ಶಿವಮೊಗ್ಗ: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ

== ಚರಿತ್ರೆ ==

'''ಶಿವಮೊಗ್ಗ''' ಎಂಬ ಹೆಸರು 'ಶಿವ-ಮುಖ' ಎಂಬ ಪದಪುಂಜದಿಂದ ಬಂದದ್ದು. ಇನ್ನೊಂದು ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯಂತೆ ಇದು 'ಸಿಹಿ-ಮೊಗೆ' (ಸಿಹಿಯಾದ ಮೊಗ್ಗು) ಎಂದಿದ್ದು ಅದು 'ಶಿವಮೊಗ್ಗ'ವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಾಟುಹೊಂದಿದೆ.ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೩ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಾಮ್ರಾಟ್ ಅಶೋಕನ ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ದಕ್ಷಿಣದ ತುದಿಯಾಗಿದ್ದಿತು. ಮುಂದಿನ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ರಾಜಮನೆತನಗಳ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶ ಇದ್ದಿತು: ೪ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಕದಂಬರು, ೬ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ [[ಚಾಲುಕ್ಯ|ಚಾಲುಕ್ಯರು]] ಮತ್ತು ಅವರ ಸಾಮಂತರಾದ ಗಂಗರು, ೮ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರು, ೧೧ನೇಯದರಲ್ಲಿ [[ಹೊಯ್ಸಳ|ಹೊಯ್ಸಳರು]] ಮತ್ತು ೧೫ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ [[ವಿಜಯನಗರ|ವಿಜಯನಗರದ]] ಅರಸರು ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಳಿದೆ ರಾಜಮನೆತನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರು. ಶಿವಮೊಗ್ಗ ನಗರಕ್ಕೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಬಂದದ್ದು ೧೬ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೆಳದಿ ನಾಯಕರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ. ೧೭ನೇ ಶತಮಾನದ ನಂತರ ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ವರೆಗೂ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದಿತು.

== ಪ್ರವಾಸೀ ತಾಣಗಳು ==

[[File:Jog-falls.jpg|thumb|Jog-falls]]

ಜಲಪಾತಗಳು ಮತ್ತು ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳು

{{colbegin|2}}

* [[ಜೋಗ]]ದ ಜಲಪಾತ

* ಚೀಲನೂರು ಸೊರಬ ತಾಲ್ಲೊಕು.

* ಸೊರಬ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಗುಡವಿ ಪಕ್ಷಿಧಾಮ (ಕರ್ನಾಟಕದ ೨ನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷಿಧಾಮ)

{{colend|2}}

 

ಶಿವಮೊಗ್ಗ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದ ಕಾಮಗಅರಿ ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಗುತ್ತಿಗೆದಾರರು ಮತ್ತು ಪಾಲದಾರರ ಜೊತೆ ಅಭಪ್ರಾಯಭೇದ ತಲೆದೋರಿ ಕೆಲಸವು ೨೦೧೫ರಲ್ಲಿ ನಿಂತುಹೋಯಿತು.<ref>[http://www.thehindu.com/news/cities/bangalore/work-on-shimoga-airport-project-yet-to-commence/article6473487.ece ಹಿಂದು ಪತ್ರಿಕೆ ವರದಿ]</ref>

 

* [[ಆಗುಂಬೆ]], '''ಆಗುಂಬೆ ಸೂರ್ಯಾಸ್ತ'''ಕ್ಕೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ

* [[ಕೊಡಚಾದ್ರಿ]].

* [[ಜೊಗಿ ಗುಡ್ಡ]]

* [[ಮುಪ್ಪಾನೆ]]

== ನದಿಗಳು==

* [[ತುಂಗಾ]]

* ಉರುಗನಹಳ್ಳಿ- ಸೊರಬ ತಾಲ್ಲೂಕು- ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲಾ, ಹಿಂದೂ ಮುಸ್ಲಿಂ ಭಾವೈಕ್ಯತೆಯ ಕೇಂದ್ರ

* ತವನಂದಿ- ಸೊರಬ ತಾಲ್ಲೂಕು - ಕದಂಬರ ಕಾಲದ ಕೋಟೆ

== ವನ್ಯಜೀವಿ ==

* '''[[ತಾವರೆಕೊಪ್ಪ]]''', ಹುಲಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಹಧಾಮ

* '''[[ಸಕ್ಕರೆಬೈಲು]]''', ಆನೆ ತರಬೇತಿ ಶಿಬಿರ

* '''ಮಂಡಗದ್ದೆ''' ಪಕ್ಷಿಧಾಮ, ಕುಕ್ಕನ ಗುಡ್ಡಾ, ಗುಡವಿ

== ಐತಿಹಾಸಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ==

* [[ಕೆಳದಿಯ ಚೆನ್ನಮ್ಮಾಜಿ]]

*ಕುಮಾರ ಬಂಗಾರಪ್ಪ ಮಾಜಿ ಸಚಿವರು

* ರಾಜು ಎಂ ತಲ್ಲೂರು

 

== ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳು ==

| [[ಸೊರಬ]]|| 77 ||2,00,843 ||1,01,297|| 91,546/999|| 1,85,572

|}

 

==ಕೆಳಗಿನ ಲೇಖನಗಳನ್ನೂ ನೋಡಿ==