ರಾಕೆಟ್: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ

Content deleted Content added
೩೧ ನೇ ಸಾಲು:
==ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ==
ರಾಕೆಟ್ಟು ಅಥವಾ ಜೆಟ್ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಧನ ಉರಿಸಿದಾಗ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವ ಬಿಸಿ ಅನಿಲಗಳು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಚಿಮ್ಮುತ್ತವೆ. ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಚಿಮ್ಮಿ ಬರುವ ಬಿಸಿ ಅನಿಲಗಳ ಪ್ರತಿಕಿಯೆಯು ರಾಕೆಟ್ ಅಥವಾ ಜೆಟ್ ವಿಮಾನಕ್ಕೆ ಮುಮ್ಮುಖ ನೂಕುಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ರಾಕೆಟ್ಟುಗಳು ನಿರ್ವಾತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಬಲ್ಲವು. ಇದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಕ್ಕೆ ರಾಕೆಟ್ಟುಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಆಕ್ಸಿಡಕವನ್ನೂ ಒಯ್ಯುವುದು ಕಾರಣ. ಇಂಧನ ದಹನಕ್ಕೆ ಆಕ್ಸಿಜನ್ ಒದಗಿಸುವ ಪದಧರ್ಥಕ್ಕೆ ಆಕ್ಸಿಡಕ ಎಂದು ಹೆಸರು. ಇಂಧನ ಮತ್ತು ಆಕ್ಸಿಡಕಗಳನ್ನು ಒಟಾಗಿ ನೋದನಕಾರಿಗಳು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
 
ಪ್ರತಿಕ್ಷೇಪಿತವೇಗದೊಂದಿಗೆ ರಾಕೆಟ್ ಲಂಬವಾಗಿ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಚಲಿಸಬೇಕಾದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯೆಡೆಗೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ಕ್ರಿಯಾಬಲ ಇರಲೇ ಬೇಕು. ರಾಕೆಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಇಂಧನವನ್ನು ದಹಿಸಿದಾಗ ಈ ಕ್ರಿಯಾಬಲ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂಧನ ದಹಿಸಿದಾಗ ನಿಷ್ಕಾಸಅನಿಲಗಳು ಸೂಸುಬಾಯಿಯ ಮೂಲಕ ಭೂಮಿಯೆಡೆಗೆ ಚಿಮ್ಮುತ್ತದೆ.
ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ಒಟ್ಟು ರಾಶಿಯು (M) ನೋದನಕಾರಿಗಳ ರಾಶಿಯನ್ನೂ ಅದರಲ್ಲಿರುವ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಧನ ಅಥವಾ ಉಪಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಉಪಯುಕ್ತ ಹೊರೆ ಅಥವಾ ಪೇಲೋಡ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ರಾಕೆಟ್ಟನಲ್ಲಿ ಇಂಧನ ದಹನಗೊಂಡು ನಿಷ್ಕಾಸವನ್ನ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದಾಗ ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ವೇಗ ಏರುತ್ತದೆ. ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ವೇಗೋತ್ಕರ್ಷವು ಇಂಧನ ದಹನದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನೂ ನಿಷ್ಕಾಸ ವೇಗ (Vex) ವನ್ನೂ ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ರಾಶಿಯ (M) ಪಾತ್ರವೂ ಇದೆ. ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ರಾಶಿ ಹೆಚ್ಚಾದಷ್ಟೂ ವೇಗೋತ್ಕರ್ಷ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೀಗೆ ತೋರಿಸಬಹುದು.
 
(ಇಂಧನ ಉಪಯೋಗವಾಗುವ ದರ * ನಿಷ್ಕಾಸ ವೇಗ) = (ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ರಾಶಿ *ವೇಗೋತ್ಕರ್ಷ)
೪೭ ನೇ ಸಾಲು:
 
ನಾವು ಪರಿಗಣಿಸಲೇ ಬೇಕಾದ ಇತರ ವ್ಯಾವಹರಿಕ ಅಂಶಗಳಿವೆ:
(i)ರಾಕೆಟ್ಟಿನಲ್ಲಿರುವ ಇಂಧನ ಖರ್ಚಾಗುತ್ತಾ ಹೋದಂತೆ ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ಒಟ್ಟು ರಾಶಿ ಕಡಿಮೇಯಾಗುತ್ತಾ
ಹೋಗುತ್ತದೆ.
(ii) ರಾಕೆಟ್ ಮೇಲೆ ಮೇಲೆ ಹೋದಂತೆಲ್ಲಾ ಗುರುತ್ವ ವೇಗೋತ್ಕರ್ಷ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ.
(iii) ವಾಯುಮಂಡಲದ ಕೆಳಸ್ತರಗಳು ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ಚಲನೆಗೆ ಪ್ರತಿರೋಧ ಒಡ್ಡತ್ತವೆ.
 
ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ಮುಖ್ಯ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರ ಇಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದೆ. ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ಕೋಷ್ಠಕವನ್ನು
ಎಂಜಿನ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಇಂಧನ ದಹನವಾಗಿ ನಿಷ್ಕಾಸಾನಿಲಗಳು ಸೂಸುಬಾಯಿಯ
ಮೂಲಕ ಹೊರಬರುತ್ತದೆ. ಉಪಯುಕ್ತಹೊರೆ (m) ಮತ್ತು ಇಂಧನದ ರಾಶಿ (M) ಗಳ ನಿಷ್ಪತ್ತಿಗೆ
೬೦ ನೇ ಸಾಲು:
[[ಚಿತ್ರ:V-2 rocket diagram (with English labels).svg|thumbnail]]
 
==ಬಹುಹಂತ ರಾಕೆಟ್ಟುಗಳು==
 
ಭಾರವಾದ ಹೊರೆಯನ್ನು ಎತ್ತುವುದು ಒಂದೇ ರಾಕೆಟ್ಟಿನಿಂದ ಸಾಧ್ಯವಾಗದು. ಹೆಚ್ಚು
ಎತ್ತರಗಳಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕಾದರೆ ಹೊರೆಯೂ (ನೋದನಕಾರಿಗಳ ರಾಶಿ) ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.
ರಾಕೆಟ್ ಮೇಲೇರಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಒದಗಿಸಲು ಒಂದರಂತೆ ಹಲವು
೬೮ ನೇ ಸಾಲು:
ರಾಕೆಟ್ಟುಗಳು ಎಂದು ಹೆಸರು.
 
ಬಹುಹಂತ ರಾಕೆಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವುದರಿಂದ ಇಂಧನ ಬಳಕೆಯ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು. ರಾಕೆಟ್ಟು ಸುಮಾರು 100 ಞm ಎತ್ತರ ತಲುಪಿದಾಗ ಅದರ ಮೊದಲ ಹಂತ ಕಳಚಿ ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಈ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಹಂತದ ಎಂಜಿನ್ ಕಾರ್ಯರಂಭ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಮೊದಲ ಹಂತದೊಳಗಿದ್ದ ಟ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮತ್ತು ನೋದನಕಾರಿಗಳು ಈಗ ಇಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ಒಟ್ಟು ರಾಶಿ ಕಡಿಮೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಹಂತವು ರಾಕೆಟ್ಟನ್ನು ಇನ್ನೂ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಒಯ್ದು ಕಳಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅದರ ಸ್ಥನದಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಹಂತ ಕಾರ್ಯಾರಂಭ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯು ರಾಕೆಟ್ಟಿನ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
 
ವ್ಯೋಮನೌಕೆಗಳನ್ನು ಉಡಾಯಿಸಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಬಹುಪಾಲು ರಾಕೆಟ್ಟುಗಳಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ತಾದ ಮೊದಲು ಬೂಸ್ಟರ್ ಹಂತದ ಜೋತೆಗೆ ಎರಡು ಸಣ್ಣ ಹಂತಗಳು ಇರುತ್ತವೆ.
 
ರಾಕೆಟ್ಟುಗಳನ್ನು ವಾಯುಮಂಡಲದ ಅಧ್ಯಯನಗಳಿಗೆ ಅಲ್ಲದೆ ವ್ಯೋಮನೌಕೆ ಮತ್ತು ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳ ಉಡಾವಣೆಗೂ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಾಯುಮಂಡಲದ ಉನ್ನುತ ಸ್ತರಗಳ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡುವಾಗ ರಾಕೆಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಇತರ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಧನಗಳ ಜೋತೆಗೆ ರೇಡಿಯೊ ಪ್ರೇಷಕಗಳನ್ನೂ ಇಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕೂಡಲೇ ಭೂಮಿಗೆ ರವಾನಿಸುವುದು ಇದರಿಂದ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
 
==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು==
"https://kn.wikipedia.org/wiki/ರಾಕೆಟ್" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ