ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪ್ರದೇಶದ ಇತಿಹಾಸ

ಸುಮಾರು 3,000 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಸಿಯೆರಾ ಮಿವೊಕ್,ಮೊನೊ ಪಯುಟೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೆರಿಕನ್ ಗುಂಪುಗಳು ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ಕೇಂದ್ರ ಸಿಯೆರಾ ನೆವದಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದವು. ಯಾವಾಗ ಯುರೊಪಿಯನ್ ಅಮೆರಿಕನ್‍ಗಳು ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರೋ ಆಗ ಇದನ್ನು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಎಂದು ಇದಕ್ಕೆ ಹೆಸರು ಬಂತು.ಮಿವೊಕ್-ಭಾಷಿಕ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೆರಿಕನ್‍ಗಳು ಅಂದರೆ ಅಹ್ವಾನೆಚೀ ಜನಸಮೂಹ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳದಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿತ್ತು. ಆಗಿನ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ಗೊಲ್ಡ್ ರಶ್ ಪ್ರಕರಣವು 19ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೊರಭಾಗದವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಸ್ಥಳೀಯ ನೇಟಿವ್ ಅಮೆರಿಕನ್‍ರುಗಳು ಮತ್ತು ಶ್ವೇತವರ್ಣದ ನೆಲೆವಾಸಿಗಳ ನಡುವೆ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಉಂಟಾಗಿ ಮಾರಿಪೊಸಾ ಸಮರಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಬಂದು ನೆಲಸಿದ ಜೇಮ್ಸ್ ಸ್ಯಾವೇಜ್ ಮಾರಿಪೊಸಾ ಸೈನ್ಯ ಬಟಾಲಿಯನ್ನನ್ನು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳದಲ್ಲಿ 1851 ರಲ್ಲಿ ನುಗ್ಗಿಸಿದಾಗ, ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಹ್ವನೀಚೀಯನ್ನು ಚೀಫ್ ಟೆನಯಾ ತಮ್ಮ ನೇತೃತ್ವದ ದಂಡವನ್ನು ಕಾಳಗಕ್ಕಾಗಿ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದರು. ಆಗ ಈ ಘರ್ಷಣೆಯು ಕಿಡಿಯಾಗಿ ಹೊತ್ತಿಕೊಂಡಿತು. ಈ ಬಟಾಲಿಯನ್ ಕುರಿತು ಅದೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಡಾ.ಲಾಫಾಯೆಟ್ಟೆ ಬುನ್ನೆಲ್ ಈ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳದ ಬೆರಗುಗೊಳಿಸುವ ಭೂಚಿತ್ರಣದ ವರ್ಣನೆ ಮೂಲಕ ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದರು.

A man with beard and long hair is holding a long gun and is standing in front of a very large tree.
ಗಾಲನ್ ಕ್ಲಾರ್ಕ್, ದಿ ಫಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡಿಯನ್ ಆಫ್ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿ ಅಂಡ್ ದಿ ಮಾರಿಪೊಸಾ ಗ್ರೊವ್, ಪಿಕ್ಚರ್ಡ್ ಇನ್ ಫ್ರಂಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಗ್ರಿಜ್ಲಿ ಜೇಂಟ್ ಟ್ರೀ, ಮಾರಿಪೊಸಾ ಗ್ರೊವ್ ಅರೌಂಡ್ 1858-9.

ಆಗ 1864 ರಲ್ಲಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಜೇಂಟ್ ಸೆಕೊಯಿಯಾ ಗಿಡಗಳ ಬೆಳಸಿದ ಕಾಡು ಮಾರಿಪೊಸಾ ಸಸ್ಯಸಮೂಹವನ್ನು ಫೆಡರಲ್ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಈ ರಾಜ್ಯದ ಒಡೆತನಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ ಪ್ರವರ್ತಕ ಗಾಲನ್ ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ಈ ಉದ್ಯಾನದ ಮೊದಲ ರಕ್ಷಕರಾದರು. ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳದಲ್ಲಿ ಜನರಿಗಾಗಿ ಆದರಾತಿಥ್ಯಗಳು ಹೆಚ್ಚಾದವು.ಅಲ್ಲದೇ 19 ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಈ ಉದ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಜನರು ಹೆಚ್ಚು ನಿಕಟರಾದರು. ಪರಿಸರವಾದಿ ಜಾನ್ ಮುಯಿರ್ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರರು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಅಧಿಕ ಶೋಷಣೆ ತಡೆಯಲು ಮುಂದಾದರು. ಅವರ ಈ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು 1890 ರಲ್ಲಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ನೆರವಾದವು. ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳ ಮತ್ತು ಮಾರಿಪೊಸಾ ಸಸ್ಯಸಮೂಹವನ್ನು 1906 ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು.

ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆರ್ಮಿಯು ಈ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನದ ವ್ಯಾಪ್ತಿವಲಯವನ್ನು 1891 ರಿಂದ 1914 ರ ವರೆಗೆ ತನ್ನಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿತ್ತು.ಇದಕ್ಕಾಗಿ ನಾಗರಿಕ ಸಮೂಹ ತನ್ನ ಪಾರುಪತ್ಯ ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ನೂತನವಾಗಿ ರಚಿತ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಉದ್ಯಾನದ ಆಡಳಿತವನ್ನು 1916 ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆಯಿತು. ಈ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿನ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಉದ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಜನರ ಭೇಟಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದವು. ಮುಯಿರ್ ಮತ್ತು ಸಿಯೆರಾಕ್ಲಬ್ ನೇತೃತ್ವದ ಪರಿಸರ ರಕ್ಷಣಾವಾದಿಗಳು ಹೆಚ್ ಹೆಚಿ ಕೊಳ್ಳವನ್ನು 1923 ರಲ್ಲಿ ಜಲಾಶಯವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುವುದನ್ನು ನೋಡಿಯೂ ಸುಮ್ಮನಾದರು.ಅವರಿಂದ ಇದನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಮುಂದೆ 1964 ರಲ್ಲಿ ಉದ್ಯಾನದ 89 ಪ್ರತಿಶತ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಅತ್ಯಧಿಕ ಸಂರಕ್ಷಿತ ನಿರ್ಜನ ಕಾಡುಮೇಡು ಪ್ರದೇಶವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.ಅದಲ್ಲದೇ ಉದ್ಯಾನದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಜಾಗವನ್ನೂ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಅಡಿ ತರಲಾಯಿತು. ಆಗಿನ-ಪ್ರಸಿದ್ದ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಫೈಯರ್ ಫಾಲ್ ರಾತ್ರಿ ವೇಳೆ ಗ್ಲೇಸಿಯರ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಬಳಿ ಉದ್ಭವಾದ ಒಂದು ಕೆಂಪು ಬೆಂಬೂದಿ ತಟದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪ್ರತಾಪ ತೋರಿತು.ಇದು 20 ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯ ವರೆಗೂ ತನ್ನ ಬೆಂಕಿಯುಗುಳುವಿಕೆಯನ್ನು ತೋರುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು.ಇದರೊಂದಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಘಟನೆಗಳು ನಿಯಂತ್ರಣ ಮೀರಿದ್ದವಾಗಿದ್ದವು.

ಆರಂಭಿಕ ಇತಿಹಾಸ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಅಮೆರಿಕಾದ ಮೂಲನಿವಾಸಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ, ಜನರು 8,000 ರಿಂದ 10,000 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದರು.[೧] ಅದೇ ವೇಳೆಗೆ 3,000 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳದಲ್ಲಿ ಜನರು ನೆಲೆಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲಾರಂಭಿಸಿದರು.ಅಲ್ಲಿನ ಸಸ್ಯವರ್ಗ ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾಸಕ್ತಿ ಇಂದಿಗೂ ಹಾಗೆಯೇ ಇವೆ.ಸಿಯೆರಾ ನೆವದಾದ ಪಶ್ಚಿಮ ಇಳಿಜಾರು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಓಕ್ ಮರಗಳು,ಜಿಂಕೆ ಮತ್ತು ಕಿತ್ತಳೆ ಬಣ್ಣದ ಮೀನು ಇದ್ದರೆ, ಪೂರ್ವದ ಸಿಯೆರಾದಲ್ಲಿ ಪಿನ್ಯಾನ್ ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ಕಪ್ಪುಖನಿಜ ದೊರಕುತ್ತವೆ.[೨] ಇವೆರಡೂ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಲೂಟಿಗಾಗಿ ನೇಟಿವ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ರ ಗುಂಪುಗಳು ಸಂಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದವು.

 
ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪಯುಟೆ ಸೆರ್ಮನಿ 1872 ರಲ್ಲಿ, ಆಟ್ ದಿ ಸೈಟ್ ಆಫ್ ಪ್ರಜೆಂಟ್ ಡೇ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಲಾಜ್ [೩]

ಪುರಾತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಪೂರ್ವ-ಯುರೊಪಿಯನ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ಪ್ರದೇಶದ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಮೂರು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕ್ರೇನ್ ಫ್ಲಾಟ್ ಹಂತವು 1000 BCE ಯಿಂದ 500 CE ವರೆಗೆ ಇದು ಬೇಟೆಯಾಡುವ ಅಟ್ಲ್ ಅಟ್ಲ್ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು.ಚೂಪಾದ ಮಸೆಯುವ ಕಲ್ಲುಗಳ ಬಳಕೆ ಯುಗ ಕೂಡ ಇತ್ತು.[೪] ತಾರ್ಮಾರಾಕ್ ಹಂತವು 500 ರಿಂದ 1200 ವರೆಗಿತ್ತು.ಅದು ಸಣ್ಣ ಬಂಡೆಗಳ ಚೂಪಾದ ಭಾಗದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಆಚರಣೆಗೆ ತಂದ ಯುಗವಾಗಿತ್ತು.ಇದು ಬಿಲ್ಲು ಮತ್ತು ಬಾಣಗಳ ಬಳಕೆ ಇತ್ತೆಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ.[೪] ಈ ಮಾರಿಪೊಸಾ ಹಂತವು ಕಾಲಮಾನ 1200 ರಿಂದಲೂ ಇಂದಿಗೂ ಅಮೆರಿಕನ ಸಂಪರ್ಕದ ವರೆಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ.[೪]

ಮಾರಿಪೊಸಾ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಜನರ ವ್ಯಾಪಾರ ವಿಸ್ತಾರವಾಯಿತು.ಆಹಾರ ಪದ್ದತಿಯೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಸುಧಾರಣೆ ತಂದಿತು. ಮಿವೊಕ್,ಮೊನೊಗಳು ಮತ್ತು ಶೊಶಿನಿಯನ್-ಭಾಷಿಕ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಜನರು ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು.ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಮಾರ್ಗವೆಂದರೆ ಪೂರ್ವದ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ಮೊನೊ ಪಾಸ್ ಮತ್ತು ಬ್ಲಡೀ ಕ್ಯಾನ್ಯೊನ್ ಮೂಲಕ ಮೊನೊ ಲೇಕ್ ಮೂಲದ ಸಂಪರ್ಕ ಮಾರ್ಗವಾಗಿತ್ತು.[೫]

ಸಿಯೆರಾ ಮಿವೊಕ್ಸ್ ಗಳು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ನೆಲೆವಾಸಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಮಾರಿಪೊಸಾ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳಡಿ ಅವರು ವಾಸದ ನೆಲೆ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದರು.[೬] ಕೇಂದ್ರ ಸಿಯೆರಾ ಮಿವೊಕ್ಸ್ ಗಳು ತುವೊಲುಮ್ನೆ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾನಿಸ್ಲಾಸ್ ನದಿಗಳ ಕಾಲುವೆಗಳುದ್ದಕ್ಕೂ ವಾಸವಾಗಿದ್ದರು.ಅದೇ ರೀತಿ ದಕ್ಷಿಣದ ಸಿಯೆರಾ ಮಿವೊಕ್ಸ್ ಗಳು ಮೆರ್ಸೆಡ್ ಮತ್ತು ಚೌಚಿಲ್ಲಾ ನದಿಗಳ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಕಾಲುವೆ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ನೆಲೆವಾಸ ಕಂಡಿದ್ದರು.[೬]

ಮಿವೊಕ್ -ಭಾಷಿಕ ಜನರು ತಮಗೆ ಹಣ್ಣುಗಳು,ಬೆರ್ರಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಕ್ರೀಡೆ ಅಹ್ವಾನೀ ಗೆ ಅವಕಾಶ ಕೊಟ್ಟ ಈ ಕೊಳ್ಳಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಹೆಸರಿಟ್ಟರು' ಅಹ್ವಾನೀ ಎಂದರೆ "ಬಾಯ್ತೆರುವ ಹಕ್ಕಿ ಇರುವ ಪ್ರದೇಶ" ಆವಾಗ ಯಾವಾಗಲೂ ಬಾಯಿತೆರೆದು ಇದ್ದ ಜನರೂ ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಕೊಳ್ಳಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದ್ದರು.[೭] ಅವರು ತಮ್ಮನ್ನು ಅಹ್-ವಹ್-ನೆ-ಚೀ ಎಂದು ಕರೆದುಕೊಂಡರು.ಅಂದರೆ"ಅಹ್ವಾನೀಯಲ್ಲಿನ ನೆಲೆವಾಸಿಗಳು"ಎಂದರ್ಥ.[೭] ಈ ಅಹ್ವಾನೀಚೀ ಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 1800 ರಷ್ಟು ಜನರು ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದಿಂದಾಗಿ ಕೊಳ್ಳ ತ್ಯಜಿಸಿದರು.ಆದರೂ ಕೂಡಾ ಸುಮಾರು 200 ಜನರು ಅಹ್ವಾನೀಚೀ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನ ಪುತ್ರ ತೆನಯಾನ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ವಾಪಸಾದರು.[೭]

ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ಕರಾವಳಿಯ ಈ ಸ್ಥಾನಪಲ್ಲಟವಾದ ನೇಟಿವ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ರು 19 ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಿಯೆರಾ ನೆವದಾದೆಡೆಗೆ ಹೋದರು,ತಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಅವರು ಸ್ಪ್ಯಾನಿಶ್ ಆಹಾರ ಪದ್ದತಿ ಮತ್ತು ಉಡುಪು ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ತಂದರು. ಆ ಪ್ರದೇಶದ ಇನ್ನುಳಿದ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಜನರೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆತ ಅವರು ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲೆನಿಸಿದ ಲ್ಯಾಂಡ್ ಗ್ರ್ಯಾಂಟ್ ರಾಂಚೊಸ್ ನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದರು.ತಮ್ಮ ಕುದರೆಗಳನ್ನು ಆ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲು ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ತಂದರು. ಆಗ ಕುದುರೆ ಮಾಂಸ ಹೊಸ ಮಾದರಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರ ಮೂಲವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು. ಶೊಶೊನೆಯನ್-ಭಾಷಿಕ ಮೊನಾಚೆ ಜನಸಮುದಾಯ ಪೂರ್ವದ ಮರಭೂಮಿಗಳಿಂದ ದಕ್ಷಿಣದ ಸಿಯೆರಾ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಕಳೆದ 300-500 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ವಲಸೆಯಾಯಿತು.[೮]

ಯುರೊಪಿಯನ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ರಿಂದ ಪರಿಶೋಧನೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಆಗ ಸ್ಪ್ಯಾನಿಶ್ ಗುರಿಗಳಿದ್ದರೂ ಅಲ್ಲಿನ ಪುಬೆಲೊ ಗಳು (ಪಟ್ಟಣಗಳು),ಪ್ರೆಸಿಡಿಯೊಸ್ (ಕೋಟೆಗಳು) ಮತ್ತು ರಾಂಚೊಸ್ (ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳು)ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ಕರಾವಳಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಇದ್ದರೂ ಯಾವುದೇ ಸ್ಪ್ಯಾನಿಶ್ ಪರಿಶೋಧಕರು ಸಿಯೆರಾ ನೆವೆದಾಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲಿಲ್ಲ.[೪] ಈ ಬೆಟ್ಟಗಳನ್ನು ಮೊದಲು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಯೆಂದರೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ತುಪ್ಪಳಕ್ಕಾಗಿ ಬೇಟೆಯಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಜೆಡೆದಿಹ್ ಸ್ಮಿತ್ ಮತ್ತು ಅವರ ನೇತೃತ್ವದ ಗುಂಪು,1827 ರಲ್ಲಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಎಬ್ಬೆಟ್ಸ ಪಾಸ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ದಾಟಿ ಹೋಗಿತ್ತು.[೪]

 
ಜೊಸೆಫ್ ವಾಕರ್, ಸರ್ಕಾ 1860. ಆತನೇ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳ ನೋಡಿದ ಮೊದಲ ಯುರೊಪಿಯನ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ಆಗಿದ್ದಾನೆ.

ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಬೇಟೆಯಾಡುವ ಗುಂಪಿನ ನಾಯಕ ಜೊಸೆಫ್ ರೆಡ್ಡೆಫೊರ್ಡ್ ವಾಕರ್ ವಸಂತ ಕಾಲದ 1833 ರಲ್ಲಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳವನ್ನು ಗಮನಿಸಿರಬಹುದು.[೯] ವಾಕರ್ ಕೊಳ್ಳದ ಹತ್ತಿರದ ಸಿಯೆರಾ ನೆವೆದಾದ ಅಂಚಿಗೆ ತನ್ನ ಗುಂಪಿನೊಂದಿಗೆ ಹೋದನಾದರೂ ಆತ ಅದರೊಳಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲಿಲ್ಲ. ಆ ಗುಂಪಿನ ಸದಸ್ಯ ಜೆನಾಸ್ ಲಿಯೊನಾರ್ಡ್ ತನ್ನ ಟಿಪ್ಪಣಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಕೊಳ್ಳದ ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳ-ತೊರೆಗಳು "ಒಂದರ ಮೇಲೊಂದರಂತೆ ಓಲಾಡುತ್ತ ತಮ್ಮ ನರ್ತನಕ್ಕೆ ಬೆರಗು ನೀಡುತ್ತಿವೆ ಎಂದಿದ್ದಾನೆ.ಕೆಳಗಿನ ಮಳೆಯಲ್ಲಿ ಅವು ಭೋರ್ಗರೆದು ಹೋಗುವಾಗ ತನ್ನ ಮೆರಗನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದಿದ್ದಾನೆ. ಇಂತಹ ಪ್ರಪಾತಗಳು ಸುಮಾರು ಒಂದು ಮೈಲಿಗಿಂತ ಅಧಿಕ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದ್ದುದು ಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ."[೧೦] ಈ ವಾಕರ್ ಸಂಗಡಿಗರ ಗುಂಪು ಬಹುಶಃ ಜೇಂಟ್ ಸೆಕೊಯಿಯಾದ ತುವೊಲ್ಮುನೆ ಅಥವಾ ಮೆರ್ಸೆಡ್ ಗ್ರೋವ್ ಗಳನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿರಬಹುದು.ಇಂತಹ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳ ಕಾಡನ್ನು ನೋಡಿದ ಇದೇ ಮೊದಲ, ಸ್ಥಳೀಯರಲ್ಲದ ಜನಸಮುದಾಯವಿರಬಹುದಾಗಿದೆ.ಆದರೆ ಈ ವಾಕರ್ ಗುಂಪಿನ ಬರಹಗಾರನ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಫಿಲ್ಡೆಲ್ಫಿಯಾದ ಮುದ್ರಣ ಅಂಗಡಿಗೆ ಬೆಂಕಿ ಬಿದ್ದು ಸುಟ್ಟು ಹೋದವು.[೧೦][೧೧]

ಸೆಯೆರಾ ನೆವೆದಾದ ಪಾರ್ಕ್ ಪ್ರದೇಶವು ಯುರೊಪಿಯನ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ರಿಗೆ,ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ,ಬೇಟೆಗಾರರಿಗೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಒಂದು ಕಟ್ಟಳೆಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತು. ಆದರೆ ಪಶ್ಚಿಮ ಬೆಟ್ಟದ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ 1848 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಚಿನ್ನದ್ ನಿಕ್ಷೇಪ ದೊರೆತ ನಂತರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಬದಲಾಯಿತು.[೧೧] ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ಗೊಲ್ಡ್ ರಶ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಅಭಿವೃಧ್ದಿಯಾದವು. ಸ್ಥಳೀಯ ನೇಟಿವ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ರ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಇಳಿಮುಖವಾದವು ಅಥವಾ ನಾಶವಾದವು.ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದ ಜನರಿಂದ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳು ಸ್ಥಳೀಯರನ್ನು ತೀವ್ರ ಗತಿಯಲ್ಲಿ ಪೀಡಿಸಿದವು. ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮೂಲೋತ್ಪಾಟನೆಯೇ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸರ್ಕಾರದ ಗುರಿಯಾಯಿತು.ಅದು 1848 ರಲ್ಲಿ ಮೆಕ್ಸಿಕೊದಿಂದ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.[೧೨]\

ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳವನ್ನು ಮೊದಲು ವೀಕ್ಷಿಸಿದ ಸ್ಥಳೀಯನಲ್ಲದ ವ್ಯಕ್ತಿಯೆಂದರೆ ವಿಲಿಯಮ್ ಪಿ.ಅಬ್ರಾಹ್ಮ್ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಜೊತೆಗಾರ; ಸುಮಾರು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 18,1849 ರಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು.[೧೩] ಅಬ್ರಾಹ್ಮ್ ತನ್ನ ಕೆಲವು ನಿಖರ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾನಾದರೂ ಆತ ಅಥವಾ ಅವನ ಜೊತೆಗಾರ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಕೊಳ್ಳದೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ್ದರೇ ಎಂಬ ಅನುಮಾನಗಳಿವೆ. ಆದರೆ 1850ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯರಲ್ಲದ ಮೂವರು ಸಹೋದರರಾದ ಜೊಸೆಫ್,ವಿಲಿಯಮ್ ಅಥವಾ ನಾಥನ್ ಸ್ಕ್ರೀಚ್ ಹೆಚ್ ಹೆಚಿ ಕೊಳ್ಳವನ್ನು ಮೊದಲು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೧೪] ಜೊಸೆಫ್ ಸ್ಕ್ರೀಚ್ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ವಾಪಸಾಗಿ ಅಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ನೇಟಿವ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ರ ಜೊತೆ ಮಾತನಾಡಿದ್ದಾನೆ.ಈ ಹುಲ್ಲು-ಮುಚ್ಚಿದ ಬೀಜದ ಭೋಜನದ ಹೆಸರೇನು ಎಂದು ಆತ ಕೇಳಿದಾಗ ಅದು "ಹ್ಯಾಚ್ ಹ್ಯಾಚಿ"ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.[೧೪]

ಅಲ್ಲೆಕ್ಸಿಯ್ ಡಬ್ಲ್ಯು ವೊನ್ ಸ್ಕಿಮಿಡ್ಟ್ ನ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ತಂಡವು ಮೊದಲ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತುಬದ್ದ ಅಳತೆಗಾಗಿ 1855 ರಲ್ಲಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪ್ರದೇಶದ ಹಿಂಭಾಗವನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದರು.[೧೫] ಜಾರ್ಜ್ ಎಂ ವ್ಹೀಲರ್ ರ ಸರ್ವೆಸ್ ವೆಸ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿ 100 ಥ್ ಮೆರಿಡಿಯನ್ ನೇತೃತ್ವದ ಭೂನಕ್ಷೆಯ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣೆಗಳು ಲೆಫ್ಟಿನಂಟ್ ಮೊಂಟ್ಗ್ಮೊರಿ ಮ್ಯಾಕೊಂಬ್ ಅವರಿಂದ ನಡೆದವು.ಇವು 1870 ರ ಅಂತ್ಯ ಮತ್ತು 1880 ರ ಆರಂಭದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣವಾದವು.[೧೬]

ಮಾರಿಪೊಸಾ ಯುದ್ದಗಳು ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ

 
ದಿ ಮಾರಿಪೊಸಾ ಬಟಾಲಿಯನ್ ಫಸ್ಟ್ ವಿವಡ್ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿ ನಿಯರ್ ಇನ್ ಸ್ಪಿಯರೇಶನ್ ಪಾಯಿಂಟ್. ಫೊಟೊ ಫ್ರಾಮ್ 2003.

ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳದ [೧೨]ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿನ ಮೆರ್ಸೆಡ್ ನದಿ 10 miles (16 km)ದಡದ ಮೇಲಿನ ಜೇಮ್ಸ್ ಸ್ಯಾವಿಜ್ ನ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಶಿಬಿರವನ್ನು ನೇಟಿವ್ ಅಮೇರಿಕನ್ ರು 1850 ರಲ್ಲಿ ದಾಳಿಗೆ ಗುರಿಪಡಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಬೆಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಯವಾದರು.[೧೨] ಇಂತಹ ಮತ್ತಿತರ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ಗವರ್ನರ್ ಗೆ ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.ಆದರೆ ಇನ್ನುಳಿದಂತ ದಾಳಿಗಳು ಮಾರಿಪೊಸಾ ಬಟಾಲಿಯನ್ ನ್ನು 1851 ರಲ್ಲಿ ರಚಿಸುವ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ತಂದವು.ಇದೇ ಮಾರಿಪೊಸಾ ಯುದ್ದದ ಆರಂಭವಾಯಿತು.[೧೭]

ಸ್ಯಾವೇಜ್ ತನ್ನ ಬಟಾಲಿಯನ್ ನನ್ನು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳದಲ್ಲಿ 1851 ರಲ್ಲಿ ನುಗ್ಗಿಸಿದಾಗ ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಟೆನಯಾ 200 ಅಹ್ವಾನೀಚೀಸ್ ಗಳ ತಂಡ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿ ಕಾಳಗಕ್ಕೆ ಸಜ್ಜಾದ.[೧೮] ಮಾರ್ಚ್ 27,1851 ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 50 ರಿಂದ 60 ಪುರುಷರು ಈಗಿನ ಓಲ್ಡ್ ಇನ್ ಸ್ಪಿರಿಯೇಶನ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಗೆ ತಲುಪಿದರು.ಇಲ್ಲಿಂದಲೇ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳದ ಪ್ರಮುಖ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಗೋಚರಿಸುತ್ತವೆ.[೯] ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಟೆನಯಾ ಮತ್ತು ಆತನ ಗುಂಪನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಅವರ ಹಳ್ಳಿಯನ್ನು ಸುಟ್ಟು ಹಾಕಲಾಯಿತು.ಆಗ ಕೆಲವರ್ಷಗಳ ಮೊದಲು ಟೆನಯಾಗೆ ವೃದ್ಧ ಮತ್ತು ಸಾವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿದ್ದ ವೈದ್ಯ ಮನುಷ್ಯ ಹೇಳಿದ್ದ ಭವಿಷ್ಯ ನಿಜವಾಗಿತ್ತು.[೧೯] ಈ ಅಹ್ವನೀಚೀಗಳು ತಮ್ಮ ಸೆರೆಗಾರ ಕ್ಯಾಪ್ಯೇನ್ ಜಾನ್ ಬೌಲಿಂಗ್ ನ ರಕ್ಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಫ್ರೆಸ್ನೊ ರಿವರ್ ರಿಜರ್ವೇಶನ್ ಗೆ ಬಂದರು.ನಂತರ ಬಟಾಲಿಯನ್ ನನ್ನು 1851 ಜುಲೈ 1 ರಂದು ರದ್ದುಪಡಿಸಿದರು.[೨೦] ಈ ಕೊಳ್ಳ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲಿನ ಅಹ್ವಾನೀಚೀಗಳ ಬದುಕು ಅಷ್ಟೊಂದು ಸುಖಕರವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಅಲ್ಲಿ ಬಹುಕಾಲದ ಜೀವನ ದುಸ್ತರವಾಯಿತು. ಈ ಸೆರೆಯಾಳದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಟೆನಯಾ ಮತ್ತು ಕೆಲ ಸಂಗಡಿಗರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಗುರುತಿನ ಮೇಲೆ ಬದುಕಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದರು.[೨೦]

 
ಡಾ.ಲಾಫಾಯೆಟ್ಟೆ ಬುನ್ನೆ ಈ ಪಾರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿನ ಹಲವು ಜಾಗೆಗಳನ್ನು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳದ ಜೊತೆಯಲ್ಲೇ ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಫೊಟೊ ಫ್ರಾಮ್ ಹೀಸ್ 1880 ಬುಕ್,ಡಿಸ್ಕವರಿ ಆಫ್ ದಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್,ಅಂಡ್ ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ವಾರ್ ಆಫ್ 1851 ಈ ಘಟನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.

ಮೇ 1852 ರಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಜನ ಗಣಿಕೆಲಸಗಾರರ ಗುಂಪೊಂದು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳ ಪ್ರವೇಶಿಸಿತು.ಆಗ ಈ ಟೆನಯಾ ನ ಬಂಡುಕೋರರ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ಗಣಿಕೆಲಸಗಾರನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲಾಯಿತು.[೨೦] ಲೆಫ್ಟನಂಟ್ ನಿರ್ದೇಶಕ ಟ್ರೆಡ್ವೆಲ್ ಮೂರೆ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದ ಪಡೆ ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತೀಕಾರವಾಗಿ ಶ್ವೇತವರ್ಣೀಯರ ವಶದಲ್ಲಿದ್ದ ಆರು ಜನ ಅಹ್ವನೀಚೀ ಗಳನ್ನು ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿ ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿತು.[೨೦]

ಟೆನಯಾ ಗುಂಪು ಕೊಳ್ಳ ಬಿಟ್ಟು ಪರಾರಿಯಾಗಿ ಆತನ ತಾಯಿ ಮನೆಯ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಸಮೂಹ ಮೊನೊದಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆದ. ಆದರೆ 1853 ರಲ್ಲಿ ಈ ಅಹ್ವನೀಚೀಗಳು ಕೊಳ್ಳಕ್ಕೆ[೧೯] ವಾಪಸಾದರೂ ಅವರು ತಮ್ಮ ಹಿಂದಿನ ಮೊನೊ ಆತಿಥೇಯರಿಂದ ಅಪನಂಬಿಕೆಗೆ ಗುರಿಯಾದರು.ಸ್ಥಳೀಯದಲ್ಲವರಿಂದ ಮತ್ತು ಹುಲ್ಲುಗಾವಲು ಒಡೆಯರಿಂದ ಪಡೆದ ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ಅವರು ಕದಿಯಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು.[೧೯] ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಮೊನೊಗಳು ಇಅವರ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿ ಉಳಿದ ಅಹ್ವನೀಚಿಗಳನ್ನು ಕೊಡರು.ಇದರಲ್ಲಿ ಟೆನಯಾನನ್ನೂ ಕೊಲ್ಲಲಾಯಿತು.ಹೀಗೆ ಈ ಸರೋವರಕ್ಕೆ ಆತನ ಹೆಸರಿಟ್ಟು ಟೆನಯಾ ಲೇಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಇಂತಹ ಕೃತ್ಯಗಳು ಇಳಿಮುಖವಾದವು.1850 ರ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಯುರೊಪಿಯನ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ರು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪ್ರದೇಶದ ನೇಟಿವ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ರೊಂದಿಗೆ ಗೆಳೆತನ ಬೆಳೆಸಿದರು.

ಈ ಸದಸ್ಯರು ಕೊಳ್ಳಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಹೆಸರು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವರು ಬ್ರಿದಾಲ್ವೆಲಿ ಮೆಡೊವ್ ನಲ್ಲಿ ಶಿಬಿರ ಹೂಡಿದ್ದಾಗ ಮಾತ್ರ ಈ ಒತ್ತಾಯವಿತ್ತು. ಆಗಿನ ಸ್ಯಾವೇಜ್ ಘಟಕದ ಕಂಪನಿ ವೈದ್ಯ ಡಾ.ಲಾಫಾಯೆಟ್ಟೆ ಬುನ್ನೆಲ್ "ಯೊ-ಸೆಮ್-ಇ-ಟಿ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಸಿಯೆರಾ ಮಿವೊಕ್ ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಜನರನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಈ ಹೆಸರು ಸೂಚಿಸಿದ.ಆದರೆ ಈ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳದ ಗುಡ್ಡುಗಾಡು ಜನರು ಈ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಭೀತಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.ತಮ್ಮನ್ನು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿ ಟ್ರೈಬ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿಕೊಂಡರು.[೨೧] ಸ್ಯಾವೇಜ್ ಕೆಲವು ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದ,ಇದನ್ನು ಅನುವಾದಿಸಿದಾಗ "ಪೂರ್ಣ-ಬೆಳೆದ ಪೊದೆ ಕೂದಲಿನ ಬೂದು ಕರಡಿ"ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ.[೨೧] ಈ ಪದವನ್ನು ಇನ್ನುಳಿದ ಪದಗೊಳೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಾರದು.ಅಂತಹದೇ ಯುಜುಮಟಿ ಅಥವಾ ಯುಹುಮಟಿ ಅಂದರೆ "ಬೂದು ಕರಡಿ"ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಸಿಯೆರಾ ಮಿವೊಕ್ ಶಬ್ದ ಯೊಹೆ'ಮೆಟಿ ಅಂದರೆ "ಅವು ಹಂತಕಗಳು."ಎಂದರ್ಥ.[೨೨][೨೩] ಬುನೆಲ್ ಸ್ಥಳೀಯ ಭೂಚಿತ್ರಣದ ಮೇಲೆ ಹೀಗೆ ಹಲವು ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಅದರ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಮೇಲೆ ಗುರುತಿಸಿದ.

ಬುನೆಲ್ ತನ್ನ ಪ್ರವಾಸದ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಹೊದಿಕೆ ಸಂಗ್ರಹ ಸಿದ್ದಪಡಿಸಿದ್ದ ಆದರೆ ಅದು ನಾಶವಾಯಿತು.ಸ್ಯಾನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೊ ದ ಸುದ್ದಿಗಾರನೊಬ್ಬ ಆತನ 1,500-ಅಡಿ (460 ಮೀ)ಉದ್ದದ ಇದನ್ನು ಕತ್ತರಿಸುವಂತೆ ಹೇಳಿದಾಗ ವ್ಯಾಲಿಯ ಗೋಡೆಗಳಿಗೆ ಇದರರ್ಧವನ್ನು ಅಂಟಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೆಂದು ಹೇಳಿದಾಗ ಆ ಗೋಡೆಗಳು ಈತನ ಈ ಸಿದ್ದಗೊಳಿಸಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ದುಪ್ಪಟ್ಟು ಉದ್ದವಾಗಿದ್ದವು.[೧೯] ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳದ ಮೊದಲ ವಿವರಗಳನ್ನು ಲೆ.ಟ್ರೆಡ್ವೆಲ್ ಮೊರೆ ಅವರು ಮಾರಿಪೊಸಾ ಕ್ರೊನಿಕಲ್ ಗಾಗಿ ಜನವರಿ 1854 ರಲ್ಲಿ ಬರೆದರಲ್ಲದೇ ಆಧುನಿಕ ಶಬ್ದ ಉಚ್ಚಾರಣೆ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ್ನು ಅವರು ಉಚ್ಚರಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೯] ಬುನೆಲ್ ಕೂಡಾ ತಮ್ಮ ಕೃತಿ ದಿ ಡಿಸ್ಕವರಿ ಆಫ್ ದಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬೆರಗು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಇದು 1892 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಾಶನವಾಯಿತು.[೨೪]

ಕಲಾವಿದರು, ಛಾಯಾಚಿತ್ರಕಾರರು, ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ನಲ್ವತ್ತೆಂಟು ಭಾರತೀಯರಲ್ಲದವರು ವ್ಯಾಲಿಗೆ 1855 ರಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು.ಇವರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾನ್ ಫ್ರ್ಯಾನ್ಸಿಸ್ಕೊ ಬರಹಗಾರ ಜೇಮ್ಸ್ ಮ್ಯಾಸನ್ ಹಚಿಂಗ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕಲಾವಿದ ಥಾಮಸ್ ಆಯೆರೆಸ್ ಪ್ರಮುಖರಾಗಿದ್ದಾರೆ.[೨೫]

 
ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಫಾಲ್ಸ್, ಥಾಮಸ್ ಅಯೆರ್ಸ್ ರಿಂದ. ಚಾರ್ಕೊಲ್, ವ್ಹೈಟ್ ಚಾಕ್ ಅಂಡ್ ಪೆನ್ಸಿಲ್ ಆನ್ ಪೇಪರ್ - 1855.

ಹಚಿಂಗ್ಸ್ ತನ್ನ ಅನುಭವದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾರಿಪೊಸಾ ಗೆಜೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಜುಲೈ 12,1855 ರ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.ಅದೇ ತೆರನಾಗಿ ಅಯೆರ್ಸ್ ಅವರ ಯೊಸೆಮೈಟ್ಸ್ ಫಾಲ್ಸ್ ನ ಚಿತ್ರ ಕೂಡ 1855 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು.ಅವರ ನಾಲ್ಕು ಚಿತ್ರಗಳು ಜುಲೈ 1856 ರಲ್ಲಿ ಹಚಿಂಗ್ಸ್ ಇಲುಸ್ಟ್ರೇಟೆಡ್ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ಮ್ಯಾಗ್ಜಿನ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡವು.[೨೬] ಅಯೆರೆಸ್ 1856 ರಲ್ಲಿ ವಾಪಸ್ಸಾದರು.ಅವರು ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಟುಲೊಮ್ನೆ ಮಿಡೊವ್ಸ್ ನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು.[೧೮] ಅವರ ವಿಸ್ಟ್ರತ ಮಾಹಿತಿಯ ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಿತ ಕಲಾವೈವಿಧ್ಯಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರಾದಾದ್ಯಂತ ವಿತರಣೆಯಾದವು.ಅಲ್ಲದೇ ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನವೂ ನಡೆಯಿತು. ಕಾರ್ಲೆಟನ್ ವ್ಯಾಟ್ ಕಿನ್ಸ್ ಕೂಡ 17 by 22 in (43 by 56 cm)ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪಕ್ಷಿನೋಟವನ್ನು 1867 ರ ಪ್ಯಾರಿಸ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಎಕ್ಸೊಜಿಶನ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು.[೨೭]

ಹಚಿಂಗ್ಸ್ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗ್ರಾಹಕ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಲಿಯಾಂಡರ್ ವೀಡ್ ಅವರನ್ನು 1859 ರಲ್ಲಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಗೆ ಕರೆದೊಯ್ದರು.ವೀಡ್,ವ್ಯಾಲಿಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಮೊದಲ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಸೆರೆ ಹಿಡಿದರು.ಅದರ ಸ್ಯಾನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೊದಲ್ಲಿನ ಚಿತ್ರಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನ ಏರ್ಪಡಿಸಿದರು.[೧೮] ಹಚಿಂಗ್ಸ್ ಅವರು "ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಯೊ-ಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿ" ಯ ಲೇಖನಗಳನ್ನು, ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು 1859 ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ 1860 ರ ನಡುವೆ ತಮ್ಮ ಮ್ಯಾಗ್ಜಿನ್ ನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಕಂತುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.ಈ ಲೇಖನಗಳು ಅವರ ಸೀನ್ಸ್ ಆಫ್ ವಂಡರ್ ಅಂಡ್ ಕ್ಯುರಾಸಿಟಿ ಇನ್ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ದಲ್ಲಿ ಇದರಲ್ಲಿನ ಮೂರು ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಮರುಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.ಇವು 1870 ರವರೆಗೆ ಮುದ್ರಣದಲ್ಲಿದ್ದವು.[೨೬][೨೮]

ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಾರ ಅನ್ಸೆಲ್ ಆಡಮ್ಸ್ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಗೆ 1916 ರಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದರು;ಈ ವ್ಯಾಲಿಯ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳು ಅವರಿಗೆ 1920 ಮತ್ತು 1930 ರಲ್ಲಿ ಖ್ಯಾತಿ ತಂದುಕೊಟ್ಟವು.[೭] ಆಡಮ್ಸ್ ತಮ್ಮ ನೆಗೆಟಿವ್ ಗಳನ್ನು ಯೊಸೆಮೈಟಿಕ್ ಪಾರ್ಕ್ ಅಸೊಶಿಯೇಶನ್ ಗೆ ಉಯಿಲು ಬರೆದರು.ಅಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ನೀಡುವವರು ಈಗಲೂ ಅವುಗಳಿಂದ ಮೂಲ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ, ಈ ಪ್ರಿಂಟ್ಸ್ ಗಳನ್ನು ತೆಗೆದ ಸ್ಟುಡಿಯೊಗೆ 1902 ರಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು.ಕಲಾವಿದ ಹ್ಯಾರಿ ಕ್ಯಾಸೆ ಬೆಸ್ಟ್ ಈ ಸ್ಟುಡಿಯೊದ ಮಾಲಿಕರಾಗಿದ್ದರು.[೨೯]

 
ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳದ ಭಾವಚಿತ್ರ, ಎ. ಸಿ. ಪಿಲ್ಸ್ ಬರಿಯವರಿಂದ, ಸರ್ಕಾ1898.

ಮಿಲ್ಟನ್ ಮತ್ತು ಹೌಸ್ಟನ್ ಮನ್ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಗೆ 1856 ರಲ್ಲಿ ಮೆರ್ಸೆಡ್ ನದಿಯ ಸೌಟ್ ಫೊರ್ಕ್ ವರೆಗೆ ತೆರಿಗೆ ರಸ್ತೆ ತೆರೆದರು.[೨೬] ಅವರು ಅಲ್ಲಿ ಹಾದು ಹೋಗುವ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಎರಡು ಡಾಲರ್ಸ್ ನೀಡುವಂತೆ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಮಾರಿಪೊಸಾ ಕೌಂಟಿ ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ವರೆಗೂ ಅವರು ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.ನಂತರ ಇದು ಮುಕ್ತವಾಯಿತು.

ಆಗ 1856 ರಲ್ಲಿ ನೆಲೆವಾಸಿ ಗಾಲೆನ್ ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ವೊವೊನಾದಲ್ಲಿ ವಿಶಾಲವಾದ ಮಾರಿಪೊಸಾ ಗ್ರೊವ್ ನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿದರು.ಸದ್ಯ ಇದು ಪಾರ್ಕ್ ನ ನೈಋತ್ಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿದೆ.[೨೬] ಮರ್ಸೆಡ್ ನದಿಯ ಸೌತ್ ಫೊರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿ ವಾವೊನಾ ಹತ್ತಿರ 1857 ರಲ್ಲಿ ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ಸೇತುವೆಯೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ.ಇದು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವವರಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ.ಇಲ್ಲಿ ಹೋಗುವವರಿಗೆ ಪ್ರವಾಸಿ ಬಂಗ್ಲೆಯನ್ನು ಮಾನ್ ಬ್ರದರ್ಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೩೦]

ಸಾಧಾರಣ ಲಾಡ್ಜ್ ಗಳು ನಂತರ ಇವುಗಳನ್ನು ಲೋವರ್ ಹೊಟೈಲ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು.ಇವುಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲಿಯೇ ಪೂರ್ಣವಾಯಿತು,ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಹೊಟೆಲ್ ಇದಕ್ಕೆ ಹಚಿಂಗ್ಸ್ ಹೌಸ್ ಎಂದೂ ಬರಬರುತ್ತಾ ಸೆಡಾರ್ ಕಾಟೇಜ್ ಎಂದು 1859 ರಲ್ಲಿ ಮರು ಉಧ್ಘಾಟನೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.[೩೧] ಅದೇ ಆಗ 1879 ರಲ್ಲಿ ವಾವೊನಾ ಹೊಟೆಲ್ ನ್ನು ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿ ಸನಿಹದ ತೋಪುಗಳ ಕಾಡಿಗೆ ಹೋಗಲು ಹಾಗು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಗೆ ಹೋಗುವವರಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಲು ದೊಡ್ಡದು ಮಾಡಲಾಯಿತು.[೩೨] ಆರೊನ್ ಹ್ಯಾರಿಸ್ ಮೊದಲ ಕ್ಯಾಂಪ್ ಶಿಬಿರವನ್ನು 1876 ರಲ್ಲಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ.[೩೩]

ರಾಜ್ಯ ಅನುದಾನ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ರಾಜ್ಯ ಅನುದಾನದ ರಚನೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ

 
ಶಿಲ್ಪತಜ್ಣ ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್ ಲಾ ಒಲ್ಮೆಸ್ಟೆಡ್ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ ಆಯೋಗದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ನೇಮಕವಾದರು.ಫೊಟೊ ಸರ್ಕಾ 1860.

ಜನರ ಭೇಟಿ ಮತ್ತು ಆಸಕ್ತಿಗಳು ಅಮೆರಿಕನ್ ಸಿವಿಲ್ ವಾರ್ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತ ನಡೆದವು. ಯುನಿಟೇರಿಯನ್ ಸಚಿವ ಥಾಮಸ್ ಸ್ಟಾರ್ ಕಿಂಗ್ 1860 ರಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ.ಅಲ್ಲದೇ ಅಲ್ಲಿನ ನೆಲೆವಾಸದ ಹೋಮ್ ಸ್ಟೇಡಿಂಗ್ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದಾಗುವ ಮತ್ತು ಮನೆ,ಹೊಟೆಲುಗಳಿಂದಾಗುವ ಋಣಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದ.[೩೧] ರಾಜ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಆರು ಪ್ರವಾಸಿ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಬಾಸ್ಟನ್ ಇವನಿಂಗ್ ಟ್ರಾನ್ಸಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ 1860 ಮತ್ತು 1861 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು.ಈ ರಾಜ,ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪಾರ್ಕ್ ನಿರ್ಮಿಸಲು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾಗಿ ಧ್ವನಿಯೇಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಥಮ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ.[೩೪] ಒಲಿವರ್ ವೆಂಡೆಲ್ ಹೊಲ್ಮ್ಸ್ ಮತ್ತು ಜಾನ್ ಗ್ರೀನ್ ಲೀಫ್ ವ್ಹಿಟ್ಟರ್ ರಾಜನ ಈ ಪ್ರವಾಸಿ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಓದಿ ಅದರ ಮೇಲೆ ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡಿದರು.ಅಲ್ಲದೇ ಭೂಚಿತ್ರದ ವಿನ್ಯಾಸಕಾರ ಫ್ರೆಡೆರಿಕ್ ಲಾ ಒಲ್ಮ್ ಸ್ಟೆಡ್ 1863 ರಲ್ಲಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು.[೩೪][೩೧]

ರಾಜ ಮತ್ತು ಒಲ್ಮಸ್ ಸ್ಟೆಡ್ ಕಾರ್ಲೆಟೊನ್ ವಾಟ್ಕಿನ್ಸ್ ಅವರ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು 1863 ರ ಜಿಯಾಲಾಜಿಕಲ್ ಸರ್ವೆ ಆಫ್ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಲು ಶಾಸಾಕಾಂಗಕ್ಕೆ ಮುಂದಿನ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾದಿಕೊಟ್ಟವು. ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ಸೆನೆಟರ್ ಜಾನ್ ಕೊನ್ನೆಸ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸೆನೆಟ್ ಗೆ 1864 ರಲ್ಲಿ ಪಾರ್ಕ್ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು.ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿ ಮತ್ತು ಮಾರಿಪೊಸಾ ಗ್ರೊವ್ ನ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು.[೩೫]

ಈ ಮಸೂದೆ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನ ಎರಡೂ ಸದನಗಳಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕಾರ ಪಡೆಯಿತು.ಇದಕ್ಕೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಅಬ್ರಾಹ್ಮ್ ಲಿಂಕನ್ ಜೂನ್ 30,1864 ರಲ್ಲಿ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು.[೩೧] ಹೀಗೆ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಗ್ರಾಂಟ್ ನ್ನು ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾಕ್ಕೆ ನೀಡಿ ಇದನ್ನು "ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉಪಯೋಗಕ್ಕಾಗಿ,ರೆಸಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನಾ ವಿಷಯ"ಗಳಿಗಾಗಿ ಮೀಸಲಿಡಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಲಾಯಿತು.[೩೬] ಒಂದು ಆಯೋಗ ಮಂಡಲಿ ರಚಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ಫ್ರೆಡೆರೆಕ್ ಲಾ ಒಲ್ಮಸ್ಟೆಡ್ ಅವರನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನಾಗಿಸಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1864 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.ಆದರೆ ಇದು 1866 ರ ವರೆಗೆ ಸಭೆ ಸೇರಲಿಲ್ಲ.[೩೧]

ರಾಜ್ಯ ಅನುದಾನದ ನಿರ್ವಹಣೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಈ ಆಯೋಗವು ಗಾಲೆನ್ ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ಅವರನ್ನು ಗ್ರ್ಯಾಂಟ್ ನ ಮೊದಲ ರಕ್ಷಕರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತು,ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ಅಥವಾ ಆಯುಕ್ತರುಗಳು ಈ ಹೋಮ್ಸ್ಟೆಡ್ ಗಳನ್ನು ಹೊರಹಾಕಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ಜಿಯೊಲೊಜಿಕಲ್ ಸರ್ವೆ ದ ಮೊದಲ ನಿರ್ದೇಶಕ ಜೊಸೈಹ್ ವ್ಹಿಟ್ನೆ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿ ಕೂಡನಯಾಗರ ಫಾಲ್ಸ್ ನಂತಹ ದುಸ್ಥಿತಿಗೆ ತಲುಪಲಿದೆ.ಯಾಕೆಂದರೆ ಇದೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಆಕರ್ಷಣೆ ಪ್ರತಿ ಸೇತುವೆ ಮೇಲೆ ತೆರಿಗೆ,ಪಥಸಂಚಾರಿ ಮಾರ್ಗ,ನಡೆದಾರಿ ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಿನೋಟ ಕೂಡಾ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಪಡೆದಿವೆ.[೩೭]

 
ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಣ ಜೊಸೈ ವ್ಹಿಟ್ನೆಯ್ , 1863. ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೂಡಾ ನಯಗಾರಾ ಜಲಪಾತದ ದುರಂತ ಕಾಣುತ್ತದೆಯೇ ಎಂದು ಅವರು ಆತಂಕಿತರಾದರು.

ಹಚಿಂಗ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ನೆಲೆವಾಸಿಗರ ಗುಂಪು ಕೊಳ್ಳದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ರೀತ್ಯ ಹೋಮ್ ಸ್ಟೆಡಿಂಗ್ ಗೆ ಹಕ್ಕಿನ160 acres (65 ha) ಅವಕಾಶ ಕೋರಿದ್ದಾರೆ.[೩೮] ಈ ವಿವಾದವು 1874 ರ ವರೆಗೂ ಇತ್ಯರ್ಥ ಕಾಣಲಿಲ್ಲ.ಹಚಿಂಗ್ಸ್ ಮತ್ತಿತರ ಮೂವರ ನಿವೇಶನಗಳನ್ನು ಅಸಿಂಧುಗೊಳಿಸುವುದರ ಮೊದಲು ಅವರಿಗೆ $60,000 ಪರಿಹಾರ ಧನ ನೀಡುವ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆಯಾಯಿತು.ನೆಲೆವಾಸಿಗಳಿಗೆ ನೀಡುವ $20,000 ರಷ್ಟನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ಹಚಿಂಗ್ಸ್ ಪಡೆದಿದ್ದರು.[೩೯]

ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಯಲ್ಲಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ಪಾರ್ಕ್ ಗೆ ಸನಿಹವಾಗುವ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲಾಯಿತು. ಕ್ಲಾರ್ಕ್ 1878 ರಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಲಿ ಹಿಂದಿರುವ ಶಿಲಾಬಂಡೆಗಳು ಒಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಹಿಂಭಾಗದ ಹೂಳು ತೆಗೆಯಲು ಡೈನಾಮೈಟ್ ನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ.[೧೮] ಸಾಕ್ರಮೆಂಟೊದಿಂದ ಸ್ಟಾಕ್ಟೊನ್ ವರೆಗೆ ಮೊದಲ ಟ್ರಾನ್ಸ್ಕೊಂಟಿನೆಂಟಲ್ ರೇಲ್ ರೋಡ್ ನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದ ನಂತರ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಹೆಚ್ಚಳ ಕಂಡಿತು.ಈ ರೈಲ್ವೆ ಮಾರ್ಗ ಯೋಜನೆ 1869 ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು.ಅದೇ ರೀತಿ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಪ್ಯಾಸಿಫಿಕ್ ರೇಲ್ ರೋಡ್ 1872 ರಲ್ಲಿ ಮೆರ್ಸೆಡ್ ಗೆ ತಲುಪಿತು.[೪೦]

ಮೆರ್ಸೆಡ್ ನಿಂದ ದೂರ ಆಂತರದ ಕುದುರೆ ಸವಾರಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ನಿಲುಕದೇ ಅಡತಡೆಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿತು. ಮೂರು ವಿಶಾಲ ಗಾತ್ರದ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುವ ಸ್ಟೇಜ್ ಕೋಚ್ ಗಾಗಿ ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು 1870-ರ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು.ಕೌಲ್ಟರ್ ವಿಲ್ಲೆ ರೋಡ್ (ಜೂನ್ 1874),ಬಿಗ್ ಓಕ್ ಫ್ಲಾಟ್ ರೋಡ್ (ಜುಲೈ 1874)ಮತ್ತು ವಾವೊನಾ ರೋಡ್ (ಜುಲೈ 1875)ಆರಂಭಗೊಂಡವು.[೪೧] ಗ್ಲೇಸಿಯರ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಗೆ 1882 ರಲ್ಲಿ ಜಾನ್ ಕೊನ್ವೆ ಅವರು ರಸ್ತೆಯೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.ಅದೇ ರೀತಿ ಗ್ರೇಟ್ ಸಿಯೆರಾ ವ್ಯಾಗನ್ ರೋಡ್ 1883 ರಲ್ಲಿ ಸಿದ್ದವಾಯಿತು.ಅದರ ತರುವಾಯ ಮೊನೊ ಟ್ರೇಲ್ ನ್ನು ಟುಲುಮ್ನೆ ಮೀಡೊವ್ಸ್ ಗೆ ರಸ್ತೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಯಿತು.[೪೨]

ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ಮತ್ತು ಆಯುಕ್ತರುಗಳನ್ನು ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ಶಾಸಕಾಂಗದಿಂದ 1880 ರಲ್ಲಿ ತೆಗೆದು ಹಾಕಲಾಯಿತು.ಆಗ ಹಚಿಂಗ್ಸ್ ನೂತನ ರಕ್ಷಕರಾದರು.[೪೧] ಹಚಿಂಗ್ಸ್ ರನ್ನು 1884 ರಲ್ಲಿ ತೆಗೆದ ನಂತರ ಡಬ್ಲು.ಇ.ಡೆನ್ನಿಸನ್ ಅವರು ರಕ್ಷಕರಾದರು.[೪೩] ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ಮತ್ತೆ 1889 ರಲ್ಲಿ ಮರುನೇಮಕವಾಗಿ 1896 ರಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾದರು.[೪೪]

ಒಲಿವರ್ ಲಿಪ್ಪಿನ್ಕೊಟ್ಟ್ ಅವರು 1900 ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಯಲ್ಲಿ ಮೋಟಾರ್ ವಾಹನ ಓಡಿಸಿದರು.[೪೫] ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿ ರೇಲ್ ರೋಡ್ ನ್ನು "ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಸ್ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸರದಿ"ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅದರ ಹತ್ತಿರದ ಇ1 ಪೊರ್ಟಲ್,ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು.[೪೬] ಅಸಂಖ್ಯಾತ ನಡೆಹಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಕುದುರೆ ಸವಾರಿ ಮನರಂಜನೆಗಳಿಗೆ ದಾರಿ ಸುಗಮವಾಯಿತು.ಇದಲ್ಲದೇ ಮಾರಿಪೊಸಾ ಗ್ರೊವ್ ನಲ್ಲಿ ವಿಹಾರಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಯಿತು.

ವ್ಯಾಪಾರಿ ಹಕ್ಕುಗಳು-ಹಕ್ಕುದಾರರು ಬದಲಾಯಿಸಿ

 
ಮದರ್ ಕರ್ರಿ ಇ ಫ್ರಂಟ್ ಆಫ್ ಕ್ಯಾಂಪ್ ಕರ್ರಿ, ಸರ್ಕಾ 1900

ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ ಮೊದಲ ರಿಯಾಯತಿಯನ್ನು 1884 ರಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.ಆವಾಗ ಜಾನ್ ಡೆಗ್ನಾನ್ ದಂಪತಿ ಅಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬೇಕರಿ ಮತ್ತು ಮಳಿಗೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.[೪೭] ದಿ ಡೆಸ್ಮಂಡ್ ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಕಂಪನಿಯು 1916 ರಲ್ಲಿ ಇಪ್ಪತ್ತು-ವರ್ಷಗಳ ವ್ಯಾಪಾರ ವಿನಾಯತಿ ಪಡೆಯಿತು;ಈ ಕಂಪನಿ ಹೊಟೆಲ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಅಥವಾ ಬಾಡಿಗೆ ಪಡೆಯುವುದು,ಮಳಿಗೆಗಳು,ಶಿಬಿರಗಳು,ಒಂದು ಡೇರಿ,ಒಂದು ಗ್ಯಾರೇಜ್ ಮತ್ತಿತರ ಪಾರ್ಕ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು.[೪೮] ಡೆಸ್ಮಂಡ್ ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು 1917ರಲ್ಲಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಕಂಪನಿ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿ, 1920 ರಲ್ಲಿ ಮರುಸಂಘಟನೆಯಾಯಿತು.[೪೯]

ದಿ ಕರ್ರಿ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಡೇವಿಡ್ ಮತ್ತು ಜೆನ್ನಿ ಕರ್ರಿ ಅವರು 1899 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಿದರು;ಈ ದಂಪತಿ ಜೊತೆಗೆ ಕ್ಯಾಂಪ್ ಕರ್ರಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.ಅದನ್ನೀಗ ಕರ್ರಿ ವಿಲೇಜ್ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.[೫೦] ಕರ್ರಿ ಕಂಪನಿಯು ತನಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅವಕಾಶ ಮತ್ತು ವಿನಾಯತಿ ನೀಡಲು ಪಾರ್ಕ್ ನ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಕೇಳಿಕೊಂಡಿತು.

ಆಡಳಿತಗಾರರ ಪ್ರಕಾರ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಳಾವಕಾಶ ನೀಡುವುದರಿಂದ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಉತ್ತಮಗೊಳ್ಳುವುದೆಂದು ಯೋಚಿಸಿದರು. ದಿ ಕರ್ರಿ ಕಂಪನಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಸ್ಪರ್ಧಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಕಂಪನಿ 1925 ರಲ್ಲಿ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ವಿಲೀನವಾದವು.ಆಗ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪಾರ್ಕ್ ಅಂಡ್ ಕರ್ರಿ ಕಂಪನಿ (YP&CC)ಎಂದಾದವು.[೫೧]

ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಜಾನ್ ಮುಯಿರ್ ನ ಪ್ರಭಾವ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಚ್ 1868 ರಲ್ಲಿ ಬಂದ ಈ ಪರಿಸರವಾದಿ ಜಾನ್ ಮುಯಿರ್ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಆರಂಭಿಸಿದರು.ಸ್ಥಳೀಯ ಕುರಿಗಾರ ಪಾಟ್ ಡೆಲನೆಯ್ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಅವರು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿದರು.[೫೨] ಮುಯಿರ್ ಅವರ ಅಲ್ಲಿನ ಉದ್ಯೋಗವು ಅವರಿಗೆ ಅಲ್ಲಿನ ಪರಿಸರ ಅಧ್ಯಯನ,ಪ್ರದೇಶದ ಸಸ್ಯಗಳ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಯಿತು.ಅವರು ಅಲ್ಲಿನ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರವಾಸಿಗರಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ-ಆಕರ್ಷಣೆ ಕೆರಳಿಸಿದವು. ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ ವ್ಯಾಲಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನವಾದ ಭೂಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿಶಾಲ ಅಲ್ಪೈನ್ ಗ್ಲೇಸರ್ ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದೆಂದು ಹೇಳಿದ ಮೊದಲಿಗರಾಗಿದ್ದಾರೆ.ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಾದ ಜೊಸೈಹ್ ವ್ಹಿಟ್ನೆಯ್ ನಂತವರು ಮುಯೆರ್ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಹವ್ಯಾಸಿ ವೃತ್ತಿ ಎಂದು ಕರೆದರು.[೩೮]

ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳ ಅತುಶಯದ ಮೇವಿಗಾಗಿ ಉಪಯೋಗ,ಜೇಂಟ್ ಸೆಕ್ವೊಯೊವಾ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಹಾನಿಗಳನ್ನು ಮುಯಿರ್ ಬದಲಾಯಿಸಲು ಶಕ್ತಿ ಮೀರಿ ಯತ್ನಿಸಿದ.ಇದರ ಮುಂದಿನ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಉತ್ತಮ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದ.[೫೩] ಹಲವು ಗಣ್ಯರು ಅಂದರೆ ರಾಲ್ಫ್ ವಾಲ್ಡೊ ಎಮೆರ್ಸನ್ ನಂತವರು 1871 ರಲ್ಲಿ ಅವರೊಂದಿಗಿದ್ದರು.ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಆಪ್ತತೆ ಮೆರೆದರು.[೫೪] ಮುಯಿರ್ ಬಂದ ಎಲ್ಲಾ ಅತಿಥಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಈ ಪಾರ್ಕ್ ರಕ್ಷಣೆ ಫೆಡೆರಲ್ ನಡಿ ಬರುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಲು ಮನವೊಲಿಕೆಗೆ ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಯಾರೂ ಅಂತಹ ಅತಿಥಿಗಳಾರೂ ಮುಯಿರ್ ನ ಈ ಅಭಿಲಾಷೆಗೆ 1880 ರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬೆಂಬಲ ದೊರೆಯಲಿಲ್ಲ.ಆದರೆ ರಾಬರ್ಟ್ ಅಂಡರ್ ವುಡ್ ಜಾನ್ಸನ,ಇವರು ಸೆಂಚುರಿ ಮ್ಯಾಗ್ಜಿನ್ ನ ಸಂಪಾದಕರು ಕೊಂಚ ನೆರವಾದರು. ಜಾನ್ಸನ್ ಅವರ ಮೂಲಕ ಮುಯಿರ್ ರಾಷ್ಟ್ರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಲೇಖನಗಳಿಗೆ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಪಡೆದುಕೊಂಡರು.ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅವರು ಒಳ್ಲೆಯ ಪ್ರಭಾವ ಹೊಂದಿದ್ದರು.[೫೫]

ಮುಯಿರ್ ನ ಅರ್ಧ ಅಭಿಲಾಷೆಯಂತೆ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1,1890 ರಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಮತ್ತು ಸೆಕ್ವೊಯಾ ಗ್ರೊವ್ ನ ಜಾಗವನ್ನು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.ವಿರೋಧಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಆಕ್ಟ್ ನಡಿ ಇದು ಅನುಷ್ಟಾನಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು.[೫೬] ಈ ಕಾನೂನಲ್ಲಿ "ಎಲ್ಲಾ ಮರಗಳನ್ನು ಕಡಿಯುದರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸುವುದು,ಖನಿಜ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳ ರಕ್ಷಣೆ,ನೈಸರ್ಗಿಕ ವನ್ಯ-ಸಸ್ಯ ಅಥವಾ ಅಲ್ಲಿನ ಒಳಭಾಗದ ಅಚ್ಚರಿಗಳನ್ನು ಹೇಗಿದೆಯೋ ಅದೇ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿಡುವಂತೆ ಅದರಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.""ಬೇಕಂತಲೆ ಮೀನುಗಳ ನಾಶ ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಬಲೆ ಬೀಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರೀಕರಣಕ್ಕೆ ಇದು ನಿಷೇಧ ಹೇರುತ್ತದೆ."[೫೭]

ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಎರಡು ನದಿಗಳ ಮೇಲ್ದಂಡೆಗಳ ಕಾಲುವೆಗಳ ಜಲಾನಯನಗಳ ಪ್ರದೇಶಗಳಿವೆ. ಈ ಜಲಾನಯನಗಳ ರಕ್ಷಣೆ ಮುಯಿರ್ ಬಹಳ ಮಹತ್ವದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ."ಆತ ಹೇಳಿದಂತೆ "ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಕೊಳ್ಳದ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಅದರ ಸೆರನ್ ಕಾರಂಜಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸದಿದ್ದರೆ ಅದರ ಉಳಿವು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ."[೨೭] ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ರಾಜ್ಯ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿ ಮತ್ತು ಮಾರಿಪೊಸಾ ಗ್ರೊವ್ ನ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಮುಯಿರ್ ಮತ್ತು ಇನ್ನುಳಿದ 181 ಜನರು ಸೆಯರಾ ಕ್ಲಬ್ ನ್ನು 1892 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.ವ್ಯಾಲಿಯ ಕೆಲಭಾಗ ಮತ್ತು ಗಿಡಮರ ಸಾಲಿನ ಗ್ರೊವ್ ನ್ನು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ವೊಳಗೆ ಸೇರಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿದರು.[೪೭]

ಸೈನಿಕ ಆಡಳಿತ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಯೆಲ್ಲೊಸ್ಟೋನ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಮತ್ತು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನ ಸೈನ್ಯದ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿದ್ದವು. ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಅಬ್ರಾಹ್ಮ್ ವುಡ್ 4 ನೆಯ ಕ್ಯಾವಲ್ರಿ ರೆಜಿಮೆಂಟ್ ನ್ನು ಹೊಸ ಪಾರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿ ಮೇ 19, 1891 ರಲ್ಲಿ ನುಗ್ಗಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಎ.ಇ ವುಡ್ ಕ್ಯಾಂಪ್ ನ್ನು ಸಿದ್ದಗೊಳಿಸಿದರು.(ಸದ್ಯ ಅದು ವಾವೊನಾ ಕ್ಯಾಂಪ್ ಗ್ರೌಂಡ್)ವಾವೊನಲ್ಲಿದೆ.[೫೮] ಪ್ರತಿ ಬೇಸಿಗೆಗೆ 150 ಕ್ಯಾವಲ್ರಿ ಸೈನಿಕರು ಸ್ಯಾನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೊದ ಪ್ರೆಸಿಡ್ಸಿಯೊ ಗೆ ತೆರಳಿ ಪಾರ್ಕ್ ನ್ನು ಕಾವಲು ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಸುಮಾರು 100.000 ಕುರಿಗಳು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ ದೊಡ್ಡ ಮೆಡೊವ್ ನಲ್ಲಿ ಅನಧಿಕೃತವಾಗಿ ಮೇಯುತ್ತವೆ.ಹುಲ್ಲುಗಾವಲನ್ನು ಹಾಳುಗೆಡುವುತ್ತವೆ.[೫೫] ಆದರೆ ಈ ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ಕುರಿಗಾಯಿಗಳನ್ನು ಬಂಧಿಸುವ ಅಧಿಕೃತ ಅಧಿಕಾರವಿಲ್ಲ.ಅದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಹಲವಾರು ದಿನಗಳ ವರೆಗೆ ಕಾವಲಿರಬೇಕು. ಆದರೆ 1890 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಕುರಿ ಮೇಯಿಸುವಿಕೆ ಅಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆ ಎನಿಸಲಿಲ್ಲ.ಆದರೆ ಒಬ್ಬ ಕುರಿಗಾರ ಮಾತ್ರ 1920 ರಲಿ ಕುರಿ ಮೇಯಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದ್ದ.[೫೯]

ಸೈನಿಕರು ಕೂಡಾ ಪ್ರಾಣಿ ಬೇಟೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲೂ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಆಗಿನ ವರಿಷ್ಟಾಧಿಕಾರಿ ಕೊಲೊನೆಲ್ ಎಸ್ ಬಿ.ಎಂ ಯಂಗ್ ಬಂದೂಕುಗಳ ಸೈಸನ್ಸ್ ನೀಡಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆದರು.ಮನರಂಜನೆಗಾಗಿ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಇತರ ಪ್ರಾಣಿವರ್ಗದ ಹತ್ಯೆ ತಡೆಗೆ ಅವರು ಶ್ರಮಿಸಿದರು.[೬೦] ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಅಕ್ರಮ ಬೇಟೆಯು 21 ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಮುಂದುವರಿದ ವಿವಾದವಾಗಿದೆ.[೬೧] ಪಾರ್ಕ್ ನ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸೈನ್ಯ 1914 ರಲ್ಲಿ ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟಿತು.[೬೨]

ಗಾಲೆನ್ ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ರಾಜ್ಯ ಅನುದಾನ ರಕ್ಷಕರಾಗಿ 1896 ರಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾದರು.ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿ ಮತ್ತು ಮಾರಿಪೊಸಾ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳ ಅರಣ್ಯವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಲ್ಲದ ಉಸ್ತುವಾರಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು.[೫೯] ರಾಜ್ಯ ಅನುದಾನ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವಾಸ್ತಿತ್ವದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಲ್ಲದೇ ಹೊಸ ಸಮಸ್ಯೆಗಳೂ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡವು.ಆದರೆ ಕ್ಯಾವಲ್ರಿ ಮಾತ್ರ ಕೇವಲ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಮಾತ್ರ ತನ್ನನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಮುಯಿರ್ ಮತ್ತು ಕ್ಲಬ್ ಸದಸ್ಯರು ಏಕೀಕೃತ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪಾರ್ಕ್ ರಚನೆಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಿಗಳನ್ನು ಓಲೈಸುವುದನ್ನು ಬಿಡಲಿಲ್ಲ. ಸಿಯೆರಾ ಕ್ಲಬ್ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಗೆ ಪ್ರವಾಸ ಹೋಗುವದನ್ನು 1901 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಿತು.ದೂರದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸನಿಹಕ್ಕೆ ಬರಲು ಇದೊಂದು ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು.[೬೩]

ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿದ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಬದಲಾಯಿಸಿ

 
ದೆವದರೆ ರೂಸ್ಲ್ವೆಟ್ ಅಂಡ್ ಜಾನ್ ಮುಯಿರ್ ಆಟ್ ಗ್ಲೇಸಿಯರ್ ಪಾಯಿಂಟ್ 1903ರಲ್ಲಿ

U.S.ಅಧ್ಯಕ್ಷ ದೆವೊದೊರೆ ರೂಸ್ವೆಲ್ಟ್ ಜಾನ್ ಮುಯಿರ್ ರೊಂದಿಗೆ ಗ್ಲೇಸಿಯರ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ನಲ್ಲಿ ಮೇ 1903 ನಲ್ಲಿ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಇದ್ದರು.[೬೪] ಅದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮುಯಿರ್ ವ್ಯಾಲಿ ಮತ್ತು ಗ್ರೊವ್ ನ ನಿಯಂತ್ರಣ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಫೆಡೆರಲ್ ನ ಮನವೊಲಿಸಲು ಅವರು ಯತ್ನಿಸಿದರು.ರೂಸ್ವೆಲ್ವ್ಟ್ ರ ಮನವೊಲಿಕೆಗೆ ಅವರು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಜೂನ್ 11,1906 ರಲ್ಲಿ ರೂಸೆವೆಲ್ಟ್ ಸೂಪರಿಡೈಂಟೆಂಟ್ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ವಾವೊನಾದಿಂದ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವ ಮಸೂದೆಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು.[೬೫]

ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿನಲ್ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ಸಮ್ಮತಿ ಪಡೆಯಲು ಪಾರ್ಕ್ ನ ಗಾತ್ರವನ್ನು 500 square miles (1,300 km2),ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.[೬೬]ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅಚ್ಚರಿಗಳಾದ ಡೆವಿಲ್ ಪೊಸ್ಟ್ ಪೈಲ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ವನ್ಯಜೀವಿ ಮೃಗಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊರಗಿಡಲಾಯಿತು. ಉದ್ಯಾನವನ್ನು ಮತ್ತೆ 1906 ರಲ್ಲಿ ಗಾತ್ರ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಸಂಗ ಬಂತು.ಆಗ ವಾವೊನಾ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನಲ್ಲಿ ಮರದ ವಹಿವಾಟು ಆರಂಭವಾಗಿತ್ತು.[೬೭] ಆಗಿನ ಹಿರಿಯ ವರಿಷ್ಟ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಕ ಮೇಜರ್ ಎಚ್.ಸಿ ಬೆನ್ಸನ್ 1908 ರಲ್ಲಿ "ಸದ್ಯ ಇಂತಹ ಆಟ ಇಳಿಮುಖಾವಾಗುತ್ತಿದೆ."ಎಂದಿದ್ದರು. ಉದ್ಯಾನದ ಗಾತ್ರ ಕಡಿಮೆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೊಮ್ಮೆ ಚಳಿಗಾಲದ ರೆಸಾರ್ಟ್ ಗೇಮ್ ಗಳ ಭಾಗವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲಾಗುತಿತ್ತು."[೬೭] ಇಂತಹ ವಿವಿಧ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಉದ್ಯಾನದ ಮೂಲಭಾಗದ ಎರಡು ಮೂರಾಂಶದಷ್ಟು ಗಾತ್ರ ಕಡಿಮೆಯಾಯಿತು.[೬೭]

ಸುಮಾರು 12,000 acres (4,900 ha)ರಷ್ಟು ಗಿಡ-ಮರಗಳ ಸಾಲುಗಳ ಗ್ರೊವ್ ವನ್ನು ಟುಲುಮ್ನೆ ಮತ್ತು ಮೆರ್ಸೆಡ್ ಭಾಗವನ್ನು 1930 ರಲ್ಲಿ ಪಾರ್ಕ್ ಜಾಗೆಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು.ಫೆಡೆರಲ್ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಿ ಜಾನ್ ಡಿ.ರಾಕೆಫೆಲ್ಲೆರ್ ಅವರ ನಿಧಿ ನೆರವಿನಿಂದ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಜಮೀನು ಖರೀದಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು. [೬೭] ಇನ್ನೊಂದು 8,765 acres (3,547 ha)ವಾವೊನಾ ಹತ್ತಿರದನ್ನೂ 1932 ರಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು.8,765 acres (3,547 ha) ರಾಕೆಫೆಲೆರ್ ಖರೀದಿ ಮಾಡಿದ ಜಾಗೆಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದ್ದ ಕಾರ್ಲ್ ಇನ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟ್ ನ್ನು 1937 ಮತು 1939 ರಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಲಾಯಿತು.[೬೭]

ಹೆಚ್ ಹೆಚಿ ವ್ಯಾಲಿಗಾಗಿ ಕದನ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಸ್ಯಾನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೊ ಮೇಯರ್ ಜೇಮ್ಸ್ ಡಿ.ಫೆಲನ್ ಅವರು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ನ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿ ಹತ್ತಿರದ ಹೆಚ್ ಹೆಚಿ ವ್ಯಾಲಿಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಾಗಿ 1900 ರಲ್ಲಿ USGS ಎಂಜನೀಯರ್ ಜೊಸೆಫ್ ಬಿ.ಲಿಪ್ಪಿಂಕೊಟ್ಟ್ ಅವರನ್ನು ಎರವಲು ಸೇವೆಗೆ ಬಳಸಿದರು.[೬೮] ಹೆಚ್ ಹೆಚಿ ವ್ಯಾಲಿಯಲ್ಲಿ ಟುಯೊಲುಮ್ನೆ ನದಿ ಮೇಲೆ ಅಣೆಕಟ್ಟು ನಿರ್ಮಾಣದಿಂದ ನಗರದ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿಗಾಗಿ ಉತ್ತಮ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ವರದಿ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಟುಯಿಲುಮ್ನೆ ನದಿ ನೀರು ಹಕ್ಕುಗಳು,ಹೆಚ್ ಹೆಚಿ ಮತ್ತು ಲೇಕ್ ಎಲೆನೊರ್ ನಡುವೆ ಜಲಾಶಯ ನಿರ್ಮಾಣದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಲಿಪ್ಪಿಂಕೊಟ್ಟ್ ನಿಂದ ಫೆಲೆನ್ ಅವರ ಪರವಾಗಿ ಪಡೆಯಬೇಕೆಂದು ಅವರು 1901 ರಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದರು.[೬೮] ಈ ಮನವಿಗಳು 1903 ರಲ್ಲಿ ಇಂಟಿರಿಯರ್ ಸಚಿವ ಎಥಾನ್ ಅಲೆನ್ ಹಿಚ್ ಕಾಕ್ ರಿಂದ ತಿರಸ್ಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು."ಇದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಕಾಪಾಡದು ಎಂದರು."[೬೭]

 
ಹೆಚ್ ಹೆಚಿ ಕೊಳ್ಳ ಅದನ್ನು ಅಣೆಕಟ್ಟು ಮಾಡುವ ಮೊದಲುಈ ಭಾವಚಿತ್ರ ಸಿಯೆರಾ ಕ್ಲಬ್ ನ ಬುಲೆಟಿನ್ ನಲ್ಲಿ ಇಸೈಹ್ ವೆಸ್ಟ್ ಟೇಬಲರ್ ಅವರಿಂದ 1908 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.

ಆಗ 1906 ರಲ್ಲಿನ ಸ್ಯಾನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೊ ಭೂಕಂಪದ ಪರಿಣಾಮ ನಗರದ ಸಮತೋಲನ ಕಾಪಾಡಲು ಅಣೆಕಟ್ಟು ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿಸಲಾಯಿತು. ಹೆಚ್ ಹೆಚಿಗಾಗಿ ಸ್ಯಾನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೊ ನಗರಕ್ಕೆ 1908 ರಲ್ಲಿ ಆಂತರಿಕ ಸಚಿವ ಜೇಮ್ಸ್ ರುಡಾಲ್ಫ್ ಗಾರೆಫೀಲ್ಡ್ ಅವರಿಂದ ಅನುಮತಿ ದೊರೆಯಿತು.ಅವರು ಹೇಳಿದಂತೆ"ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಯೋಜನೆ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತ ನೀರಾವರಿ ಯೋಜನೆ,ಸಂಗ್ರಾಹಾಗಾರ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು."[೬೭]

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾಗಿ ಜನಜನಿತವಾದ ಈ ಅಣಿಕಟ್ಟಿಗಾಗಿನ ಕಾಳಗ ಸುರು ಆಯ್ತು.ಮುಯಿರ್ ನಂತಹ ಪರಿಸರವಾದಿಗಳು ಅಲ್ಲಿನ ವನ್ಯಸಂಪತ್ತನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ಬಿಡಬೇಕೆಂದು ವಾದಿಸಿದರೆ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಸಂರಕ್ಷಕ ಗಿಫೊರ್ಡ್ ಪಿಂಚೊತ್ ಈ ವನ್ಯಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಮಾನವ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಬಳಸಲು ಸಲಹೆ ಮಾಡಿದರು. ರಾಬರ್ಟ್ ಅಂಡರ್ ವುಡ್ ಜಾನ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಸಿಯೆರಾ ಕ್ಲಬ್, ವ್ಯಾಲಿ ಪ್ರವಾಹ ಪೀಡಿತವಾಗುವುದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. "ಡ್ಯಾಮ್ ಹೆಚ್ ಹೆಚಿ!ಎಂದು ಮುಯಿರ್ ಬರೆದರು. ನೀರಿಗಾಗಿ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳು ಜನರಿಗಾಗಿ ಕ್ಯಾಥೆಡ್ರಿಲ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಚರ್ಚ್ ಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಮನುಷ್ಯ ತನ್ನ ಹೃದಯದಿಂದ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ."[೬೯] U.S. ಫಾರೆಸ್ಟ್ ಸರ್ವಿಸ್ನ ನಿರ್ದೇಶಕ ಪಿಂಚೊತ್ ತಮ್ಮ ಆಪ್ತ ಸ್ನೇಹಿತ ರೂಸ್ ವೆಲೆಟ್ ಅವರಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದು ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದ ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಒದಗಿಸುವ ಯೋಜನೆ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತ ಮತ್ತು ಲೋಕೋಪಕಾರಿ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು."[೬೯]

ರೂಸೆವೆಲೆಟ್ ಅವರ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ವುಡ್ರೊವ್ ವಿಲ್ಸನ್, ರಾಕೆರ್ ಆಕ್ಟ್ ಗೆ ಸಹಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಡಿಸೆಂಬರ್ 13,1913 ರಲ್ಲಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದರು.[೫೯][೭೦] ಹೆಚ್ ಹೆಚಿ ಜಲಾಶಯವು ವ್ಯಾಲಿ ಹಿಂದಿನಿಂದ ಒ'ಶೌಘೆನೆಸಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಮೂಲಕ 1923 ರಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೊಳಗಾಯಿತು.[೫೪] ರಾಕೆರ್ ಆಕ್ಟ್ ನೀರನ್ನು ಲೇಕ್ ಎಲೆನೊರ್ ಮತ್ತು ಚೆರಿ ಲೇಕ್ ನಲ್ಲಿ ನಗರಕ್ಕಾಗಿ ಶೇಖರಿಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡಿತು.ಇವರೆಡೂ ಪಾರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ ಹೆಚಿಯ ನೈಋತ್ಯದಲ್ಲಿವೆ.[೭೧]

ಮುಯಿರ್ ಮರಣದ ಕೆಲ ಕಾಲ ಮೊದಲು ಈ ರಾಕೆರ್ ಆಕ್ಟ್ ಮೂಲಕ ಸ್ವಲ್ಪಾದರೂ ಒಳ್ಳೆಯದಾಗಲಿ ಎಂದು ಅವರು ಇಚ್ಛಿಸಿದ್ದರು.[೭೨] ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾಗಿ ಈ ಯೋಜನೆಯಿಂದಾಗುವ ಹಾನಿಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವಂತೆ ಹಲವೆಡೆ ಚಳವಳಿ ಬಿರುಸಾಯಿತು.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ ಸೇವೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಹೊಸದಾಗಿ ನಿರ್ಮಿತ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಗೆ 1916 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳಾತರಿಸಲಾಯಿತು.ಆಗ ಡಬ್ಲು.ಬಿ ಲೆವಿಸ್ ಅವರನ್ನು ಪಾರ್ಕ್ ನ ವರಿಷ್ಟಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಟುಯೊಲುಮ್ನೆ ಮೆಡೊವ್ಸ್ ಲಾಡ್ಜ್ ಮತ್ತು ತಿಯೊಗಾ ಪಾಸ್ ರೋಡ್ ಗಳನ್ನು ಟೆನಯಾ ಮತ್ತು ಮೆರ್ವೆಡ್ ಸರೋವರಗಳ ಕ್ಯಾಂಪ್ ಗ್ರೌಂಡ್ ಬಳಿಯ ಶಿಬಿರ ನಿರ್ಮಾಣ ಅದೇ ವರ್ಷ ಪೂರ್ಣವಾಯಿತು.ಇದರ ಮೂಲಕ ಸುಮಾರು ಆರುನೂರು ವಾಹನಗಳು ತಿಯೊಗಾ ರಸ್ತೆ ಬಳಸಿ ಪಾರ್ಕ್ ನ ಪೂರ್ವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬರಲಾರಂಭಿಸಿದವು.[೭೨] ಆಗಿನ "ಆಲ್-ವೆದರ್ ಹೈವೆ"(ಸದ್ಯ ಸ್ಟೇಟ್ ರೂಟ್ 140)1926 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು.ಸಂದರ್ಶಕರ ಹೆಚ್ಚಳ ಮತ್ತು ಸಹಜ ಪೂರೈಕೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಯಿತು.[೭೩]

0.8-mile (1.3 km)-ಉದ್ದದ ವಾವೊನಾ ಸುರಂಗ ಮಾರ್ಗ 1933 ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣವಾದಾಗ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಕಾಲಾವವಧಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿತು.[೭೪] ಈ ಸುರಂಗದ ಪಕ್ಷಿನೋಟವು ವ್ಯಾಲಿ ಬದಿಯ ಒಲ್ಡ್ ಇನ್ ಸ್ಪಿರಿಯೇಶನ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಮೇಲಿನ ಭಾಗದ ಬಳಿ ಇದೆ. ಪ್ರವಾಹ,ಮರ ಸಾಗಾಟದಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆ,ಗಣಿಕಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಾದ ವಾಹನ ಮತ್ತು ಬಸ್ ಸಂಚಾರ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿ ರೈಲ್ವೆಯನ್ನು 1945 ರಲ್ಲಿ ಕುಸಿತದ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ತಂದಿತು.[೭೫] ಸದ್ಯದ ತಿಯೊಗಾ ರೋಡ್ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ಸ್ಟೇಟ್ ರೂಟ್ 120 ಆಗಿದ್ದು 1961 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿತ್ತು.[೭೬]

 
ದಿ ಅಹ್ವಾನೀ ಹೊಟೆಲ್, 2006

ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಗಾಗಿ ಉತ್ತಮ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು, ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಗಾಗಿ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಹರೊಲ್ಡ್ ಸಿ.ಬ್ರ್ಯಾಂಟ್ ಮತ್ತು ಲೊಯೆ ಹೊಲ್ಮ್ಸ್ ಮಿಲ್ಲರ್ 1920 ರಲ್ಲಿ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡರು.[೭೭] ಅನ್ಸೆಲ್ ಎಫ್ .ಹಾಲ್ ಮೊದಲ ಪಾರ್ಕ್ ನಿಸರ್ಗವಾದಿಯಾಗಿ 1921 ರಲ್ಲಿ ಬಂದು, ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.[೭೮] ಪಾರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಾಹಲಯ ನಿರ್ಮಿಸಬೇಕೆಂಬ ಹಾಲ್ ಅವರ ವಿಚಾರ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಯಾಯಿತು. ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಸಿಸ್ಟೆಮ್ ನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಮ್ಯುಜಿಯಮ್ ನ್ನು 1926 ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.[೭೯]

ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಯಲ್ಲಿನ ಅಹ್ವಾನೀ ಹೊಟೆಲ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹೆಗ್ಗುರುತಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು 1927 [೮೦]ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು.ಶಿಲ್ಪ ವಿನ್ಯಾಸಕಾರ ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ಸ್ಟ್ಯಾನ್ಲೆಯ್ ಅಂಡರ್ವುಡ್ ನೇಟಿವ್ ಅಮಿರಿಕನ್ ರ ಪ್ರತಿಕೃತಿಗಳಿಂದ ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೮೦] ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಭವ್ಯ ಹಬ್ಬಾಚರಣೆಯನ್ನು ಅನ್ಸೆಲ್ ಆಡಮ್ಸ್ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಶ್ವಯುದ್ದ II ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಸೈನಿಕರ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಾಗಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು.

ನವೀಕರಣ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಆಗ 1937, 1950, 1955, ಮತ್ತು 1997ರಲ್ಲಿನ ಬೃಹತ್ ಪ್ರವಾಹಗಳು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದವು.[೮೧] ಈ ಪ್ರವಾಹಗಳು ಸುಮಾರು ಪ್ರತಿ ಸೆಕೆಂಡ್ ಗೆ 22,000 ರಿಂದ 25,000 ಕ್ಯುಬಿಕ್ ಅಡಿ (620 ದಿಂದ 700 ಮೀ3)ವರೆಗೆ ಹರಿವಿತ್ತು ಎಂದು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಯ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿನ ಪೊಹೊನೊ ಬ್ರಿಜ್ ಗೇಜಿಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಅಳತೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.[೮೧]

ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಹಳೆಯ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಚಾಪಲ್ ವೊಂದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು 1950 ಮತ್ತು 1960 ರಲ್ಲಿ ವಾವೊನಾದ ಹಿಸ್ಟ್ರಿ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಗಿದೆ ಇಲ್ಲವೆ ಹೊಡೆದು ಕೆಡವಿ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ.[೮೨] ಪಾರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿನ ಇನ್ನುಳಿದವೋಗಳನ್ನೂ ಹಿಸ್ಟ್ರಿ ಸೆಂಟರ್ ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಯಲ್ಲಿನ ಸೆಡಾರ್ ಕಾಟೇಜ್ ನ್ನು ಇನ್ನುಳಿದವುಗಳೊಂದಿಗೆ 1941 ರಲ್ಲಿ ಹೊಡೆದು ಹಾಕಲಾಯಿತು.ಇವು ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಈಡಾಗಿರದಿದ್ದರೂ ಇದನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು.[೮೩] ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವ ನೀಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ನೈಸರ್ಗಿಕತೆ ಕಾಪಾಡಲು ಒತ್ತು ನೀಡಲಾಯಿತು.[೮೪]

ಪಾರ್ಕ್ ನ 89 ಶೇಕಡಾದಷ್ಟನ್ನು ವನ್ಯಜೀವಿ ಪ್ರದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಸುರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶವನ್ನಾಗಿಸಿತು.ಇದಕ್ಕಾಗಿ ವೈಲ್ಡರ್ ನೆಸ್ ಪ್ರಿಜರ್ವೇಶನ್ ಆಕ್ಟ್ ಆಫ್ 1964 ನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು.[೮೫] ಯಾವುದೇ ರಸ್ತೆಗಳು,ವಾಹನ ಸಂಚಾರ (ಜೀವರಕ್ಷಣಾ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ತುರ್ತು ವಾಹನಗಳ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ)ಅಥವಾ ಇನ್ಯಾವದೇ ಮಿತಿಮೀರಿದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾನೂನು ಅನ್ಸೆಲ್ ಆಡಮ್ಸ್ ವೈಲ್ಡರ್ನೆಸ್ ಮತ್ತು ಜಾನ್ ಮುಯಿರ್ ವೈಲ್ಡರ್ನೆಸ್ ನ್ನು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ ಬಳಿ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದೆ.[೮೬] ಇಲ್ಲಿನ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ರಾಜ್ಯದ ಗ್ರಾಂಟ್ 1906 ರಲ್ಲಿ ಬಂದ ನಂತರ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಲಲಾಗಿದೆ.

ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಫೈಯರ್ ಫಾಲ್ ನಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿನ ತಾಣ ತಟದ ಗ್ಲೇಸಿಯರ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಗೆ ತಳ್ಳಿತು.ಇದನ್ನು ಉತ್ತಮ ವೀಕ್ಷಣಾ ಸ್ಥಳವನ್ನಾಗಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಲಾಯಿತು.ಇದರ ಸುಧಾರಣಾ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು 1968 ರಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.[೮೭] ಈ ಫೈಯರ್ ಫಾಲ್ ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ ನೆರವೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.1870ರಿಂದಲೂ ಇದು ಕ್ಯಾಂಪ್ ಕರ್ರಿಯ ಸ್ಥಾಪನೆ ನಂತರ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ.[೮೮]

1960 ನಂತರದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಅಮೆರಿಕನ್ ಸೊಸೈಟಿಯು 1970 ರ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿನ ಯುವಕರ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಗಡಿಗಳ ಬಗೆಗೆ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಉಂಟಾಯಿತು.ಜುಲೈ 4 ರಂದು ದಂಗೆ,ಗೊಂದಲಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿ ಸ್ಟೊನ್ ಮ್ಯಾನ್ ಮೆಡೊವ್ ನಲ್ಲಿ ಇರುವ ಸಂದರ್ಶಕರ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸಲಾಯಿತು.[೮೯] ಈ ದಂಗೆಕೋರರು ರೇಂಜರ್ ಗಳನ್ನು ಕುದರೆಗಳಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿಸಿ ಅವರ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದರು. ನಂತರ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಗಾರ್ಡ್ ನ್ನು ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಜಾರಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪಾರ್ಕ್ ಮತ್ತು ಕರ್ರಿ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಮ್ಯುಜಿಕ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕಾ (MCA) 1973 ರಲ್ಲಿ ಖರೀದಿಸಿತು.[೯೦] ಆಗ 1988 ರಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು $500 ಮಿಲಿಯನ್ ಗೆ ಖರೀದಿಸಿ ಫೆಡೆರಲ್ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಫ್ರ್ಯಾಂಚೈಸಿಗಾಗಿ $12.5 ದಶಲಕ್ಷದಷ್ಟು ನೀಡಲಾಯಿತು.[೯೧] ಡೆಲವೇರ್ ನಾರ್ತ್ ಕಂಪನೀಸ್ 1992 ರಲ್ಲಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಾಪಾರಿ ತಾಣವಾದವು ಅದು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ನೊಂದಿಗೆ ಮಾಡಿದ ಒಪ್ಪಂದದಿಂದಾಗಿ ಪಾರ್ಕ್ ನ ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯ $20 ದಶಲಕ್ಷಗಳಷ್ಟಾಯಿತು.[೯೨]

ಆಗ 1999 ರಲ್ಲಿ ಕೇರಿ ಸ್ಟೇಯನರಿ ನಿಂದ ಪಾರ್ಕ ನ ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲೇ ನಾಲ್ಕು ಮಹಿಳೆಯರು ಹತ್ಯೆಗೀಡಾದರು.[೯೩] ಅದೇ ವರ್ಷ ಮೆರ್ಸೆಡ್ ನದಿಯ ಹತ್ತಿರದ ಪೂರ್ವದ ಗ್ಲೇಸಿಯರ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಬಳಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಂಡೆಗಲ್ಲುಗಳ ಕುಸಿತ ಹ್ಯಾಪಿ ಐಯ್ಲೆ ಬಳಿ ಕಾಣಿಸಿತು.ಫೂಟ್ಬಾಲ್ ಮೈದಾನಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾದ ಕಂದರ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿತು.[೯೪] ಇದರಿಂದಾಗಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಕೊಂಚ ಕುಸಿಯಿತಾದರೂ ಶೀಘ್ರವೇ ಸುಧಾರಿಸಿತು.

ಮಾನವ ಪ್ರಭಾವ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪಾರ್ಕ್ ಮೇಲೆ ಮಾನವ ಪ್ರಭಾವ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ 1980 ರಲ್ಲಿನ ಸೂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಡಳಿತ ನಿರವಹಣೆಯಂತೆ ಪಾರ್ಕ್ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲೂ ಕೆಲವು ಶಿಬಿರ,ವಾಸಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ನಿರ್ಭಂಧಿಸಲಾಯಿತು.1990 [೯೫]ರ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಆದೇಶದ ಮೂಲಕ 68 ರಷ್ಟು ಶೇಕಡಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಗಾಲ್ಸ್ ಕೋರ್ಸನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.ಇನ್ನೂ 13,00 ಕಟ್ಟಡಗಳು ವೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಯಲ್ಲಿವೆ.17 acres (6.9 ha)ಅಲ್ಲಿನ ಪಾರ್ಕಿಂಗ್ ಜಾಗೆಗಳನ್ನೂ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ವಿಚಾರವೂ ಬಂದಿದೆ.[೯೬] ಈ ಗುರಿಗಳನ್ನು ತಲುಪಲಾಗಲಿಲ್ಲ,ಆದರೆ ಜನವರಿ 1997 ರ ಪ್ರವಾಹವು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಯ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡಿತು.[೯೭] ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿ ಯೋಜನೆ ನಂತರ ಜನರಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್ ಪ್ಲಾನ್ ನನ್ನು ಮತ್ತು 250 ಇತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಜಾರಿಗೆ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.[೯೮]

ಅರಣ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಅವ್ಹಾನೆಚೀ ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಮೂಲವಾಸಿ ಗುಂಪುಗಳು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪ್ರದೇಶದ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು. ವ್ಯಾಲಿಯ ಕೆಲ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಬೇಕೆಂತಲೇ ಸುಟ್ಟು ಕಪ್ಪು ಓಕ್ ಮರಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಪ್ರೊತ್ಸಾಹಿಸಲಾಯಿತು.[೯೯] ಅರಣ್ಯಗಳನ್ನು ಬೆಂಕಿಯಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಿ,ಅದರಲ್ಲಿನ ಅಡಗು ತಾಣಗಳ ಅಪಾಯ ದೂರ ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದು ಹುಲ್ಲುಗಾವಲನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವ ಇದೂ ಒಂದು ಉದ್ದೇಶ ಸಫಲವಾಗಿದೆ.

ಮುಂಚಿನ ಪಾರ್ಕ್ ನ ಸಂರಕ್ಷಕರು ಸುತ್ತಲಿನ ಹೂಳು ತೆಗೆದ ನಂತರ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲಿನ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ಹಲವನ್ನು ಉಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈಗಿನ 20 ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದ ವರೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ340 acres (140 ha) ಆಗಿನ 1860 ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 750 acres (300 ha) ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳಿದ್ದವು.[೫೪] ಉಳಿದ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳನ್ನು ಗಿಡಗಳ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಮತ್ತು ಪೊದೆ ಕಂಟಿಗಳ ತೆಗೆಯುದರ ಮೂಲಕ ಉಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹುಲ್ಲುಗಾವಲಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸ ಮತ್ತು ವಾಹನ ಸಂಚಾರವನ್ನು ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ನಿಷೇಧಿಸಿದೆ.1910 ಮತ್ತು 1930 ರಲ್ಲಿದ್ದಂತೆ ದನಗಳು ಮತ್ತು ಕುದರೆಗಳು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸದಂತೆ ನಿರ್ಭಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ.[೯೬]

ಬೆಂಕಿ ತಡೆಯು ಪಾರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿ ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ ಸಸ್ಯಗಳಾದ ಪೊಂಡೆರೆಸಾ ಪೈನ್ ಮತ್ತು ಇನ್ ಸೆನ್ಸ್ ಸೆಡಾರ್ ಗಿಡಗಳಿಗಾಗಿ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಿದೆ.ಇದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಓಕ್ ಮರಗಳ ಬೆಳೆಸಲು ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ 20 ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಈ ಬೆಂಕಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಿಕೆ,ಅಂತರ್ಜಲ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ,ಹೂಳು ತುಂಬುವಿಕೆಗೆ ದಾರಿಯಾಗಿದೆ.ಈ ಹಿಂದೆ ದಟ್ಟವಾಗಿ ಬೆಳೆದ ಓಕ್ಸ್ ಮರ,ಪೊದೆ ಸಾಲು ಇಂದು ಅಪರೂಪವಾಗಿದೆ.[೧೦೦] ಈ ಫೈಯರ್ ಕ್ಯಾಂಪ ಗಳ ಸೂತ್ರ-ನೀತಿಗಳು ಫೈಯರ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ ಮೆಂಟ್ ಮೂಲಕ ವಾರ್ಷಿಕ ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಬೆಂಕಿಗಳಿಗಾಗಿ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬೆಂಕಿ ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದೂ ಆಗಿದೆ.ಯಾಕೆಂದರೆ ಜೇಂಟ್ ಸೆಕ್ವೊಯಿಯಾ ಮರದ ಸಾಲು ಬೆಂಕಿ-ತಗಲಿದ ಮಣ್ಣು ಭೂಮಿ ಮೇಲೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬರುತ್ತದೆ.

ಮರಗಳ ಕಡಿದು ಸಾಗಾಟ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿತ್ತು. ಸುಮಾರು ಒಂದೂವರೆ ಶತಕೋಟಿ ತಳ ಬುಡಗಳ ಮರಗಳನ್ನು ವಿಶ್ವಯುದ್ದ I ಮತ್ತು 1930 ರ ಮಧ್ಯೆ ಕೆಡವಿ ಕತ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ.ಆಗ ಜಾನ್ ಡಿ ರಾಕೆಫೆಲ್ಲರ್,ಜೂ ಮತ್ತು ಫೆಡೆರಲ್ ಸರ್ಕಾರ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಲುಂಬರ್ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದರು.[೭೨]

ತನಿಖಾ ಸಂದರ್ಶಕರ ಹೆಚ್ಚಳ ಬದಲಾಯಿಸಿ

 
ದಿ ವಾವೊನಾ ಟ್ರೀ 1918 ರಲ್ಲಿ1881ರಲ್ಲಿ ಸುರಂಗ ಮಾರ್ಗ ಮಾಡಲಾಯಿತು;ಈ ಮರ 1969 ರಲ್ಲಿ ಕುಸಿಯಿತು. ಅದರ ಅಂದಾಜು ವಯೋಮಿತಿ 2,300 ವರ್ಷಗಳು.

ಮುಯಿರ್ ಮತ್ತು ಸಿಯೆರಾ ಕ್ಲಬ್ ಆರಂಭಿಕವಾಗಿ ಪಾರ್ಕ್ ಗೆ ಸಂದರ್ಶಕರ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಪ್ರೊತ್ಸಾಹಿಸಿದರು. ಮುಯಿರ್ ಬರೆದಂತೆ "ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂದರ್ಶಕರು ಮತ್ತು ಆಸಕ್ತಿ ಕಡಿಮೆ ಇರುವವರ ಭೇಟಿ ಕೂಡ ತಮ್ಮ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ.ಕೊನೆಯ ಪಕ್ಷ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಸಂದರ್ಶಕರು ಉತ್ಸಾಹಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ."[೯೬]

ಮೊದಲ ಮೋಟಾರ್ ವಾಹನ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪಾರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿ 1900 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿತು.ಆದರೆ ಇದರ ಬೆಳವಣಿಗೆ 1913 ರ ವರೆಗೆ ಅಷ್ಟಾಗಿ ಆಗಲಿಲ್ಲ.ಅವರು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ [೭೨]ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಇದಕ್ಕೆ ಪರವಾನಿಗೆ ನೀಡಿದ್ದರು.[೫೪]

ಪಾರ್ಕ್ ಗೆ ಸಂದರ್ಶಕರ ಸಂಖ್ಯೆ 1914 ರಲ್ಲಿ 15,154 ಆದರೆ 1918 ರಲ್ಲಿ 35,527 ಅಲ್ಲದೇ 1929 ರಲ್ಲಿ ಇದು 461,000 ಆಗಿತ್ತು.[೯೬] ದಶಲಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಎರಡ್ಮೂರಾಂಶರಷ್ಟು ಜನರು 1946 ರಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು,1954 ರಲ್ಲಿ 1ದಶಲಕ್ಷ ,1966 ರಲ್ಲಿ 2 ದಶಲಕ್ಷ,1980 ರಲ್ಲಿ 3 ದಶಲಕ್ಷ ಮತ್ತು 1990 ರಲ್ಲಿ 4 ದಶಲಕ್ಷಗಳಷ್ಟಾಗಿತ್ತು.[೧೦೧]

ಮನೋರಂಜನಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹಾಫ್ ಡೋಮ್ ಪ್ರಧಾನ ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟ ಗ್ರ್ಯಾನೈಟ್ ಗುಂಬಜವಾಗಿದ್ದು ಯೊಸೆಮೈಟಿಕ್ ವ್ಯಾಲಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ.4,737 feet (1,444 m) ಅದನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 12,1875 ರಲ್ಲಿ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಯ ಸ್ಕಾಟಿಶ್ ಕಂಬಾರ ವೃತ್ತಿಯ ಜಾರ್ಜ್ ಸಿ.ಅಂಡೆರ್ ಸನ್ ಹತ್ತಿದ್ದರು.[೧೦೨] ಅಂಡೆರ್ಸನ್ ನ ಹಗ್ಗವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಆರು ಜನ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.ಅದರಲ್ಲಿ 61 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಗಾಲೆನ್ ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ,ಈ ಹಾಲ್ಫ್ ಡೋಮ್ ಕೊನೆವರೆಗೂ 975 feet (297 m)ಹತ್ತಿದರಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯೊಬ್ಬರೂ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಆಂಡೆರ್ಸನ್ ಅವರ ಬಳಸಿದ ಹಗ್ಗವನ್ನು ಹಲವು ಬಾರಿ ದುರಸ್ತಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ 1919 ರಲ್ಲಿ ಸೆಯೆರಾ ಕ್ಲಬ್ ನವರು ಮೆಟ್ಟಿಲು ಮಾರ್ಗ ರಚಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಅದನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಲಾಯಿತು.[೧೦೩]

ಕ್ಯಾಂಪ್ ಗ್ರೌಂಡ್ ನಲ್ಲಿನ ವಿಹಾರ ನಡೆದಾಟವನ್ನು ಕ್ಯಾಂಪ್ 4 ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ,ಇದನ್ನು 1929 ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.[೧೦೪] ಬಂಡೆ ಹತ್ತುವ ಸಾಹಸಿಗಳು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನಲ್ಲಿ 1950 ರಿಂದ ಬೀಡು ಬಿಡಲಾರಂಭಿಸಿದರು.[೧೦೫] ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಯಲ್ಲಿನ 1997 ರ ಪ್ರವಾಹ ಅಲ್ಲಿನ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ನಿವಾಸಿಗಳ ಮನೆಗಳನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡಿತು. ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಕ್ಯಾಂಪ್ 4 ರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಸತಿ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿತು. ಆದರೆ ಟಾಮ್ ಫ್ರೊಸ್ಟ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ಅಲ್ಪೈನ್ ಕ್ಲಬ್ ಮತ್ತಿತರರು ಈ ಯೋಜನೆ ನಿಲ್ಲಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವು ಪಡೆದರು. ಕ್ಯಾಂಪ್ 4 ನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ 21,2003 ರಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಶನಲ್ ರಜಿಸ್ಟರ್ ಆಫ್ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕ್ ಪ್ಲೇಸಿಸ್ ನಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.ಬಂಡೆ ಹತ್ತುವುದನ್ನು ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಮಾನ್ಯತೆ ಸಿಕ್ಕಿದೆ.[೧೦೬]

ಬ್ಯಾಜರ್ ಪಾಸ್ ಸ್ಕೈ ಏರಿಯಾ ವನ್ನು 1935 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.[೧೦೭] ಆಗ 9-ರಂಧ್ರದ ವಾವೊನಾ ಗಾಲ್ಫ್ ಕೋರ್ಸ್ ನ್ನು ಜೂನ್ 1918 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.ಇದು ವಾವೊನಾ ಹೊಟೆಲ್ ಗೆ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ.[೧೦೮] ನಂತರ ಗಾಲ್ಫ್ ಕ್ಲಬ್ ನ್ನು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಯ ಅಹ್ವಾನೀ ಹೊಟೆಲ್ ಹತ್ತಿರ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತಾದರೂ ನಂತರ ತೆಗೆದು ಹುಲ್ಲುಗಾವಲನ್ನು ಬೆಳೆಸಲಾಯಿತು.[೧೦೯]

ಆಕ್ರಮಣಶೀಲ ಪ್ರಾಣಿವರ್ಗ ಮತ್ತು ಪರಿಚಯ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಪರಿಚಯದೊಂದಿಗೆ ರೋಗಗಳೂ ಪಾರ್ಕ್ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು 19 ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದವು. ಗಾಲೆನ್ ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಇಲ್ಲಿನ ಹಸಿರು ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಸಸ್ಯವರ್ಗ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ವ್ಯಾಲಿಯಿಂದ ಮೂರ್ನಾಲ್ಕಾಂಶರಷ್ಟು ಇಳಿಮುಖವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.[೧೦೦]

ವ್ಹೈಟ್ ಪೈನ್ ಬ್ಲಿಸ್ಟರ್ ರಸ್ಟ್ ಎಂಬ(ಮರದ ಬುಡಕೆ ತಾಗುವ ಸೋಂಕು) ಫಂಗಲ್ ಸೋಂಕುಗಳನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡಿತು.ಇದು ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಕೊಲಂಬಿಯಾದಲ್ಲಿ 1910 ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯವಾಯಿತು.ನಂತರ 1920 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾಗೆ ಬಂತು.[೧೧೦] ಆವಾಗಿನಿಂದ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಇದು ಸುಗರ್ ಪೈನ್ ಮರಗಳಿಗೆ ತಗಲಿತು.[೧೧೧] ಇದರ ಫಂಗಸ್ ನ್ನು ಗಿಡಗಳನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ರೈಬೆಸ್ ಸಂಭಂಧಪಟ್ಟವಗಳನ್ನು ಬದಲಿಸಲಾಯಿತು.[೧೧೨]

ಜಲಕ್ರೀಡೆಗಳಾದ ಟ್ರೌಟ್ ನ್ನು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಹಳ್ಳದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಸಣ್ಣ ಕಪ್ಪೆಗಳ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಈ ಮೀನು ಕ್ರೀಡೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿತು.[೧೧೩] ಸರೋವರಗಳು ಮತ್ತು ಹಳ್ಳಗಳು ಪಾರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿ ಬಹುಕಾಲ ಉಳಿಯಲಿಲ್ಲ.

ಸದ್ಯದ ಪಾರ್ಕ್ ಆಡಳಿತದವರು ಆದ್ಯತೆ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣಶೀಲ್ ಸಸ್ಯ ವರ್ಗಗಳು ಅಂದರೆ ನೊಕ್ಸಿಯಸ್ ಕಳೆಜಾತಿಗಳು: ಹಳದಿ ಸ್ಟಾರ್-ಥಿಸ್ಟಲ್ (ಸೆಂಟುರಾ ಸೊಲಿಸ್ಟಿಶಿಯಲಿಸ್ ); ಗೋಚರ್ ಕಳೆಪೂತೆ (ಸೆಂಟುರಾ ಮಾಕುಲೊಸಾ ); ಹಿಮಾಲಯನ್ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ಬೆರ್ರಿ (ರುಬ ಸ್ ಆರ್ಮೆನಿಕಾಸ್ ); ಬುಲ್ ಥಿಸಲ್ (ಸರ್ಸಿಯಮ್ ವಲ್ಗೇರ್ ); ವೆಲ್ವೆಟ್ ಗ್ರಾಸ್ (ಹೊಲ್ಕಸ್ ಲ್ಯಾನಾಟಸ್ ); ಚೀಟ್ ಗ್ರಾಸ್ (ಬ್ರೊಮಸ್ ಟೆಕ್ಟೊರಮ್ ); ಫ್ರೆಂಚ್ ಬ್ರೂಮ್ (ಜೆನಿಸ್ಟಾ ಮೊನ್ಸ್ಪೆಸ್ಸುಲಿನಾ ); ಇಟಾಲಿಯನ್ ಥಿಸಲ್ (ಕಾರ್ಡುಸ್ ಪೈಕ್ನೊಸೆಫಲಸ್ ); ಮತ್ತು ಪೆರಿನಿಯಲ್ ಪೆಪ್ಪರ್ ವೀಡ್ (ಲೆಪಿಡಿಯಮ್ ಲಾಟಿಫೊಲಿಮ್ ).[೧೧೪] ಪಾರ್ಕ್ 2008 ರಲ್ಲಿ ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯಗಳಾದ ಗ್ಲಿಫೊಸೇಟ್ ಮತ್ತು ಅಮಿನೊಪಿರಾಲಿಡ್ ಗಳನ್ನು ಬೆಳಸಿ ಇನ್ನಿತರ ಸಸ್ಯಗಳ ಉಳುವಿಗೆ ಕ್ರಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು.[೧೧೪]

ವನ್ಯಜೀವನ ಬದಲಾಯಿಸಿ

 
ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ಮೂಲ ಧ್ವಜವು ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಕರಡಿಯ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಪರಿಚಿತವಾಗಿತ್ತು.ಅದೀಗ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿದೆ.ಈ ಭಾವಚಿತ್ರ 1890 ರಲ್ಲಿ ಮೂಲ ಕರಡಿ ಚಿತ್ರದ ಧ್ವಜ 1906 ರಲ್ಲಿ ನಾಶಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.

ಕಂದು ಕರಡಿಗಳನ್ನು ಗ್ರಿಜಲ್ಸ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ,ಇವು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಮಿವೊಕ್ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತವೆ.1920 ರ ವರೆಗೂ ಅವು ಅಧಿಕ ಮಟ್ಟದ ಪ್ರಾಣಿ ಭಕ್ಷಕಗಳಾಗಿದ್ದವು.ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಅವು ಅಳಿದಿವೆ.[೧೧೫] ಚಾರ್ಲಸ್ ನಹ್ಲ್ ಬಿಡಿಸಿದ್ದ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಗ್ರಿಜಲಿ ಚಿತ್ರ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ಧ್ವಜಚಿನ್ಹೆಯಾಯಿತು.

ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಪ್ಪು ಕರಡಿಗಳು 1930 ರ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳಾಗಿದ್ದವು.ಆದರೆ 1929 ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 81 ಜನರು ಕರಡಿ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು.[೧೧೬] ತೊಂದರೆಗೊಳಗಾದ ಕರಡಿಗಳ ಗುರುತಿಸಲು ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ಬಿಳಿ ಮಾರ್ಕ್ ಹಾಕಲಾಯಿತು.ಅವುಗಳನ್ನು ಬೇರೆಡೆಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸುವ ಮುಂಚೆ ಪಾರ್ಕ್ ಭಾಗದಲ್ಲಿನ ಬೇಟೆಗಾರರ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವಹಿಸಲಾಯಿತು. ಕರಡಿಗೆ ಉಣಿಸುವ ಶೊಗಳನ್ನು 194ಒ ರಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ನವರು ಕ್ಯಾಂಪ್ ಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡುವ ಕರಡಿಗಳನ್ನು ಅವರು ಕೊಲ್ಲಲಾರಂಭಿಸಿದರು.1960 ಮತ್ತು 1972 ರಲ್ಲಿ 200 ಕರಡಿಗಳನ್ನು ಬಲಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.[೧೧೬] ಪಾರ್ಕ್ ಸಂದರ್ಶಕರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಆಹಾರ ದಾಸ್ತಾನಿನ ಬಗ್ಗೆಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ತಮ್ಮ ಆದಾಯ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕಾಗಿ ರೇಂಜರ್ ಗಳು ಪ್ರಾಣಿಭಕ್ಷಕಗಳ ಮೇಲೆ ಬಲೆ ಬೀಸಿದರು.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಚಿಕ್ಕತೋಳ,ನರಿ,ಹೆಬ್ಬೆಕ್ಕು,ಪರ್ವತ ಅಮಿಲಿನ ಸಿಂಹ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ತೋಳಗಳನ್ನು ತುಪ್ಪಳಕ್ಕಾಗಿ ಕೊಲ್ಲಲಾಗುತಿತ್ತು.1925 ರ ವರೆಗೆ ಇದು ನಡೆದು ಬಂದಿತು.[೧೧೭] ಈ ಹಂತಕರ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮುಂದುವೆರೆಯಿತಾದರೂ;43 ಪರ್ವತ ಸಿಂಹಗಳನ್ನು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸಿಂಹ ಬೇಟೆಗಾರರಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲಾಯಿತು. ಉದ್ದ ಮೂಗಿನ ಪಕ್ಷಿ ಮತ್ತುಚೂಪಾದ-ಚುಂಚಿನ ಹಕ್ಕಿ ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬೇಟೈಯಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಅವು ಅಳಿದವು.[೧೧೩]

ಕಾಡುಕುರಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಬೇಟೆಯಾಡಿ ಮತ್ತು ರೋಗದ ಸೋಂಕಿನಿಂದ ಅವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕ್ಷೀಣಿಸಿ ಇಲ್ಲವಾಯಿತು.ಅವುಗಳನ್ನು ಪಾರ್ಕ್ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಬೆಳೆಸಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.[೫೦] ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಮತ್ತು ಯೊಸೆಮೈಟ್ ಫಂಡ್ ಅಲೆಮಾರಿ ಗಿಡುಗಗಳ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಗೂಬೆಗಳ ರಕ್ಷಣಗೆ ನೆರವಾಗಿವೆ.ಇವು ಮತ್ತೆ ತಾವೇ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿವೆ.[೧೦೦] ಟುಲೆ ಹೆಜ್ಜಿಂಕೆಯು ವಿಪರೀತ ಬೇಟೆಯಿಂದಾಗಿ ಆಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿದೆ.ಇವುಗಳನ್ನು ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ಒವೆನ್ಸ್ ವ್ಯಾಲಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರದ ಮುಂಚೆ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದ್ದು ನಂತರ ಬೇರೆಡೆಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರ ಮಾಡಲಾಯಿತು.[೧೧೬]

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

  1. NPS 1989, p. 102.
  2. Wuerthner 1994, pp. 12–13.
  3. [3]
  4. ೪.೦ ೪.೧ ೪.೨ ೪.೩ ೪.೪ Wuerthner 1994, p. 13.
  5. Wuerthner 1994, pp. 14–17.
  6. ೬.೦ ೬.೧ Greene 1987, p. 57.
  7. ೭.೦ ೭.೧ ೭.೨ ೭.೩ Runte 1990, Chapter 1.
  8. Wuerthner 1994, p. 12.
  9. ೯.೦ ೯.೧ ೯.೨ Schaffer 1999, p. 45.
  10. ೧೦.೦ ೧೦.೧ Wuerthner 1994, p. 14.
  11. ೧೧.೦ ೧೧.೧ Kiver 1999, p. 214.
  12. ೧೨.೦ ೧೨.೧ ೧೨.೨ Wuerthner 1994, p. 17.
  13. Schaffer 1999, pp. 45, 46.
  14. ೧೪.೦ ೧೪.೧ Greene 1987, p. 156.
  15. YNHA contributors (1949). Yosemite Notes, Volumes 28–30. Yosemite Natural History Association. p. 27. {{cite book}}: |author= has generic name (help)
  16. Greene 1987, p. 100.
  17. Beck, Warren (May 18, 2008). "California and the Indian Wars: Mariposa Indian War, 1850–1851". The California State Military Museum. {{cite web}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  18. ೧೮.೦ ೧೮.೧ ೧೮.೨ ೧೮.೩ Harris 1997, p. 326.
  19. ೧೯.೦ ೧೯.೧ ೧೯.೨ ೧೯.೩ Schaffer 1999, p. 46.
  20. ೨೦.೦ ೨೦.೧ ೨೦.೨ ೨೦.೩ Greene 1987, p. 68.
  21. ೨೧.೦ ೨೧.೧ Bunnell, Lafayette (1911). The Discovery of the Yosemite, and the Indian war of 1851, which led to that event. G. W. Gerlicher. p. 69–70. ISBN 0836956214.
  22. Greene 1987, p. 22.
  23. Beeler, Madison Scott (1955). "Yosemite and Tamalpais". Names. 55 (3): 185–186. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  24. Bunnell, Lafayette (1892). The Discovery of the Yosemite (3rd ed.). New York: F.H. Revell Company. ISBN 0836956214.
  25. Wuerthner 1994, pp. 21–22.
  26. ೨೬.೦ ೨೬.೧ ೨೬.೨ ೨೬.೩ Schaffer 1999, p. 47.
  27. ೨೭.೦ ೨೭.೧ NPS 1989, p. 21.
  28. Hutchings, James M. (1862). "Scenes of Wonder and Curiosity in California".
  29. Roney, Rob (Summer/Fall 2002). "Celebrating Yosemite". Yosemite Guide. National Park Service. XXXI (2). {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  30. Schaffer 1999, pp. 47–48.
  31. ೩೧.೦ ೩೧.೧ ೩೧.೨ ೩೧.೩ ೩೧.೪ Runte 1990, Chapter 2.
  32. Greene 1987, p. 54.
  33. Greene 1987, p. 134.
  34. ೩೪.೦ ೩೪.೧ NPS 1989, pp. 21, 29, 115.
  35. Wuerthner 1994, p. 23.
  36. Muir, John (1912). "The Yosemite". New York: The Century Company. LCCN 12011005. {{cite web}}: |chapter= ignored (help)
  37. Schaffer 1999, p. 48.
  38. ೩೮.೦ ೩೮.೧ Schaffer 1999, p. 49.
  39. Hutchings, J. M. (1886). In the Heart of the Sierras: The Yo Semite Valley, both Historical and Descriptive; and Scenes by the Way. Oakland, California: Pacific Press. pp. 162–163.
  40. NPS 1989, p. 57.
  41. ೪೧.೦ ೪೧.೧ Greene 1987, p. 33.
  42. NPS 1989, pp. 57, 113.
  43. Greene 1987, p. 200.
  44. Greene 1987, p. 230.
  45. NPS 1989, p. 59.
  46. NPS 1989, p. 112.
  47. ೪೭.೦ ೪೭.೧ NPS 1989, p. 58.
  48. Greene 1987, p. 360.
  49. Greene 1987, pp. 362, 364.
  50. ೫೦.೦ ೫೦.೧ Wuerthner 1994, p. 40.
  51. Greene 1987, p. 387.
  52. Wuerthner 1994, p. 27.
  53. Wuerthner 1994, p. 29.
  54. ೫೪.೦ ೫೪.೧ ೫೪.೨ ೫೪.೩ Harris 1997, p. 327.
  55. ೫೫.೦ ೫೫.೧ Schaffer 1999, p. 50.
  56. Greene 1987, p. 590.
  57. Greene 1987, p. 591.
  58. Runte 1990, Chapter 5.
  59. ೫೯.೦ ೫೯.೧ ೫೯.೨ Schaffer 1999, p. 51.
  60. Greene 1987, p. 242.
  61. "Yosemite National Park Cautions Poachers". National Park Service. October 14, 2008. Retrieved April 18, 2010.
  62. Runte 1990, Chapter 7.
  63. Greene 1987, p. 160.
  64. Worster, Donald (2008). A Passion for Nature: The Life of John Muir. Oxford University Press. p. 366. ISBN 0195166825.
  65. Greene 1987, p. 261.
  66. Kiver 1999, p. 216.
  67. ೬೭.೦ ೬೭.೧ ೬೭.೨ ೬೭.೩ ೬೭.೪ ೬೭.೫ ೬೭.೬ Wuerthner 1994, p. 35.
  68. ೬೮.೦ ೬೮.೧ Starr, Kevin (1996). Endangered Dreams: The Great Depression in California. Oxford: Oxford University Press. p. 277. ISBN 9780195118025.
  69. ೬೯.೦ ೬೯.೧ Wuerthner 1994, p. 36.
  70. Wuerthner 1994, p. 37.
  71. Engineers, American Society of Civil (1916). Transactions of the American Society of Civil Engineers. Vol. 80. New York: American Society of Civil Engineers. p. 132.
  72. ೭೨.೦ ೭೨.೧ ೭೨.೨ ೭೨.೩ Schaffer 1999, p. 52.
  73. NPS 1989, p. 113.
  74. Greene 1987, p. 117.
  75. Greene 1987, p. 527.
  76. Greene 1987, p. 52.
  77. Greene 1987, p. 352.
  78. Greene 1987, p. 353.
  79. NPS 1989, p. 117.
  80. ೮೦.೦ ೮೦.೧ NPS 1989, p. 118.
  81. ೮೧.೦ ೮೧.೧ ಯೊಸೆಮೈಟ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್: ವಾಟರ್ ಒವರ್ ವಿವ್, ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವಿಸ್. ಜನವರಿ 17, 2007ರಲ್ಲಿ ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ
  82. Anderson, Dan E. (2005). "Pioneer Yosemite History Center Online". Yosemite Online. Retrieved May 9, 2010.
  83. Greene 1987, pp. 479, 483, 595.
  84. Greene 1987, p. 483.
  85. Orsi 1993, p. 8.
  86. "Recreational Activities – Wilderness (Inyo National Forest)". USDA Forest Service. Retrieved April 18, 2010.
  87. Greene 1987, p. 435.
  88. Greene 1987, p. 131.
  89. O'Brien, Bob R. (1999). Our national parks and the search for sustainability. University of Texas Press. p. 175. ISBN 9780292760509.
  90. Orsi 1993, p. 125.
  91. McDowell, Jeanne (January 14, 1991). "Fighting For Yosemite's Future". Time. Archived from the original on ಡಿಸೆಂಬರ್ 24, 2009. Retrieved ನವೆಂಬರ್ 24, 2010.
  92. "U.S. Picks Concessionaire for Yosemite Park". New York Times. December 18, 1992.
  93. "Yosemite suspect confesses to 4 killings". Cable News Network. July 27, 1999.
  94. Wieczorek, Gerald F. (1999). Rock falls from Glacier Point above Camp Curry, Yosemite National Park, California. United States Geological Survey. USGS Open-file Report 99-385. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  95. Wuerthner 1994, p. 44.
  96. ೯೬.೦ ೯೬.೧ ೯೬.೨ ೯೬.೩ Wuerthner 1994, p. 41.
  97. Schaffer 1999, p. 54.
  98. "Yosemite Valley Plan: The Story and the Process". National Park Service. Retrieved March 27, 2010.
  99. Schaffer 1999, p. 43.
  100. ೧೦೦.೦ ೧೦೦.೧ ೧೦೦.೨ Schaffer 1999, p. 44.
  101. Schaffer 1999, pp. 52, 54.
  102. Greene 1987, p. 104.
  103. Greene 1987, p. 332.
  104. Greene 1987, p. 348.
  105. Kaiser, James (2007). Yosemite: The Complete Guide. Destination Press. p. 138. ISBN 0967890470.
  106. "Camp 4". Yosemite National Park. Retrieved May 8, 2010.
  107. Wuerthner 1994, p. 46.
  108. Misuraca, Karen (2006). Insiders' Guide to Yosemite. Guilford, Connecticut: Morris Book Publishing. p. 137. ISBN 0-7627-4050-7.
  109. Schaffer, Jeffrey P. (2006). Yosemite National Park: A Complete Hikers Guide. Berkeley, California: Wilderness Press. p. 258. ISBN 9780899973838.
  110. Johnston, Verna R. (1994). California Forests and Woodlands: A Natural History. Berkeley, California: University of California Press. p. 94. ISBN 9780520202481.
  111. "Forest Pests". National Park Service. Retrieved April 18, 2010.
  112. Greene 1987, p. 303.
  113. ೧೧೩.೦ ೧೧೩.೧ Wuerthner 1994, p. 38.
  114. ೧೧೪.೦ ೧೧೪.೧ "Invasive Plant Management (Yosemite National Park)". National Park Service. Retrieved April 24, 2010.
  115. "Yosemite Mammals". National Park Service. Retrieved May 9, 2010.
  116. ೧೧೬.೦ ೧೧೬.೧ ೧೧೬.೨ Wuerthner 1994, p. 39.
  117. Wuerthner 1994, pp. 37–38.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

  • Greene, Linda Wedel (1987). Yosemite: the Park and its Resources (PDF). U.S. Department of the Interior / National Park Service.{{cite book}}: CS1 maint: ref duplicates default (link)
  • Harris, Ann G. (1997). Geology of National Parks (5th ed.). Iowa: Kendall/Hunt Publishing. ISBN 0-7872-5353-7. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: ref duplicates default (link)
  • Kiver, Eugene P. (1999). Geology of U.S. Parklands (5th ed.). New York: Jonh Wiley & Sons. ISBN 0-471-33218-6. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)CS1 maint: ref duplicates default (link)
  • NPS contributors (1989). Yosemite: Official National Park Service Handbook. Washington, D.C.: Division of Publications, National Park Service. no. 138. {{cite book}}: |author= has generic name (help)
  • Orsi, Richard J. (1993). Yosemite and Sequoia. Berkeley, California: University of California Press. ISBN 9780520081604. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  • Runte, Alfred (1990). Yosemite: The Embattled Wilderness. University of Nebraska Press. ISBN 0803238940. Archived from the original on 2010-06-18. Retrieved 2010-11-24. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
  • Schaffer, Jeffrey P. (1999). Yosemite National Park: A Natural History Guide to Yosemite and Its Trails. Berkeley: Wilderness Press. ISBN 0899972446.{{cite book}}: CS1 maint: ref duplicates default (link)
  • Wuerthner, George (1994). Yosemite: A Visitors Companion. Stackpole Books. ISBN 0811725987.{{cite book}}: CS1 maint: ref duplicates default (link)

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ