ವಿಕಿಪೀಡಿಯ

ಸದಸ್ಯ:Rajeshwari vinod/ವೃಷ್ಣಿ

< ಸದಸ್ಯ:Rajeshwari vinod
ವೃಷ್ಣಿಗಳು
೫ನೇ ಶತಮಾನ BCE-4 ಶತಮಾನ C
5th century BCE–4th century CE
Silver coin of a "King Vrishni" (of the Audumbaras according to Cunningham).[೧][೨] Obv Pillar with half-lion and half-elephant, surmounted by a Triratna symbol and surrounded by Buddhist railing. Brahmi legend Vṛishṇi Raja jnâgaṇyasya blubharasya Rev Large Dharmachakra symbol. Kharosthi legend Vrishni Raja jnâganyasya blubharasya.[೧] of ೫ನೇ ಶತಮಾನ BCE-4 ಶತಮಾನ C
Silver coin of a "King Vrishni" (of the Audumbaras according to Cunningham).[೧][೨]
Obv Pillar with half-lion and half-elephant, surmounted by a Triratna symbol and surrounded by Buddhist railing. Brahmi legend Vṛishṇi Raja jnâgaṇyasya blubharasya
Rev Large Dharmachakra symbol. Kharosthi legend Vrishni Raja jnâganyasya blubharasya.[೧]
ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:South Asia in 150 BCE
Location on the Vrishnis and contemporary South Asian polities circa 150 CE.[೩]
Location of the Vrishni among other groups: the Audumbaras, the Kunindas, the Vemakas, the Yaudheyas, the Pauravas and the Arjunayanas.
Location of the Vrishni among other groups: the Audumbaras, the Kunindas, the Vemakas, the Yaudheyas, the Pauravas and the Arjunayanas.
CapitalPrakritanak Nagar
GovernmentRepublic
History 
• Established
5th century BCE
• Disestablished
4th century CE
 Succeeded by
Gupta Empire

ವೃಷ್ಣಿಗಳು ( Sanskrit </link> , IAST ) ಪ್ರಾಚೀನ ವೈದಿಕ ಭಾರತೀಯ ಕುಲವಾಗಿದ್ದು, ಅವರು ವೃಷ್ಣಿಯ ವಂಶಸ್ಥರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಯಯಾತಿಯ ಮಗನಾದ ಯದುವಿನ ವಂಶದವನಾದ ಸಾತ್ವತನ ಮಗ ವೃಷ್ಣಿ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಅವನಿಗೆ ಗಾಂಧಾರಿ ಮತ್ತು ಮಾದ್ರಿ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಪತ್ನಿಯರಿದ್ದರು, ಮಹಾಭಾರತದ ಗಾಂಧಾರಿ ಮತ್ತು ಮಾದ್ರಿಯೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಕ್ಕೀಡಾಗಬಾರದು. ಅವನ ಹೆಂಡತಿ ಮಾದ್ರಿಯಿಂದ ಅವನಿಗೆ ದೇವಮಿಧುಷ ಎಂಬ ಮಗನಿದ್ದಾನೆ. ಕೃಷ್ಣನ ತಂದೆ ವಾಸುದೇವ ದೇವಮಿಧುಷನ ಮೊಮ್ಮಗ. [೪] ಪುರಾಣಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ವೃಷ್ಣಿಗಳು ದ್ವಾರಕಾದ ನಿವಾಸಿಗಳು.


ವೃಷಣಿಗಳ ದ್ವಾರಕಾಕ್ಕೆ ವಲಸೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಕಂಸನ ಮಾವ ಜರಾಸಂಧ ವಿಶಾಲವಾದ ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಮಥುರಾ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿದನು ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣನು ತನ್ನ ರಾಕ್ಷಸರ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿದರೂ, ಮತ್ತೊಂದು ಅಸುರ ಕಲಾಯವನ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನವನು ಮೂವತ್ತು ದಶಲಕ್ಷ ದೈತ್ಯಾಕಾರದ ಸೈನಿಕರೊಂದಿಗೆ ಮಥುರಾವನ್ನು ಸುತ್ತುವರಿದನು. ಆಗ ಕೃಷ್ಣನು ದ್ವಾರಕೆಗೆ ಹೋಗುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದನು.

ವೃಷ್ಣಿಗಳ ಅಂತ್ಯ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಮಹಾಭಾರತ ದುರ್ಯೋಧನ ಮರಣದ ನಂತರ, ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಗಾಂಧಾರಿಯ ಶಾಪವು ಬಂದಿತು. ಆಕೆ ತನ್ನ ಮಗ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತ ಮತ್ತು ವೈರಿಯ ಸಾವಿನ ಬಗ್ಗೆ ದುಃಖಿಸುತ್ತಾ, ನಂತರ ಹರಿ ಪ್ರಧಾನ ಪ್ರವರ್ತಕ, ಎಲ್ಲರ ಹಿಂದೆ ಇರುವವನು ಎಂದು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾ, ಅಂತಹ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಆಕೆಯನ್ನು ಶಪಿಸಿದಳು. ಇದು ಆಕೆಯ ಶಾಪವಾಗಿತ್ತುಃ 36 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಕೃಷ್ಣನು ಒಬ್ಬನೇ ದುಃಖಕರವಾಗಿ ನಾಶವಾಗಬೇಕು ಮತ್ತು ಅವನ ಜನರಾದ ವೃಷ್ಣಿಗಳು ನಾಶವಾಗಬೇಕು. ಈ ಸಂಗತಿಗಳು ಸರಿಯಾದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನೆರವೇರಿದವು. ಒಂದು ಹುಚ್ಚುತನವು ದ್ವಾರಕಾದ ಜನರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ, ಅವರು ಪರಸ್ಪರರ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದು ಕೃಷ್ಣನ ಎಲ್ಲಾ ಪುತ್ರರು ಮತ್ತು ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು. ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಬಲರಾಮ ಮಾತ್ರ ಬದುಕುಳಿದರು. ನಂತರ ಬಲರಾಮನು ಅರಣ್ಯಕ್ಕೆ ಹೋದನು, ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣನು ಮೊದಲು ಕುರು ನಗರಕ್ಕೆ ದೂತನನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿ, ನಗರವನ್ನು ಮತ್ತು ದ್ವಾರಕಾದ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಪಾಂಡವರ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿದನು, ಮತ್ತು ನಂತರ ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದನು, ನಂತರ ಅವನು ಸ್ವತಃ ಅರಣ್ಯವನ್ನು ಹುಡುಕಿದನು, ಅಲ್ಲಿ ಬಲರಾಮನು ಅವನಿಗಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದನು. ಕಾಡಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಮರದ ಕೆಳಗೆ ಕುಳಿತಿದ್ದ ತನ್ನ ಸಹೋದರನನ್ನು ಕೃಷ್ಣನು ಕಂಡನು-ಅವನು ಯೋಗಿಯಂತೆ ಕುಳಿತಿದ್ದನು, ಮತ್ತು ಇಗೋ, ಅವನ ಬಾಯಿಯಿಂದ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಹಾವು ಹೊರಬಂದಿತು, ಸಾವಿರ ತಲೆಯ ನಾಗ, ಅನಂತ, ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಹಾರಿಹೋಯಿತು. ಸ್ವತಃ ಸಾಗರ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ನದಿಗಳು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ದೈವಿಕ ನಾಗಗಳು ಆತನನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಬಂದವು. ಹೀಗೆ ಕೃಷ್ಣನು ತನ್ನ ಸಹೋದರನು ಮಾನವ ಪ್ರಪಂಚದಿಂದ ದೂರವಾಗುವುದನ್ನು ನೋಡಿದನು ಮತ್ತು ಅವನು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಅಲೆದಾಡಿದನು. ಗಾಂಧಾರಿಯ ಶಾಪ ಮತ್ತು ಆಗಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಎಲ್ಲದರ ಬಗ್ಗೆ ಆತ ಯೋಚಿಸಿದನು ಮತ್ತು ತನ್ನದೇ ನಿರ್ಗಮನದ ಸಮಯ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಆತನಿಗೆ ತಿಳಿದಿತ್ತು. ಆತನು ಯೋಗದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ತ್ಯಜಿಸಿಕೊಂಡನು. ನಂತರ ಆ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಬೇಟೆಗಾರನು ಬಂದು ಅವನನ್ನು ಜಿಂಕೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ, ಒಂದು ದಂಡೆಯನ್ನು ಸಡಿಲಿಸಿ ಅವನ ಪಾದವನ್ನು ಚುಚ್ಚಿದನು, ಆದರೆ ಅವನು ಹತ್ತಿರ ಬಂದಾಗ ಬೇಟೆಗಾರ ಹಳದಿ ನಿಲುವಂಗಿಗಳನ್ನು ಸುತ್ತಿ ಯೋಗ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ನೋಡಿದನು. ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಅಪರಾಧಿ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿಕೊಂಡು ಆತನ ಪಾದಗಳನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ. ಆಗ ಕೃಷ್ಣನು ಎದ್ದು ಅವನಿಗೆ ಸಾಂತ್ವನ ನೀಡಿದನು ಮತ್ತು ಸ್ವತಃ ಸ್ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಏರಿದನು. ಬೇಟೆಗಾರನು ರಾಮಾಯಣದ ವಾಲಿ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವನು ರಾಮನಿಂದ ಮರದ ಹಿಂದೆ ಅಡಗಿಕೊಂಡು ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟನು ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಸ್ವತಃ ರಾಮನಿಂದ ಇದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಯಿತು.

ಪ್ರಾಚೀನ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ವೃಷ್ಣಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪಾಣಿನಿ ತನ್ನ ಅಷ್ಟಧ್ಯಾಯೀ (ಐಡಿ2), <ಐಡಿ1] ನಲ್ಲಿ ಅಂಧಕರೊಂದಿಗೆ

ವೃಷ್ಣಿಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಕೌಟಿಲ್ಯನ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ ವೃಷ್ಣಿಗಳನ್ನು ಸಂಘ (ಬುಡಕಟ್ಟು ಒಕ್ಕೂಟ) ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದೆ. ಮಹಾಭಾರತ (ದ್ರೋಣ ಪರ್ವ, 141.15) ವೃಷ್ಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಧಕರನ್ನು ವ್ರಾತ್ಯರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.[೫]

ವೃಷ್ಣಿ ನಾಣ್ಯಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಕನ್ನಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್ ಅವರು ಪಂಜಾಬ್ನ ಹೋಶಿಯಾರ್ಪುರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ರಾಜ ವೃಷ್ಣಿಯ (ರಾಜ ವೃಷ್ನಿ) ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಬೆಳ್ಳಿಯ ನಾಣ್ಯವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡರು, ಇದನ್ನು ಅವರು ಆಡುಂಬರ ಬುಡಕಟ್ಟಿನಿಂದ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ನಾಣ್ಯವು ಲಂಡನ್ನ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ. ಈ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ನಾಣ್ಯವು ಒಂದು ರೀತಿಯ ದಂಡಿಪಾದ-ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್-ಇನ್-ರೈಲಿಂಗ್, ಒಂದು ಪೌರಾಣಿಕ ಪ್ರಾಣಿ, ಅರ್ಧ ಸಿಂಹ ಮತ್ತು ಅರ್ಧ ಆನೆ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ದಂತಕಥೆ ವೃಷ್ಣಿರಾಜ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ತ್ರತರಸ್ಯ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿದ ಖರೋಷ್ಠಿ ದಂತಕಥೆ ವ್ರಿಷ್ಣಿರಾಜಣ್ಣ (ಗಣಸ ತ್ರ (ತಾರಸ) ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹನ್ನೆರಡು ಕಡ್ಡಿಗಳ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಚಕ್ರ ಹೊಂದಿದೆ.[೬] ನಂತರ ಪಂಜಾಬಿನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ವೃಷ್ಣಿ ತಾಮ್ರದ ನಾಣ್ಯಗಳು ಪತ್ತೆಯಾದವು.  [ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ][citation needed]

"ವೃಷ್ಣಿ ನಾಯಕರು" ಬದಲಾಯಿಸಿ

  •  
    ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದ ಶಿಕ್ಷಣಮೈಲಿ "ವರ್ಣಿ ವೀರ್", ಸಿರ್ಕಾ 190-180 BCE:ಬೆಂಗಳೂರು, ಮತ್ತು ನೀವು ವೈದ್ಯರು (ಪಿಯರ್-ಓಕಾರ್ದ್ ಕೇಸ್ ಅತ್ವ ಶ್ರೀಕಂಠ ಮತ್ತು ತ್ತು ಡಾಕ್ಟರ್ ಶ್ರೀಕಂಠದ) ವಾಸುದೇವ- ಎಂದುಕಿರಣ್...[೭][೮][೯]ಇದು ಹೃದಯದ ದೇವರು "ಆತ್ಮದ ದರ್ಶನ".[೧೦]ಮತ್ತು ನೀವು.[೧][೧೧]
  •  
    .... ಪಿ. 3 ನೇ-2 ನೇ ಸ್ಥಾನಮಾನಮಂದ್ರಾಪೀಡಶ್ ಟೈಲ್ನಗರದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿನ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಇಲಾಖೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಜನರ ಹಕ್ಕು, ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಹಕ್ಕು, ನಮ್ಮ ಭಾರತದ ಹಕ್ಕು, ನಮ್ಮ ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಹಕ್ಕುಗಳು, ನಮ್ಮ ದೇಶದ ನೀತಿ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ನೀತಿಗಳು.[೧೨]

ವೃಷ್ಣಿ ನಾಯಕರು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಐದು ಪೌರಾಣಿಕ, ದೈವೀಕರಿಸಿದ ವೀರರ ಗುಂಪಾಗಿದೆ. [೧೩] [೧೪] 4ನೇ ಶತಮಾನದ BCEಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಮಥುರಾ ಬಳಿಯ ವೃಷ್ಣಿಗಳ ಕುಲದಲ್ಲಿ ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ಆರಾಧನೆಯನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೧೩] [೧೫] [೧೬] ದಂತಕಥೆಗಳು ಈ ದೈವೀಕರಿಸಿದ ವೀರರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ವೃಷ್ಣಿ ಕುಲದ ನೈಜ, ಐತಿಹಾಸಿಕ ವೀರರನ್ನು ಆಧರಿಸಿರಬಹುದು. [೭] [೧೭] ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ಆರಾಧನೆಯನ್ನು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಆರಂಭಿಕ ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಯಕ್ಷಗಳ ಆರಾಧನೆಯಂತೆಯೇ ಅಡ್ಡ-ಪಂಥೀಯ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜೈನ ಧರ್ಮಕ್ಕೂ ಸಂಭವನೀಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳೊಂದಿಗೆ. [೧೮] ಅವರು ಮತ್ತು ಅವರ ದಂತಕಥೆಗಳು - ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಬಲರಾಮ - ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ವೈಷ್ಣವ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. [೧೩] [೧೯] [೧೪]

Vrishni♂consort♀#
Yudhajit♂consort♀#
Anamitra♂consort♀#
Vrishni♂consort♀#
Chitraratha♂consort♀#
Viduratha♂consort♀#
4 generations
Hridika♂consort♀#
Devamidha♂Mandisha♀# Vaishyvarna♀#
Surasena♂Bhojrajkumari♀#
Devaki♀#Vasudeva♂Rohini♀#Kunti♀9 other sons♂4 other daughters♀
Krishna♂other sons♂Balarama♂Subhadra♀
Rukmini♀#Satyabhama♀#Jambavati♀#Nagnajiti♀#Kalindi♀#Madra♀#Mitravinda♀#Bhadra♀#Rohini♀#16,100 other wives♀#
Pradyumna, Charudeshna, Sudeshna, Charudeha, Sucharu, Charugupta, Bhadracharu, Charuchandra, Vicharu and CharuBhanu, Subhanu, Svarbhanu, Prabhanu, Bhanuman, Chandrabhanu, Brihadbhanu, Atibhanu, Shreebhanu and PratibhanuSamba, Sumitra, Purujit, Satajit, Sahasrajit, Vijaya, Citraketu, Vasuman, Dravida and KratuVira, Candra, Asvasena, Citragu, Vegavan, Vrisha, Ama, Sanku, Vasu and KuntiSruta, Kavi, Vrisha, Vira, Subahu, Bhadra, Santi, Darsa, Purnamasa and SomakaPraghosha, Gatravan, Simha, Bala, Prabala, Urdhaga, Mahasakti, Saha, Oja and AparajitaVrika, Harsha, Anila, Gridhra, Vardhana, Unnada, Mahamsa, Pavana, Vahni and KshudhiSangramajit, Brihatsena, Sura, Praharana, Arijith, Jaya and Subhadra, Vama, Ayur and SatyakaDiptiman, Tamratapta and 8 otherseach wife had 10 sons and 1 daughter
  •  
    "Vrishni heroes" on the coinage of Agathocles of Bactria, circa 190-180 BCE: Samkarshana-Balarama, with Gada mace and plow, and Vāsudeva-Krishna, with Shankha (a pear-shaped case or conch) and Chakra wheel.[೭][೨೦][೨೧] This is "the earliest unambiguous image" of the two deities.[೨೨] Another variation [೨].[೨೩]
  •  
    Vrishni triad shown in a rock painting at Tikla, Madhya Pradesh, 3rd-2nd century BCE. These would be Saṃkarṣaṇa (with plough and mace), Vāsudeva (with mace and wheel) and a female deity, probably Ekanamsha.[೨೪]
  1. ↑ ೧.೦ ೧.೧ Alexander Cunningham's Coins of Ancient India: From the Earliest Times Down to the Seventh Century (1891) p.70 [೩]
  2. ↑ Ph.D, Lavanya Vemsani (2016). Krishna in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Hindu Lord of Many Names: An Encyclopedia of the Hindu Lord of Many Names (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). ABC-CLIO. p. 296. ISBN 978-1-61069-211-3.
  3. ↑ Schwartzberg, Joseph E. (1978). A Historical atlas of South Asia. Chicago: University of Chicago Press. p. 145, map XIV.1 (d). ISBN 0226742210.
  4. ↑ Pargiter F.E. (1922, reprint 1972).
  5. ↑ Raychaudhury, H.C. (1972).
  6. ↑ Lahiri, Bela (1974).
  7. ↑ ೭.೦ ೭.೧ ೭.೨ Singh, Upinder (2008). A History of Ancient and Early Medieval India: From the Stone Age to the 12th Century (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Pearson Education India. pp. 436–438. ISBN 978-81-317-1120-0.
  8. ↑ Srinivasan, Doris (1979). "Early Vaiṣṇava Imagery: Caturvyūha and Variant Forms". Archives of Asian Art. 32: 50. ISSN 0066-6637. JSTOR 20111096.
  9. ↑ Joshi, Nilakanth Purushottam (1979). Iconography of Balarāma (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Abhinav Publications. p. 22. ISBN 978-81-7017-107-2.
  10. ↑ Srinivasan, Doris (1997). Many Heads, Arms, and Eyes: Origin, Meaning, and Form of Multiplicity in Indian Art (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). BRILL. p. 215. ISBN 978-90-04-10758-8.
  11. ↑ Art and History: Texts, Contexts and Visual Representations in Ancient and Early Medieval India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Bloomsbury Publishing. 2019. p. 44. ISBN 978-93-88414-31-9.
  12. ↑ Gupta, Vinay K. "Vrishnis in Ancient Literature and Art". Indology's Pulse Arts in Context, Doris Meth Srinivasan Festschrift Volume, Eds. Corinna Wessels Mevissen and Gerd Mevissen with Assistance of Vinay Kumar Gupta (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್): 71.
  13. ↑ ೧೩.೦ ೧೩.೧ ೧೩.೨ Doris Srinivasan (1997). Many Heads, Arms, and Eyes: Origin, Meaning, and Form of Multiplicity in Indian Art. BRILL Academic. pp. 211–220, 236. ISBN 90-04-10758-4.
  14. ↑ ೧೪.೦ ೧೪.೧ R Champakalakshmi (1990). H. V. Sreenivasa Murthy (ed.). Essays on Indian History and Culture. Mittal Publications. pp. 52–60. ISBN 978-81-7099-211-0.
  15. ↑ Gavin D. Flood (1996). An Introduction to Hinduism. Cambridge University Press. pp. 119–120. ISBN 978-0-521-43878-0.
  16. ↑ Christopher Austin (2018). Diana Dimitrova and Tatiana Oranskaia (ed.). Divinizing in South Asian Traditions. Taylor & Francis. pp. 30–35. ISBN 978-1-351-12360-0.
  17. ↑ Srinivasan, Doris (1979). "Early Vaiṣṇava Imagery: Caturvyūha and Variant Forms". Archives of Asian Art. 32: 49–50. ISSN 0066-6637. JSTOR 20111096.
  18. ↑ Quintanilla, Sonya Rhie (2007). History of Early Stone Sculpture at Mathura: Ca. 150 BCE - 100 CE (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). BRILL. pp. 211–213. ISBN 978-90-04-15537-4.
  19. ↑ Lavanya Vemsani (2016). Krishna in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Hindu Lord of Many Names. ABC-CLIO. pp. 23–25, 239. ISBN 978-1-61069-211-3.
  20. ↑ Srinivasan, Doris (1979). "Early Vaiṣṇava Imagery: Caturvyūha and Variant Forms". Archives of Asian Art. 32: 50. ISSN 0066-6637. JSTOR 20111096.
  21. ↑ Joshi, Nilakanth Purushottam (1979). Iconography of Balarāma (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Abhinav Publications. p. 22. ISBN 978-81-7017-107-2.
  22. ↑ Srinivasan, Doris (1997). Many Heads, Arms, and Eyes: Origin, Meaning, and Form of Multiplicity in Indian Art (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). BRILL. p. 215. ISBN 978-90-04-10758-8.
  23. ↑ Art and History: Texts, Contexts and Visual Representations in Ancient and Early Medieval India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Bloomsbury Publishing. 2019. p. 44. ISBN 978-93-88414-31-9.
  24. ↑ Gupta, Vinay K. "Vrishnis in Ancient Literature and Art". Indology's Pulse Arts in Context, Doris Meth Srinivasan Festschrift Volume, Eds. Corinna Wessels Mevissen and Gerd Mevissen with Assistance of Vinay Kumar Gupta (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್): 71.
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಸದಸ್ಯ:Rajeshwari_vinod/ವೃಷ್ಣಿ&oldid=1227273" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ