ಶಿವಮೊಗ್ಗ: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ

'''ಶಿವಮೊಗ್ಗ''' ಎಂಬ ಹೆಸರು 'ಶಿವ-ಮುಖ' ಎಂಬ ಪದಪುಂಜದಿಂದ ಬಂದದ್ದು. ಇನ್ನೊಂದು ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯಂತೆ ಇದು 'ಸಿಹಿ-ಮೊಗೆ' (ಸಿಹಿಯಾದ ಮೊಗ್ಗು) ಎಂದಿದ್ದು ಅದು 'ಶಿವಮೊಗ್ಗ'ವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಾಟುಹೊಂದಿದೆ.ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೩ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಾಮ್ರಾಟ್ ಅಶೋಕನ ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ದಕ್ಷಿಣದ ತುದಿಯಾಗಿದ್ದಿತು. ಮುಂದಿನ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ರಾಜಮನೆತನಗಳ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶ ಇದ್ದಿತು: ೪ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಕದಂಬರು, ೬ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ [[ಚಾಲುಕ್ಯ|ಚಾಲುಕ್ಯರು]] ಮತ್ತು ಅವರ ಸಾಮಂತರಾದ ಗಂಗರು, ೮ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರು, ೧೧ನೇಯದರಲ್ಲಿ [[ಹೊಯ್ಸಳ|ಹೊಯ್ಸಳರು]] ಮತ್ತು ೧೫ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ [[ವಿಜಯನಗರ|ವಿಜಯನಗರದ]] ಅರಸರು ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಳಿದೆ ರಾಜಮನೆತನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರು. ಶಿವಮೊಗ್ಗ ನಗರಕ್ಕೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಬಂದದ್ದು ೧೬ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೆಳದಿ ನಾಯಕರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ. ೧೭ನೇ ಶತಮಾನದ ನಂತರ ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ವರೆಗೂ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದಿತುಭಾಗವಾಗಿತ್ತು.

* ಚಂದ್ರಗುತ್ತಿ "ಶ್ರೀ ರೇಣುಕಾಂಬ ದೇವಸ್ಥಾನ" ಮತ್ತು ಕೋಟೆ.

* ತು೦ಗಾ ನದಿ ಯೋಜನೆ, ಗಾಜನೂರು ಅಣೆಕಟ್ಟು,

* ಅ೦ಬುತೀರ್ಥ, ಶರಾವತಿಯ ಉಗಮ ಸ್ಥಾನ.

* ಕು೦ದಾದ್ರಿ ಬೆಟ್ಟ.

* ಕುಪ್ಪಳ್ಳಿಯ ಕವಿಶೈಲ.

* ಕೋಟೆ ಶ್ರೀ ಸೀತಾರಾಮಾ೦ಜನೇಯ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಶಿವಮೊಗ್ಗ.

* ಕೂಡ್ಲಿ - ತುಂಗಾ ಮತ್ತು ಭದ್ರಾ ನದಿಗಳ ಸಂಗಮ ಆಗುವ ಪ್ರದೇಶ.ಸ್ಠಳ

* ಚೀಲನೂರು ಸೊರಬ ತಾಲ್ಲೊಕು.ತಾಲ್ಲೂಕು

* ಸೊರಬ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿರುವತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಗುಡವಿ ಪಕ್ಷಿಧಾಮ (ಕರ್ನಾಟಕದ ೨ನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷಿಧಾಮ)

* [[ಆಗುಂಬೆ]], '''ಆಗುಂಬೆಸೊರ್ಯಾಸ್ತಕ್ಕೆ ಸೂರ್ಯಾಸ್ತ'''ಕ್ಕೆವಿಶ್ವಪ್ರಸಿದ್ದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ

* [[ಕೊಡಚಾದ್ರಿ]].

*[[ನಾಡಕಲಸಿ]] ಸಾಗರ ತಾಲ್ಲೂಕು ; ಪ್ರಾಚೀನ ದೇವಾಲಯ

* ಉರುಗನಹಳ್ಳಿ- ಸೊರಬ ತಾಲ್ಲೂಕು - ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲಾ, ಹಿಂದೂ ಮುಸ್ಲಿಂ ಭಾವೈಕ್ಯತೆಯ ಕೇಂದ್ರ

*[[ಸೊರಬ]] ತಾಲೂಕೀನತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಚೀಲನೂರು ಕಾಡು ನವಿಲುಗಳಿಗೆನವಿಲುಗಳ ವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ.ವಾಸಸ್ಥಾನ

* [[ದಿ.ಎ.ಆರ್. ಬದರಿನಾರಾಯಣ್]]- ಮಾಜಿ ಮಂತ್ರಿಗಳು

* ದಿ.ಶೀರ್ನಾಳಿ ಚಂದ್ರಶೇಕರ್ -ಮಾಜಿ ಶಾಸಕರು ಹೊಸನಗರ

* [[ದಿ. ರತ್ನಮ್ಮ ಮಾಧವ್ ರಾವ್]] - ಮಾಜಿ ಶಾಸಕರು ಶಿವಮೊಗ್ಗ (ಮ್ಯಸೂರು ರಾಜ್ಯ)

* [[ಬಿ ಎಸ್ ಯಡಿಯೂರಪ್ಪ]], ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು, ಮಾಜಿ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ ನಾಯಕರು ಶಾಸಕರು., ಪ್ರಸ್ಥುತ ಶಾಸಕರು

* [[ಕೆ ಎಸ್ ಈಶ್ವರಪ್ಪ]], ಮಾಜಿ ಉಪಮಂತ್ರಿಗಳು,ಮಾಜಿ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ ನಾಯಕರು,

* [[ಹೆಚ್.ಹಾಲಪ್ಪ ]], ಮಾಜಿ ಮಂತ್ರಿಗಳು, ಸೊರಬದ ಶಾಸಕರು.

* [[ಆರಗ ಜ್ನಾನೇ೦ದ್ರ]], ಮಾಜಿ ಶಾಸಕರು.

* [[ಕಾಗೋಡು ತಿಮ್ಮಪ್ಪ]], ಮಾಜಿ ಮಂತ್ರಿಗಳು , ಶಾಸಕರು. ಪ್ರಸ್ಥುತ ವಿಧಾನ ಸಭಾವಿಧಾನಸಭಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು (೩೧-೫-೨೦೧೩)

* [[ಎಲ್.ಟಿ.ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ಹೆಗಡೆ]] ಮಾಜಿ ಶಾಸಕರು , ಲಿಂಗದಹಳ್ಳಿ.

* [[ಕೆ.ಜೆ.ಕುಮಾರ ಸ್ವಾಮಿ]], ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಮಾಜಿ ಶಾಸಕರು.

* ಕಿಮ್ಮನೆ ರತ್ನಾಕರ್, ಶಿಕ್ಷ್ನ ಣಶಿಕ್ಷಣ ಸಚಿವರು.

* ಪ್ರಸನ್ನ ಕುಮಾರ್ - ಶಾಸಕರು, ಶಿವಮೊಗ್ಗ

* ಮಧು ಬಂಗಾರಪ್ಪ] - ಶಾಸಕರು-, ಸೊರಬ

* ಶಾರದಾ ಪೂರ್ಯಾನಾಯಕ್ - ಶಾಸಕರು, ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಗ್ರಾಮಾಂತರ
* ಅಪ್ಪಾಜಿ ಗೌಡ - ಶಾಸಕರು, ಭದ್ರಾವತಿ