ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳು: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ

Content deleted Content added
ಚು Reverted edits by 2405:204:5605:F97C:C0ED:16D1:FD52:D48D (talk) to last revision by 113.249.57.13
ಟ್ಯಾಗ್‌ಗಳು: ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಪಾದನೆ ಮೊಬೈಲ್ ಅನ್ವಯ ಸಂಪಾದನೆ Android app edit
೮ ನೇ ಸಾಲು:
 
==ಸಂವಿಧಾನದ ಎಂಟನೇ ಪರಿಚ್ಛೇದದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಿದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ:==
# * [[ಹಿಂದಿ]] - [[ಭಾರತ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ]]ದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ. [[ಅಂಡಮಾನ್ ಮತ್ತು ನಿಕೊಬಾರ್ ದ್ವೀಪಗಳು]], [[ಚಂದಿಗಡ]], [[ಬಿಹಾರ]], [[ಹರಿಯಾಣ]], [[ದೆಹಲಿ]], [[ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ]], [[ಝಾರ್ಕಂಡ್]], [[ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ]], [[ರಾಜಸ್ಥಾನ]], [[ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ]], [[ಉತ್ತರಾಂಚಲ]] ರಾಜ್ಯಗಳ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ.
# * [[ಆಂಗ್ಲ]] - [[ಭಾರತ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ]]ದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಒಡಿಯಾ]] - [[ಒಡಿಶಾ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಬೆಂಗಾಲಿ]] - [[ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಕನ್ನಡ]] - [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಮಲೆಯಾಳಂ]] - [[ಕೇರಳ]] ರಾಜ್ಯದ ಹಾಗು [[ಲಕ್ಷದ್ವೀಪ]] ಸಂಘ ರಾಜ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಮರಾಠಿ]] - [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಅಸ್ಸಾಮಿ]] - [[ಅಸ್ಸಾಂ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಬೋಡೊ]] - [[ಅಸ್ಸಾಂ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಪಂಜಾಬಿ]] - [[ಪಂಜಾಬ್]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಕಾಶ್ಮೀರಿ]] - [[ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಡೋಗ್ರಿ]] - [[ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಗುಜರಾತಿ]] - [[ಗುಜರಾತ್]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ತಮಿಳು]] - [[ತಮಿಳುನಾಡು]] ಮತ್ತು [[ಪುದುಚೆರಿ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ತೆಲುಗು]] - [[ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಉರ್ದು]] - [[ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಶ್ಮೀರ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
+
# * [[ಕೊಂಕಣಿ]] - [[ಗೋವಾ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಮೈಥಿಲಿ]] - [[ಬಿಹಾರ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಮಣಿಪುರಿ]] - [[ಮಣಿಪುರ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ನೇಪಾಳಿ ಭಾಷೆ|ನೇಪಾಳಿ]] - [[ಸಿಕ್ಕಿಂ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಸಂಸ್ಕೃತ]] - [[ಉತ್ತರಾಂಚಲ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ
# * [[ಸಿಂಧಿ]]
 
{| class="wikitable sortable"
ಭಾರತದ ಇತರ ಭಾಷೆಗಳು:
! ಭಾಷೆಗಳು{{efn|Includes variants and dialects}}
* [[ಕೊಡವ]]
![[ಭಾಷಾ ಕುಟುಂಬ|ಕುಟುಂಬ]]
* [[ಭೋಜ್‌ಪುರೀ]]
!ಮಾತನಾಡುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆ<br><small>(ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ,&nbsp;2011ರ ಜನಗಣತಿ ಪ್ರಕಾರ)</small><ref name="CensusData 2011, Language and Mother Tongue">{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/2011Census/C-16_25062018_NEW.pdf|title=Statement 1 – Abstract of Speakers' Strength of Languages and Mother Tongues – 2011|last=|first=|date=|website=|publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>
* [[ತುಳು]]
!ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಯನ್ನಾಗಿ ಹೊಂದಿದ ರಾಜ್ಯ(ಗಳು)
|-
|[[ಅಸ್ಸಾಮಿ|Assamese]]|| Indo-Aryan, Eastern || 15.3 ||[[Assam]], [[Arunachal Pradesh]]
|-
|[[ಬೆಂಗಾಲಿ|Bengali]]|| Indo-Aryan, Eastern || 97.2 ||[[West Bengal]], [[Tripura]], [[Assam]], [[Andaman & Nicobar Islands]], [[Jharkhand]]<ref>http://www.bihardays.com/jharkhands-11-second-languages-will-create-new-jobs-enrich-national-culture/</ref>
|-
|[[ಬೋಡೊ|Bodo]]||[[Tibeto-Burman]]|| 1.48 ||[[Assam]]
|-
|[[ಡೋಗ್ರಿ|Dogri]]|| Indo-Aryan, Northwestern || 2.6 ||[[Jammu and Kashmir]], [[Himachal Pradesh]],
|-
|[[ಗುಜರಾತಿ|Gujarati]]|| Indo-Aryan, Western || 55.5 ||[[Dadra and Nagar Haveli]], [[Daman and Diu]], [[Gujarat]]
|-
|[[ಹಿಂದಿ]]|| Indo-Aryan || 528||[[Andaman and Nicobar Islands]], [[Bihar]], [[Dadra and Nagar Haveli]], [[Chhattisgarh]], [[Delhi]], [[Gujarat]], [[Haryana]], [[Himachal Pradesh]], [[Jharkhand]], [[Madhya Pradesh]], [[Jammu and Kashmir]], [[Mizoram]], [[Rajasthan]], [[Uttar Pradesh]], [[Uttarakhand]] and [[West Bengal]]<ref name="Telegraph:1" /><ref name="Indiatoday:1" />
|-
|[[ಕನ್ನಡ|Kannada]]||[[Dravidian languages|Dravidian]]|| 43.7 ||[[Karnataka]]
|-
|[[ಕಾಶ್ಮೀರಿ|Kashmiri]]|| Indo-Aryan, Dardic || 6.8 ||[[Jammu and Kashmir]]
|-
|[[ಕೊಂಕಣಿ|Konkani]]|| Indo-Aryan, Southern || 2.25 ||[[Maharashtra]], [[Goa]], [[Karnataka]] and [[Kerala]] ([[Konkan coast|The Konkan Coast]])<ref>{{Cite web|url=http://www.kamat.com/kalranga/konkani/konkani.htm|title=The Origins of the Konkani Language|last=|first=|date=15 August 1997 – 15 January 2016|website=www.kamat.com|publisher=|access-date=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://languages.iloveindia.com/konkani.html|title=Indian Languages: Konkani Language|last=|first=|date=|website=iloveindia.com|publisher=|access-date=}}</ref>
|-
|[[ಮೈಥಿಲಿ|Maithili]]|| Indo-Aryan, Eastern || 13.6 ||[[Bihar]], [[Jharkhand]]<ref>https://www.prabhatkhabar.com/news/ranchi/jharkhand-raghubar-das-cabinet-decision-maithili-bhojpuri-angika-magahi-second-language/1135878.html</ref>
|-
|[[ಮಲಯಾಳಂ|Malayalam]]||[[Dravidian languages|Dravidian]]|| 34.8 ||[[Kerala]], [[Lakshadweep]], [[Puducherry]]
|-
|[[ಮಣಿಪುರಿ|Manipuri]] ||[[Tibeto-Burman]]|| 1.8 ||[[Manipur]]
|-
|[[ಮರಾಠಿ|Marathi]]|| Indo-Aryan, Southern || 83 ||[[Maharashtra]], [[Goa]], [[Dadra & Nagar Haveli]], [[Daman and Diu]]
|-
|[[ನೇಪಾಳಿ ಭಾಷೆ|Nepali]]|| Indo-Aryan, Northern || 2.9 ||[[Sikkim]] and [[West Bengal]]
|-
|[[ಒರಿಯಾ|Odia]]|| Indo-Aryan, Eastern || 37.5||[[Odisha]], [[Jharkhand]],<ref>{{cite web|url=http://ibnlive.in.com/news/oriya-gets-its-due-in-neighbouring-state/181258-60-117.html|title=Oriya gets its due in neighbouring state- Orissa- IBNLive|date=4 September 2011|publisher=Ibnlive.in.com|accessdate=29 November 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-09-01/bhubaneswar/29953104_1_oriya-jharkhand-assembly-jharkhand-cabinet|title=Oriya second language in Jharkhand | newspaper=Times Of India|author=Naresh Chandra Pattanayak |date=1 September 2011|accessdate=29 November 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://daily.bhaskar.com/article/BIH-bengali-Oriya-among-12-dialects-as-2nd-language-in-jharkhand-2392920.html|title=Bengali, Oriya among 12 dialects as 2nd language in Jharkhand|date=31 August 2011|publisher=daily.bhaskar.com|accessdate=29 November 2012}}</ref> [[West Bengal]]<ref name="Telegraph:1" /><ref name="Indiatoday:1" />
|-
|[[ಪಂಜಾಬಿ|Punjabi]]|| Indo-Aryan, Northwestern || 33.1 ||[[Chandigarh]], [[Delhi]], [[Haryana, India|Haryana]], [[Punjab, India|Punjab]], [[West Bengal]]<ref name="Telegraph:1" /><ref name="Indiatoday:1" />
|-
|[[ಸಂಸ್ಕೃತ]]|| Indo-Aryan || 0.02 ||[[Uttarakhand]]
|-
|[[ಸಂತಾಲಿ|Santali]]||[[Munda languages|Munda]]|| 7.3 || Spoken by [[Santhal people]] mainly in the state of [[Jharkhand]] as well as in the states of [[Assam]], [[Bihar]], [[Chhattisgarh]], [[Mizoram]], [[Odisha]], [[Tripura]], [[West Bengal]]<ref>{{cite web|url=https://www.ethnologue.com/18/language/sat/|title=Santhali|website=Ethnologue.com|accessdate=3 May 2018}}</ref>
|-
|[[ಸಿಂಧಿ|Sindhi]]||[[Indo-Aryan languages|Indo-Aryan]], Northwestern || 2.7 ||[[Sind Province (1936–1955)|Sindh]] [(in Pakistan)] now Mainly spoken in [[Ulhasnagar]] (India)
|-
|[[ತಮಿಳು|Tamil]]||[[Dravidian languages|Dravidian]]|| 69 ||[[Tamil Nadu]], [[Puducherry]], [[Andaman and Nicobar Islands]]
|-
|[[ತೆಲುಗು|Telugu]]||[[Dravidian languages|Dravidian]]|| 81.1 ||[[Andhra Pradesh]], [[Telangana]] and [[Puducherry]]
|-
|[[ಉರ್ದು|Urdu]]|| Indo-Aryan, Central || 50.7 ||[[Jammu and Kashmir]], [[Telangana]], [[Jharkhand]], [[Delhi]], [[Bihar]], [[Uttar Pradesh]] and [[West Bengal]]<ref name="Telegraph:1" /><ref name="Indiatoday:1" />
|}
 
==ಭಾಷೆಗಳ ಸಮೀಕ್ಷೆ==
*ಪೀಪಲ್ಸ್ ಲಿಂಗ್ವಿಸ್ಟಿಕ್ ಸರ್ವೆ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾವನ್ನು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಈವರೆಗೆ ನಡೆದಿರುವ ಭಾಷಾ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿದೆ. ಇದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಒಳನಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲವು ಬುಡಕಟ್ಟು ಭಾಷೆಗಳು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ 780 ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವಲ್ಲದೆ 100 ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಪತ್ತೆಯಾಗದೇ ಉಳಿದಿರಬಹುದಾದ ಭಾರತದ ಭಾಷೆಗಳು ಇವೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿದೆ. 780 ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ 400 ಭಾರತದ ಭಾಷೆಗಳು ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿವೆ. ಇವು ಮುಂದಿನ 50 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ನಶಿಸಿ ಹೋಗುವ ಅಪಾಯ ಎದುರಿಸುತ್ತಿವೆ’ ಎಂದು ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಗಣೇಶ್ ಎನ್‌. ದೇವಿ ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.
"https://kn.wikipedia.org/wiki/ಭಾರತೀಯ_ಭಾಷೆಗಳು" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ