHO ಮತ್ತು UN HCHR
- ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕುರಿತು 25 ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತರಗಳು, WHO
ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಕ್ಲಾಫಮ್, ಮೇರಿ ರಾಬಿನ್ಸನ್ (eds) ಅವರ Realizing the Right to Health, Zurich: rüffer & rub, 2009.
- ಬೊಗುಮಿಲ್ ಟರ್ಮಿನ್ಸ್ಕಿಅವರ Selected Bibliography on Human Right to Health, Geneva: University of Geneva, 2013.
- ಜುಡಿತ್ ಪೌಲಾ ಆಶರ್ ಅವರ The Right to Health: A Resource Manual for Ngos, Dordrecht: Martinus Nijhoff Publishers, 2010. I