ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್‌: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ

* ಕೆಲವು ಕಲಿಕೆ ಮತ್ತು ಸ್ಮರಣ ಶಕ್ತಿಯ ಕಾರ್ಯಗಳು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸಿದ ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ಮೂಲಕ ದುರ್ಬಲಗೊಂಡಿವೆ.<ref name="Gimpl"/> ಹಾಗೆಯೇ, ಪೂರ್ತಿ ಶರೀರದ ಆಡಳಿತವು ಕೆಲವು ವಿರುದ್ಧಾತ್ಮಕವಾದ ಸ್ಮರಣ ಶಕ್ತಿ/ನೆನಪಿನ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಮರಣ ಶಕ್ತಿಯ ಪುನಃ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವುದು ಸಾಧ್ಯ.<ref name="pmid16997585">{{cite journal |author=de Oliveira LF, Camboim C, Diehl F, Consiglio AR, Quillfeldt JA |title=Glucocorticoid-mediated effects of systemic oxytocin upon memory retrieval |journal=Neurobiology of Learning and Memory |volume=87 |issue=1 |pages=67–71 |year=2007 |month=January |pmid=16997585 |doi=10.1016/j.nlm.2006.05.006}}</ref>

* ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿನ ಆರಂಭಿಕ ಆಧ್ಯಯನಗಳು ಮಾನವರಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸಿದರೆ, [[MDMA]]ಯು (ಭಾವಪರವಶತೆ) ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು [[ಸೆರೊಟೊನಿನ್]] [[5-HT1A ಗ್ರಾಹಿ]]ಗಳನ್ನು ಕ್ರೀಯಾಶೀಲ ಗೊಳಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದರಿಂದ ಪ್ರೀತಿಯ ಭಾವನೆ, ಇತರೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸ ಬಹುದು. [[ಆತಂಕ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವ]] [[ಬಸ್ಪರ್]] (ಬಸ್ಪೈರಾನ್) ಸಹಾ 5-HT1A ಸ್ವೀಕಾರಕ-ಸೇರಿಸಿದ ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ಪ್ರಚೋದನೆಯ ಮೂಲಕ ಇದರ ಕೆಲವು ಅಥವಾ ಎಲ್ಲ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ.<ref name="pmid9025112">{{cite journal | author = Uvnäs-Moberg K, Hillegaart V, Alster P, Ahlenius S | title = Effects of 5-HT agonists, selective for different receptor subtypes, on oxytocin, CCK, gastrin and somatostatin plasma levels in the rat | journal = Neuropharmacology | volume = 35 | issue = 11 | pages = 1635–40 | year = 1996 | pmid = 9025112 | doi = | url = | issn = }}</ref><ref name="pmid8771561">{{cite journal | author = Chiodera P, Volpi R, Capretti L, Caffarri G, Magotti MG, Coiro V | title = Different effects of the serotonergic agonists buspirone and sumatriptan on the posterior pituitary hormonal responses to hypoglycemia in humans | journal = Neuropeptides | volume = 30 | issue = 2 | pages = 187–92 | year = 1996 | month = April | pmid = 8771561 | doi = | url = | issn = }}</ref>

* ಆರೋಗ್ಯಯುತವಾದ ಪುರುಷರಲ್ಲಿ ಮೂಗಿನ ಮೂಲಕ ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ಸೇರಿಸಿದ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಅವರಲ್ಲಿ ಭಾವುಕ ತಾದಾತ್ಮ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚಿರುವುದು ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂತು.<ref>ಹರ್ಲೆಮನ್ ಆರ‍್‌ಎಚ್ , ಪಟಿನ್ ಎ, ಒನ್ಯುರ್ OA, ಕೊಹೆನ್ ಎಮ್‌ಎಕ್ಸ್, ಬಮ್ಗಾರ್ಟನರ್ ಟಿ, ಮೆಟ್ಜಲರ್ ಎಸ್, ಜೊಯೊಬೆಕ್ ಐ, ಗಲ್ಲಿನಟ್ ಜೆ, ವ್ಯಾಗ್ನರ್ ಜೆ, ಮೈಯರ್ ಎಮ್, ಕೆಂದ್ರಿಕ್ ಕೆ (ಪ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ) "ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಅಮಿಗ್ಡಾಲಾ-ಅವಲಂಬಿತವಾದ ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ರೂಪಿತವಾದ ಕಲಿಕೆ ಮತ್ತು ಭಾವುಕ ತಾದಾತ್ಮ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ" ಜರ್ನಲ್ ಆಪ್ ನ್ಯೂರೋಸೈನ್ಸ್.</ref> ಈ ಸಂಶೋಧನೆ ಹಿಂದಿನ ಸಂಶೋಧನೆಯಾದ ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ಜೋಡಿಗಳಲ್ಲಿನ ನೋವಿನ ಕುರಿತು ಉಂಟಾಗುವ ತಾದಾತ್ಮ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ.<ref name="pmid19102589">{{cite journal | author = Singer T, Snozzi R, Bird G, Petrovic P, Silani G, Heinrichs M, Dolan RJ | title = Effects of oxytocin and prosocial behavior on brain responses to direct and vicariously experienced pain | journal = Emotion | volume = 8 | issue = 6 | pages = 781–91 | year = 2008 | month = December | pmid = 19102589 | pmc = 2672051 | doi = 10.1037/a0014195 | url = | issn = }}</ref> ಇದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಕಾರಣ ಅರಿವಿನ ತಾದಾತ್ಮ್ಯತೆ (’ಮನಸ್ಸಿನ ಸಿದ್ಧಾಂತ’) ಮತ್ತು ಭಾವುಕ ತಾದಾತ್ಮ್ಯತೆಗಳ (ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕುರಿತು ಎಷ್ಟೊಂದು ’ತಾದಾತ್ಮ್ಯತೆ’ಯನ್ನು ತಾಳುತ್ತಾನೆ ಎಂಬುದು) ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಇರಬಹುದು. ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಅರಿವಿನ ತಾದಾತ್ಮ್ಯತೆಯು ಮಧ್ಯದ ಪೂರ್ವ-ಮುಂಭಾಗದ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಭಾವುಕ ತಾದಾತ್ಮ್ಯತೆಯು ಇನ್ಸುಲಾರ್ ಆಂಟೀರಿಯರ್ ಸಿಂಗ್ಯುಲೇಟ್ ಕಾರ್ಟೈಸಸ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಅಮಿಗ್ಡಾಲಾ<ref name="pmid18692571">{{cite journal | author = Hein G, Singer T | title = I feel how you feel but not always: the empathic brain and its modulation | journal = Curr. Opin. Neurobiol. | volume = 18 | issue = 2 | pages = 153–8 | year = 2008 | month = April | pmid = 18692571 | doi = 10.1016/j.conb.2008.07.012 | url = | issn = }}</ref><ref name="pmid18771388">{{cite journal | author = Adolphs R | title = The social brain: neural basis of social knowledge | journal = Annu Rev Psychol | volume = 60 | issue = | pages = 693–716 | year = 2009 | pmid = 18771388 | pmc = 2588649 | doi = 10.1146/annurev.psych.60.110707.163514 | url = | issn = }}</ref>ದಂತಹ ಲಿಂಬಿಕ್ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ಗ್ರಾಹಕವು ಅತ್ಯಂತ ಗಾಢವಾಗಿ ಹರಡಿರುತ್ತದೆ.<ref name="pmid15821089">{{cite journal | author = Huber D, Veinante P, Stoop R | title = Vasopressin and oxytocin excite distinct neuronal populations in the central amygdala | journal = Science | volume = 308 | issue = 5719 | pages = 245–8 | year = 2005 | month = April | pmid = 15821089 | doi = 10.1126/science.1105636 | url = | issn = }}</ref>

== ಔಷಧ ಪ್ರಕಾರಗಳು ==

ಕೃತಕ ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್‌ನನ್ನು [[ಪಿಟೋಸಿನ್]] ಮತ್ತು '''ಸೈನ್ಟೊಸಿನೊನ್''' ಎಂಬ ವ್ಯಾಪಾರ ನಾಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಲೀಕತನದ [[ಔಷಧ]] ಹಾಗೆ ಮತ್ತು [[ಜಾತಿವಿಶಿಷ್ಟವಾದ]] ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ಹಾಗೆ ಸಹ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ [[ಹೊಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಕರುಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರದೇಶ]]ದಲ್ಲಿ ನಾಶವಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಇಂಜೆಕ್ಷನ್ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ [[ಮೂಗಿನ ದ್ರವೌಷಧ]]ದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಮೂರು ನಿಮಿಷಗಳ ಒಂದು ಮಾದರಿಯ [[ಅರ್ಧ-ಜೀವ]]ವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [[ಅಂತರಭಿಧಮನಿಯವಾಗಿ]] ನೀಡಿದ ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಮೆದುಳಿನ ಒಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದಿಲ್ಲ - ಇದು [[ರಕ್ತ-ಮೆದುಳು ಅಡೆತಡೆ]]ಯ ಮೂಲಕ ಮೆದುಳಿನಿಂದ ಹೊರಗಿಡುತ್ತದೆ. ಮೂಗಿನ ದ್ರವೌಷಧದ ಮೂಲಕ ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್‌‌ನ ಗಣನೀಯ CNS ಪ್ರವೇಶದ ಯಾವುದೇ ಪುರಾವೆ ಇಲ್ಲ. ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ಮೂಗಿನ ದ್ರವೌಷಧಗಳನ್ನು ಸ್ತನ್ಯಪಾನವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಇದರ ಫಲದಾಯಕತೆಯು ಖಚಿತವಾಗಿಲ್ಲ.<ref name="pmid16223754">{{cite journal |author=Fewtrell MS, Loh KL, Blake A, Ridout DA, Hawdon J |title=Randomised, double blind trial of oxytocin nasal spray in mothers expressing breast milk for preterm infants |journal=Archives of Disease in Childhood. Fetal and Neonatal Edition |volume=91 |issue=3 |pages=F169–74 |year=2006 |month=May |pmid=16223754 |pmc=2672698 |doi=10.1136/adc.2005.081265}}</ref>

ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್‌ನ ವಿನ್ಯಾಸ ವಾಸೊಪ್ರೆಸ್ಸಿನ್‌ನ ([[ಸಿಸ್ಟಿನ್]] – [[ತೈರೊಸಿನ್]] – <u>[[phe]]</u> – [[glu]] – [[asp]] – [[cys]] – [[pro]] – <u>[[arg]]</u> – [[gly]]) ಹಾಗೆಯೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಅದು ಒಂದು ಸಲ್ಫರ್ ಬ್ರಿಜ್ ಇರುವ [[ನೊನಾಪೆಪ್ಟೈಡ್]] ಆಗಿದ್ದು ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್‌ಗಿಂತ ಅದರ ಕ್ರಮಾನುಗತಿಯು 2 ಅಮಿನೊ ಆಮ್ಲದಷ್ಟು ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿರುತ್ತದೆ. ವಾಸೊಪ್ರೆಸ್ಸಿನ್/ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ಸೂಪರ್‌ಫ್ಯಾಮಿಲಿ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಜೀವಿಗಳ ಅನುಕ್ರಮವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಒಂದು ಪಟ್ಟಿಯು [[ವಾಸೊಪ್ರೆಸ್ಸಿನ್]] ಲೇಖನದಲ್ಲಿದೆ. 1953 ರಲ್ಲಿ [[ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಡು ವಿಗ್ನೌಡ್]] ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ಮತ್ತು ವಾಸೋಪ್ರೆಸ್ಸಿನ್ ಇವೆರಡನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿಸಿದ ಮತ್ತು ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಆತನಿಗೆ 1955 ರ [[ರಾಸಾಯನಿಕ ಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿನ ನೋಬೆಲ್ ಪಾರಿತೋಷಕ]] ದೊರೆಯಿತು.

ಮಾನವನ ಹಿಂಬಾಗದ ಪಿಟ್ಯುಟರಿ ಗ್ರಂಥಿಯು ಸ್ರವಿಸುವ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ಮತ್ತು ವಾಸೋಪ್ರೆಸ್ಸಿನ್ ಮಾತ್ರ ದೂರದಲ್ಲಿಯೂ ಪರಿಣಾಮ ಭೀರುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಸ್ರವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೂ, ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ನರತಂತುಗಳು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವ [[ಕಾರ್ಟಿಕೋಟ್ರೋಫಿನ್-ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ಹಾರ್ಮೋನು]] (CRH) ಮತ್ತು [[ಡೈನಾರ್ಫಿನ್‌]]ಗಳಂತಹ ಇತರೆ ಪೆಪ್ಟೈಡ್‌ಗಳನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತವೆ. ಆಕ್ಸಿಟೋಸಿನ್ ರಚಿಸುವ ಮ್ಯಾಗ್ನೋಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ನರತಂತುಗಳು ವಾಸೋಪ್ರೆಸ್ಸಿನ್ ರಚಿಸುವ ಮ್ಯಾಗ್ನೋಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ನರತಂತುಗಳ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿಯೇ ಇರುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಅವು ಅನೇಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಾನವಾಗಿರುತ್ತವೆ.

== ಆಕ್ಸಿಟೊಸಿನ್ ಗ್ರಾಹಿಯ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ವರ್ತಿಸುವಿಕೆ ==

ಮಾನವರಲ್ಲಿನ [[ಆಕ್ಸಿಟೊಸಿನ್ ಗ್ರಾ]]ಹಿ ವಿವಿಧ [[ಅಲ್ಲೆಲ್‌]]ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅವುಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳು ಬೇರೆಯಾಗಿರುತ್ತವೆ. "G" ಅಲ್ಲೆಲ್‌ಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ [[ಹೊಮೊಝೈಗೋಸ್]] "A" ಅಲ್ಲೆಲ್‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ, ಹೆಚ್ಚಿನ [[ತಾದಾತ್ಮ್ಯತೆ]]ಯನ್ನು, ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡ ಸ್ಪಂದನೆ,<ref>{{cite journal |author=Rodrigues SM, Saslow LR, Garcia N, John OP, Keltner D |title=Oxytocin receptor genetic variation relates to empathy and stress reactivity in humans |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |volume=106 |issue=50 |pages=21437–41 |year=2009 |month=December |pmid=19934046 |doi=10.1073/pnas.0909579106}}</ref> ಮತ್ತು [[ಸ್ವಲೀನತೆಯ]] ಕಡಿಮೆ ವಾಡಿಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟ ಪಾಲನೆಯ ನೈಪುಣ್ಯಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite news