ಚಿತ್ರದುರ್ಗ: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ
Content deleted Content added
No edit summary |
ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ನಗರ |
||
೧ ನೇ ಸಾಲು:
{{Infobox
native_name = ಚಿತ್ರದುರ್ಗ |
type = ನಗರ |
latd = 14.23 | longd = 76.4|
locator_position = right |
state_name = ಕರ್ನಾಟಕ |
district = [[ಚಿತ್ರದುರ್ಗ]] |
leader_title = |
leader_name = |
altitude = 732|
population_as_of = 2001 |
population_total = 122,594|
population_density = 5683.54 |
area_total = 21.57 |
area_telephone = 08194 |
postal_code = 577 50x |
vehicle_code_range = KA-16|
sex_ratio = |
unlocode = |
website = |
footnotes = |
district_timezone = IST ([[Coordinated Universal Time|UTC]] +5:30) |
website = http://www.chitradurgacity.gov.in/ |
}}
'''ಚಿತ್ರದುರ್ಗ''' ನಗರ [[ಚಿತ್ರದುರ್ಗ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರ ನಗರ. ಈ ನಗರವು [[ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್|ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ]] ರಾಜಧಾನಿಯಾದ [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ]] ಸುಮಾರು ೩೦೦ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.
==ಹೆಸರಿನ ಮೂಲ==
'''ಚಿತ್ರದುರ್ಗ''' ನಗರವು ಇಲ್ಲಿರುವ ಛತ್ರಿ ಆಕಾರದ ಚಿತ್ರಕಲ್ಲುದುರ್ಗದಿಂದ ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಬ್ರಿಟೀಷರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ತಲ್ದ್ರಗ್ ಅಧಿಕೃತ ಹೆಸರಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite web|title=About Chitradurga|url=http://www.chitradurgacity.gov.in/|publisher=Chitradurga City Municipal Council|accessdate=2014-02-19}}</ref>
== ಜನಸಂಖ್ಯಾ ವಿವರ ==
[[೨೦೧೧ರ ಜನಗಣತಿ|೨೦೧೧ರ ಜನಗಣತಿಯ]] ಪ್ರಕಾರ,<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/PopulationFinder/View_Village_Population.aspx?pcaid=7275&category=U.A.|archivedate=2004-06-16|title= Census of India 2011: Population details|accessdate=2015-08-12|publisher= Census Commission of India}}</ref> ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ನಗರದ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೧,೨೫,೧೭೦. ಇವರಲ್ಲಿ ಪುರಷರು ಸುಮಾರು ೫೧% ರಷ್ಟು ಇದ್ದರೆ, ಮಹಿಳೆಯರು ಸುಮಾರು ೪೯% ರಷ್ಟು ಇದ್ದಾರೆ. ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ಸರಾಸರಿ ಸಕ್ಷಾರತಾ ಪ್ರಮಾಣ ೭೯%, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿಗಿಂತೆ(೫೯.೫%) ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಪುರುಷರ ಸಕ್ಷಾರತಾ ಪ್ರಮಾಣ ೮೦% ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಸಕ್ಷಾರತಾ ಪ್ರಮಾಣ ೭೨%. ಚಿತ್ರದುರ್ಗದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೧೧% ರಷ್ಟು ಜನರು ೬ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರಿದ್ದಾರೆ.
==ಆಡಳಿತ==
'''ಚಿತ್ರದುರ್ಗ''' ನಗರದ ಆಡಳಿತವನ್ನು "ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ನಗರ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್" ನೆಡೆಸುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|title=Home of Chitradurga City Municipal Council|url=http://www.chitradurgacity.gov.in/|publisher=Chitradurga City Municipal Council|accessdate=2014-02-19}}</ref>
==ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು==
===ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಕೋಟೆ===
[[ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರು]], ಚಾಲುಕ್ಯರು, ಹೊಯ್ಸಳರು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ನಾಯಕರು ಸೇರಿದ ಹಲವು ರಾಜರು [[ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಕೋಟೆ|ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಕೋಟೆಯನ್ನು]] ಸುಮಾರು ೧೦ರಿಂದ ೧೮ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಕಟ್ಟಿದರು.
===ಚಂದ್ರವಳ್ಳಿ ಗುಹೆಗಳು===
ಚತ್ರದುರ್ಗ, ಚೋಲಗುಡ್ಡ ಮತ್ತು ಕಿರುಬನಕಲ್ಲು ಗುಡ್ಡಗಳ ನಡುವೆ ಚಂದ್ರವಳ್ಳಿ ಗುಹೆಗಳಿವೆ.
==ಹವಾಮಾನ==
{{Weather box|collapsed =
|location = ಚಿತ್ರದುರ್ಗ
|metric first = Y
|single line = Y
|temperature colour = pastel
|Jan high C = 28.9
|Feb high C = 32.1
|Mar high C = 35.0
|Apr high C = 36.3
|May high C = 35.0
|Jun high C = 30.5
|Jul high C = 28.1
|Aug high C = 28.1
|Sep high C = 29.1
|Oct high C = 29.5
|Nov high C = 28.3
|Dec high C = 28.0
|year high C =
|Jan low C = 16.8
|Feb low C = 18.9
|Mar low C = 21.1
|Apr low C = 22.6
|May low C = 22.3
|Jun low C = 21.4
|Jul low C = 20.9
|Aug low C = 20.5
|Sep low C = 20.3
|Oct low C = 20.3
|Nov low C = 18.2
|Dec low C = 16.6
|rain colour = green
|Jan rain mm = 0
|Feb rain mm = 1
|Mar rain mm = 4.0
|Apr rain mm = 36
|May rain mm = 81
|Jun rain mm = 51
|Jul rain mm = 71
|Aug rain mm = 65
|Sep rain mm = 99
|Oct rain mm = 133
|Nov rain mm = 36
|Dec rain mm = 9
|source 1 = Climate-data.org,<ref name= climate-data >{{cite web
| url = http://en.climate-data.org/location/47655/ | title = ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ಹವಾಮಾನ ದತ್ತಾಂಶ | accessdate =೧೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೬
| publisher = en.climate-data.org}}</ref>
|date=ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೬}}
==ಒನಕೆ ಓಬವ್ವ==
[[Image:Obavvana-kindi.jpg|thumb|right|''ಓಬವ್ವನ ಕಿಂಡಿ'', ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ಕೋಟೆ.]]
[[ಒನಕೆ ಓಬವ್ವ]]ಳ ಸಾಹಸಗಾಥೆ [[ಕನ್ನಡ]] ನಾಡಿನ ಶೌರ್ಯಗಾಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಜನಜನಿತವಾಗಿದೆ. ಮದಕರಿ ನಾಯಕನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, [[ಹೈದರ-ಅಲಿ]]ಯ ಸೈನ್ಯವು ಕೋಟೆಯನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿತ್ತು. ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಕೋಟೆಯ ಕಿಂಡಿಯಿಂದ ಒಳ ಹೊಗುವುದನ್ನು ಕಂಡ ಹೈದರ-ಅಲಿಯು ತನ್ನ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಆ ಕಂಡಿಯ ಮೂಲಕ ಒಳಗೆ ಕಳುಹಿಸಿ ಕೋಟೆಯನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಂಚು ಹೂಡುತ್ತಾನೆ. ಕೋಟೆಯ ಆ ಭಾಗದ (ಹೆಸರು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ) ನ ಹಂಡತಿಯೇ ಓಬವ್ವ. ಅವಳು ಗಂಡನಿಗೆ ಊಟ ತರುತ್ತಾಳೆ. ಗಂಡನನ್ನು ಊಟಕ್ಕೆ ಕೂರಿಸಿ, ನೀರು ತರಲು ಹೋಗುತ್ತಾಳೆ. ಅಲ್ಲಿ ಹೈದರ-ಅಲಿಯ ಸೈನಿಕರನ್ನು ಕಿಂಡಿಯ ಮೂಲಕ ನುಸುಳುವದನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಾಳೆ. ಎದೆಗುಂದದೆ ಕೈಯಲ್ಲಿದ್ದ ಒನಕೆಯಿಂದಲೇ ಒಳಗೆ ನುಗ್ಗುತ್ತಿರುವ ಒಬ್ಬೊಬ್ಬ ಸೈನಿಕರನ್ನು ಜಜ್ಜಿ ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾಳೆ. ಸತ್ತವರನ್ನು ಸಂಶಯ ಬಾರದ ಹಾಗೆ ದೂರ ಎಳೆದು ಹಾಕುತ್ತಾಳೆ. ಅತ್ತ ಊಟ ಮುಗಿಸಿದ ಕಾವಲುಗಾರ ತುಂಬಾ ಹೊತ್ತಿನವರೆಗೂ ಹೆಂಡತಿಗಾಗಿ ಕಾಯ್ದ ಹುಡುಕುತ್ತ ಬರುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿ ರಕ್ತಸಿಕ್ತವಾದ ಒನಕೆಯನ್ನು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದು ರಣಚಂಡಿಯ ಅವತಾರದಲ್ಲಿರುವ ಓಬವ್ವನನ್ನು ಸತ್ತು ಬಿದ್ದಿರುವ ನೂರಾರು ಹೈದರ-ಅಲಿಯ ಸೈನಿಕರನ್ನು ನೋಡಿ ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಕೂಡಲೆ ಕಹಳೆ ಊದಿ ತನ್ನ ಸೇನೆಯನ್ನು ಎಚ್ಚರಗೊಳಿಸುತ್ತಾನೆ ಹಾಗೂ ನಾಯಕನ ಸೇನೆಯು ಕೋಟೆಯನ್ನು ಹೈದರ-ಅಲಿಯ ವಶಕ್ಕೆ ಹೋಗುವದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಓಬವ್ವನ ಸಮಯೋಚಿತ ಯುಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಧೈರ್ಯವನ್ನು ಈಗಲೂ ಜನ ನೆನೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಘಟನೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ ಈಗಲೂ ಆ ಕಿಂಡಿಯನ್ನು ಏಳು ಸುತ್ತಿನ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಅದು ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ .ಮತ್ತು ಚಿತ್ರದುಗದಲ್ಲಿ
==ಗ್ಯಾಲರಿ==
<gallery>
Image:Cta.JPG|ಗಾಳಿ ಮಂಟಪ
Image:Madakarinayaka statue.jpg|ಮದಕರಿ ನಾಯಕ
Image:Nandi, Chitradurga.jpg|ನಂದಿ
Image:Fort, Chitradurga.jpg|ಕೋಟೆ
Image:Inside the fort, Chitradurga.jpg|ಕೋಟೆಯ ಒಳಗೆ
Image:Gopura, Chitradurga.jpg|ಗೋಪುರ
Image:Temples inside the fort, Chitradurga.jpg|ಕೋಟೆಯ ಒಳಗಿನ ದೇವಸ್ಥಾನ
Image:Siddalingeshwara Temple, Chitradurga.jpg|ಸಂಪಿಗೆ ಸಿದ್ಧಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ
</gallery>
{{commons category|Chitradurga}}
==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು==
{{Reflist}}
|