ಕಾಮವರ್ಧಿನಿ
| ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ | |
|---|---|
| ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು | |
| ಸಂಗೀತ ರಚನೆಗಳು | |
| ಸಂಗೀತೋಪಕರಣಗಳು | |
|
ಮಾಧುರ್ಯ: ಸರಸ್ವತಿ ವೀಣೆ • ವೇಣು • ಪಿಟೀಲು • ಚಿತ್ರ ವೀಣ • ನಾದಸ್ವರ • ಮ್ಯಾಂಡೊಲಿನ್ ತಾಳ: ಮೃದಂಗ • ಘಟಂ • ಮೋರ್ಸಿಂಗ್ • ಕಂಜೀರ • ತವಿಲ್ ಝೇಂಕಾರ: ತಂಬೂರ • ಶ್ರುತಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ | |
| ಸಂಗೀತಕಾರರು | |
ಕಾಮವರ್ಧಿನಿ (ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಕಾಮವರ್ಧಿನಿ - ಉಮಾನ್ ಮರ್ಮಾನ್ / atic :) ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಗಂ (ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ರಾಗ). ಇದು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ 72 ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ 51 ನೇ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗ ಆಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಪಂತುವರಾಳಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದಲೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, [೧] ಆದರೂ ಪರಿಶುದ್ಧರು ಇದನ್ನು ಕಾಮವರ್ಧಿನಿ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಅರ್ಥ "ಆಸೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ".
ಸಂಗೀತಗಾರರು ಸಂಗೀತಗೋಷ್ಠಿಯ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಾಡುವ ಈ ರಾಗವು ಬಹಳ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಶಿರಾಮಕ್ರಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾಮವರ್ಧಿನಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತವು ಪೂರ್ವಿ ಥಾಟ್ / ಪುರಿಯಾ ಧನಶ್ರೀ . [೧] [೨]
ರಚನೆ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಣ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಇದು 9 ನೇ ಚಕ್ರ ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿನ 3 ನೇ ರಾಗ. ಜ್ಞಾಪಕ ಹೆಸರು ಬ್ರಹ್ಮ-ಗೋ . ಜ್ಞಾಪಕ ನುಡಿಗಟ್ಟು ಸಾ ರಾ ಗು ಮಿ ಪಾ ಧಾ ನು . [೧] ಇದರ ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣ ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿರುತ್ತದೆ (ಕೆಳಗಿನ ಸಂಕೇತ ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳ ವಿವರಗಳಿಗಾಗಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ <i id="mwLQ">ಸ್ವರಗಳನ್ನು ನೋಡಿ):</i>
- ಆರೋಹಣ : ಸ ರಿ೧ ಗ೩ ಮ೨ ಪ ದ೧ ನಿ೩ ಸ
- ಅವರೋಹಣ : ಸ ನಿ೩ ದ೧ ಪ ಮ೨ ಗ೩ ರಿ೧
(ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿ ಶುದ್ಧ ರಿಷಭ,ಅಂತರ ಗಾಂಧಾರ, ಪ್ರತಿ ಮಧ್ಯಮ,ಶುದ್ಧ ಧೈವತ,ಕಾಕಲಿ ನಿಷಾಧ)
ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಗ ಎಂದರೆ ಆರೋಹಣ ಅವರೋಹಣಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಏಳು ಸ್ವರಗಳನ್ನು (ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು) ಹೊಂದಿರುವ ಒಂದು ರಾಗ. ಈ ರಾಗವು 15 ನೇ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗ ಮಾಯಮಾಳವಗೌಡ ಕ್ಕಿಂತ , ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಲಿಸುವ ರಾಗಕ್ಕಿಂತ ಕೇವಲ ಮಧ್ಯಮ ದಿಂದ ಮಾತ್ರ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ..
ಜನ್ಯ ರಾಗಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಇದು ಕೆಲವು ಸಣ್ಣ ಜನ್ಯಾ ರಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ರಾಗಗಳ ಪೂರ್ಣ ಪಟ್ಟಿಗಾಗಿ ಜನ್ಯಾ ರಾಗಗಳ ಪಟ್ಟಿ ನೋಡಿ.
ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
- ಗುರುವಿನ ಗುಲಾಮನಾಗುವ ತನಕ - ಪುರಂದರದಾಸ
- ರಘುವರ ನನ್ನು, ಶಂಬೋ ಮಹಾದೇವ, ಸಾರಮೇಗನಿ, ಅಪರಾಮ ಭಕ್ತಿ, ಶೋಬಾನೆ, ಸುಂದರ ದರದೇಹಮ್, ನಿನ್ನೇ ನೇರ ನಮ್ಮಿ ಮತ್ತು ಶಿವ ಶಿವ ಶಿವ ಎನರಾದ - ತ್ಯಾಗರಾಜ
- ಎಣ್ಣಾ ಗನು ರಾಮ - ಭದ್ರಾಚಲ ರಾಮದಾಸ್
- ರಾಮನಾಥಮ್ ಭಜೇಹಮ್, ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಿಮ್ ವಿಶ್ವೇಸೀಮ್, ಸೇನಾಪತೇ ಪಾಲಯಾಮಾಮ್ - ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರ್ ,
- ನಿನ್ನರುಲ್ ಇಯಂಬಲಗುಮೋ - ಪಾಪನಾಶಮ್ ಶಿವನ್
- ಸರಸಾಕ್ಷ ಪರಿಪಾಲಯ ಮಾಮಯಿ, ಪರಿಪಾಲಯ ಸರಸೀರುಹಾ ಮತ್ತು ಸರೋರುಹಾಸನ (ನವರಾತ್ರಿ ಆರನೇ ದಿನದ ಕೃತಿ) - ಸ್ವಾತಿ ತಿರುನಾಲ್
- ಮಾಗಲಹರಥಿದೆ ನೇಕು, ಮಹಿತಾತ್ಮ ಸೇವಿತೆ - ಕಲ್ಯಾಣಿ ವರದರಾಜನ್
- ಎಂಗಮ್ ನಿರೈಂದ ಪರಂಪೋರುಲೆ (ವರ್ಣಂ) - ಮಧುರೈ ಶ್ರೀ ಎನ್ ಕೃಷ್ಣನ್ [೩]
- ಶರಣಂ ತವಾ - ಮಂಗಳಂಪಲ್ಲಿ ಬಾಲಮುರಳಿಕೃಷ್ಣ
- ಶಂಕರಿ ನಿನ್ನೆ - ಮೈಸೂರು ವಾಸುದೇವಾಚಾರ್
ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೀತೆಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಸಂಬಂಧಿತ ರಾಗಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಈ ವಿಭಾಗವು ಈ ರಾಗದ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಂಶವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಗ್ರಹಭೇದಂ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಕಾಮವರ್ಧಿನಿ ರಾಗಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯಿಸಿದಾಗ ಒಂದನೆ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗ ಕನಕಾಂಗಿ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ,.
ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
- Western: C B A♭ G F♯ E D♭ C