ರೊಜೆಟ್ಟಶಿಲೆ: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ

ಈಜಿಪ್ಟಿನ ರೊಜೆಟ್ಟಾ ಶಿಲೆ:

ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೩೧೧೦ ರಿಂದ ಕ್ರಿ. ಪೂ. ೩೩೦ ರವರೆಗ ಸುಮಾರು ೩೩ ವಂಶದ ಅರಸರು ಈಜಿಪ್ಟನ್ನು ಆಳಿದರು. ಈಗ ದೊರೆತಿರುವ ಪ್ರಾಚೀನ ಉಲ್ಲೇಖ ಕ್ರಿ. ಪೂ. ೩೦೦೦ ಇಸ್ವಿಯದು.ಅದರಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಈಜಿಪ್ಟಗಳ ಅಧಿಪತಿ ನಾರ್ ಮೇಲ್ ಪಲೆಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಚೀನ ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಲಿಪಿಗಳು ಬೃಹತ್ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ದೊರೆತಿವೆ. ಕ್ರಿ..ಪೂ.ಅವಧಿಯ ಅನೇಕ ಬರಹಗಳು ಬಂಡೆಗಳ ಮೇಲೆ, ದೇವಾಲಯದ ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲೆ, ಪಿರಮಿಡ್ಡುಗಳ ಒಳಗೆ, ಪೆಪ್ರಸ್ ಸುರಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬಂದಿವೆ. ಕ್ರಿ.ಪೂ ೩-೬ನೆಯ ಶತಮಾನ ಈಜಿಪ್ಟ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೀಕ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಸಂಘರ್ಷದ ಕಾಲ. ಅಲೆಗ್ಜಾಂಡರನ ದಂಡನಾಯಕ ಟಾಲೆಮಿ ಅಲ್ಲಿ ೩೨ ನೆಯ ಫೆರೊ ಆಗಿ ಹೊಸ ರಾಜವಂಶದ ಉದಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣನಾದ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಮುಂದೆ ಅವನ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಟಾಲೆಮಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಣಿಯರನ್ನು ಕ್ಲಿಯೋಪಾತ್ರ ಎಂದೂ ಸಂಬೋಧಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಅವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಗ್ರೀಕ್ ಮತ್ತು ಹೈಗ್ರೊಗ್ಲಿಫ್ಗಳೆರಡೂ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದವು .ಕ್ರಿ. ಶ ೩ನೆಯ ಶತನಮಾನದ ಸುಮಾರಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಈಜಿಪ್ಟ್ ರೋಮನ್ ಆಧಿಪತ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಯಿತು. ಚಕ್ರವರ್ತಿಯು ರೋಮ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿಗ್ರಹಾರಾಧನೆಯುಳ್ಳ ಎಲ್ಲ ದೇಗುಲಗಳನ್ನೂ ಮುಚ್ಚಿಸಿದ. ಪರಿಣಾಮ ಹೈಗ್ರೊಲಿಫ್ಗಳ ಬರವಣಿಗೆ ನಿಂತು ಹೋಯಿತು.

ರೋಮ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಅಳಿದ ಮೇಲೆ ಮಧ್ಯಯುಗದಲ್ಲಿ ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಬರವಣಿಗೆಯ ಕುರಿತು ಯುರೋಪಿನಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಹುಟ್ಟಿತು.೧೬೩೩ ರಿಂದ ಹೈಗ್ರೊ ಗ್ಲಿಫ್ಗಳ ಅನುವಾದಕ್ಕೆ ಪ್ರಯತ್ನ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಒಂದೋ ಎರಡೋ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ನಡೆದರೂ ಯಾವುದೂ ನಿಖರವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ೧೭೯೮ ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಆಂಗ್ಲೋ ಫ್ರೆಂಚ್ ಯುದ್ಧವು ಈಜಿಪ್ಟ್ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಹೊಸ ತಿರುವು ನೀಡಿತು. ನೆಪೋಲಿಯನ್ನ ಸೈನ್ಯವು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ರನ್ನು ಈಜಿಪ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಭೂಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿ ಫಲವತ್ತಾದ ನೈಲ್ ನದಿ ಬಯಲನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿ ಕೊಂಡಿತು. ಆದರೆ ಜಲಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷರಿಗೆ ಗೆಲುವಾಯಿತು. ಅವರು ಫ್ರೆಂಚರನ್ನು ಜಲಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ತಾಯ್ನಾಡಿಗೆ ವಾಪಸ್ಸು ಹೋಗದಂತೆ ತಡೆದರು. ಅದರಿಂದ ಫ್ರೆಂಚ್ ಸೈನ್ಯ ಮೂರುವರ್ಷ ಈಜಿಪ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಬೇಕಾಯಿತು. ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದ ನೂರಾರು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳೂ ತಂತ್ರಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಸಾವಿರಾರು ನಾಗರೀಕರು ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಕಲೆ, ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ತೊಡಗಿದರು. ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನದ ಫಲವಾಗಿ " ಈಜಿಪ್ಟಿನ ವರ್ಣನೆ " ಎಂಬ ೧೯ ಸಂಪುಟಗಳು ಹೊರ ಬಂದವು . ಅವು ದು ಯುರೋಪಿನಲ್ಲಿ ಈಜಿಪ್ಟನ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಸ ಕುತೂಹಲ ಮೂಡಿಸಿದವು. ಇದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಫ್ರೆಂಚ್ ಸೈನಿಕರು ತಮ್ಮ ವಶದಲ್ಲಿದ್ದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು ಆಯಕಟ್ಟಿನ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಕೋಟೆಕೊತ್ತಳ ಕಟ್ಟತೊಡಗಿದರು ಅವರಿಗೆ ಕೋಟೆಯೊಂದರ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬರಹವಿರುವ ಕಪ್ಪು ಶಿಲಾಫಲಕ .

ಥಾಮಸ್ ಯಂಗ್ ಮೊದಲಿಗೆ ಶಾಸನದಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ಸಂಕೇತಗಳು ಅರಸನನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಪುರಾತನ ಈಜಿಪ್ಟ ಬರಹಗಳನ್ನು ಅನೇಕ ವರ್ಷ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ ಫ್ರೆಂಚ್ ವಿದ್ವಾಂಸ ಜೀನ್, ಫ್ರಾಂಕೊಯಿಸ್ ಮುಂದುವರಿದ. ಗೊತ್ತಿರುವ ಸಂಕೇತಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಉಳಿದವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ. ಆ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಗ್ರೀಕ್ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಲಿಪಿಗಳೂ ಸಹಾಯಕವಾದವು. ಈಜಿಪ್ಟ ಮತ್ತು ಗ್ರೀಕ್ ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವಣ ಪತ್ರವ್ಯವಹಾರದ ದಾಖಲೆಗಳೂ ಲಭ್ಯವಿದ್ದವು. ಅವುಗಳ ಸಹಾಯವೂ ಉಪಯುಕ್ತವಾದವು. ಹೀಗೆ ಇದು ಹೈರೊಗ್ಲಿಫ್ಗಳ ಅರ್ಥೈಸುವಕೆಗೆ ಕೀಲಿ ಕೈ ಆಯಿತು .೧೮೨೨ ರಲ್ಲಿ ನೈಲ್ ನದಿ ತೀರದಲ್ಲಿನ ಸಿಂಬಬೆಲ್ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಶಾಶನಗಳು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದವು. ಅವುಗಳನ್ನು ಹೊಸ ಅಧ್ಯಯನದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಓದಲು ಸಾದ್ಯವಾಯಿತು. ಅದನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿದ ಫೆರೊ ( ಅರಸ) 'ರಮಸೆಸ್" ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು.

ಹೀಗೆ ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಪ್ರಾಚೀನ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಮತ್ತು ಭಾಷೆಯನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೆ ಈ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಬುನಾದಿ ಹಾಕಿತು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಕೆಲವೇ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ನೈಲ್ ನದಿ ಕಣಿವೆಯ ನಾಗರಿಕತೆ,ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮತ್ತು ಲಿಪಿಯ ಪೂರ್ಣ ಅನಾವರಣವಾಯಿತು. ಆನಂತರದಲ್ಲಿ ಒಂದೆರಡು ದ್ವಿಭಾಷಾ ಶಾಸನಗಳು ದೊರೆತಿವೆ. ಆದರೆ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ದ್ವಿಭಾಷಾ ಮತ್ತು ತ್ರಿಲಿಪಿ ಶಾಸನವಾದ ರೊಸೆಟ್ಟಾಶಿಲೆಯ ಸ್ಥಾನದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯು ಎಂದಿಗೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗದು.ಅದನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮ್ಯೂಜಿಯಂನಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಇಡಲಾಗಿದೆ..ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ರೊಜೆಟ್ಟಾ ಶಿಲೆಯನ್ನು ಈಜಿಪ್ಟ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಾಗಿಲ ಬೀಗ ತೆಗೆದ ಕೀಲಿಕೈ ಎನ್ನವರು.