ಕಿತ್ತೂರು ಕೋಟೆ

ಕಿತ್ತೂರು ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಕೋಟೆಯಾಗಿದೆ (15°36′4.5″N 74°47′29.19″E / 15.601250°N 74.7914417°E / 15.601250; 74.7914417). ಇದು ಚಿಕ್ಕ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಹಿಂದಿನ ರಾಜಧಾನಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಪುರಾತತ್ವ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ^[೧]

ಇತಿಹಾಸ ಬದಲಾಯಿಸಿ

೧೬೫೦ ಮತ್ತು ೧೬೮೧ ^[೨] ನಡುವೆ ದೇಸಾಯಿ ರಾಜವಂಶದ ದೊರೆ ಅಲ್ಲಪ್ಪ ಗೌಡ ಸರ್ದೇಸಾಯಿ ಅವರು ಈ ಕೋಟೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಕಿತ್ತೂರಿನ ದೇಸಾಯಿ ಮರಾಠರು ಮತ್ತು ೧೮೨೪ ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ದಂಗೆಯೆದ್ದ ಕರ್ನಾಟಕದ ಲಿಂಗಾಯತ ಮಹಿಳಾ ಯೋಧ ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ ಅವರು ನಡೆಸಿದರು. ಮಲ್ಲಸರ್ಜ ದೇಸಾಯಿಯವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಿತ್ತೂರು ತನ್ನ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿತು. ಈ ಸ್ಥಳವು ಪೊಲೀಸ್ ಲೈನ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನಾಥಪಂಥಿ ಮಠವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಮಾರುತಿ [ಕೋಟೆ], ಕಲ್ಮೇಶ್ವರ, ದ್ಯಾಮವ್ವ ಮತ್ತು ಬಸವಣ್ಣನ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಹೆಸರಿಸಲಾದ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಸ್ಮಾರಕವನ್ನು ಈಗ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಸ್ಥಳ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಕಿತ್ತೂರು ಪ್ರಸ್ತುತ ನಾಥಪಂಥಿ ಮಠದ ಸ್ಥಳದಿಂದ , ಮಾರುತಿ, ಕಲ್ಮೇಶ್ವರ, ದ್ಯಾಮವ್ವ, ಬಸವಣ್ಣ ಮತ್ತು ಚಾಲುಕ್ಯರ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಪುರಾತತ್ವ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪುರಾತತ್ವ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ, ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ ಸ್ಮಾರಕ ಸರ್ಕಾರಿ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಕಿತ್ತೂರು, ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದ ರಾಜ್ಯ ಪುರಾತತ್ವ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಈ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ೧೦ ಜನವರಿ ೧೯೬೭ ರಂದು ಅಂದಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರು ತೆರೆದಿದ್ದರು. ^[೩] ಇದು ಕಿತ್ತೂರು ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಕಂಡುಬರುವ ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳ ಸಮೃದ್ಧ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಆಯುಧಗಳು, ಕತ್ತಿಗಳು, ಅಂಚೆ-ಕೋಟು, ಗುರಾಣಿ, ಕಿತ್ತೂರು ಅರಮನೆಯ ಕೆತ್ತನೆ ಮಾಡಿದ್ದ ಮರದ ಬಾಗಿಲುಗಳು ಮತ್ತು ಕಿಟಕಿಗಳು, ಶಾಸನಗಳು, ವೀರಗಲ್ಲುಗಳು, ಸೂರ್ಯ, ವಿಷ್ಣು ಕಾದ್ರೊಳ್ಳಿಯಿಂದ ದೇವರಶೀಗೆಹಳ್ಳಿಯ ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯ, ಮನೋಳಿಯಿಂದ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ, ಹಿರೇಬಾಗೇವಾಡಿಯಿಂದ ದುರ್ಗ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಕೆಲವು ಆಧುನಿಕ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳು ಇವೆ.