ನೈನಿತಾಲ್: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ

[[ಹಿಮಾಲಯ|ಹಿಮಾಲಯದ]] ಹೊರಗಿನ ತಪ್ಪಲಿನ ಕುಮಾವೂನ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ರಾಜಧಾನಿ [[ದೆಹರಾದೂನ್‌|ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್]] ದಿಂದ ನೈನಿತಾಲ್ {{Convert|285|km|mi|abbr=on}} ಮತ್ತು ಭಾರತದ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ [[ನವ ದೆಹಲಿ|ನವದೆಹಲಿಯಿಂದ]] {{Convert|345|km|mi|abbr=on}} ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ {{Convert|2084|m|ft}} ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ , ನಗರವು ಕಣ್ಣಿನ ಆಕಾರದ ಸರೋವರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿದೆ. ಸರಿಸುಮಾರು ಎರಡು ಮೈಲಿ ಸುತ್ತಳತೆಯಲ್ಲಿ ಪರ್ವತಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಶಿಖರಗಳೆಂದರೆ ನೈನಾ ಶಿಖರ ({{Convert|2615|m|ft|abbr=on}} ) ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ, ದಿಯೋಪಾಥಾ ( {{Convert|2438|m|ft|abbr=on}} ) ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅಯರ್‌ಪಾಥ ( {{Convert|2278|m|ft|abbr=on}} ) ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ. ಎತ್ತರದ ಶಿಖರಗಳ ಮೇಲ್ಭಾಗದಿಂದ, "ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ವಿಶಾಲವಾದ ಬಯಲಿನ ಅಥವಾ ಹಿಮಾಲಯದ ಕೇಂದ್ರ ಅಕ್ಷವನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ದೊಡ್ಡ ಹಿಮಭರಿತ ಶ್ರೇಣಿಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಮಲಗಿರುವ ಗೋಜಲಿನ ರೇಖೆಗಳ ಭವ್ಯವಾದ ನೋಟಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು." <ref name="gazeteerquote">[http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/pager.html?objectid=DS405.1.I34_V18_328.gif Nainital District], ''[[The Imperial Gazetteer of India]]'', volume 18, pp. 322–323. 1908</ref> ಗಿರಿಧಾಮವು ವರ್ಷಪೂರ್ತಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.

 

 

=== ಲಕ್ಷಣ ===

 

ಬೇಸಿಗೆಯು ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಕ್ಕಿಂತ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮುಂಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಇದು ತುಂಬಾ ಉದ್ದ ಮತ್ತು ಆರ್ದ್ರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಜುಲೈ ಮತ್ತು ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸರಾಸರಿ ತಾಪಮಾನವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ [[ಆರ್ದ್ರತೆ]] ಥಟ್ಟನೆ ಏರುತ್ತದೆ. ಮಾನ್ಸೂನ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೇ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಳೆ ಬಿದ್ದಾಗ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಮಧ್ಯದವರೆಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ನೈನಿತಾಲ್ ನಲ್ಲಿ ಹಿಮಾಲಯದ ಹೊರಗಿನ ಎತ್ತರದ ಶ್ರೇಣಿಗಳ ಸಾಮೀಪ್ಯದಿಂದಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ವಾರ್ಷಿಕ ಮಳೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ಮಧ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, ಮಾನ್ಸೂನ್ ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘ ಮಧ್ಯಂತರದ ನಂತರ ಮಳೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾನ್ಸೂನ್ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟುವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ, ಗಾಳಿ ಹಿಮ್ಮುಖ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಬೀಸುತ್ತದೆ. ಮಳೆಗಾಲದ ನಂತರದ ಹವಾಮಾನವು ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಆಕಾಶದಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಮಳೆ ಮತ್ತು ಚಳಿಗಾಲದ ನಡುವಿನ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಮಳೆಯೊಂದಿಗೆ, ಮಾಸಿಕ ತಾಪಮಾನವು ಜನವರಿ ಮಧ್ಯದವರೆಗೆ ದಿನೇದಿನೇ ಕುಸಿತವನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ.{{Weather box|location=Nainital (1961-1979, extremes 1953–1979)|Jun rain mm=339.1|Feb rain days=3.9|Jan rain days=3.5|year rain mm=2305.3|Dec rain mm=23.9|Nov rain mm=7.7|Oct rain mm=54.7|Sep rain mm=346.3|Aug rain mm=556.4|Jul rain mm=685.4|May rain mm=72.4|Apr rain days=2.8|Apr rain mm=33.8|Mar rain mm=57.1|Feb rain mm=66.1|Jan rain mm=82.4|rain colour=green|year record low C=-5.6|Dec record low C=-4.4|Nov record low C=0.5|Oct record low C=4.4|Mar rain days=3.5|May rain days=4.7|Aug record low C=9.6|Apr humidity=49|year humidity=64|Dec humidity=59|Nov humidity=62|Oct humidity=65|Sep humidity=79|Aug humidity=84|Jul humidity=82|Jun humidity=66|May humidity=48|Mar humidity=53|Jun rain days=12.8|Feb humidity=60|Jan humidity=65|time day=17:30 [[Indian Standard Time|IST]]|year rain days=87.2|Dec rain days=1.4|Nov rain days=0.5|Oct rain days=2.8|Sep rain days=11.1|Aug rain days=19.8|Jul rain days=20.4|Sep record low C=-1.1|Jul record low C=10.4|metric first=yes|Oct record high C=24.8|Jun high C=23.4|May high C=23.2|Apr high C=20.7|Mar high C=16.1|Feb high C=11.9|Jan high C=10.9|year record high C=30.0|Dec record high C=21.8|Nov record high C=21.4|Sep record high C=24.6|Aug high C=21.0|Aug record high C=26.6|Jul record high C=26.1|Jun record high C=30.0|May record high C=29.6|Apr record high C=28.0|Mar record high C=24.6|Feb record high C=21.7|Jan record high C=18.4|single line=yes|Jul high C=21.7|Sep high C=20.5|Jun record low C=10.0|Sep low C=13.7|May record low C=5.0|Apr record low C=0.0|Mar record low C=-3.0|Feb record low C=-4.3|Jan record low C=-5.6|year low C=9.9|Dec low C=2.9|Nov low C=5.8|Oct low C=9.7|Aug low C=16.0|Oct high C=18.8|Jul low C=16.3|Jun low C=16.2|May low C=14.3|Apr low C=11.8|Mar low C=7.3|Feb low C=3.3|Jan low C=1.7|year high C=18.0|Dec high C=12.8|Nov high C=15.3|source 1=[[India Meteorological Department]]<ref name=IMDnormals>{{cite web

| archiveurl = https://web.archive.org/web/20200216160549/http://imdpune.gov.in/library/public/Climatological%20Normals%20%281961-1990%29.pdf

| archivedate = 16 February 2020

''ಕ್ವಿಕಸ್ ಇಂಕನ'' ಓಕ್ (Banj), ''Aesculus ಇಂಡಿಕಾ'' (Pangar ಅಥವಾ ಕುದುರೆ ಚೆಸ್ಟ್ನಟ್), ''Juglans ರೆಜಿಯಾ'' (Akhrot ಅಥವಾ ಆಕ್ರೋಡು), ''ಪಾಪುಲಸ್ ciliata'' (ಹಿಲ್ ಅರಳಿ, ಪವಿತ್ರ ಮರ), ''ಫ್ರಾಕ್ಶ್ನಸ್ micrantha'' (ಬೂದಿ ಮರ ಅಥವಾ ಆಂಗ್ಯು), ''Platanus ಓರಿಯೆಂಟಾಲಿಸ್'' (chinar), ''ರುಬಸ್ lasiocarpus'' (Hisalu), ''ರೋಸಾ ಮೊಸ್ಚಾಟಾ'' (ಕುಂಜ್ ಅಥವಾ ಕಸ್ತೂರಿ ಗುಲಾಬಿ), ''ಬೆರ್ಬರಿಸ್ ಏಶಿಯಾಟಿಕ'' (Kilmora), ''Cupressus torulosa'' (Surai ಅಥವಾ ಹಿಮಾಲಯದ ಸೈಪ್ರೆಸ್ ), ''ರ್ರ್ಹೋಡೋಡೆಂಡ್ರನ್ arboreum'' (Buruns), ''[[ದೇವದಾರು|Cedrus deodara]]'' (ದೇವದಾರು), ''ಸ್ಯಾಲಿಕ್ಸ್ acmophylla'' ( ವೀಪಿಂಗ್ ವಿಲೋ ), ಮತ್ತು ''ಪಿನಸ್'' (ಪೈನ್).

 

 

== ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ ==

2011 ರ ಭಾರತೀಯ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ನೈನಿತಾಲ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆ 41,377. <ref name="census2011">[http://www.census2011.co.in/data/town/800331-nainital-uttarakhand.html Nainital Population Census 2011].</ref> ಪುರುಷರು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 52.3% ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು 47.7% ರಷ್ಟಿದ್ದಾರೆ, ಹೀಗೆ ನಗರದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ 1000 ಪುರುಷರಿಗೆ 911 ಮಹಿಳೆಯರ ಲಿಂಗ ಅನುಪಾತವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಉತ್ತರಾಖಂಡ ರಾಜ್ಯದ ಸರಾಸರಿ 1000 ಪುರುಷರಿಗೆ 963 ಮಹಿಳೆಯರಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಪ್ರತಿ ಚದರ ಕಿ.ಮೀ.ಗೆ 3527.45 ಜನರು. ನಗರದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಚದರ ಕಿ.ಮೀ.ಗೆ ಸರಾಸರಿ 795.31 ಮನೆಗಳ ಸಾಂದ್ರತೆಯಲ್ಲಿ 9,329 ವಸತಿ ಘಟಕಗಳಿವೆ. ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 9.54% 6 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರು. 2011 ರಲ್ಲಿ, ನೈನಿತಾಲ್ ಸರಾಸರಿ ಸಾಕ್ಷರತಾ ಪ್ರಮಾಣ 92.93% ರಷ್ಟಿತ್ತು, ಇದು ಉತ್ತರಾಖಂಡ ರಾಜ್ಯದ ಸರಾಸರಿ 78.82% ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ - ಸುಮಾರು 96.09% ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ನಗರದಲ್ಲಿ 89.47% ಮಹಿಳೆಯರು ಸಾಕ್ಷರರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

 

{{bar percent|[[Christians|Christian]]|red|0.92}}

{{bar percent|Others†|black|0.8}}

 

== ಪುರಾಣ ==

 

== ಇತಿಹಾಸ ==

=== ಆರಂಭಿಕ ನಿರ್ಮಾಣ ===

ಕುಮಾವೂನ್ ಬೆಟ್ಟಗಳು [[ಗೂರ್ಖಾ ಸಮರ|ಆಂಗ್ಲೋ-ನೇಪಾಳಿ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ]] (1814-16) ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟವು. [[ಗಿರಿಧಾಮ]] ಪಟ್ಟಣ ನೈನಿ ತಾಲ್ ಅನ್ನು 1841 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, ಶಹಜಹಾನ್ಪುರದ ಸಕ್ಕರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಪಿ. ಬ್ಯಾರನ್ ಅವರು ಮೊದಲ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಮನೆ (ಪಿಲ್ಗ್ರಿಮ್ ಲಾಡ್ಜ್) ಅನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಅವರ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೀಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ: "ಇದು ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿ {{Convert|1500|mi|km}} ಚಾರಣದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಕಂಡ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ತಾಣವಾಗಿದೆ." 1846 ರಲ್ಲಿ, ಬಂಗಾಳ ಫಿರಂಗಿದಳದ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಮ್ಯಾಡೆನ್ ನೈನಿ ತಾಲ್ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, "ವಸಾಹತು ಪ್ರದೇಶದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮನೆಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿವೆ: ಮಿಲಿಟರಿ ಶ್ರೇಣಿಗಳ ಶಿಖರದ ಕಡೆಗೆ ಕೆಲವು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಸುಮಾರು {{Convert|7500|ft|m|abbr=on}} ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಒರಟಾದ ಮತ್ತು ವುಡಿ ಅನ್ಯಾರ್ಪಟ್ಟಾ ಆಶಿಶ್ ಗಳನ್ನು (ಅನ್ಯಾರ್-ಪ್ಯಾಟ್&nbsp;- ಎಂದರೆ&nbsp;ಕುಮಾವೊನಿಯಲ್ಲಿ- ಸಂಪೂರ್ಣ ಮುಚ್ಚಿಹಾಕು ಎಂದು. ಸ್ಥಳೀಯರು ಈ ನಾಮಕರಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಅದರ ಜಾಗ ಮತ್ತು ದಟ್ಟ ಕಾಡುಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳು ತುಂಬ ಕಡಿಮೆ ಇದ್ದಿತ್ತು) ಕ್ರಮೇಣ ನೆಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ನೆಚ್ಚಿನ ತಾಣಗಳು ಸರೋವರದ ತಲೆಯಿಂದ ಹಿಂದಕ್ಕೆ [[ಚೀನಿ ಜನರ ಗಣರಾಜ್ಯ|ಚೀನಾ]] ಮತ್ತು ಡಿಯೋಪಟ್ಟಾ (ಒಂಟೆಯ ಹಂಪ್) ಮೂಲದೆಡೆಗೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುವ ಅರಣ್ಯ ಭೂಮಿಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿವೆ . ವೈಲ್ಡರ್ನೆಸ್ನಲ್ಲಿರುವ ಸೇಂಟ್ ಜಾನ್ (1846) ಚರ್ಚ್ ನೈನಿತಾಲ್ನ ಆರಂಭಿಕ ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ನಂತರ ಬೆಲ್ವೆಡೆರೆ, ಅಲ್ಮಾ ಲಾಡ್ಜ್, ಅಶ್ಡೇಲ್ ಕಾಟೇಜ್ (1860). . . " ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ, ಈ ಪಟ್ಟಣವು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನಿಕರು ಮತ್ತು ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬಗಳು ಬಯಲು ಸೀಮೆಯ ಸೆಕೆಯಿಂದ ಪಾರಾಗಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರುವ ಆರೋಗ್ಯ ರೆಸಾರ್ಟ್ ಆಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು. ನಂತರ, ಈ ಪಟ್ಟಣವು [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ಆಫ್ ಆಗ್ರಾ ಅಂಡ್ ಔಧ್|ಯುನೈಟೆಡ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳ]] ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಬೇಸಿಗೆ ನಿವಾಸವಾಯಿತು.

=== ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿ ===

ನೈನಿತಾಲ್ನ ಜಾಮಾ ಮಸೀದಿ ನೈನಿತಾಲ್ನ ಮಲ್ಲಿಟಲ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ಮಸೀದಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು 1882 ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಯುಗದಲ್ಲಿ ನೈನಿತಾಲ್ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಮುಖ್ಯ ದ್ವಾರದ ಮೇಲೆ ಅರೇಬಿಕ್ ಶಾಸನಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೆಂದರೆ ಮಿಹ್ರಾಬ್, ಅಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗೂಡು ಮೆಕ್ಕಾ ಕಡೆಗೆ ದಿಕ್ಕನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ <ref>{{Cite web|url=https://bugyalvalley.com/uttarakhand-tourism/nainital/jama-masjid-nainital/|title=Jama Masjid Nainital|access-date=23 February 2020}}</ref>  <sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">&#x5D;</sup> <ref>{{Cite news|url=https://theprint.in/india/jama-masjid-mecca-masjid-why-twitter-is-flooded-with-images-of-indias-stunning-mosques/322043/|title=Jama Masjid, Mecca Masjid — why Twitter is flooded with images of India's stunning mosques|last=Bedi|first=Aneesha|date=16 November 2019|work=ThePrint|access-date=24 February 2020}}</ref>

 

=== ನೈನಾ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ===

</gallery>

 

* ನೈನಿತಾಲ್ನ ಸೇಂಟ್ ಜೋಸೆಫ್ ಕಾಲೇಜು

* ಸೇಂಟ್ ಮೇರಿಸ್ ಕಾನ್ವೆಂಟ್ ಪ್ರೌ School ಶಾಲೆ, ನೈನಿತಾಲ್