ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ರಾಗ ಲಲಿತವು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ರಾಗವಾಗಿದೆ . ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಶಾಂತ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿದ್ದು, ದಿನದ ಮುಂಜಾನೆ ಸಮಯದ ರಾಗವಾಗಿದೆ [೧]

ಲಲಿತ
ಥಾಟ್ ಪೂರ್ವಿ

ರಾಗ ಲಲಿತದ ಸ್ವರ (ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತದ ಪ್ರಮಾಣದ ಸ್ವರಗಳು) (ರಿ) ಮತ್ತು (ಧಾ) ಮೇಲೆ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಮತ್ತು ತೀವ್ರ (ಮಾ) ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಆದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಐದನೇ (ಪಾ) ಅನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುತ್ತದೆ. [೨] ಲೇಖಕ ಪೀಟರ್ ಲಾವೆಝೋಲಿ ಅವರು ರಾಗದ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯಿಂದಾಗಿ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತಗಾರರಿಗೆ ನುಡಿಸುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಡುತ್ತಾರೆ. [೨] ಜೈರಾಜಭೋಯ್ ಅವರು ಮ ಸ್ವರದ ಎರಡೂ ರೂಪಗಳ ಬಳಕೆಯು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಕ್ರೊಮ್ಯಾಟಿಸಮ್ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ ಆದರೆ ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಮಾ ಸ್ವರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕ್ಷೀಣಿಸಿದ ಪ ಸ್ವರವಾಗಿದೆ. [೩] ವಿಭಿನ್ನ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯ ಲಲಿತವನ್ನು ೧೬ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ರಾಗ ಲಲಿತ ಮೊದಲೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿತ್ತು. [೧]

ರಾಗ ಲಲಿತದ ಪಕಾಡ್ : ರಿ♭, ಮ-ಮ#-ಮ ಗ ಮ, ಮ#ನಿ, ಸ

ಮೇಲಿನಿಂದ ನೋಡಬಹುದಾದಂತೆ, ರಾಗವು ಅರ್ಧಮಂದ್ರದ ಹಾಗೂ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಮಾ ಎರಡನ್ನೂ ಬಳಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಈ ರಾಗವನ್ನು ಇತರ ರಾಗಗಳಿಂದ ಬಹಳ ವಿಭಿನ್ನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಮ-ಮ# ಮತ್ತು ನಿ ನಡುವೆ ರೂಪುಗೊಂಡ ತೆಳುವಾದ ಪದರದ ಮೇಲೆ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಗ್ವಾಲಿಯರ್ ಹಾಡುಗಾರಿಕೆಯ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ದ್ರುಪದಿಯರಲ್ಲಿ ( ಧ್ರುಪದ ಗಾಯಕರನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುವ ಆಡುಮಾತಿನ ಪದ), ಲಲಿತ್ ಅನ್ನು ಶುದ್ಧ ದೈವತ್ (ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆರನೇ) ನೊಂದಿಗೆ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಚಲನೆ (ಚಲಿಸುವ ವಿಧಾನ) ಹೊಂದಿದೆ.

ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಭಾಷೆ: ತಮಿಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹಾಡು ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಯೋಜಕ ಗಾಯಕ
ವಝ್ಕೈ ಓಡಮ್ ಅವಲ್ ಅಪ್ಪಡಿತಾನ್ ಇಳಯರಾಜ ಎಸ್.ಜಾನಕಿ
ಎಂಗೆಯೋ ಎತ್ತೋ (ಲಲಿತದಲ್ಲಿ ಚರಣಂ) ನದಿಯೈ ತೇದಿ ವಂದ ಕಡಲ್ ಎಸ್ಪಿ ಬಾಲಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ, ಪಿ.ಸುಶೀಲ
ಧೈವೀಗ ರಾಗಂ ಉಲ್ಲಾಸ ಪರವೈಗಲ್ ಜೆನ್ಸಿ ಅಂತೋನಿ, ವಾಣಿ ಜೈರಾಮ್

ಭಾಷೆ: ಹಿಂದಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹಾಡು ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಯೋಜಕ ಗಾಯಕ
ರೈನಾ ಬೀಟಿ ಜಾಯೇ ಅಮರ್ ಪ್ರೇಮ್ ಆರ್ಡಿ ಬರ್ಮನ್ ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್
ಏಕ್ ಶೆಹೆನ್ಶಾಹ್ ನೆ ಬನ್ವೇಕೆ <i id="mwWA">ನಾಯಕ</i> ನೌಶಾದ್ ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್, ಮೊಹಮ್ಮದ್ ರಫಿ

ಲಲಿತ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜನೆಗೊಂಡ ಬಂದಿಶ್ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ - ಸಂಯೋಜಕ ತಾಳ ಸಂಯೋಜನೆ (ಬಂದಿಶ್)
ಆಚಾರ್ಯ ಪಂಡಿತ್ ಡಾ ಗೋಕುಲೋತ್ಸವಜಿ ಮಹಾರಾಜ್ ಮತ್ತ ತಾಳ "ऐसो ढ़ीत लंगरवा" [೪]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

  1. ೧.೦ ೧.೧ Bor, Joep; Rao, Suvarnalata; Van der Meer, Wim; Harvey, Jane (1999). The Raga Guide. Nimbus Records. p. 104. ISBN 0-9543976-0-6. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; name "Bor104" defined multiple times with different content
  2. ೨.೦ ೨.೧ Lavezzoli, Peter (2006). The Dawn of Indian Music in the West. Continuum International Publishing Group. p. 229. ISBN 0-8264-1815-5.
  3. Jairazbhoy 1995, p. 49
  4. Mathur, Dr.Neeta (2011). Shashtriya Sangeet Ke Surya Acharya Pandit Dr Gokulotsavji Maharaj. New Delhi: Raadha Publication. p. 71. ISBN 978-81-7487-765-9.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ